والنتین یودو جیمز مدیر برنامه ی مطالعات آفریقایی و پروفسور همکار در دانشکده ی علوم اجتماعی کالامازوو است. وی متخصص برنامهریزی محیط زیست در کشورهای درحال توسعه است و کتابها و مقالات بسیاری را در زمینه ی توسعه و مسائل محیط زیست در آفریقا منتشر کرده است، ازجمله “مدیریت منابع در کشورهای در حال توسعه(گرینوود، ۱۹۹۱) و توسعهی پایدار در کشورهای جهان سوم (پریگِر، ۱۹۹۵).
زنانه کردن فرایند توسعه در آفریقا
نوشته‌های مرتبط
نویسندگان: والنتین یودو جیمز[i] و جیمز اس. اِتیم[ii]
۲۵۶ صفحه
انتشارات پریگر، ۱۹۹۹
ISBN-13: 978-0275959463
والنتین یودو جیمز مدیر برنامه ی مطالعات آفریقایی و پروفسور همکار در دانشکده ی علوم اجتماعی کالامازوو است. وی متخصص برنامه ریزی محیط زیست در کشورهای درحال توسعه است و کتابها و مقالات بسیاری را در زمینه ی توسعه و مسائل محیط زیست در آفریقا منتشر کرده است، ازجمله “مدیریت منابع در کشورهای در حال توسعه(گرینوود، ۱۹۹۱) و توسعهی پایدار در کشورهای جهان سوم (پریگِر، ۱۹۹۵).
جمیز اِتیم پروفسور همکار در رشته ی زبان انگلیسی در دانشگاه “ولِی می سی سی پی استیت” است. سالهای بسیاری در دانشگاه جوز، نیاگارا، تدریس کرد، درحالیکه رئیس دپارتمان مطالعات برنامه های آموزشی بود.
فصل اول کتاب تحت عنوان روندها و معماهای زنانه کردن فرایند توسعه در آفریقا توسط والنتین یودو نوشته شده است. او افزودن مساله جنسیت به توسعه در کشورهای درحال توسعه را بسیار مهم میداند. او در این فصل در تلاش است تا بتواند به سوالاتی از این دسته که : نقش زنان چیست، و چه مشکلات نهادی وجود دارد که مانع از مشارکت کامل زنان در فرایندهای توسعه میشود؟ بپردازد. “شکی وجود ندارد که در بسیاری از کشورهای درحال توسعه، براساس فرهنگ، سیاستهای مردمحور در دوران پیش از استعمار وجود داشتند و دوران استعمار این کژاندیشی را در اقتصاد این کشورها بیشتر تقویت کردند. در تمامی دوران توسعه یک چیز واضح است: همیشه پایگاه اقتصادی و اجتماعی زنان به طور عمومی پایین بودهاست”.
ارتباط مباحث فمنیستی به مباحث توسعه اینگونه است که در ابتدا تفکرات غربی در دوران استعمار و پسااستعمار راهنمای توسعه در ملتهای در حال ظهور بودند، و زمانی که مباحث پسامدرن و نیز فمنیسم پسامدرن ظهور میکند، این تفکرات نوین نیز به این ملتها رسوخ میکند. و از طرف دیگر آگاهی درباره زنان بومی آفریقایی بسیار کم است، اما ادبیات در مورد زنان آفریقایی زیاد است اما توسط زنان غربی تولید شده است. که بخشی از گناه این به گردن میراث استعماری آفریقا است. زنان غربی در مورد فواید استعمار آفریقا نوشته اند و بسیاری از موسسات تحقیق برروی زنان آفریقا، در میان خود محققان زن بومی آفریقایی نداشتند. اما امروزه در آژانسهای بین المللی توسعه نگاه های زنان بومی بسیار مورد نیاز است. از طرف دیگر موسسات توسعه و نهادها باید تاکید بیشتری را بر آموزش عمومی بگذارند دربارهی مشکلات پیش آمده به خاطر مسائل جنسیتی. شکی نیست که در کشورهای درحال توسعه بحرانهای فراوانی وجود دارد اما بخش عمده ای از بحران به دلیل وضعیت بد زنان در فرایندهای توسعه است.
به ذعم وی سیاستهای دولت، نظامهای آموزشی، هنجارهای فرهنگی و دینی، و نظام اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و قضایی در فرایند توسعه این کشورها نقش کلیدی را برعهده دارند. یودو اظهار میدارد که نظریه توسعه بر دو محور استوار است ۱- نیازهای اساسی و ۲- توسعه ی فراگیر. زنان بسیار فعالند و در کشورهای در حال توسعه در فراهم کردن نیازهای اساسی اجتماعشان نقش مهمی برعهده دارند. که این نقششان در بخش کشاورزی و بی کم کاست نگهداشتن خانواده شان دیده میشود. در توسعه ی فراگیر بسیاری از ملتهای درحال توسعه، جایی که موسسات بنیان نهادهشده در استخدام و اختصاص منابع عمومی نقش مهمی برعهده دارند، زنان روبروی موانع سنتی، فرهنگی و تبعیضآمیز شدهاند. یودو توسعه در ملل در حال توسعه را از لحاظ زمانی به دو دوران پیش از استعمارگری و بعد از استعمار تقسیم میکند که البته معتقد است که توسعه در پیش از استعمار بسیار کند و تنها در بخشهای کوچکی روی میداد. اما در بعد از استعمار توسعه بسیار شتابان بوده است. همچنین وی ساختار نهادی بجامانده از حکومت استعماری در بیشتر کشورهای درحال توسعه را شاهد ارتباط فلسفهی غربی توسعه در این دول میداند. و نیز در آفریقا، آمریکای مرکزی و آسیای جنوبی توسعه را متاثر از آژانسهای کمک های بشر دوستانه میداند. همچنین بیان میدارد که دوران پسااستعماری زمانی است که در آن توسعه توسط توافق های دوجانبه و چندجانبه، وام و همکاریهای تکنیکی اجرا میگردد.
