سامال عرفانی
نگاهی دیگر به شرق و جنوب شرق ترکیه[i]
نوشتههای مرتبط
: نویسنده: کامیل احمدی[ii]، ریچارد لیم[iii]، متین چولهاغول[iv]، ایسه ستورکنبووم[v] و دیگران
تعداد صفحات: ۶۷۱ صفحه
قطع کوچک
انتشارات : گاب[vi] دیاربکر
سال انتشار: ۲۰۰۹
زبان کتاب: انگلیسی
سرپرست پروژه: کامیل احمدی
کتاب با پیامی از شهردار دیاربکر عثمان بایدامیر شروع میشود. بایدامیر این کتاب را توصیه میکند زیرا معتقد است که شرق و جنوب شرق ترکیه، از نگاه مسافران نادیده مانده و جهانگردان به این منطقه سفر نمیکنند. «میدانیم که این منطقه چه چیزهایی برای ارائه دارد، بههمین دلیل این راهنمای سفر را توسعه دادیم و خواستیم که نه تنها آثارباستانی منطقه بلکه برخی از سنن، فرهنگ جهانشناختی عمیقمان، و میراث زبانی سرشارمان، آیین، طبیعت و فرهنگمان را در این کتاب ارائه کنیم. خواستیم تا خواننده درباره مردم مهمانپذیر منطقه و آثارباستانی بی همتایش بیشتر بداند، دربارهی مزوپتامیا که از دو رود دجله و فرات جان میگیرد. و درباره میراث گوناگون فرهنگیمان که در معرض خطر نابودی قرار دارد به واسطهی همان رودها. خواستیم روی دیگر منطقه را نشانتان بدهیم.» (بایدامیر،۲۰۰۹ :۶).
این کتاب که در ظاهر یک راهنمای سفر است به مناطق یادشده که مناطق کردنشین در ترکیه هستند، در واقع بسیار فراتر از یک کتاب راهنمای سفر است. این کتاب سعی کرده ذهن خوانندگان را از تصور عقبماندگی این منطقه دور کرده و به خواننده نشان دهد که اینجا را تنها با درگیری میان پ.ک.ک و دولت ترکیه نشناسید. این منطقه بسیار فراتر از این حرفها است و تاریخی بسیار دور و پرشکوه دارد.
کتاب در واقع دربرگیرنده اطلاعات بسیار مردمنگارانه است و اطلاعات بسیاری را در باره ی جشنها، رسوم، اسطورهها، آیینهای اعتقادی، زبان، پوشش، خوراک ، تزئینات ساختمانی و معماری و نیز مناطق باستانی ارائه میدهد.
از نقاط قوت کتاب، عکسهای گویا، جالب و با کیفیت بسیار خوبی است که در تمامی صفحات کتاب مشاهده میشود. و دیگر آنکه کتاب تنها به ارائه مناطق و مباحث بسیار معروف منطقه نپرداخته است بلکه آن مکانها و سنن را که در دنیا شناخته نشده اند یا در کتابهای راهنمای سفر دیگر ارائه نشدهاند را با جزئیات تمام در بر میگیرد. هرچند که کتاب ۶۷۱ صفحهای در قطع کوچک چاپ شده است اما فونت کتاب هم کوچک است، به حجم عظیم اطلاعاتی که در این کتاب چاپ شده است دقت کنید. غیر از عکسها، نقشه و نیز گراف و تصاویر دیگر نیز در این کتاب به چشم میخورد.
اطلاعات مربوط به ۱۵ استان در شرق و جنوب شرق ترکیه است. هر فصل کتاب با توصیف مرکز استان آغاز میشود و دربرگیرندهی برخی جزئیات است از قبیل اینکه چگونه میتوان به آن منطقه رسید، پیش از آنکه به دیگر نواحی آن استان بپردازد. برخی بخشهای دیگر نیز به آن افزوده شده که راهنمای عملی و بکگراوند تاریخی و غیره درباره موضوع تحت پوشش ارائه میدهند.
این کتاب در نوع خود و نیز مقیاسی که تحت پوشش قرارداده استف براستی کتابی بینظیر و در نوع خود نخستین کتابی است که در بارهی این منطقه با چنین سطح عظیمی از اطلاعات چاپ و منتشر میشود. خواندن آن به تمامی کسانی که مشتاق کسب اطلاعات درباره ترکیه، کردها، کردها در ترکیه، اسطورهشناسی کرد، زبان کردی، آیینها در میان کردها و …. هستند اکیدا توصیه میشود.
اطلاعات جمعیتی کتاب مربوط به سال ۲۰۰۷ است. اسامی مناطق به ترکی است اما در پرانتز نام کهنتر آنها و نیز نامشان در زبان کردی و دیگر زبانها نیز ذکر شدهاست).
در نخستین صقحات، کتاب به صورت بسیار مختصر نام بیست برترین جاذبهی توریستی منطقه را میآورد، اما همانطور که ذکر شد تنها نه به برترینها بلکه به تمامی جاذبههای توریستی منطقه میپردازد.
در بخش انتهایی کتاب بسیاری از واژگان (مربوط به جهات جغرافیایی، شمارش، اسامی میوه و انواع گوشت و نباتات، دانهها، مکانها …) به زبانهای انگلیسی، ترکی، کرمانجی و زازاکی ذکر شدهاست.
فهرست مطالب:
تقدیر و تشکر
محتویات
نقشه
پیام شهردار
دربارهی پروژه
مقدمه
استانها
آدیامن (سِمسوور)[vii]
شانلی اورفا (روها)
اِلازیگ (اِلازیز)
تونجَلی (دِرسیم)
بینگول (چَولیک)
موش (مووش)
دیاربکر (آمِد)
نوروز
باتمان (اِلیه)
ایزدیان
ماردین (مِردین)
سیرت (سِرت)
بتلیس (بدلیس)
شِرناک (شرنخ)
هکاری (جوله مِرگ)
عروسی کردی و رقص
وان
آگری
حمل و نقل
اقامت
غذا
واژه نامه
دیکشنری سفر
نمایه
فهرست عکس
پی دی اف این کتاب در آدرس زیر قابل دسترسی است:
[i] -Another look at east and southeast Turkey
[ii] – Kameel ahmady
[iii] – Richard lim
[iv] – Metin culhaoglu
[v] – Iise sturkenboom
[vi] -GAAB
[vii] – Adiyaman (Semsur)