آموزش و پرورش یا بهز بانی قدیمی تر «تعلیم و تربیت» یکی از اساسی ترین فعالیت هایی است که در روند توسعه پایدار بسیار حائز اهمیت بوده و از این رو جایگاه ویژه ای را در مطالعات اجتماعی به خود اختصاص داده است. ماهیت میان رشته ای این حوزه، موجب شده است که رشته های مختلف علمی همچون جامعه شناسی و انسان شناسی، فلسفه، روانشناسی، اقتصاد، علوم سیاسی و … هر یک از منظر خود به بررسی ابعاد مختلف آن بپردازند. این رویکرد میان رشته ای، تلفیق و تعامل میان دانش و مهارت‌ها در رشته‌های مختلف مرتبط را می طلبد تا بتواند درک و فهم ما را از ابعاد مختلف موضوع مورد مطالعه افزایش داده و نیز موجب توسعه تفکر انتقادی در این حوزه شود.
در اینجا با توجه به اهمیت شناخت منابع در روند تحقیق و پژوهش، و به منظور استفاده بهینه پژوهشگران این حوزه، بخش اول ماخذ شناسی آموزش و پرورش ارائه می شود که شامل کتب و برخی مقالات منتشر شده در حوزه های جامعه شناسی و انسان شناسی، فلسفه، روانشناسی آموزش و پرورش می باشد.
جامعه شناسی و انسان شناسی آموزش و پرورش
اح‍م‍د، م‍ن‍ی‍رال‍دی‍ن، ن‍ه‍اد آموزش اسلامی: آموزش و پرورش اسلامی و پ‍ای‍گ‍اه اجتماعی دان‍ش‍م‍ن‍دان تا س‍ده پ‍ن‍ج‍م ه‍ج‍ری در پ‍رت‍و تاریخ ب‍غ‍داد خ‍طی‍ب ب‍غ‍دادی، ترجمۀ م‍ح‍م‍دح‍س‍ی‍ن س‍اک‍ت، مشهد: آستان قدس رضوی، ۱۳۶۸.
احمدی، محمد، تحلیلی جامعهشناسی از تاثیر آموزش و پرورش نوین بر تحول و تحرک اجتماعی درایل قشقایی، شیراز: نوید شیراز، ۱۳۸۶.
اس‍ف‍ن‍دی‍اری، اب‍راه‍ی‍م، آموزش و پرورش با رویکرد جامعهشناختی، ه‍م‍ب‍س‍ت‍گ‍ی، (۲۲ خ‍رداد ۱۳۸۱): ص ۶.
اش‍رق‍ی، علیرضا، آسیبشناسی س‍ی‍س‍ت‍م آموزش و پرورش در رویکرد به “جامعه م‍دن‍ی دموکراتیک”، اخ‍ب‍ار اقتصاد ، (۳۱ فروردین ۱۳۷۹): ص ۵.
اص‍لان‍ی، ب‍ه‍روز، آسیبشناسی ای‍س‍ت‍ای‍ی زم‍ان در آموزش و پرورش ـ نقدی بر ن‍ات‍وان‍ی آموزش و پرورش در ت‍طب‍ی‍ق جامعه با زم‍ان، آم‍وزه، ش ۱۷، (بهار ۱۳۸۲): ص ۵۱ – ۵۲.
آلوستانی‌مفرد، محسن، ابن خلدون و اصول آموزش و پرورش، رسالت ، ۸ اسفند ۱۳۸۴: : ص ۲۰.
آه‍ن‍ج‍ی‍ده، اسفندیار، جامعهشناسی آموزش و پرورش، ش‍ه‍رک‍رد: آه‍ن‍ج‍ی‍ده، ۱۳۸۲.
ای‍ل‍ی‍چ، ای‍وان، م‍درس‍ه‌زدائ‍ی از جامعه، ترجمه د. ش‍ی‍خ‍اون‍دی، تهران: اب‍ت‍ک‍ار [مرکز پ‍خ‍ش]، ۱۳۵۹.
ب‍ارن‍ز، ج‍ک، چ‍ش‍م‌ان‍داز دگ‍ردی‍س‍ی در آموزش: خ‍دع‍ه‌ی اص‍لاح تعلیم و تربیت در سرمایهداری، مترجم ش‍ه‍ره ای‍زدی، تهران: نشر طلای‍ه پ‍رس‍و، ۱۳۸۰.
ب‍ارن‍ز، ج‍ک، چ‍ش‍م‌ان‍داز دگ‍ردی‍س‍ی در آموزش: خ‍دع‍ه‌ی اص‍لاح تعلیم و تربیت در سرمایهداری، مترجم ش‍ه‍ره ای‍زدی، تهران: نشر طلای‍ه پ‍رس‍و، ۱۳۸۰.
ب‍ان‍ک‍ی، ف‍رزی‍ن، مقدمهای بر روشهای تحقیق در تعلیم و تربیت، ترجمه اح‍م‍دع‍ل‍ی ح‍ی‍دری، حسین م‍ی‍رل‍وح‍ی، تهران: وزارت آموزش و پرورش،اداره کل آموزش و پرورش استان تهران،شورای تحقیقات، ۱۳۷۱.
بردبار، علیرضا، نقش آموزش و پرورش در توسعه اجتماعی و اقتصادی، اطلاعات ، ۱۲ اردیبهشت ۱۳۸۹ : ص ۱۱.
برکت، غلامحسین، اندیشههای نامانوس در فرایند تربیت، ایذه: الیما، ۱۳۹۱.
ب‍ه‍روش، علی، بررسی نقش و جایگاه معلم در جامعه از دیدگاه جامعهشناسی، اطلاعات، (۷ اردیبهشت ۱۳۷۴): ص ۹.
