در هر کشوری تنها یک کتابخانه ملی وجود دارد که در واقع معرف سطح اعتلای فرهنگ آن کشور و نیز الگوی پیشرفت کتابخانه‌های دیگر است.
اصولاً کتابخانه ملی کشورها برای سه هدف عمده پایه‌ریزی می‌شود:
نوشته‌های مرتبط
گردآوری، حفظ و اشاعه کلیه آثار و مدارکی که در کشور منتشر می‌شود.
گردآوری، حفظ و اشاعه منابع و آثار معتبری که در خارج به نحوی از انحاء در باره کشور یا به یکی از زبان‌های کشور نوشته می‌شود.
کمک به توسعه و پیشرفت کتابخانه‌های کشور از طریق انجام دادن تحقیقات بنیادی کتابداری و اطلاع رسانی، شرکت در برنامه‌ریزی ملی و بین‌المللی کتابداری و تربیت نیروی انسانی.
با توجه به این اهداف، هیچ کشوری نیست که فاقد کتابخانه ملی باشد یا کتابخانه‌ای در آن در حکم کتابخانه ملی عمل نکند. بنابر این، در غالب کشورها، حتی کشورهای تازه تأسیس، نسبت به ایجاد کتابخانه ملی از دیرباز اقدام شده است و اکثر آنها در قرن بیستم به دلیل آن‌چه انفجار انتشاراتی نامیده می‌شود، ساختمان‌های جدیدی با گنجایش بیشتر احداث کرده‌اند. با وصف این، کشور ایران هم دارای یک «کتابخانه ملی» است که طبق اهداف و وظایفی که برای آن منظور شده است، فعالیت می‌کند. بر این اساس، سعی می‌شود وضع موجود این کتابخانه مورد بررسی و تبیین قرار گیرد.
پیشینه و جایگاه حقوقی و قانونی کتابخانه ملی
هسته اصلی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۴۰ شمسی در مدرسه دارالفنون بنا نهاده شد و در سال ۱۳۱۶ رسماً در ساختمان جدیدی که در واقع برای کتابخانه موزه ایران باستان ساخته شده بود تأسیس شد. البته پیش از آن‌که کتابخانه ملی ایران تأسیس شود، کتابخانه‌های دیگری به صورت غیررسمی وظیفه کتابخانه ملی را انجام می‌دادند. نخستین آنها «کتابخانه دارالفنون» بود که همزمان با افتتاح مدرسه دارالفنون در سال ۱۲۳۱ به فرمان میرزا تقی‌خان امیرکبیر، صدر اعظم ناصرالدین شاه، ایجاد شده بود و در سال ۱۲۷۷ کتابخانه ملی جنب کتابخانه دارالفنون گشایش یافت. نُه سال بعد، یعنی در سال ۱۲۸۶، این دو کتابخانه در هم ادغام شدند و کتابخانه جدید با نام «کتابخانه عمومی معارف» آغاز به کار کرد.
طبق اساسنامه این کتابخانه، که در سال ۱۳۶۹ به تصویب رسیده است، کتابخانه ملی مؤسسه‌ای آموزشی (علمی)، تحقیقاتی و خدماتی محسوب می‌شود که زیر نظر مستقیم ریاست جمهوری انجام وظیفه می‌نماید و محل آن در تهران است.
اهداف، وظایف و اختیارات
اهداف؛
گردآوری، حفاظت، سازماندهی و اشاعه اطلاعات مربوط به آثار مکتوب (چاپی و خطی) و غیرمکتوب در ایران یا متعلق به ایرانیان خارج از کشور.
گردآوری، حفاظت، سازماندهی و اشاعه اطلاعات مربوط به آثار مکتوب (چاپی و خطی) و غیرمکتوب در زمینه ایرانشناسی و اسلام‌شناسی، خصوصاً انقلاب اسلامی ایران.
گردآوری، حفاظت، سازماندهی و اشاعه اطلاعات مربوط به آثار مکتوب و غیرمکتوب معتبر علمی، فرهنگی، فنی از کشورهای دیگر.
پژوهش و برنامه‌ریزی علمی و کتابداری و اطلاع‌رسانی و شرکت در تحقیقات و فعالیت‌های بین‌المللی ذی‌ربط.
اتخاذ تدابیر و اخذ تصمیمات لازم برای صحت، سهولت و سرعت امر تحقیق و مطالعه در همه زمینه‌ها به منظور اعتلای فرهنگ ملی و انجام دادن تحقیقات مربوطه.
