جهان کتاب
شمارۀ ۳۳۷ – ۳۳۸
خرداد – تیر ۱۳۹۶
آغازگر این شماره، نامهای از پراگ است به قلم پرویز دوائی و با عنوانِ «در این گوشه…». در آغاز نامه می‌خوانیم: «… دو دقیقه دیر برسی این میز گوشه‌ای اشغال است. کتابخانه شهر بوفه داخلش ساعت ۹ صبح باز می‌شود و ما، روزهایی که قصد این‌جا را داریم، سعی می‌کنیم که یک دو سه دقیقه‌ای جلوتر در برابر درهای بسته حاضر باشیم که همچه که باز شد، بپریم تو و عین قِرقی بدویم طرف میز گوشه‌ای در انتهای محوطه کوچک این قهوه‌خانه، و پشت به دیوار بگیریم و بنشینیم، تا بعدش یکی از این دوتا دخترخانم اصلاً اهل «اوکراین» (به قول اکثر گوینده‌های رادیو/تلویزیونی: «اُکراین») که آن روز خدمت دارد، چایی (ببخشید) چای مألوف را از آن‌سوی میز پیشخوان بدهد به دست ما و ما بنشینیم و کاغذ و بساط را پهن کنیم… سر این میز گوشه که دیگران هم بعضاً «حُسن»اش را کشف کرده‌اند (که سریعاً اشغال می‌شود)، یک‌طرف، پشت آدم به دیوار است، که یک حالت امن غریزی به آدم می‌دهد، لابد یادگار «ژن»های بابای بابای باباهایمان و آدم‌های ماقبل تاریخ که عین بعضی حیوانات مدام مواظب پشت سر بودند که بهشان حمله نشود (که مرحوم گارسیا مارکز هم در کافه‌ها اصرار داشت که پشت به دیوار بنشیند با این عنوان که «من دشمن زیاد دارم!»)…»
سپس گزارشی را می‌خوانیم با عنوان «قاچاق کتاب یا سرطانِ نشر» که به پدیدۀ تکثیر و توزیع غیرمجاز کتاب اختصاص دارد. محمد زین‌الدینی در این گزارش با چند تن از صاحب‌نظران و فعالان صنعت نشر گفت‌و‌گو کرده است. عوامل زمینه‌ساز قاچاق کتاب، عوامل اجرایی قاچاق کتاب، پیامدهای تولید و توزیع غیرقانونی کتاب، نقش نهادهای صنفی، و راهکارهای پیش رو از موضوعاتی است که مورد بحث قرار گرفته است. در این گزارش می‌بینیم که تکثیر غیرمجاز تنها شامل کتاب‌های نایاب و ممنوع‌شده نیست، بلکه بسیاری از کتاب‌های پُرفروش و دارای مجوز هم هدف دستبرد سودجویانِ متخلّف قرار گرفته است.
معصومه علی‌اکبری نقدی بر کتاب جامعه‌شناسی روسپی‌گری/ سعید مدنی نوشته است. در آن آمده است: «سعید مدنی در این کتاب پژوهشی- آماری‌اش، مسئله روسپی‌گری را نه‌فقط در ایران بلکه مبسوط‌تر از آن در وسعت جهانی و با تکیه بر پیشینه‌های تاریخی مورد بررسی قرار داده است… او تا حدّ ممکن آسیب‌ها و علل و عوامل را در لایه‌های مختلف نمایان ساخته و از این طریق خواننده را به یافته‌ها و پرسش‌های جدید می‌رساند.»
«هر کسی جین آستین خودش را دارد» عنوان مقاله‌ای است از حمید نامجو در بررسی رمان باشگاه کتابخوانی جین آستین/ کارن جوی فاولر. حسین مسرّت نیز در مقاله‌ای به ترجمه‌های فارسی آثار بهاء طاهر، نویسنده نامی مصری، پرداخته است.
مجید رُهبانی در مقاله «تاریخ اجتماعی نشر ایران» کتاب تاریخ و تحول نشر: درآمدی به بررسی نشر کتاب در ایران از آغاز تا آستانۀ انقلاب/ عبدالحسین آذرنگ بررسی کرده است. او می‌نویسد: «کتاب تاریخ و تحول نشر تنها یک اثر تاریخ‌نگارانه نیست. نویسنده کوشیده است زمینه‌های اجتماعی تحولات نشر ایران را بکاود، ریشه‌های دگرگونی‌ها را بیابد و نقش عوامل تأثیرگذار در صحنۀ سیاست و اقتصاد و فرهنگ کشور را در این عرصه آشکار سازد.»
کامیار عابدی در مقالۀ «صافی تبریزی و وطنیه‌هایش» به زندگی و آثار کریم صافی تبریزی (۱۲۶۱ – ۱۳۰۸) هشتاد و هشت سال پس از درگذشت شاعر پرداخته است. صافی شاعری متجدد و آزادی‌خواه بود که به فارسی و تُرکی شعر می‌سرود. دو دیوان فارسی و ترکی صافی در سال ۱۳۹۴ به کوشش اصغر فردی منتشر شده است.
یزدان منصوریان در مقالۀ «خطرات خواندن» هفت خطر در کمین مطالعه را بررسی کرده است، از جمله: خطا در انتخاب متن مناسب و معتبر؛ تفسیرهای شتاب‌زده و نادرست از متن؛ گزیده‌خوانی سوگیرانه؛ مطالعۀ محدود و منقطع؛ تندخوانی و…
رحمان افشاری در مقاله «جایگاه فرمول ساختاری در فرهنگ‌نویسی» به یک کاستی مهم در همۀ فرهنگ‌های ممتاز فارسی پرداخته است و شیوه برطرف ساختن آن را در چارچوب یک فرمول ساختاری شرح داده است.
مقالۀ «خلق آثار فرهنگی بر خوانِ نفتی» از محمدرضا مهدیزاده نگاهی دارد به سه کتاب و سه نویسنده که از حمایت صنعت نفت ایران بهره‌مند بوده‌اند: جزیرۀ خارک/ رومن گیرشمن؛ خارک دُرّ یتیم خلیج فارس/ جلال آل احمد؛ زیر آسمان کویر/ علی‌اصغر مهاجر.
«ملالِ پدرم» از آرش اخوّت درنگی دارد بر زمانه و احوال نویسنده‌ای نام‌آشنا و توانا. «چگونه هری پاتر ادبیات نوجوانان را دگرگون کرد؟»/ رافائل بت، ترجمۀ یاسمن مَنو در ادامه آمده است. و چهاردهمین قسمت از «نامهای آثار ادبی از کجا آمده‌اند؟» نوشتۀ گری دِکستِر، ترجمۀ پرتو شریعتمداری به کتاب‌های غرور و تعصب/ جین آستین و نبرد من/ آدولف هیتلر اختصاص دارد.
زری نعیمی در «هزار و یک داستان» هفت رمان و مجموعه داستان را نقد و بررسی کرده است: ایستادن روی عقربه‌های کج/ مهدی میرباقری؛ بایکوت/ سعید تغابنی؛ بوطیقای شیطان/ علیرضا لبش؛ زرد کادمیوم و داستان‌های دیگر/ مرسده کسروی؛ زمان زوال/ شهره احدیت؛ زن غمگین/ محسن عباسی؛ و مارون/ بلقیس سلیمانی.
در بخش «معرفی کوتاه» این شماره ۲۲ کتاب معرفی شده است. در پایان نیز «تازه‌های بازار کتاب» از فرخ امیرفریار آمده است.
