انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

مسلمانان فرانسه پس از شارلی ابدو: سپرهای بلای جدید

کلمان پترو برگردان آریا نوری

سونیا، دختر جوانی با اصلیت الجزایری، مجبور است این روزها برخی مواقع برای حفظ جانش پنهان شود. چند روز پیش درحالی‌که به همراه مادرش – که روسری بر سر می‌کند- در پیاده‌رو قدم می‌زد، بطری‌ای شیشه‌ای درست در برابر پای آن‌ها به زمین افتاد. این شیشه از پنجره‌ی یکی از خانه‌هایی که آن‌ها زیر آن راه می‌رفتند پرتاب‌شده بود و اگر تنها چند سانتی‌متر آن‌طرف‌تر افتاده بود، اتفاق بدی برای او یا مادرش می‌افتاد: «زمانی که سرم را بلند کردم، همه‌ی پنجره‌ها بسته بود!» سونیا مجبور شد دست مادرش را بگیرد و آن‌ها به خانه بازگشتند: «من در فرانسه متولدشده‌ام، اینجا کار می‌کنم و رأی می‌دهم، من می‌خواهم در آرامش زندگی کنم ولی برخی نمی‌خواهند این مسئله را قبول کنند. من هم از کاریکاتورهای شارلی ابدو خیلی ناراحت شدم ولی در تظاهرات سرتاسری شرکت کردم.» سونیا از شرایطی که برای خود و خانواده‌اش پیش‌آمده عصبانی است. پس از حادثه‌ی شارلی ابدو تنها به سونیا به این دید نگاه نمی‌شود بلکه بسیاری از مسلمانان فرانسه نیز وضعیتی مشابه او پیداکرده‌اند. برخی از آماری که ارائه‌شده است نیز این مسئله را به‌خوبی به تصویر می‌کشد. شورای فرانسوی دین اسلام (CFCM) تا تاریخ ۱۲ ژانویه (پس از حادثه‌ی شارلی) حداقل پنجاه تعرض علیه مسلمانان را به ثبت رسانیده است؛ مسئله‌ای که در فرانسه بی‌سابقه است. نهادهای مبارزه با نژادپرستی نیز به مسئله‌ای یکسان اشاره می‌کنند: «بسیاری از مسلمانان قربانی خشونت نیز جرئت نمی‌کنند تعرضی که علیه‌شان صورت گرفته را گزارش کنند.»

هرروز در فرانسه نمونه‌های جدیدی از تبعیض و خشونت علیه مسلمانان این کشور مشاهده می‌شود: آویزان کردن سر خوک و گراز جلوی در مساجد، به آتش کشیدن سالن‌های نماز، شکستن شیشه‌ها، منفجر کردن رستوران‌های مسلمانان، پرتاب کردن نارنجک‌های دست‌ساز به سمت ساختمان‌های مسلمانان…هیچ‌کس زحمت به گردن گرفتن این اعمال را به خود نمی‌دهد. اغلب پرونده‌های آن بدون رسیدن به نتیجه بازمی‌ماند…

از هفتم فوریه به بعد، مسجد پوآتیه[۱] بدون آنکه مسئولان آن خواستار این مسئله باشند، به محلی برای تنش تبدیل‌شده است. در سال ۲۰۱۲، گروه‌های هویت طلب[۲] به ساحتمان این مسجد هجوم آورده بودند. بهانه‌ی ایشان برای این کار این بود که این مسجد را توهینی به یادبود شارل مارتل[۳] می‌دانستند. شب پس از حادثه‌ی شارلی ابدو پلیس شخصی را دستگیر کرد که با اسپری روی دیوار مسجد می‌نوشت: «مرگ بر اعراب»[۴] او به نیروهای پلیس گفت که تحت تأثیر عصبانیت و هیجان این کار را کرده است. دور روز بعد، سالن نماز مسجد به آتش کشیده شد. در باسیا[۵]، گروهی یادداشتی با این مضمون زیر برف‌پاک‌کن ماشین‌ها می‌گذاشتند: «اسلام هراسی[۶] یک جرم نیست، یک عقیده است و باید به آن احترام گذاشت.» برنارد کازنو[۷]، وزیر کشور، به دنبال موج خشونت علیه مسلمانان و برای متوقف کردن آن اعلام کرد که ۱۰ هزار سرباز وارد عمل خواهند شد تا از مردم و مراکز عبادت محافظت کنند.