انجام دادن مشاوره، نظارت، هدایت و ارائه خدمات فنی و برنامه‌ریزی و سازماندهی کتابخانه‌های کشور.
ارائه روش‌های مطلوب به منظور هماهنگ کردن خدمات و فعالیت‌های کتابخانه‌های عمومی و تخصصی جهت تسهیل مبادله اطلاعات.
در جلسه علنی مورخ ۱۹/۷/۱۳۷۰ یک ماده و یک تبصره به این قانون اضافه شد. طبق این ماده، کلیه اموال منقول و ساختمان اصلی کتابخانه ملی (واقع در خیابان امام خمینی) و دارایی‌ها و تعهدات کتابخانه ملی که در زمان تصویب اساسنامه تحت اختیار و استفاده کامل آن کتباخانه بوده است، از وزارت فرهنگ و آموزش عالی متنزع و به کتابخانه مذکور منتقل شود.
در تبصره این ماده بیان، شده که ساختمان‌هایی که در حال حاضر در اختیار کتابخانه ملی ایران هستند، با حفظ مالکیت وزارت فرهنگ و آموزش عالی تا زمان اتمام ساختمان جدید کتابخانه به طور کامل و با تمام امکانات موجود در اختیار کتابخانه خواهد بود.
وظایف
وظایف اصلی
l جمع‌آوری انتشارات و آثار ملی،
l جمع‌آوری انتشارات خارجی در باره آثار ملی،
l انتشار کتابشناسی ملی، ایجاد مرکز ملی اطلاعات کتاب‌شناختی، انتشار فهرست‌ها،
l تأسیس نمایشگاه‌ها.
وظایف قابل انتظار
l امانت بین کتابخانه‌ای،
l جمع‌آوری نسخه‌های خطی،
l تحقیق در زمینه فنون کتابخانه‌ای.
وظایف فرعی
l خدمات مبادله بین‌المللی و ارسال کپی‌ها،
l کمک فنی به سایر کتابخانه‌ها.
تقسیم‌بندی دیگری که به صورت جزئی‌تر برای وظایف این کتابخانه بیان شده به شرح ذیل است:
وظایف درجه اول
l کتابخانه و واسپاری قانونی،
l مجموعه مرکزی انتشارات کشور،
l جمع‌آوری متون خارجی مربوط به کشور، تألیفات نویسندگان داخلی ساکن خارج کشور در زمینه موضوعی خاص و مورد نیاز،
l تهیه کتابشناسی ملی،
l مرکز ملی کتاب‌شناختی،
l توسعه و نگهداری پایگاه‌های اطلاعاتی کتاب‌شناختی مربوط به کشور.
وظایف درجه دوم
l جمع‌آوری، حفاظت و سازماندهی نسخ خطی کشور،
l قرار دادن فهرست کتابخانه ملی در دسترس سایر کتابخانه‌ها و مؤسسات اطلاعاتی،
l شرکت در برنامه‌ریزی خدمات کتابخانه‌ای کشور،
l مرکز ملی و بین‌المللی مبادله انتشارات،
l تهیه فهرستگان مشترک ملی،
l رهبری کتابخانه‌های کشور،
l تأمین خدمات برای دولت،
l تدارک آموزش تخصصی،
l تهیه خدمات نمایه‌سازی برای مقالات، نشریات ادواری و روزنامه‌ها.
وظایف درجه سوم
l تنظیم استانداردهای ملی جهت آماده‌سازی اطلاعات،
l فراهم آوردن نقطه‌ای کانونی جهت پیوستن به بانک‌های اطلاعاتی داخلی و دسترسی به آنها،
l کمک به آماده‌سازی اطلاعات (روش‌شناسی و استاندارد)،
l اجرای برنامه‌ای جهت فهرستنویسی پیش از انتشار کتاب‌هایی بر منابع اطلاعاتی.