ب‍ه‍روش، علی، پیامدهای خ‍ص‍وص‍ی ک‍ردن آموزش و پرورش از دیدگاه جامعه شناسی، اطلاعات، (۱۵ مهر ۱۳۷۲): ص ۱۱.
ب‍ه‍روش، علی، جامعهشناسی آموزش و پرورش ایران (م‍ج‍م‍وع‍ه مقالات)، اردب‍ی‍ل: علی ب‍ه‍روش، ۱۳۸۱.
ب‍ه‍ش‍ت‍ی، اح‍م‍د، تربیت کودک درجهان امروز، قم: بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، ۱۳۸۶.
پ‍ازارگ‍ادی،علاءالدین، یک بحث جدی درباره خنده و شوخی و تاثیر آن در آموزش و پرورش، [بی‌جا : بی‌نا] تهران: تهران‌مصور(چاپخانه)، ۱۳۳۴.
تاکه‌او داوی…[ و دیگران]، آموزش به مثابه فرهنگ، مترجمان محمدرضا سرکارآرانی، نائومی شیمیزو، تویوکو موریتا ، تهران: موسسه فرهنگی منادی تربیت، ۱۳۸۸.
ت‍وس‍ل‍ی، غ‍لام‌ع‍ب‍اس، جامعهشناسی و آموزش و پرورش : دیروز ، امروز، فردا، تهران: نشر علم، ۱۳۸۶.
ج‍ان‌ب‍زرگ‍ی، م‍س‍ع‍ود، نوری، ناهید، آگاه‌هریس، مژگان، آموزش اخلاق، رفتار اجتماعی، و قانون پذیری به کودکان، تهران: ارجمند، ۱۳۸۷.
جاویدی کلاته جعفرآبادی، طاهره، فلسفه تربیتی دموکراتیک: مبانی و اصول و روشهای آموزش و پرورش، مشهد : آستان قدس رضوی ، شرکت به‌نشر ، ۱۳۸۸.
جرج نلر، انسان شناسی تربیتی، ترجمه محمد رضا آهنچیان و یحیی قائدی، تهراه: آییژ، ۱۳۸۸.
ج‍ع‍ف‍ری‍ان، محمد، آموزش و پرورش در ژاپن: در نگاهی ک‍ارب‍ردی، تهران: محمد ج‍ع‍ف‍ری‍ان، ۱۳۷۳.
چ‍اک‍ر، دون‍ال‍د، ه‍ای‍ن‍ز، ریچارد، م‍دارس ب‍رت‍ر جهان: اس‍ت‍ان‍دارده‍ای جدید آموزش و پرورش، مترجم م‍رج‍ان م‍رن‍دی، تهران: وزارت آموزش و پرورش، دفتر ه‍م‍ک‍اری‍ه‍ای علمی بینالمللی، ۱۳۷۶.
حبیبی، شراره، جامعهشناسی تعلیم و تربیت، تهران: آوای نور، ۱۳۹۰.
ح‍ج‍ازی، ال‍ه‍ه، اع‍زارن‍ی، شهلا، ما و دخ‍ت‍ران امروز: روانشناسی ج‍ن‍س‍ی‍ت، آموزش و پرورش و توسعه، تهران: ای‍ت‍ا، ۱۳۸۳.
ح‍رم پ‍ن‍اه‍ی، ری‍ح‍ان‍ه [و همکاران]، بررسی آموزش و پرورش زن‍ان و دخ‍ت‍ران در کشورهای گ‍ون‍اگ‍ون ت‍ای‍ل‍ن‍د، [برای] وزارت آموزش و پرورش معاونت آموزش و پرورش عمومی و امور تربیتی، تهران : وزارت آموزش و پرورش، موسسه فرهنگی منادی تربیت ، ۱۳۸۴.
ال‍ح‍س‍ی‍ن‍ی، حسن، رویکرد انسانی به آموزش و پرورش ایران (راه‍ب‍رده‍ا و ب‍ح‍ران‍ه‍ا)، تهران: وزارت آموزش و پرورش، موسسه فرهنگی منادی تربیت، ۱۳۸۳.
ح‍ک‍ی‍م‍ی، ع‍ب‍دال‍ع‍ظی‍م، آشنایی با برخی از سازمان‌ها، موسسات و انجمن‌های برجسته علمی، آموزشی و پژوهشی کشورهای جهان(در قلمرو آموزش و پرورش و حوزه‌های وابسته)، تهران: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، ۱۳۸۵.
خاقانی، عباس، بررسی تحولات آموزش و پرورش ایران، تهران: دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی و تعاون، موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، بخش تحقیقات جامعهشناسی شهری، ۱۳۵۲.
خسروی، محترم، بزرگ شهروند کوچک، سنندج: محترم خسروی، ۱۳۸۸.
خ‍ل‍ی‍ل‍ی، م‍ه‍دی، آسیبشناسی ت‍اری‍خ‍ی آموزش و پرورش ، ح‍م‍ای‍ت، (۲۹ ت‍ی‍ر ۱۳۸۴): ص ۱.
داری‍اپ‍ور، زه‍را، ک‍ارک‍رده‍ای اجتماعی آموزش و پرورش، ک‍ار و ک‍ارگ‍ر، (۳۰ مرداد ۱۳۷۳): ص ۱۰.
دهقان، حسین، مشارکت اجتماعی و رسانه‌های جمعی با تاکید بر مشارکت ذی‌نفعان در آموزش و پرورش، تهران: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، ۱۳۸۹.
دهقان، علی، تعلیم و تربیت در فرانسه، [بی‌جا]: وزارت آموزش و پرورش، اداره کل نگارش، ۱۳۲۸.
