دهمین روز تیر ماه سال ۱۳۱۷ه.ش(۱۹۳۸.م) در روستای «بادامیستان/Badamıstan»زنگان از مادر متولد می شود. پدر وی «آشیق سهراب» از آشیق های معروف زنگان بود. همانند دیگر بچه های روستا برای یادگیری علم به مکتب می‌رود. پس از اتمام درس مکتب در تاریخ۱۳۳۴ به شهر زنجان می آید و ۶ سال در مسجد «دبغ‌لر»،«اسحق میرزا » و «سید» به یادگیری علوم حوزوی می‌پردازد. از اساتید علوم دینی ایشان می توان به ملااشرف، ملا میرزاعلی و استاد حاج شیخ مهدی شجاعی اشاره کرد. وی در کنار تحصیل، شغل خیاطی و خشک شویی را نیز یاد می‌گیرد. بعد از اتمام درس «اصول کافی» به سلک مریدان امام خمینی«ره»در آمده و به تبلیغ علیه دولت پهلوی اقدام می‌کند؛ به نحوی که از طرف سازمان امنیت (ساواک) آن زمان در سال ۱۳۳۹ دستگیر و به مدت ۶ ماه به «الوند کوه» لاهیجان تبعید می شود. بعد از سپری کردن دوره تبعید، یک سال هم در «دبی»به صورت فراری به سر می برد و بار دیگر به زنگان بر می‌گردد. در مدرسه «توفیق» و «شریعتی» موفق به اخذ دیپلم ادبیات می‌شود. ولی به علت فعالیت های سیاسی از استخدام درمشاغل دولتی منع می‌شود. لذا شغل پدری خود را برای گذران زندگی انتخاب می‌کند. از سال ۱۳۴۷ به صورت رسمی به« آشیق‌لیق» می پردازد. آشیق موسلوم از کودکی به موسیقی علاقه وافری داشت. او تعلیمات پایه در موسیقی را از پدر خود فرا گرفت. این هنرمند صاحب سبک با بهره گیری از تحصیلات حوزوی و کلاسیک و با اجراهای فوق العاده و هنر سخنوری خود، توانست به موسیقی زنگان شکل جدید و تازه ای ببخشد. (رزاقی:۲۰۰۷، ص ۱)
بر اساس گزارشی از ماهنانه «بایرام» بیش از ۱۳۰کاست، ازداستان های آشیغی موجود در استان زنگان توسط آشیق موسلوم عسگری اجرا شده که در حال گرد آوری وتدوین نهایی است. از جمله آثار وی که در دهه پنجاه اجرا شده است می توان به: «اسلی ایله کرم ۱۴ کاست»، «خسته قاسیم۴ کاست»، «یئتیم سئیدی ۶ کاست»، «شاه اسماییل ۶ کاست»، « شیرین ایله بیرچک ۳ کاست»، «کلبی ۳ کاست» و دیگر آثار ماندگار وی در دهه هفتادنیز شامل:« ورقه ایله گولشن۶ کاست»، «میر ماحمود ایله سارا، ۴ کاست»، و… . (رزاقی:۱۳۸۶، ص ۲۴)
آشیق موسلوم عسگری با اجرای ۲۵ داستان از سری داستانهای حماسی و عاشقانه ترکی درقالب بیش از ۱۳۰ کاست، مقام برتر را در بین آشیق های ایران، جمهوری آزربایجان و حتی تورکیه داراست. (رزاقی:۲۰۰۷، ص ۱)
آشیق موسلوم علاوه براینکه برآهنگهای مشترک موجود در موسیقی آزربایجان اشراف کامل دارد؛ آهنگ‌های مخصوص زنگان را نیز با مهارت تمام اجرا می کند. وی دراغلب جشنواره های محلی و استانی و چندین سمینار سراسری و بین المللی شرکت جسته است.
وی درتابستان۱۳۸۵به دعوت «پروفسور رافیق ایمرانی» موسیقی شناس مشهور جمهوری آزربایجان میهمان مؤسسه «دده قورقود»در باکی بود. هدف از این دعوت بحث وتبادل نظر در مورد ادبیات آشیغی، آهنگ‌های مختص زنگان و داستانهای آشیغی شهرمان بوده است.
دکتر «قافقاسیالی» استاد ادبیات تورکی دانشگاه «آتا تورک» ارزروم در کتاب «ایران تورک آشیق‌لاری و میللی کیملیک» از ۴ شعر موسلوم عسگری به صورت کامل بهره برده و هر بار وی را با لقب «اوستاد» خطاب کرده است. (رزاقی:۲۰۰۸، ص ۲۰)
دفتر موسیقی و شعر معاونت هنری وزارت ارشاد، با همکاری بنیاد رودکی، انجمن موسیقی ایران و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی زنجان در تاریخ ۲ شهریور ۱۳۸۶در تالار وحدت تهران، طی مراسمی از اوستاد آشیق موسلوم عسگری به عنوان پیش کسوت عرصه موسیقی استان زنجان تجلیل به عمل آوردند. داوری چندین جشنواره های موسیقی، بانی مراسم تجلیل از پیشکسوتان عرصه موسیقی آشیغی استان به عهده آشیق مسلم عسگری بوده است.