وظایف مذکور از نظر سازمان استاندارد جهانی به شرح ذیل است:
l مسئولیت تهیه و حفاظت نسخه‌های کلیه نشریات عمده منتشر شده در کشور، گردآوری شده توسط واسپاری یا راه‌های دیگر،
l مراقبت و به روز نگه داشتن مجموعه‌ای عظیم از متون خارجی حاوی کتاب‌هایی که در مورد کشور هستند،
l تهیه کتاب شناختی ملی،
l انتشار کتابشناسی ملی گذشته‌نگر،
l مرکز ملی اطلاعات کتاب‌شناختی،
l گردآوری فهرستگان مشترک،
l تأمین امانت بین کتابخانه‌ای و توسعه مجموعه امانت و فتوکپی مرکزی متون ملی و خارجی،
l توسعه و نگهداری پایگاه‌های اطلاعاتی کتاب‌شناختی مربوط به کشور،
l انجام وظیفه در نقش سپردگان ملی جهت دریافت، ذخیره و حفاظت تأمین مواد از طرق امانت یا فتوکپی مواد خارج شده از سایر کتابخانه‌ها،
l انجام وظیفه در نقش مرکز ملی و بین‌المللی مبادله انتشارات.
هیئت امنای کتابخانه مرکبند از:
رئیس جمهور اسلامی ایران،
وزیر فرهنگ و آموزش عالی،
وزیر آموزش و پرورش،
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی،
دو صاحب‌نظر در امر کتاب و کتابداری،
یک نفر به پیشنهاد وزیر فرهنگ و آموزش عالیه
یک نفر به پیشنهاد وزیر ارشاد اسلامی و تأیید هیئت امنا.
شایان ذکر است که از سال ۱۳۷۷ به منظور تحقق هر چه بیشتر اهداف و وظایف مندرج در اساسنامه کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، شورایی علمی به نام «شورای مشاوران عالی کتابخانه ملی» با عضویت بیست تن از اندیشمندان، صاحب‌نظران و متخصصان برجسته کشور تشکیل شد تا نسبت به خط‌مشی‌ها و برنامه‌ریزی علمی و فرهنگی کتابخانه ارائه نظر کنند.
جلسات این شورا طبق آیین‌نامه آن، سه ماه یک بار و جلسات فوق‌العاده یا به دعوت رئیس شورای عالی (ریاست کتابخانه ملی) یا به پیشنهاد کتبی کل اعضا تشکیل می‌شود.
کتابخانه ها ؛
– گروه مخازن و کتابخانه عمومی
– گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی
– گروه منابع غیر کتابی
– گروه پیایندها
– گروه خدمات ویژه و مراجع شامل کتابخانه نابینایان، کتابخانه کودکان و نوجوانان بخش پذیرش و بخش مرجع می باشد
نوع آثار
کتابخانه ملّی بـراسـاس وظیفـه قانونی خـود، جمـع آوری آثـاری با ویژگی های زیر را در دستور کار خود دارد:
کلیه آثار منتشره در داخل ایران
آثـار منتشـره شـده راجـع بـه ایـران، زبـان فـارسـی و پژوهش های اسـلام شناسی ( بـه ویژه شیعه شناسی ) به زبان های مختلف در سایر کشورها.
آثار ایرانیان خارج از کشور
آثـار مهـم و مـرجـع در حـوزه هـای مختلـف علمی و ادبی و متون کلاسیک، به ویژه به زبان های انگلیسی و عربی .
شیوه های فراهم آوری
واسپاری: تمـامی مؤسسات انتشاراتی، نشریات ادواری و تولیدکنندگان منابع دیداری و شنیداری، بر طبق قـانـون مـوظـف بـه ارسـال دو نسخـه از محصـولات خـود بـه کتابخانه ملّی هستند.
برخی از اقلامی که شامل این قانون می شود، عبارتند از : کتاب، نشریه، بروشور، کاتالوگ، لوح فشرده (CD)، پوستر، نقشه، نوار کاست، نوار ویدیویی، اسلاید و نظایر آن.
کتابخانه ملّـی از طریق ثبت سفارش نسبت به خریداری آثار منتشره در خارج کشور اقدام می کند.
همچنین دو کمیته به نام های کمیته خرید نسخه های خطی و کمیته خرید منابع ( غیر خطی ) نسبت به ارزش گذاری و خرید مجموعه های ارائه شده به کتابخانه اقدام می کنند.
: کتابخانه ملّـی از دیـر بـاز پذیرای مجموعه های اهـدایـی از جانب بزرگان، اهل علم، نویسندگان و سایر اقشار جامعه بوده است.
بـرخـی از نیازهای کتابخانه نیز از طریق مبادله با سایر کتابخانه ها و مراکز فرهنگی داخل و خارج کشور تهیه می شود.
هدف از آن، سازماندهی منابع موجود در کتابخانه ملی به منظور دسترس پذیری و تکمیل کتابشناسی ملی است. این فعالیت بر اساس استانداردهای بین المللی سازماندهی و فهرست نویسی شامل قواعد فهرست نویسی انگلوامریکن و استاندارد فهرستنویسی ماشین خوان (مارک) انجام می گیرد.
فهرست نویسی منابع کتابی کتابخانه ملی شامل فهرست نویسی توصیفی و تحلیلی است. در بخش توصیفی مشخصات ظاهری شامل عنوان، اسامی پدیدآوران، مشخصات نشر، تعداد صفحات و سایر مشخصات ظاهری اثر درج می شود و در قسمت فهرست نویسی تحلیلی، سرشناسه و شناسه های افزوده، موضوعات و شماره های رده بندی (براساس رده بندی دیوئی و کنگره) درج می شوند. همچنین برای فهرست نویسی منابع غیرکتابی تلفیق فهرست نویسی و نمایه سازی انجام می گیرد.
عمده فعالیت های پردازش و سازماندهی در موارد زیر خلاصه می شود:
فهرست نویسی منابع کتابی (چاپی) موجود در کتابخانه ملی
فهرست نویسی پیش از انتشار (فیپا): شامل فهرست نویسی منابع کتابی کشور بر اساس نسخه پیش از انتشار آن که از سال ۱۳۷۷ با تصویب قانون فیپا در کتابخانه ملی انجام می گیرد.
فهرست نویسی و نمایه سازی منابع غیرکتابی موجود در کتابخانه ملی شامل پایان نامه، استاندارد، گزارش و طرح پژوهشی، منابع دیداری و شنیداری و مانند آنها.
فهرست نویسی و سازماندهی پیایندها (نشریات ادواری) موجود در کتابخانه ملی.
تکمیل و تصحیح بانک کتابشناسی ملی که آیینه نشر کشور است. به دو صورت:
– لوح فشرده
– پیوسته و در وبگاه سازمان
تکمیل و تصحیح بانک مستندات شامل سرعنوان های موضوعی، مستند مشاهیر و اسامی مؤلفان فارسی و لاتین، مستند تنالگان ها و سازمان ها به دو صورت:
– لوح فشرده
– پیوسته و در وبگاه سازمان
تدوین منابع مرجع فهرست نویسی شامل دستنامه های فهرست نویسی، گسترش های رده بندی و مانند آنها.
فعالیت های کتابخانه ملی ایران
نوع آثار
کتابخانه ملّی بـراسـاس وظیفـه قانونی خـود، جمـع آوری آثـاری با ویژگی های زیر را در دستور کار خود دارد:
کلیه آثار منتشره در داخل ایران
آثـار منتشـره شـده راجـع بـه ایـران، زبـان فـارسـی و پژوهش های اسـلام شناسی ( بـه ویژه شیعه شناسی ) به زبان های مختلف در سایر کشورها.
آثار ایرانیان خارج از کشور
آثـار مهـم و مـرجـع در حـوزه هـای مختلـف علمی و ادبی و متون کلاسیک، به ویژه به زبان های انگلیسی و عربی .
شیوه های فراهم آوری
واسپاری: تمـامی مؤسسات انتشاراتی، نشریات ادواری و تولیدکنندگان منابع دیداری و شنیداری، بر طبق قـانـون مـوظـف بـه ارسـال دو نسخـه از محصـولات خـود بـه کتابخانه ملّی هستند.
برخی از اقلامی که شامل این قانون می شود، عبارتند از : کتاب، نشریه، بروشور، کاتالوگ، لوح فشرده (CD)، پوستر، نقشه، نوار کاست، نوار ویدیویی، اسلاید و نظایر آن.
کتابخانه ملّـی از طریق ثبت سفارش نسبت به خریداری آثار منتشره در خارج کشور اقدام می کند.
همچنین دو کمیته به نام های کمیته خرید نسخه های خطی و کمیته خرید منابع ( غیر خطی ) نسبت به ارزش گذاری و خرید مجموعه های ارائه شده به کتابخانه اقدام می کنند.
: کتابخانه ملّـی از دیـر بـاز پذیرای مجموعه های اهـدایـی از جانب بزرگان، اهل علم، نویسندگان و سایر اقشار جامعه بوده است.