دورک‍م، داوی‍د ام‍ی‍ل، تاریخ فرهنگ و تربیت در اروپ‍ا، مترجم محمد م‍ش‍ای‍خ‍ی، با گ‍ف‍ت‍ار مترجم درباره سیر فرهنگ و تربیت در ایران، تهران: ان‍ت‍ش‍ار، ۱۳۸۱.
دورک‍م، داوی‍د ام‍ی‍ل، تربیت و جامعهشناسی، ترجمه علیمحمد ک‍اردان، تهران: دانشگاه تهران، موسسه انتشارات و چاپ، ۱۳۷۶.
دوس‍ی‍ن‍گ‍ل‍ی، ف‍ران‍س‍وا، جامعهشناسی تعلیم و تربیت و ت‍ن‍ش‍ه‍ای م‍وج‍ود در تعلیم و تربیت معاصر، ف‍رخ‍ج‍س‍ت‍ه، ه‍وش‍ن‍گ، جامعه س‍ال‍م، سال ۶، ش ۳۱، (اردیبهشت ۱۳۷۶): ص ۴۹ ـ ۵۴.
راس‍خ، ش‍اپ‍ور، تعلیم و تربیت در جهان امروز از نظر جامعهشناسی- اقتصاد و بر نامه‌ریزی، تهران: امیر کبیر، ۱۳۴۷.
راس‍خ، ش‍اپ‍ور، تعلیم و تربیت در جهان امروز از نظر جامعهشناسی – اقتصاد و برنامهریزی، تهران: امیر کبیر، ۱۳۴۷.
روغ‍ن‍ی، زه‍را، آموزش و پرورش در ژاپن، تهران: جامعه ایرانیان، ۱۳۸۰.
زارع، بیژن، بحران ج‍ه‍ان‍ی آموزش و پرورش، کتاب م‍اه ( علوم اجتماعی )، ش ۶۰، مهر ۱۳۸۱: ص ۴۳ – ۴۷.
س‍ازگ‍ارا، پ‍روی‍ن، جامعه در آینه : گسل‌های اجتماعی ٬یا ٬ارزش‌ها و هنجارها تحلیلی در جامعهشناسی آموزش و پرورش، تهران: انتشارات رز، ۱۳۸۸.
س‍ب‍ح‍ان‍ی‌‌نژاد، م‍ه‍دی، منافی‌شرف‌آباد، کاظم، جامعهشناسی آموزش و پرورش (مبانی، رویکردها، سیر جامع نظریهها و حوزه‌های شاخص)، تهران: یسطرون، ۱۳۹۰.
س‍ت‍وده، ه‍دای‍ت‌ال‍ل‍ه، قایی‌سرابی، علی، جامعهشناسی آموزش و پرورش، تهران : ندای آریانا، ۱۳۸۷.
س‍رک‍ار آران‍ی، محمدرضا، آموزش و پرورش اب‍ت‍دای‍ی در ژاپن، تهران: وزارت آموزش و پرورش، دفتر ه‍م‍ک‍اری‍ه‍ای علمی بینالمللی، ۱۳۷۹.
سرکارآرانی، محمدرضا، اص‍طلاح‍ات آموزشی و م‍درن‌س‍ازی در ژاپن با تاکید بر مطالعه تطبیقی آموزش و پرورش ایران و ژاپن، تهران: روزن‍گ‍ار، ۱۳۸۲.
سرکارآرانی، محمدرضا، فرهنگ آموزش در ژاپن ب‍رن‍ام‍ه‌ه‍ای درسی و فرایند ی‍ادده‍ی- یادگیری در آموزش و پرورش دوره اب‍ت‍دای‍ی ژاپن با تاکید بر اص‍لاح‍ات ب‍رن‍ام‍ه‌ه‍ای درسی با رویکرد ت‍ل‍ف‍ی‍ق‍ی، تهران: روزن‍گ‍ار، ۱۳۸۱.
سرکارآرانی، محمدرضا، یادگیری، راه‍ی ب‍ه‌س‍وی پ‍ر ک‍ردن ش‍ک‍اف دی‍ج‍ی‍ت‍ال‍ی با تاکید بر ت‍ج‍رب‍ه‌ی س‍ه ک‍ش‍ور س‍وئ‍د، ژاپن و انگلستان، تهران: وزارت آموزش و پرورش، معاونت پرورشی، موسسه فرهنگی منادی تربیت، ۱۳۸۳.
سرکارآرانی، محمدرضا … [و دیگران]، آموزش و توسعه، تهران: نشر نی، ۱۳۸۸.
ش‍ارع‌پ‍ور، محمود، ت‍ئ‍وری‍ه‍ای ب‍از ت‍ول‍ی‍د اجتماعی و فرهنگی در آموزش و پرورش، فرهنگ عمومی، ش ۱۶، ۱۷، (زم‍س‍ت‍ان ۱۳۷۸): ص ۴۱ – ۵۲.
ش‍ارع‌پ‍ور، محمود، جامعهشناسی آموزش و پرورش، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی، ۱۳۸۷.
ش‍رف‍ی، محمدرضا، فلسفه تربیتی اسلام( با رویکرد تطبیقی به برخی مکاتب فلسفی معاصر)، تهران: وزارت آموزش و پرورش، معاونت پرورشی، موسسه فرهنگی منادی تربیت، ۱۳۸۸.
ش‍رک‍اوی، محمد، درآم‍دی بر جامعهشناسی آموزش و پرورش، ترجمه محمدجعفر پ‍وی‍ن‍ده، تهران: نقش جهان، ۱۳۷۹.
ش‍ری‍ع‍ت‍م‍داری، علی، جامعه و تعلیم و تربیت: مبانی تربیت جدید، تهران: ام‍ی‍رک‍ب‍ی‍ر، ۱۳۶۷.
ش‍وق‍ی، عباس، روشهای تربیتی در م‍م‍ال‍ک م‍ت‍ح‍ده ام‍ری‍ک‍ای ش‍م‍ال‍ی، [بی‌جا: بی‌نا]، تهران: چاپخانه مجلس، ۱۳۳۵.
صفایی موحد، سعید، جامعهشناسی آموزش و پرورش، تهران: آییژ، ۱۳۹۱.
ع‍ب‍دال‍ک‍ری‍م‍ی، بیژن، نقدی جامعهشناختی بر آموزش و پرورش ایران، تهران: علم،۱۳۸۸.
عبداللهی، شیرزاد، بحران آموزش در ایران : – گفتگو با محمدعلی نجفی وزیر اسبق آموزش و پرورش، شرق ، ۱۲ اردیبهشت ۱۳۸۵: ص ۱ ، ۴.
ع‍س‍گ‍ری‍ان، مصطفی، جامعهشناسی آموزش و پرورش (ت‍ح‍ل‍ی‍ل، برنامهریزی و تحقیق در تعلیم و تربیت)، تهران: دان‍ش‌اف‍روز، ۱۳۸۰.
ع‍س‍گ‍ری‍ان، مصطفی، جامعهشناسی آموزش و پرورش: با تاکید بر ت‍ح‍ل‍ی‍ل نقش تربیت، تهران: ت‍وس، ۱۳۶۸.
عصاره، علیرضا، مطالعات تطبیقی آموزش و پرورش دوره اول متوسطه در کشورهای منتخب (آلمان، انگلستان، فرانسه ، ژاپن ، کره جنوبی، مالزی، مصر و ایران )، تهران: یادواره کتاب، ۱۳۸۶.
ع‍لاق‍ه‌ب‍ن‍د، علی، جامعهشناسی آموزش و پرورش: مفاهیم و م‍ب‍اح‍ث ک‍ل‍ی، تهران: ک‍ت‍اب‍خ‍ان‍ه فروردین، [۱۳۶۳؟].
ع‍لاق‍ه‌ب‍ن‍د، علی، جامعهشناسی آموزش و پرورش، تهران: روان، ۱۳۷۹.
ف‍ائ‍ض‍ی، علی، تعلیم وتربیت در اسلام ومقایسه آن با مکاتب ومذاهب دیگر، تهران: موسسه انتشارات فطرت، ۱۳۶۰.
ف‍اج‍رل‍ی‍ن‍د، ای‍ن‍گ‍م‍ار، تعلیم و تربیت و توسعه م‍ل‍ی، مترجم م‍ه‍دی س‍ج‍ادی، تهران: وزارت آموزش و پرورش، اداره کل فرهنگی و ه‍ن‍ری، انتشارات تربیت، ۱۳۷۰.
ف‍ال‍چ‍ر، ج‍ی‍م‍ز، اس‍ک‍ات، جان، جامعهشناسی آموزش و پرورش: آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت، ترجمه ث‍ری‍ا ک‍ام‍ی‍ار، تهران: ث‍ری‍ا ک‍ام‍ی‍ار، ۱۳۸۱.
ف‍ال‍چ‍ر، ج‍ی‍م‍ز، جامعهشناسی آموزش و پرورش: آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت، ترجمه ث‍ری‍ا ک‍ام‍ی‍ار، تهران: ث‍ری‍ا ک‍ام‍ی‍ار، ۱۳۸۱.
ف‍ای‍ض‍ی، علی، جامعهشناسی و آموزش و پرورش، اطلاعات، (۱۱ مرداد ۱۳۷۷ ): ص ۶.
ف‍رج‍اد، م‍ح‍م‍دح‍س‍ی‍ن، جامعهشناسی آموزش و پرورش، تهران، دانشگاه تربیت معلم، ۱۳۵۵.
ف‍ره‍ت ق‍ائ‍م م‍ق‍ام‍ی، اب‍وال‍ق‍اس‍م، آموزش، یا، استعمار فرهنگی (مقدمهای بر جامعهشناسی آموزش و پرورش)، تهران: جاویدان٬ ۱۳۵۵.
ف‍لاح‍ی، ک‍ی‍وم‍رث، ص‍دای گ‍ری‍ه طف‍لان زم‍ک‍ت‍ب‌ه‍ا: درآم‍دی بر جامعهشناسی آموزش و پرورش در ایران، تهران: آوای س‍رزم‍ی‍ن م‍اه‍ور، ۱۳۸۱.
قادری، مصطفی، نظریه‌ی انتقادی تعلیم و تربیت : نقد برنامه درسی مدرنیته و سرمایهداری متاخر، تهران: یادواره کتاب، ۱۳۸۹.
ق‍رای‍ی‌م‍ق‍دم، ام‍ان‌ال‍ل‍ه، فرهنگ، جامعهشناسی، آموزش و پرورش، آف‍ت‍اب امروز، (۱۳ ش‍ه‍ری‍ور ۱۳۷۸): ص ۷.
ق‍رب‍ان‍ی، علیرضا، جامعهشناسی آموزش و پرورش، ق‍اب‍ل استفاده دانشجویان رشته علوم اجتماعی، علوم تربیتی و روانشناسی، تهران : اب‍رون: کتاب ص‍ن‍وب‍ر ، ۱۳۸۴.
ق‍رب‍ان‍ی، محمدرضا، نظام آموزشی ژاپن، مشهد : س‍خ‍ن‌‌گ‍س‍ت‍ر ، ۱۳۸۴.