برخی از قربانیان نیز حاضر می‌شوند تا در ایستگاه پلیس حاضرشده و اتفاقی که برایشان افتاده است را توضیح می‌دهند، اتفاقاتی که مضمونشان دیگر برای همه مشخص‌شده است. به همین ترتیب، سه ادین[۸]، دانش‌آموز مدیریت در سوآسون[۹] توضیح می‌دهد که چگونه وقتی در حال خروج از یک رستوران بود، چهار مرد که صورت‌های خود را پوشانده بودند، به او هجوم بردند. آن‌ها او را زیر ضربه‌های مشت و لگد خود گرفتند و قبل از آنکه کسی بتواند به کمکش بیاید متواری شدند. در لحظه‌ی آخر نیز فریاد زدند: «ما نسل اعراب را از فرانسه بر خواهیم داشت!» این مرد جوان توضیح می‌دهد: «اگر سایرین هم‌نظر یکسانی داشته باشند، دیگر هیچ جیز مثل گذشته نخواهد بود و کشور به هم خواهد ریخت. همین‌الان هم بسیاری از جوانان مسلمانی که در محله‌ی ما زندگی می‌کنند، به فکر تشکیل گروه‌هایی برای تلافی هستند!»

آن روز زمانی که سامیا وارد دفتر کارش شد، چیزی را که می‌دید باور نمی‌کرد! همکارش که میزش روبه روی او بود دیگر نمی‌خواست در جای قبلی‌اش بنشیند چراکه «از او می‌ترسید!» سامیا نمی‌دانست باید بیشتر از این حرکت ناراحت باشد و یا از دست مسئولان شرکت که به همکار اجازه داده بودند جای خود را عوض کند! متأسفانه سن و سال مشخصی برای پس زدن دیگری وجود ندارد و این امر امروزه در بین بسیاری از فرانسویان به یک ارزش تبدیل‌شده است! در دبیرستانی در او دو سن[۱۰] سه دانش‌آموز با اصالت مراکشی زمانی که پس از اتمام زنگ تفریح به کلاس خود بازگشتند، با غافلگیری ناراحت‌کننده‌ای مواجه شدند. سایرین روی میز آن‌ها نوشته بودند که ایشان تنها «عرب‌هایی کثیف و قاتل» هستند، معلم کلاس خیلی سریع کنترل شرایط را در دست گرفت.

توهین، نقاشی‌های دیواری، خشونت…

میشل توبیانا[۱۱]، مدیر سابق لیگ حقوق بشر فرانسه[۱۲] در این مورد می‌گوید: «من پیشگو نیستم و نمی‌خواهم بدترین حالت را در نظر بگیرم، اما این حرکات علیه مسلمانان ادامه خواهد یافت! به‌خصوص زمانی که می‌بینیم بر تعداد مقاله‌هایی که در جراید با مضمون اینکه بالاخره می‌توان نوع جدیدی از مبارزه با نژادپرستی را ارائه داد! امروزه به‌خوبی این مسئله را مشاهده می‌کنیم که ادای سخنانی علیه مسلمانان تحمل می‌شود که اگر نسبت به یهودیان ادا می‌شد، همه اعتراض می‌کردند!»

حتی باوجود تمامی مسائلی که عنوان شد، نباید این‌گونه برداشت کرد که فرانسه در حال تبدیل‌شدن به کشوری ضد مسلمان است. در ماه می سال ۲۰۱۴، یک اتاق فکر مستقر در ایالات‌متحده تحت عنوان پیو ریسرچ سنتر[۱۳] تحقیقی در مورد دید مردم در کشورهای اروپایی نسبت به مسلمانان صورت داد. مطابق نتایج این تحقیق، ۶۴ درصد مردم فرانسه دید خوبی نسبت به مسلمانان کشور خود دارند و این مسئله آن‌ها را از این لحاظ در رده‌ی اول کشورهای اروپایی قرار داده است.

 

[۱] Poitiers

[۲] Blocs identitaires

[۳] Charles Martel, او موفق شد در سال ۷۳۲ هجوم اعراب به سمت فرانسه را متوقف سازد

[۴] Morts aux arabes

[۵] Bastia

[۶] Islamophobie

[۷] Bernard Cazneuve

[۸] Seis-Eddine

[۹] Soissons

[۱۰] Hauts-de-seine

[۱۱] Michel Tubiana

[۱۲] Ligue des droits de l’homme

[۱۳] Pew reserach center

پرونده ی آریا نوری در انسان شناسی و فرهنگ: http://www.anthropology.ir/node/24940

انتشار این مطلب با ذکر نام نویسنده،مترجم،منبع ( مجله ی علوم انسانی فرانسه) و انسان شناسی و فرهنگ بلامانع است.