بـرخـی از نیازهای کتابخانه نیز از طریق مبادله با سایر کتابخانه ها و مراکز فرهنگی داخل و خارج کشور تهیه می شود.
پردازش و سازماندهی
هدف از آن، سازماندهی منابع موجود در کتابخانه ملی به منظور دسترس پذیری و تکمیل کتابشناسی ملی است. این فعالیت بر اساس استانداردهای بین المللی سازماندهی و فهرست نویسی شامل قواعد فهرست نویسی انگلوامریکن و استاندارد فهرستنویسی ماشین خوان (مارک) انجام می گیرد.
فهرست نویسی منابع کتابی کتابخانه ملی شامل فهرست نویسی توصیفی و تحلیلی است. در بخش توصیفی مشخصات ظاهری شامل عنوان، اسامی پدیدآوران، مشخصات نشر، تعداد صفحات و سایر مشخصات ظاهری اثر درج می شود و در قسمت فهرست نویسی تحلیلی، سرشناسه و شناسه های افزوده، موضوعات و شماره های رده بندی (براساس رده بندی دیوئی و کنگره) درج می شوند. همچنین برای فهرست نویسی منابع غیرکتابی تلفیق فهرست نویسی و نمایه سازی انجام می گیرد.
عمده فعالیت های پردازش و سازماندهی در موارد زیر خلاصه می شود:
فهرست نویسی منابع کتابی (چاپی) موجود در کتابخانه ملی
فهرست نویسی پیش از انتشار (فیپا): شامل فهرست نویسی منابع کتابی کشور بر اساس نسخه پیش از انتشار آن که از سال ۱۳۷۷ با تصویب قانون فیپا در کتابخانه ملی انجام می گیرد.
فهرست نویسی و نمایه سازی منابع غیرکتابی موجود در کتابخانه ملی شامل پایان نامه، استاندارد، گزارش و طرح پژوهشی، منابع دیداری و شنیداری و مانند آنها.
فهرست نویسی و سازماندهی پیایندها (نشریات ادواری) موجود در کتابخانه ملی.
تکمیل و تصحیح بانک کتابشناسی ملی که آیینه نشر کشور است. به دو صورت:
– لوح فشرده
– پیوسته و در وبگاه سازمان
تکمیل و تصحیح بانک مستندات شامل سرعنوان های موضوعی، مستند مشاهیر و اسامی مؤلفان فارسی و لاتین، مستند تنالگان ها و سازمان ها به دو صورت:
– لوح فشرده
– پیوسته و در وبگاه سازمان
تدوین منابع مرجع فهرست نویسی شامل دستنامه های فهرست نویسی، گسترش های رده بندی و مانند آنها.
اطلاع رسانی
کتابخانه ملّی علاوه بر خدماتی کـه بـه صورت حضوری به اعضاء و مراجعان (عضویت، تالارهای مطالعه، خدمات مرجع) ارائه می کند، به روش های زیر هم خدمات اطلاع رسانی را عرضه می کند:
ارائه اطلاعات به صورت پیوسته:
سایت سازمان اسنـاد و کتابخانه ملّی در برگیرنده بانک های اطلاعاتی نظیر: کتابشناسی ملّی، نمایه ملّی و متن کامل مقالات فصلنامه کتاب است.
ارائه اطلاعات به صورت ناپیوسته:
بانک های اطلاعاتی کتابشناسی و نمـایـه ملّـی روی لـوح فشـرده نیز عرضه شده و در اختیار محققان، کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی قرار دارد.
ارائه اطلاعات به صورت تلفنی:
کتابداران مشاور و مرجع کتابخانه آمـاده پاسخگویی بـه سؤالات و نیازهای اطلاعات محققـانی هستند کـه از طریق تلفن ، گفتگوی هم زمان، پست الکترونیک، فکس و پیام کوتاه سؤالات خود را مطرح می کنند
فعالیت های پژوهشی
تدوین استانداردها
کتابخانه ملّـی در جـایگـاه کتابخانه مـادر و مطابق بـا قانون اساسنامه خود، وظیفه گردآوری و تدوین استانداردها و دستور العمل های رایج در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی را بر عهده دارد که برخی از آنها به شرح زیر است:
سر عنوان های موضوعی فارسی
ایـن اثـر در برگیرنده شکـل مستنـد موضوعات مطروحه در کتاب های منتشر شده در داخل ایران است. تاکنون سه ویرایش از آن به چاپ رسیده است.