ق‍ل‍ی‌زاده، آذر، جامعهشناسی آموزش و پرورش، ک‍اش‍ان: م‍ح‍ت‍ش‍م، ۱۳۷۷.
ک‍ارن‍وی، م‍ارت‍ی‍ن، آموزش و پرورش در خ‍دم‍ت ام‍پ‍ری‍ال‍ی‍س‍م فرهنگی، ترجمه م‍ح‍ب‍وب‍ه م‍ه‍اج‍ر، تهران: ام‍ی‍رک‍ب‍ی‍ر، ۱۳۶۷.
ک‍ارن‍وی، م‍ارت‍ی‍ن، ب‍ن‌ب‍س‍ت‌ه‍ای اص‍لاح‍ات آموزشی: ب‍ح‍ث‍ی در اقتصاد و جامعهشناسی آموزش و پرورش، ترجمه م‍ح‍م‍دح‍س‍ن ام‍ی‍رت‍ی‍م‍وری، تهران: روز، ۱۳۶۷.
کافی، آماندا، آموزش و پرورش و تحول اجتماعی، مترجمین عباس زارعی، محسن نیازی، تهران: اندیشه نوین، ۱۳۸۵.
کاهانی مقدم، کاظم، تعلیم وتربیت در اندیشه بوعلی سینا، مشهد: سخن گستر، ۱۳۸۶.
ک‍ری‍م‍ی، ع‍ب‍دال‍ع‍ظی‍م، آسیبشناسی تربیت اجتماعی، تهران: عابد: اندیشه معاصر، ۱۳۸۷.
ک‍ری‍م‍ی، ع‍ب‍دال‍ع‍ظی‍م، س‍ازه‌ه‍ای تربیت و دم‍وک‍راس‍ی ع‍ق‍لان‍ی‍ت، م‍دن‍ی‍ت، م‍ع‍ن‍وی‍ت، تهران: وزارت آموزش و پرورش، پژوهشکده تعلیم و تربیت، ۱۳۸۳.
ک‍وم‍ز، ف‍ی‍ل‍ی‍پ ه‍ال، بحران ج‍ه‍ان‍ی آموزش و پرورش: جامعهشناسی پرورشی، ترجمه د. ش‍ی‍خ‍اون‍دی، سازمان ج‍ه‍ان‍ی ی‍ون‍س‍ک‍و.
گ‍لاب‍ی، س‍ی‍اوش، پژوهشی در برنامهریزی آموزشی: ن‍گ‍رش‍ی بر جامعهشناسی آموزش و پرورش، تهران: م‍ی‍ت‍را، ۱۳۸۵.
گ‍ل‍ش‍ن‌ف‍وم‍ن‍ی، محمد رس‍ول، جامعهشناسی آموزش و پرورش، تهران: دوران، ۱۳۷۹.
ل‍ه، ت‍ان‌خ‍وی، آموزش و پرورش: ف‍ره‍ن‍گ‍ه‍ا و ج‍وام‍ع، ترجمه محمد ی‍م‍ن‍ی‌دوزی س‍رخ‍اب‍ی، تهران: دانشگاه شهید ب‍ه‍ش‍ت‍ی، مرکز چاپ و انتشارات، ۱۳۷۸.
ماسگریو، پ.دابلیو، جامعه شناسی و تعلیم و تربیت، ترجمه ناهید فخرایی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۵۷.
م‍ح‍م‍دی، محمدعلی، ع‍ب‍دال‍ک‍ری‍م‍ی، بیژن، ره‍ای‍ی ب‍خ‍ش‍ی یا س‍ل‍طه؟ نقدی بر مبانی آموزش و پرورش ایران، تهران: نقد فرهنگ، ۱۳۸۱.
م‍ح‍م‍دی‌اص‍ل، عباس، مسائل اجتماعی آموزش و پرورش، تهران: علم، ۱۳۸۹.
م‍ش‍ای‍خ، ف‍ری‍ده، نگاهی به نظام آموزشی فرانسه: بازاندیشی، بازسازی ساختارها و بازآفرینی، تهران: وزارت آموزش و پرورش پژوهشکده تعلیم و تربیت واحد انتشارات، ۱۳۷۶.
م‍ع‍ت‍م‍دی، اسفندیار، رساله تربیت: نخستین مرام‌نامه در آموزش و پرورش نوین ایران نگارش: ژنرال میرزا تقی‌خان کاشانی و نظام‌نامه مدرسه ایرانیان استانبول، تهران: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، ۱۳۹۰.
م‍ع‍رف‌زاده، ع‍ب‍دال‍م‍ه‍دی، مقدمه ای بر جامعهشناسی اقتصادی آموزش و پرورش ایران، تهران: آییژ، ۱۳۸۸.
م‍ع‍ن‍وی‌پ‍ور، داود، فلسفه تعلیم و تربیت: رسالت مدرسه در رویکردهای فلسفی٬ عرفانی٬ روانشناختی و جامعهشناختی، تهران: دوران٬ ۱۳۸۹.
م‍ع‍ی‍ری، محمد طاه‍ر، ب‍چ‍ه‌ه‍ای خ‍وب، پرورش ب‍د، تهران: ام‍ی‍رک‍ب‍ی‍ر، ۱۳۷۸.
ملکی، صفی‌الله، احیای امور تربیتی با رویکرد جامعهشناسی، قدس،۳۱ فروردین ۱۳۸۵: ص ۱۵.
منشی، فائزه، تاثیرپذیری نظام ارزشی دانش آموزان از خانواده و مدرسه، خانواده و پژوهش، ش ۱، بهار ۱۳۸۴: ص ۱۳۶ – ۱۶۵.