این فصل اول بسیار کلی دربارهی آفریقا نگاشته شده است اما فصول دیگر دارای مطالعات موردی و مشخصتری درباره کشورهای مختلف آفریقا هستند مانند مطالعه ای که درباب نقش زنان در سیاست در نیجریه ،پهناورترین و پرجمعیتترین کشور آفریقایی، توسط کوفی جانسون و باباتونده اوییناده انجام شدهاست که در آن به زنان نیجریه پیشنهاد میشود تا درک کنند که اختصاص تمامی منابع جامعه توسط سیاستمداران انجام میشود و دوری آنها از سیاست به این معنا است که علایق خاصشان همچنان نادیده گرفته خواهد شد. و نیز بسیار مهم است که فعالان سیاسی زنان به این سمت بروند که به دولت فشار وارد آورند تا جامعهی جدید نیجریه کورجنسیت باشد.
در این بخش برخی اضهار نظراتی که در مورد این کتاب شده است را ذکر مینماییم:
“زنان از لحاظ تاریخی بصیرت و رهبری را برای کشورهای آفریقایی فراهم کردهاند و اکنون به عنوان محور سراسر توسعهی پایدار آفریقا شناسایی شده اند. بااین حال در بسیاری موارد، این شناسایی به توانمندسازی زنان آفریقایی منجر نشده است، زنانی که هنوز با تبعیض بزرگی روبرو هستند. این کتاب مشارکتهای زنان در تمامی فازهای توسعه –برنامه ریزی، طراحی، ساخت، بکارگیری، و اجرا- و موانعی که با آن رویرو شدهاند را بررسی میکند. درکنار تحلیل موقعیت موجود و شناسایی روندهای موجود، مشارکتکنندگان جهت اصلاح سیاسی و برنامهریزی آینده، پیشنهاداتی را ارائه میدهند”.
” آفرین به این مجموعه ی جالب مقالات بینارشتهای درباره ی موضوع مهم جنسیت در توسعه و بخصوص درباره ی فمنیزه کردن پروسه ی توسعه در آفریقا… من این کتاب را پیشنهاد میکنم به خاطر تلاش پردرک و جامعش جهت برجسته کردن موضوعات پیچیدهی زنانه کردن پروسههای توسعه در آفریقا… همچنین به خاطر دید گسترده اش، دربرگرفتن نگاه های مختلف، برای خطوط راهنمایی که برخی از نویسندگان جهت توسعهی بیشتر ارائه میکنند؛ و برای تاکیدش بر نیاز به داخل کردن زنان در فرایندهای توسعه جهت منافع خانوادهایشان و جامعه شان.” (مجله ی مرور مطالعات آفریقایی).
“کتاب مفید و قبل استفاده برای کسانی که به مسائل فرایند آفریقا علاقه مندند… مجموعها ی به خوبی ساختاربندی شده درباره ی مفاهیم جنسیت و موقعیت مرکزی که این مفهوم در پیادهسازی توسعه ی پایداری آفریقا دارد… این کتاب را نه تنها به فمنیستها و محققان متخصص آفریقا، بلکه همچنین به سیاستگذاران و دستاندرکاران در هر دو سطح ملی و بین المللی پیشنهاد میکنم.” (ژورنال بین المللی مطالعات تاریخی آفریقایی).
فهرست مطالب کتاب:
روندها و معماها در زنانه کردن فرایند های توسعه در آفریقا
فرایندهای سیاسی اجتماعی توسعه
زنان و سیاست در نیجریه: یک ارزیابی
توانمندسازی زنان و انسانشناسی توسعه ی مشارکتی
نگاهی به بازنمایی های رسانه های زنان آفریقایی از حقوق بشر زنان و توسعه
دولت و زنانه شدن فرایند های توسعه در غرب آفریقا
زنان تاریخی در مبارزه برای آزادسازی
تبعیض جنسیتی در سیاستهای سکونت گذاری و توسعه در کامرون
اقتصاد آموزشی و توسعه ی موسساتی
آموزش زنان در روندهای درحال پیشرفت نیجریه
زنان آفریقایی در فرایندهای توسعه مسائل اقتصاد و تکنولوژی کامپیوتر
زنان در تحرک و اختصاص پساندازهای خانوادگی در کشورهای درحال توسعه روابط داخلی میان پسانداز زنان محلی … را ارتقا میبخشند
زنان و توسعه در نگاه سنتی آفریقای غربی در ادبیات معاصر
توسعه و نوشتارهای زنان شمال و جنوب آفریقا
نمایه
درباره ی مشارکتکنندگان
[i] – VALENTINE UDOH JAMES
[ii] – JAMES S. ETIM
