انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

میراث فرهنگی ناملموس جهانی (بخش آخر)

غذای مدیترانه ای (Mediterranean diet)

قبرس، کرواسی، اسپانیا، یونان، ایتالیا، مراکش و پرتغال

آداب غذایی منطقه‌ی مدیترانه در سال ۲۰۱۳  در فهرست نماینده ی میراث فرهنگی ناملموس بشریت در یونسکو ثبت شده است.

غذای منطقه‌ی مدیترانه شامل مجموعه‌ای از مهارت ها ، دانش ، آداب و رسوم ، نمادها و سنت های مربوط به محصولات زراعی ، برداشت ، ماهیگیری ، دامداری ، حفاظت ، فرآوری ، پخت و پز و به ویژه تقسیم و مصرف غذا است. غذا خوردن همراه با هم، بنیان هویت فرهنگی و تداوم جوامع در سراسر حوزه مدیترانه است. این لحظه ای از تبادل و ارتباط اجتماعی ، تأیید و تجدید هویت خانواده ، گروه یا جامعه است. آداب غذایی مدیترانه‌ای بر ارزش های مهمان نوازی ، همسایگی ، گفتگوی بین فرهنگی و خلاقیت و شیوه زندگی با رعایت احترام به تنوع زیستی تأکید دارد. این اصل نقش حیاتی در فضاهای فرهنگی ، جشنواره ها و جشن ها ، گردهم آوردن افراد در هر سنی ، شرایط و طبقات اجتماعی ایفا می نماید. از جمله دیگر آداب، شامل کاردستی و تولید ظروف سنتی برای حمل و نقل ، نگهداری و مصرف غذا ، بشقاب های سرامیکی و لیوان ها است. زنان در انتقال دانش از شیوه‌ی غذایی مدیترانه ای نقش مهمی دارند: آن‌ها از تکنیک های آن محافظت می کنند ، به مناسبت های فصلی و رویدادهای جشنی احترام می‌گذارند و این آداب و رسوم را به نسل جدید منتقل می کنند. بازارها همچنین به عنوان فضایی برای پرورش و انتقال آداب غذایی مدیترانه‌ای در طول کار روزانه، مبادله ، توافق و احترام متقابل ، نقشی اساسی دارند.

آیین های فرهنگی  (Cultural practices) روز اول مارس

بلغارستان، مقدونیه شمالی، جمهوری مولداوی و رومانی

آیین های فرهنگی روز اول مارس در حوزه ی کشورهای بلغارستان، مقدونیه شمالی، مولداوی و رومانی در سال ۲۰۱۷  در لیست نماینده میراث فرهنگی ناملموس بشریت در یونسکو ثبت شده است

شیوه های فرهنگی مرتبط با اول مارس شامل سنت هایی است که از زمان های بسیار قدیم برای جشن آغاز بهار منتقل شده است. روش اصلی شامل ساخت ، و درهم تنیدن یک نخ قرمز و سفید است که پس از مشاهده اولین درخت شکوفه ، پرستو یا لک لک، انجام می شود. آیین های محلی دیگر نیز بخشی از یک جشن بزرگ بهاری را در بر می گیرد ، مانند اقدامات خانه تکانی و نظافت در مولداوی. مردم منطقه بر این باورند که ساخت صنایع دست ساز حفاظت نمادین در برابر خطرات مانند هوای متغیر بهاری را فراهم کرده و یک عبور ایمن از زمستان به بهار را برای افراد ، گروه ها و جوامع تضمین می‌کند. همه اعضای جوامع مربوطه، صرف‌نظر از سن‌شان ، در مراسم شرکت می کنند و این عمل به انسجام اجتماعی ، تبادل بین نسلی و تعامل با طبیعت ، پرورش تنوع و خلاقیت کمک می‌کند. آموزش خصوصی رایج ترین نوع انتقال است: در مناطق روستایی ، به دختران جوان آموزش داده  می‌شود که چگونه این رشته را بسازند ، در حالی که در مناطق شهری کارآموزان از معلمان ، صنعتگران و با آموزش خصوصی یاد می گیرند. موقعیت دیگری برای انتقال توسط کارگاه‌های آموزشی Martenitsa/Martinka/Mărţişor  توسط موزه های مردم‌نگاری ارائه شده است. جوامع مربوطه به طور فعال درگیر تلاش برای بقا ، تحقیق ، مستند سازی و تبلیغ آیین های اول مارس هستند و پروژه های فرهنگی متعددی با هدف حفاظت از آن در حال انجام است.