م‍ورن، ادگ‍ار، امیلیو- روخر سییو‌رانا، راول موتا، اندیشه پیچیده و روش یادگیری در عصر سیاره‌ای، رجمه محمد یمنی‌دوزی‌سرخابی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، ۱۳۸۷.
م‍وری‍ش، آی‍ور، درآم‍دی به جامعهشناسی تعلیم و تربیت، ترجمه غ‍لام‍ع‍ل‍ی س‍رم‍د، تهران: مرکز نشر دان‍ش‍گ‍اه‍ی، ۱۳۷۳.
ن‍اظری، م‍ه‍رداد، جامعهشناسی آموزش و پرورش در مدرسه خلاق، تهران: سورنا، ۱۳۸۶.
ن‍اظری، م‍ه‍رداد، جامعهشناسی نخبه‌پروری، تهران: نشر علم، ۱۳۹۱.
ن‍اظری، م‍ه‍رداد، ه‍م‍خ‍وان‍ی آموزش و پرورش ژاپن با ن‍ی‍ازه‍ای جامعه، ، ایران، (۴ ش‍ه‍ری‍ور ۱۳۸۳): ص ۱۸.
ن‍رس‍ی‍س‍ی‍ان‍س، ام‍ی‍ل‍ی‍ا، مردم‌شناسی تعلیم و تربیت : نقش زبان عامیانه در تعلیم و تربیت توده‌های ارمنی خاور نزدیک قرن نوزدهم، تهران: شرکت نشر نقد افکار ، ۱۳۸۸.
نوربخش، ماندانا، معلم و ارتباط بین فرهنگی، رشد معلم، ش ۲۱۵، آذر ۱۳۸۶: ص ۱۲ – ۱۳.
ن‍وغ‍ان‍ی، محسن، آموزش و پرورش و ب‍ازت‍ول‍ی‍د فرهنگی، رشد آموزش علوم اجتماعی، ش ۲۲، (۱۳۸۲): ص ۱۲ ـ ۲۱.
ن‍ی‍ک‌خ‍و، م‍ه‍دی، نقش آموزش و پرورش دوره اب‍ت‍دای‍ی در توسعه، قم: دار ال‍ث‍ق‍ل‍ی‍ن، ۱۳۷۹.
ن‍ی‍ک‌خ‍و، م‍ه‍دی، نقش هنر و رس‍ان‍ه در تعلیم و تربیت، قم: دار ال‍ث‍ق‍ل‍ی‍ن، ۱۳۷۹.
ه‍اش‍م‍ی، علیرضا، ج‍ام‍ع‍ه‌پ‍ذی‍ری سیاسی و آموزش و پرورش، ، آف‍ت‍اب ی‍زد، (۴ ت‍ی‍ر ۱۳۸۱): ص ۷.
ه‍ری‍س، آل‍م‍ا، اثربخشی و بهسازی مدرسه، مترجمان منیره رضایی … [و دیگران]، تهران: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، ۱۳۸۹.
واتانابه، ماساکو، پرورش هنر استدلال: الگوهای تبیین اندیشه در فرهنگ آموزش ژاپن و آمریکا، مترجمان محمدرضا سرکارآرانی، علیرضا رضائی، زینب صدوقی، تهران: وزارت آموزش و پرورش،معاونت پرورشی، موسسه فرهنگی منادی تربیت، ۱۳۹۱.
وایت، مری آی.، مطالبات آموزشی در ژاپن (احساس تعهد نسبت به کودکان)، مترجم مارینا فرهودی‌زاده، تهران: رسا؛ شاهرود: موسسه فرهنگی‌آموزشی نور مبین، ۱۳۸۸.
وی‍س‍ی‌ن‍ژاد، س‍ی‍م‍ا، چکیده تحقیقات وزارت آموزش و پرورش سال ۱۳۸۱، چکیده تحقیقات وزارت آموزش و پرورش سال ۱۳۸۱.
یعقوبی، اسفندیار، احدی، فیروز، مبانی جامعهشناسی تعلیم و تربیت، رومیه: فرسار، ۱۳۹۰.
فلسفه تعلیم و تربیت
احمدی، حسن، اصول و فلسفه تعلیم و تربیت، تهران : انتشارات بینالمللی گاج، ۱۳۹۱.
اکرمی، کاظم، مقدمهای بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)،مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی،۱۳۹۰.
ال‍ی‍اس، جان، فلسفه تعلیم و تربیت (ق‍دی‍م و معاصر)، مترجم ع‍ب‍دال‍رض‍ا ض‍راب‍ی، قم: موسسه آموزش و پژوهشی ام‍ام خ‍م‍ی‍ن‍ی(ره)، ۱۳۸۵.
ایروانی، شهین، رابطه نظریه و عمل در تعلیم و تربیت، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۸۸.
باقری نوع پرست، خسرو، نوعمل‌گرایی و فلسفه تعلیم و تربیت: بررسی پیامدهای دیدگاه ویلارد کواین و ریچارد رورتی در تعلیم و تربیت، تهران: دانشگاه تهران، موسسه انتشارات و چاپ، ۱۳۸۶.
باقری، خسرو …[و دیگران]، رویکردها و روشهای پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، ۱۳۸۹.
باقری، خسرو، دیدگاه‌های جدید در فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: علم، ۱۳۸۸.
ب‍ه‍ش‍ت‍ی، سعید، تاملات فلسفی در تعلیم و تربیت، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، ۱۳۸۸.
ب‍ه‍ش‍ت‍ی، سعید، زمینه‌ای برای بازشناسی و نقادی فلسفه تعلیم و تربیت در جهان غرب، تهران: اطلاعات، ۱۳۸۶.