فهرست مستند اسامی مشاهیر و مؤلفان
نـام صحیـح و تـاریـخ تولد یـا فوت افراد سرشناس، نویسندگان و مترجمانی که کتابی از ایشان یا راجع به ایشان در ایـران منتشـر شـده بـاشـد را می توان در ایـن اثر یافت. به عبارت دیگر این اثر مانند سر عنوان های موضوعی فارسی و دارای پشتوانه انتشاراتی است.
سر عنوان های موضوعی پزشکی
بـه علـت تنـوع و گستردگی موضوعات در علـم پزشکی، سر عنوان های این حوزه به صورت مبنی جداگانه در دو جلد از جانب کتابخانه ملّی ایران تدوین و منتشر شده است.
گسترش های رده بندی
از آنجـا کـه رده بندی های مـوجـود در سطح جهان در موضوعات مختص ایران و اسلام، جوابگو نیست، کتابخانه ملّی سالهاست که به تدوین گسترش های مختلفی از رده بندی های دیویی و کنگره می پردازد.
گسترش های دیویی
تاکنون گسترش رده بندی دیویی برای تاریخ ایران، ادبیات ایران، زبان های ایران، جغرافیای ایران و اسلام تدوین و منتشر شده است.
گسترش های کنگره
عـلاوه بـر تاریخ، ادبیات و جغرافیای ایران و اسلام با رده های فلسفه اسلامی ( BBR ) ، سازمان های آموزشی در ایـران ( LGR ) ، ادبیـات فرانسه ( PQ ) ، ادبیـات عربی ( PJA ) و ادبیات روسی ( PG ) نیز مطابق با استانداردهای کتابخانه کنگره، گسترش یافته است.
نشانه مؤلف فارسی برای رده بندی های دیویی و کنگره .
تدوین و انتشار مارک ایران .
استانداردهای کتابخانه های آموزشگاهی،
دانشگاهی، تخصصـی، نابینـایـان و زنـدان ؛ از جمله استانداردهایی است که تاکنون به چاپ رسیده است.
طرحهای پژوهشی در دست اجرای اداره کل پردازش و سازماندهی شامل طرح پژوهشی RDA و FRBR ، طرح گسترش رده حقوق ایران، طرح گسترش رده جغرافیای ایران، طرح گسترش رده Z می باشد.
تدوین کتابشناسی ها و فهرست ها
برخی از این منابع عبارتند از :
کتابشناسی آذربـایجـان، کتابشناسی تاریخ ایـران، کتابشناسی اطلاعات و ارتباطات، کتابشناسی آداب و رسوم اصفهان، فهرست نسخه های خطی پزشکی، فهرست کتب درسی چاپ سنگی، فهرست توصیفی سفرنامه های آلمانی ،انگلیسی، روسی و فرانسوی و فهرست نسخه های خطی کتابخانه ملّی که تا به حال ۲۳ جلد از آن منتشر شده است.
راهنمای روزنامه ها و مجله های ایران
ایـن راهنمـا کـه هـر سـال منتشـر می شود، فهـرسـت الفبـایـی همـراه بـا مشخصـات کـامل از روزنامه ها و نشریات ادواری است که در ایران منتشر شده و به کتابخانه ملّی رسیده است.
دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی
این اثر که در زبان فارسی اولین و تنها نمونه به شمار می رود، در دو جلد و در طی بیش از ده سال، به دست ده ها نویسنده و پژوهشگر در حوزه های مختلف علم کتابداری، اطلاع رسانی و نسخه شناسی نوشته شده است. جلد اول آن از حرف آتا ژ در سال ۱۳۸۱ و جلد دوم آن از حرف س تا ی در سال ۱۳۸۵ منتشر شده است.
احیای نشریات قدیمی
از ابتـدای دهـه ۱۳۷۰، کتابخانه ملّی اقدام به تجدید چاپ پاره ای از نشریات قدیمی و نایاب مربوط به دوره قاجار نمود که تاکنون ۳۲ عنوان منتشر گردیده است.
منابع:
سایت رسمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ، http://www.nlai.ir/
صالحی امیری، سیدرضا، ۱۳۹۳ ، آسیب شناسی فرهنگی در ایران، تهران، نشر ققنوس، چاپ دوم
قانون اساسنامه سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران،
[۱۳۸۶].