کوچ فصلی(transhumance)، جابجایی فصلی دام در مسیرهای کوچگری در مدیترانه و کوه های آلپ

اتریش، یونان و ایتالیا

کوچ فصلی دام در حوزه ی کشورهای اتریش، یونان و ایتالیا در سال ۲۰۱۹ در لیست نماینده میراث فرهنگی ناملموس بشریت در یونسکو ثبت شده است

کوچ فصلی دام در مسیرهای کوچگری در مدیترانه و آلپ شیوه ای از دامداری در منطقه است. هر ساله در بهار و پاییز ، هزاران دام از طیف وسیعی از گله ها همراه با سگ‌ها و اسب ها در مسیرهای ثابت بین دو منطقه جغرافیایی و آب و هوایی ، از طلوع تا غروب رانده می شوند. در بسیاری از موارد ، خانواده‌ی گله داران نیز با دام سفر می کنند. دو نوع انتقال گسترده را می توان تشخیص داد: کوچ افقی ، در مناطق دشت یا فلات و انتقال عمودی که به طور معمول در مناطق کوهستانی اتفاق می افتد. کوچ فصلی دام روابط بین مردم ، حیوانات و اکوسیستم ها را شکل می دهد. این حرکت شامل آیین ها و اقدامات اجتماعی مشترک ، مراقبت و پرورش حیوانات ، مدیریت زمین ، جنگل ها و منابع آب و مقابله با خطرات طبیعی است. دامداران کوچ قصلی دانش عمیقی از محیط زیست ، تعادل اکولوژیکی و تغییرات آب و هوایی دارند ، زیرا این روش یکی از پایدارترین و کارآمدترین روش های پرورش دام است. آن‌ها همچنین دارای مهارت‌های ویژه مربوط به انواع صنایع دستی و تولید مواد غذایی هستند. جشن ها در بهار و پاییز آغاز می شود و به معنای پایان کوچ است ، و نیز زمان همرسانی حاملان میراث ناملموس، آیین ها و داستان ها بوده و آن ها را به نسل  جوان معرفی می کنند. دامداران ارشد از طریق فعالیت های روزمره دانش خاص خود را به نسل های جوان منتقل کرده و ادامه‌ی حیات این شیوه از زندگی را تضمین می کنند.

جشنواره‌ی آتش بازی حلول تابستان summer solstice در کوه های پیرینیpyrenees

آندورا، اسپانیا و فرانسه

آیین آتش بازی در رشته کوه های پیرینی (مرز فرانسه و اسپانیا) در کشورهای آندورا، اسپانیا و فرانسه در سال ۲۰۱۵  در لیست نماینده میراث فرهنگی ناملموس بشریت ثبت شده است

جشنواره های آتش بازی حلول تابستان هر سال در پیرینی در همان شب اول تابستان که خورشید در اوج است ، برگزار می شود. به محض اینکه شب فرا می رسد ، مردم از شهرها و روستاهای مختلف مشعل های آتشین را به کوه ها منتقل می کنند تا چراغ‌های مختلفی را که به طور سنتی ساخته شده اند ، روشن کنند. نزول لحظه ای ویژه برای جوانان است که نشانگر گذار از دوره نوجوانی به بزرگسالی است. این جشنواره برای تجدید روابط اجتماعی و تقویت احساس تعلق ، هویت و تداوم با جشن هایی از جمله فولکلور محبوب و غذاخوری های عمومی در نظر گرفته شده است. نقش ها به افراد خاص اختصاص داده می شود. در بعضی از شهرداری ها ، شهردار درتلاش برای روشنایی اولین چراغ راهنما است و در جایی دیگر کشیشی آتش را شعله ور کرده و به آن رونق می دهد. در جای دیگر ، مرد تازه متأهلی آتش را روشن می کند و هبوط را به سمت روستا هدایت می کند. اغلب ، دختران جوان مجرد با شراب و شیرینی های شیرین منتظر ورود مشعلداران به روستا هستند. صبح زود مردم برای محافظت از خانه ها یا باغ های خود ، زغال سنگ یا خاکستر را جمع می کنند. این عنصر ریشه های عمیقی در بین جوامع محلی دارد و به لطف شبکه‌ای  از انجمن ها و نهادهای محلی ادامه می یابد. مهمترین منبع انتقال این آیین خانواده است ، جایی که مردم خاطره این میراث را زنده نگه می دارند.