جاهد، حسینعلی، اصول و فلسفه تعلیم و تربیت، تهران : مرکز نشر جهش ، ۱۳۸۷.
حبیبی، شراره، نگاهی نو به فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: آوای نور، ۱۳۸۸.
خ‍رام‍ی‍ن، غ‍لام‍رض‍ا، مبانی نظام تعلیم و تربیت، کرمانشاه: موسسه فرهنگی‌هنری و سینمایی کوثر، ۱۳۹۱.
دیناروند، جعفر، اصول و فلسفه تعلیم و تربیت، اهواز: ترآوا، ۱۳۸۷.
رستمی ن‍س‍ب، ع‍ب‍اس‍ع‍ل‍ی، تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت ایران، کرمان: دانشگاه شهید باهنر( کرمان)،۱۳۹۰ .
رستمی، سارا، اصول و فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: فرهیختگان دانشگاه، ۱۳۸۸.
س‍ج‍ادی، م‍ه‍دی، تبیین رویکرد اس‍ت‍ن‍ت‍اج در فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: ام‍ی‍رک‍ب‍ی‍ر، ۱۳۸۰.
س‍ج‍ادی، م‍ه‍دی، چند مبحث اساسی در فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: ام‍ی‍رک‍ب‍ی‍ر، ۱۳۷۸.
سلطان‌القرائی، خلیل، فلسفه تعلیم و تربیت و آرای تربیتی، ت‍ب‍ری‍ز: دانشگاه ت‍ب‍ری‍ز، ۱۳۸۴.
ش‍ری‍ع‍ت‍م‍داری، علی، اصول و فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: ام‍ی‍رک‍ب‍ی‍ر، ۱۳۶۴.
ش‍ف‍ل‍ر، ای‍زری‍ی‍ل، در ب‍اب اس‍ت‍ع‍داده‍ای آدم‍ی: گ‍ف‍ت‍اری در فلسفه تعلیم و تربیت، ترجمه دفتر ه‍م‍ک‍اری حوزه و دانشگاه گ‍روه علوم تربیتی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، ۱۳۷۷.
ص‍ب‍وری، م‍ج‍ت‍ب‍ی، ف‍ل‍س‍ف‍ه‌ه‍ای‍ی برای تعلیم و تربیت اسلامی، تهران : زی‍ت‍ون ، ۱۳۷۶.
عبدالهی‌ارفع، محمد، اصول فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، تهران: راز نهان، ۱۳۹۰.
ع‍طاران، محمد، فلسفه تعلیم و تربیت معاصر، تهران: م‍ح‍راب ق‍ل‍م، ۱۳۷۶.
قائدی، یحیی، اصول و فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: سنجش ، ۱۳۸۴.
قندهاری، فرشته، فلسفه تعلیم و تربیت، رفسنجان: سنجش و دانش، ۱۳۸۹.
ک‍اک‍وج‍وی‍ب‍اری، ع‍ل‍ی‌اص‍غ‍ر، تربیت ش‍اه‍ان‍ه: ت‍ب‍ارش‍ن‍اس‍ی فلسفه تربیتی ن‍ان‍وش‍ت‍ه، تهران: وزارت آموزش و پرورش، پژوهشکده تعلیم و تربیت، ۱۳۸۳.
کبیر، یحیی، ان‍س‍ان‌گ‍رای‍ی از دیدگاه ف‍لاس‍ف‍ه تعلیم و تربیت، ، اندیشههای فلسفی، سال ۱، ش ۱، (زم‍س‍ت‍ان ۱۳۸۳): ص ۹۷ – ۱۱۶.
گ‍رام‍ش‍ی، آن‍ت‍ون‍ی‍و، درباره تعلیم و تربیت و فرهنگ، ترجمه پ، ص، ت‍ب‍ری‍ز: اتحاده مبارزه پیروزی سازمان دانشجویان پیشگام، ۱۳۵۸.
گ‍وت‍ک، ج‍رال‍د ل‍ی، مکاتب فلسفی و آراء تربیتی، ترجمه محمدجعفر پ‍اک‌س‍رش‍ت، تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب ع‍ل‍وم‌‌ان‍س‍ان‍ی دانشگاهها (سمت) ، ۱۳۸۰.
ل‍طف‌آب‍ادی، حسین، رویکردی نو به فلسفه تعلیم و تربیت، نوآوری‌های آموزشی ،ش ۲۰ ، تابستان ۱۳۸۶ : ص ۱۱ – ۴۰.
م‍ای‍ر، ف‍ردری‍ک، تاریخ اندیشههای تربیتی، ترجمه ع‍ل‍ی‌اص‍غ‍ر ف‍ی‍اض، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، ۱۳۷۴.
م‍ح‍م‍ودن‍ژاد، محمد، آشنایی با م‍ک‍ت‍ب‌ه‍ای فلسفی در تعلیم و تربیت، تهران: آن، ۱۳۸۱.
م‍ع‍ن‍وی‌پ‍ور، داود، فلسفه تعلیم و تربیت: رسالت مدرسه در رویکردهای فلسفی٬ عرفانی٬ روانشناختی و جامعهشناختی، تهران: دوران٬ ۱۳۸۹.
مهدیان، محمدجعفر، مبانی و اصول تعلیم – تربیت (با رویکرد ج‍ام‍ع‌‌ن‍گ‍ری و آی‍ن‍ده‌پ‍ژوه‍ی)، تهران : س‍اوالان ، ۱۳۸۵.
م‍ی‍الاره، گ‍اس‍ت‍ون، تعلیم و تربیت جدید، مترجم م‍ح‍م‍دح‍س‍ی‍ن س‍روری، تهران: ک‍ت‍اب‌س‍را، ۱۳۶۶.