آشیق مسلم عسگری به مدت ۸ سال تا کنون در مراسم «آشیقلار بایرامی» حضور یافته اند.
داستانهایی که آشیق مسلم عسگری در حافظه خود داشتند توسط محمد رزاقی گرد آوری شده و مراحل تایپ و تدوین را طی می کنند. در آینده نزدیک شاهد کتاب داستانهای آشیق مسلم عسگری خواهیم بود که میراث گرانبهای زنجان، ایران و دنیا به شمار خواهد رفت.
اجراهای خارج از کشور و بین المللی استاد آشیق مسلم عسگری
۱. در اولین سمینار بین المللی آشیق ها که در سال ۲۰۰۷(آذر ماه ۱۳۸۷) از طرف یونسکو در «دانشگاه غازی» آنکارا برگذارشد؛ این هنرمند توانمند زنگانی به اجرای چندین برنامه خاطره انگیز و به یاد ماندنی پرداخت.
۲. در سال ۲۰۰۹ میلادی(پاییز سال ۱۳۸۸) که ۸۰۰ سالروز حاج بکتاش وی نامیده شده بود. جشنواره شعری به نام این عارف نامی در آنکارا برگزارشد. مراسم اختتامیه این جشنواره با حضور و اجرای آهنگ های مختص استان زنجان توسط آشیق مسلم عسگری آغاز گردید. این جشنواره را انجمن نویسندگان اوروپا و آسیا برگزار کردند.
۳. پنجمین مراسم بین المللی «آشیقلار بایرامی» تورکیه در شهر قارس بود. در این مراسم بیش از ۳۰۰ آشیق تورکیه ای به رقابت پرداختند. بخش ویژه این مراسم اجراهای آشیق های خارجی از کشورهای جمهوری آزربایجان، گرجستان و ایران بود. که از کشور ایران آشیق مسلم عسگری و محمد رزاقی از زنجان، آشیق محمد حسین دهقان(اورمیه) و آشیق مناف رنجبر(خوی) حضور داشتند. این مراسم بهار سال ۲۰۱۰ میلادی( اردیبهشت سال ۱۳۸۹) برگزار گردید.
۴. سمینار علمی «دده قورقود» پاییز سال ۲۰۱۰ میلادی( آبان ماه سال ۱۳۸۹) در دانشگاه «یاکین دوغو» کشور قبرس تشکیل شد. در این سمینار بیش از یکصد مقاله علمی در رابطه با «دده قورقود» ارائه شد. که یکی از این مقالات توسط محقق ادبیات آشیغی زنجان محمد رزاقی نیز در این سمینار ارائه گردید. بخش اجراهای این سمینار توسط آشیق هایی از کشور ترکیه، قرقیزستان و ایران بود. آشیق مسلم عسگری از زنجان تنها آشیق آذربایجانی این سمینار بود.
۵. دومین همایش آشیق های تورکیه سال ۲۰۱۱(تیر ماه سال ۱۳۹۰) در مراسم گرامیداشت «آشیق دایمی» در شهر «نو شهر» تورکیه برگزار گردید. در این همایش نیز آشیق مسلم عسگری حضور چشمگیری داشتند.
برای مشاهده عکس‌ها به فایل ضمیمه مراجعه فرمایید.
ایمیل نویسنده: ozan.zanganli@gmail.com دانشجوی کارشناسی الهیات و معارف اسلامی– تاریخ فرهنگ تمدن اسلامی- دانشگاه پیام نور مرکز زنجان
منابع
رزاقی، محمد، در اقدامی بی نظیر موسیقی زنجان آرشیو می شود. ماهنامه بایرام، ش۱، ص۲۴، زنجان، ۱۳۸۶.
رزاقی، محمد، زنگانین خالق موسیقی سی. ماهنامه بایرام، ش۱۱، ص۲۰، ۱۳۸۸.
رزاقی، محمد، عرض مخصوص (معرفی آشیق موسلوم عسگری)، هفته نامه موج بیداری، ش۱۲۱، صص ۶ و۱، سال۱۳۸۶.
{۴} Rezzaqı, Mohemmed, “Zəngan Aşıq Ədəbiyatı”, Somut Olmayan Kültürel Miras: Yaşayan Aşık Sanatı Sempozyumu, Ankara 2007.
دوست و همکار گرامی
چنانکه از مطالب و مقالات منتشر شده به وسیله «انسان شناسی و فرهنگ» بهره می برید و انتشار آزاد آنها را مفید می دانید، دقت کنید که برای تداوم کار این سایت و خدمات دیگر مرکز انسان شناسی و فرهنگ، در کنار همکاری علمی، نیاز به کمک مالی همه همکاران و علاقمندان وجود دارد. برای اطلاع از چگونگی کمک رسانی و اقدام در این جهت خبر زیر را بخوانید
http://anthropology.ir/node/11294
پیوست اندازه
فایل۱۸۵۰۸docx 256.24 KB