میراث دده قورقود / کورکیت آتا / دده کورکوت، فرهنگ حماسی، قصه ها و موسیقی محلی

(Heritage of Dede Qorqud/Korkyt Ata/Dede Korkut)

آذربایجان، قزاقستان و ترکیه

میراث دده قورقود در حوزه ی کشورهای آذربایجان،قزاقستان و ترکیه  در سال ۲۰۱۸  در لیست نماینده میراث فرهنگی ناملموس بشریت در یونسکو ثبت شده است.

فرهنگ حماسی ، داستان‌های عامیانه و موسیقی دده قورقود / کورکیت آتا / دده کورکوت بر اساس دوازده افسانه قهرمانانه ، داستان و قصه و سیزده ترکیب موسیقی سنتی است که از طریق بیانات شفاهی ، هنرهای نمایشی ، نشانه های فرهنگی و ترکیب  موسیقی در میان نسل ها به اشتراک گذاشته شده و منتقل می شود . دده قورقود در هر داستان به عنوان شخصیتی افسانه ای و فردی خردمند ظاهر می شود ، حکیمی از زرق و برق هایی که کلمات ، موسیقی و بیان حکمت آن‌ها مربوط به سنت های تولد ، ازدواج و مرگ است. در ترکیبات موسیقی ، اصوات اصلی با استفاده از یک ساز موسیقی به نام کوبیز Kobyz از طریق اصوات طبیعت بازتولید می شود و مناظر صوتی تقلیدی از ویژگی های این رسانه هستند (مانند تقلید از زوزه گرگ یا نت قو). تصنیف‌های موسیقی همه با داستان های حماسی همراه آنها پیوند خورده است. این عنصر شامل ارزش‌های اجتماعی ، فرهنگی و اخلاقی مانند قهرمانی ، گفتگو ، سلامتی جسمی و روحی و وحدت و همچنین احترام به طبیعت و نیز حاوی دانش عمیقی در مورد تاریخ و فرهنگ جوامع ترک زبان است. آیین دده قورقود در موارد مختلف – از وقایع خانوادگی گرفته تا جشنواره های ملی و بین المللی – مورد استفاده و اجرا قرار گرفته و ریشه در بنیان های خانواده و جامعه دارد و به عنوان یک رشته ارتباطی بین نسل ها عمل می‌کند.

دانش و مهارت های سنتی ساخت یورت های (yurts) قرقیز و قزاقستان (خانه های عشایری ترک)

قزاقستان و قرقیزستان

مهارت ساخت سنتی خانه های عشایری ترک در قلمرو کشورهای قزاقستان و قرقیزستان در سال ۲۰۱۴  در لیست نماینده میراث فرهنگی ناملموس بشریت در یونسکو ثبت شده است.

یورت یک خانه عشایری است که در میان قزاق ها و قرقیزها رواج دارد. خانه عشایری یک قاب دایره ای چوبی دارد که با نمد پوشانده شده و با طناب بافته شده و به راحتی می توان آن را در مدت زمان کوتاهی مونتاژ و جدا کرد. حاملان دانش ساخت یورت،  صنعتگران اعم از زن و مرد هستند که یورت و تزئینات داخلی آن را تولید می کنند. یورت ها از مواد اولیه طبیعی و تجدید پذیر ساخته می شوند. مردان و کارآموزان آن‌ها قاب های چوبی را به همراه جزئیات چوبی ، چرمی ، استخوانی و فلزی با دست  می‌سازند. زنان تزئینات داخلی و پوشش های بیرونی را با تزئینات سنتی با الگوهای شبیه جانوران ، رویشی یا هندسی انجام  می‌دهند. به طور معمول ، آن‌ها در گروه های جامعه محور تحت نظارت زنان صنعتگر باتجربه کار می کنند و از بافت ، ریسندگی ، بافندگی ، نمدمالی ، گلدوزی ، خیاطی و سایر فنون سنتی صنایع دستی استفاده می کنند. ساخت یورت با همیاری کل جامعه صنعتگران به انجام رسیده و ارزش‌های مشترک انسانی ، همکاری سازنده و تخیل خلاق را پرورش می دهد. به طور سنتی ، دانش و مهارت در خانواده ها یا از معلمان به کارآموزان منتقل می شود. همه جشن ها ، مراسم ، تولد، عروسی و مراسم تشییع جنازه در یک یورت برگزار می شود. به همین ترتیب ، یورت نمادی از مهمان نوازی خانوادگی و سنتی است که نشانه ای از هویت قزاق ها و قرقیزها به شمار می رود.

منبع:

www.ich.unesco.org