انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

محله‌های فرودست شهری و حق به شهر: مورد پژوهی محله خاک سفید شهر تهران

مهرداد جواهری پور

 

نویسنده در مقاله محله‌های فرودست شهری و حق به شهر: مورد پژوهی محله خاک سفید شهر تهران به بررسی تاثیر سیاست‌گذاری‌های شهری، بازار و قیمت زمین بر شکل‌گیری محله‌های فرودست شهری با تاکید بر محله خاک سفید تهران می‌پردازد.

مقاله در ویژه‌نامه انسان‌شناسی شهر تهران؛ نشریه پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران به چاپ رسیده است.

چکیده

هدف این مقاله بررسی شکل‌گیری و روند تحول محله خاک سفید به مثابه بازار غیررسمی زمین و مسکن و همچنین تحلیل حق به شهر در محله‌های فرودست شهری است. این بازارها یکی از منابع رایج تأمین مسکن و دسترسی به خدمات برای گروه‌های کم‌درآمد در بسیاری از نقاط شهری بزرگ کشورهای توسعه‌یابنده است و اکنون از آنها با عنوان محله‌های فرودست شهری نام برده می‌شود که تحت تأثیر توأمان شهری شدن فقر (فقر شهری) و سیاست‌های ناکارآمد توسعه شهری شکل می‌گیرند. ساخت‌یابی این محله‌ها ناشی از آنها کیفیت نازل واحدهای مسکونی از یک‌سو و کمبود یا نامطلوب بودن سطح خدمات شهری موجود است و از سوی دیگر وضعیت مبهم حقوقی مالکیت زمین و واحدهای مسکونی که گاهی متأثر از تصرف عدوانی است و مانع از سرمایه‌گذاری و رونق اقتصادی در این محله‌ها و در نتیجه بهسازی کالبدی ساختمان‌ها نیز با مشکل مواجه می‌شود. تداوم این وضعیت هم به درهم‌ریختگی کالبدی و گسست آن از کل شهر و موضوع بافت‌های فرسوده شهری برای تخریب و نوسازی شهری می‌شود. خاک سفید در سه دهه گذشته شکل‌های گوناگونی از بازار غیررسمی زمین و مسکن را تجربه کرده است که از تصرف عدوانی اراضی وقفی و دولتی آغاز شد و تفکیک واحدهای مسکونی موجود و استفاده مشترک از خدمات شهری و توسعه عمودی به شکل پشت‌بام سازی از جمله واپسین تحولات آن محسوب می‌شود.

کلید واژگان: اراضی وقفی، بازارهای غیررسمی زمین و مسکن، تصرف عدوانی زمین شهری، تهران، خاک سفید، شهر، فقر شهری، محله‌های فرودست شهری.

مشخصات مقاله

جواهری‌پور، مهرداد (۱۳۹۴)، محله‌های فرودست شهری و حق به شهر: مورد پژوهی محله خاک سفید شهر تهران، دوره ۵، شماره ۲، پاییز و زمستان.

متن کامل مقاله به پیوست است

Urban-Slums-and-Right-to-the-City-A-Case-Study-of-Khak-e-Sefid-Neighborhood-in-Tehran.doc

همچنین متن کامل بر روی سایت نشریه قابل دسترسی است.

https://ijar.ut.ac.ir/article_59082.html