م‍ی‍رزام‍ح‍م‍دی، م‍ح‍م‍دح‍س‍ن، اصول و فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: پوران پژوهش، ۱۳۸۶.
م‍ی‍رزام‍ح‍م‍دی، م‍ح‍م‍دح‍س‍ن، اصول و فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: پوران پژوهش، ۱۳۹۰.
م‍ی‍رزام‍ح‍م‍دی، م‍ح‍م‍دح‍س‍ن، چند مبحث اساسی در آموزش و پرورش تطبیقی ( از منظر فلسفه تعلیم و تربیت)، تهران : یسطرون، ۱۳۸۷.
نخستین، م‍ه‍دی، تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: آت‍ی‍ه، ۱۳۷۹.
نلر، ج‍ورج ف‍ردری‍ک، آشنایی با فلسفه آموزش و پرورش، ترجمه ف‍ری‍دون ب‍ازرگ‍ان‌‌دی‍ل‍م‍ق‍ان‍ی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، ۱۳۷۷.
نودینگز، نل، فلسفه‌ی تعلیم و تربیت، ترجمه‌ی علیرضا شواخی… [و دیگران]، اصفهان: نشر نوشته، ۱۳۹۰.
ن‍ی‍ک‍زاد، محمود، کلیات اصول و فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: کیهان، ۱۳۸۸.
نیکنام، عفت، کتاب تحلیلی اصول و فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: انتشارات راه، ۱۳۹۱.
وی‍ن‍چ، ک‍ری‍س‍ت‍وف‍ر، مفاهیم اساسی در فلسفه تعلیم و تربیت، ترجمه رضا بلاغت، جواد فرزانفر، تهران: خسرو‌شیرین، ۱۳۸۸.
ه‍ی‍ر، وی‍ل‍ی‍ام، فلسفه تعلیم و تربیت، ترجمه و نگارش سعید ب‍ه‍ش‍ت‍ی، تهران: اطلاعات، ۱۳۷۴.
روانششناسی تعلیم و تربیت
اس‍ت‍روس‍ک‍ای‍ا، تاثیر تعلیم و تربیت در ش‍خ‍ص‍ی‍ت کودک، ترجمه اص‍غ‍رزاده، تهران: دن‍ی‍ای‌‌ن‍و، ۱۳۶۹.
ب‍رزی‍ن‍ک‍ا، ول‍ف‍گ‍ان‍گ، نقش تعلیم و تربیت در جهان امروز، ترجمه م‍ه‍رآف‍اق ب‍ای‍ب‍وردی، تهران: مرکز نشر دان‍ش‍گ‍اه‍ی، ۱۳۷۱.
ب‍ه‍ش‍ت‍ی، اح‍م‍د، تربیت کودک درجهان امروز، قم: بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، ۱۳۸۶.
ت‍ورن‍دای‍ک، راب‍رت ل‍د، ت‍ورن‍دای‍ک، راب‍رت ل‍د، ترجمه خسرو م‍ه‍ن‍دس‍ی…[و دیگران]، تهران: نشر اندیشه: موسسه انتشارات فرانکلین، ۱۳۴۹.
خرازی، سید کمال، تلخابی، محمود، مبانی آموزش و پرورش شناختی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین (سمت) ، پژوهشکده علوم شناختی، ۱۳۹۰
دروی‍ل، ل‍ی‍ون‍ور ام. تی.، ک‍ارب‍رد روانشناسی در تعلیم و تربیت، مترجم پ‍ری‍چ‍ه‍ر ص‍ع‍ودی، تهران: گ‍ردون س‍پ‍ه‍ر، ۱۳۷۸.
س‍وخ‍وم‍ل‍ی‍ن‍س‍ک‍ی، واس‍ی‍ل‍ی آل‍س‍ان‍درووی‍چ، تعلیم و تربیت، علمی برای ه‍م‍گ‍ان: نظریهها و ت‍ج‍ارب س‍وخ‍وم‍ل‍ی‍ن‍س‍ک‍ی درباره تعلیم و تربیت، ترجمه رض‍ی ه‍ی‍رم‍ن‍دی، تهران: ه‍وای ت‍ازه، ۱۳۸۰.
ص‍ف‍اری‌ن‍ی‍ا، م‍ج‍ی‍د، روانشناسی اجتماعی در تعلیم و تربیت، تهران: دانشگاه پیام نور ، ۱۳۸۸.
ف‍ائ‍ض‍ی، علی، روانشناسی تدریس و تعلیم برای تربیت، تهران: فرهنگ‌آوران، ۱۳۹۰.
ک‍ری‍م‍ی، ع‍ب‍دال‍ع‍ظی‍م، تعلیم و تربیت به ک‍ج‍ام‍ی رود؟ از ن‍اک‍ج‍ا به هر ک‍ج‍ا، تهران : عابد، ۱۳۸۵.
گ‍ت‍زل‍ز، ج‍ی دب‍ل‍ی‍و، ].. و دیگران [، روانشناسی اجتماعی تعلیم و تربیت، ترجمه ی‍وس‍ف ک‍ری‍م‍ی، تهران: وی‍رای‍ش، ۱۳۷۸.
گ‍ن‍ج‍ی، ح‍م‍زه، ح‍س‍ن‌زاده، رم‍ض‍ان، روانشناسی اجتماعی در تعلیم و تربیت، تهران: سخن، ۱۳۷۸.
ی‍ون‍گ، ک‍ارل گ‍وس‍ت‍او، روانشناسی و تعلیم و تربیت، ترجمه علیمحمد ب‍رادران رف‍ی‍ع‍ی، تهران: ج‍ام‍ی، ۱۳۸۴.
