توضیح تصویر: بردِنشانده. نقش برجسته در پائین پلکان شمال غربی.
بردِ نشانده و مسجد سلیمان
ایران جنوب غربی از قرن هشتم قبل از میلاد تا قرن پنجم بعد از میلاد
نوشتههای مرتبط
رومن گیرشمن ترجمه اصغرکریمی
فصل دوم، صُفه مقدس
(لوح ۱)
یک تنده (رامپ) دسترسی طبیعی به طول ۰â۱۵ متر باشیب ملایم از آبگیر تا «سنگ برپا ایستاده» [= بردِ نشانده] در جهت جنوب شرقی، به طرف صُفه مقدس بالا رفته است. درازای این طول به اضافه دو سطح صُفه که در جریان سه مرحله پشت سرهم شکل گرفتهاند، ۰â۲/۱۵۷ متر شده است. اختلاف سطح مجموعه، از شروع تنده دسترسی تا سطح صُفه بالائی، ۸۲/۹ متر بود (شکل ۵). صُفه به دو قسمت بسیار متمایز تقسیم میشد: صُفه بالائی و صُفه پائینی.
صُفه بالائی
صُفه بالائی، به نحوی که در حال حاضر مشاهده میشود، در دو زمان با ادغام شدن صُفه مرحله اول، که قدیمترین و کوچکترین صُفه است، در صُفه مرحله دوم، که آن را در برگرفته، تشکیل شده است.
مرحله اول.
نقشه ۱؛ لوح ۳؛ لوح ۵، لوح ۱۴، شماره ۲ و ۴؛ لوح ۱۵، در طرف راست.
این مرحله از صُفه بالائی که شکل مستطیل دارد و از طرف جبهه جنوب شرقیاش به کوه تکیه داده، قدیمیترین و لذا اولین صُفه است. زوایای جهات آن در راستای چهار جهت اصلی است. طول ۰â۵/۶۷ آن متر و عرض آن در طرف جنوبشرقی ۰â۳/۴۵ متر و از طرف نمای شمالغربی ۰â۵/۴۲ متر است.
نمای شمال غربی آن دارای هفت برجستگی یا پشتبند به شکل مستطیل و نمای طرف جنوب غربی آن دارای هشت برجستگی و نمای شمال شرقی آن دارای نه برجستگی بود.
بین برجستگیهای سوم و چهارم نما، از طرف زاویه شمالی، پلکانی به عرض ۳ متر قرار داشته است که تا ارتفاع ۲۲/۳ متر بالا میرفت. در موقع یافتن این پلکان تمام آن به هم ریخته بود.
روی جبهه شمالی آن نزدیک به زاویه شمالی، پلکان دیگری به عرض ۰â۳/۲ متر و با ارتفاع ۹۳/۰ متر و به عمق ۰â۵/۱ متر باز میشد که چهار پله داشت. چون این پلکان کوچک منتهی به یک پاگرد کوچک است امکان این فرض را میداد که این پلکان پائینتر میرفته است، ولی این قسمت در موقع بازسازی و در جریان گسترده شدن صُفه در مرحله دوم از بین رفته است. احتمالا این پلکان در موقع حرکت مؤمنان، مورد استفاده آنها پس از پایان تشریفات مذهبی قرار میگرفته است.
دیدیم که تمام ی مقدسی که روی آنها نیایشگاههائی برپا شده بودند، حداقل دو پلکان داشتند که یکی از آنها برای رسیدن به نیایشگاه و دیگری برای ترک آن بوده است. نیایشگاه را از همان راهی ترک نمیکردهاند که برای رسیدن به آن استفاده کرده بودند.
شکل ۶ نشاندهنده مقطع تمام پلکانهای سه مرحله تغیرشکلها و الحاقاتی است که صُفه مقدس بردِنشانده به خود دیده است و بخصوص مقطع شکلگیری پلکان ورودی روی صُفه مرحله اول است. هنگام آزادسازی دیوارهای این مرحله اول (شکل ۷)، ده سکه درهم نقرهای پیدا شد که چهار عدد از آنها مربوط به اسکندرکبیر بود که در آسیای صغیر توسط سرداران اسکندر ضرب شده بود، یکی مربوط به آنتیوخوس سوم، یکی مربوط به آنتیوخوس چهارم، یکی مربوط به دمتریوس اول، یکی مربوط به آلسکاندربالا و یکی نیز مربوط به کمنیسکرِس اول (Kamniskires I) (â۱۴-۱۸۷ قبل از میلاد مسیح؟) بود.
برای خواندن فصل دوم به همراه تصاویر و پانویس ها به فایل پیوست مراجعه کنید: