هایدی د.مر/ برگردان: محسن صفشکن
شرح تصویر: نقاشی جاکوب کتس
نوشتههای مرتبط
در بین مطالعات زندگی خانگی در قرن هفده هلند، به کارهای جاکوب کتس سیاستمدار و شاعر، زیاد ارجاع داده شده است، خصوصا کتاب او در زمینه ازدواج. کتاب او بخشی از سنت اخلاقی نوشتههای مسیحی- انسانی را شکل میدهد که تم آن، عفت مورد انتظار از زنان است. کار او به
شرح تصویر: نقاشی جاکوب کتس
در بین مطالعات زندگی خانگی در قرن هفده هلند، به کارهای جاکوب کتس[۱] سیاستمدار و شاعر، زیاد ارجاع داده شده است، خصوصا کتاب او در زمینه ازدواج. کتاب او بخشی از سنت اخلاقی نوشتههای مسیحی- انسانی را شکل میدهد که تم آن، عفت مورد انتظار از زنان است. کار او به
نظم پسندیده؛ «ازدواج» اثر جاکوب کتس
در بین مطالعات زندگی خانگی در قرن هفده هلند، به کارهای جاکوب کتس[۱] سیاستمدار و شاعر، زیاد ارجاع داده شده است، خصوصا کتاب او در زمینه ازدواج. کتاب او بخشی از سنت اخلاقی نوشتههای مسیحی- انسانی را شکل میدهد که تم آن، عفت مورد انتظار از زنان است. کار او به ندرت برای کسب بینشی درباره فضای داخل خانه مورد استفاده قرار میگیرد، فضایی که در آن هر چیز موقعیت مناسب خودش را دارد و میتواند منبع ناموس در زندگی روزانه باشد.
فضای داخلی شبیه یک صحنه است که کتس روی آن ساختار خود را بر افراشته است: دادوستدهای خانه. او لایه به لایه سازه خود را میسازد. کتس مینویسد داشتن قوانینی برای اشیاء، فعالیتها و رفتارها ممکن است در قیاس با امور دولتی، بیهوده به نظر برسد اما این مسائل برای زندگی در خانه و برای خانواده از اهم واجبات است. تمام عناصر باید در یک هارمونی باشد، حتی در یک ساعت بزرگ، اگر کوچکترین دندانه بخواهد راه خودش را برود ساعت متوقف خواهد شد.
اولین قانونی که برای موضوع خانه به کار برده میشود تصمیمگیری و توافق برای چیدمان اشیا در داخل خانه است. برای اطمینان از اینکه اشیا گم نشوند، هر کدام باید بعد از استفاده، در جای خودش بازگردانده یا آویزان شود. همچنین کتس به بخشهایی از مبلمان که قبلا متحرک بود، موقعیت ثابت بخشید. به همان اندازه که داشتن مکانی ثابت برای اشیاء دمدستی لازم است جریانات روزمره نیز میبایست نظم خودشان را داشته باشند. این به معنی نگهداری و نظارت هم بر اشیا و هم بر فضاهاست. کف خانه نیاز دارد که پاک شود، کمدها جلا داده شوند، تختها در جای خودشان قرار گیرند، ظرفها شسته شوند و رختها پاک شوند. همه چیز باید تمیز و مرتب و آماده برای استفاده باشد.
اعمال ساکنین خانه بر این پایه، استوار است. اشیا و فعالیتهای مرتبط با اشیاء همگی جای مشخص خودشان را دارند. اتاق کار، مکانی است که کتابها باید در آن خوانده و نامهها نوشته شوند، نه اتاق خواب. جای چرت زدن، کنار بخاری نبوده بلکه در اتاق خواب است. همچنین زمان مناسبی برای انجام هر کاری وجود دارد. کتس همچنین کارهای روزمره را به همین ترتیب تنظیم می کند. هفت ساعت برای خواب، هشت ساعت برای کار، چهار ساعت برای امور مذهبی، سه ساعت برای کمک به دیگران و تربیت کودکان و دو ساعت نیز برای تفریح. همچنین یک سیستم رسمی برای کنترل رفتار افراد، خصوصا بین مردان و زنان وجود دارد. کتس مانند یک کارگردان فیلمهای هالیوودی، دستورالعملهایی برای شیوه رفتار مردان و زنان در لحظاتی که تنش بالا است ارائه میداد. او تا زمانی که آرامش خانه در تهدید بود دخالت میکرد. به موازات این، شوهر را وادار میکرد که از دستش نه برای کتک زدن همسر بلکه برای نوازش او استفاده کند. او میبایست همسرش را به سمت خود کشیده و لبانش را ببوسد. زن نیز باید بازوانش را دور گردن شوهر بیاندازد و او را تا زمانی که خشمش فروکش کند در آغوش بگیرد.
کتس به سادگی لیستی از اشیا، فعالیتها و شیوههای رفتار ارائه نمیداد. او همچنین این چیزها را از جنبه فضایی، شرف و بیآبرویی[۲] تفسیر میکرد. کتس نه تنها خیابان بلکه فضای داخلی را به عنوان فضاهای عمومی در نظر میگرفت. چه اینکه در بیرون خانه در مورد پوشش پرزرق و برق یا شلخته ساکنین خانه صحبت شود و چه آنها در مورد اشیاء خانه بیملاحظه باشند، در هر دو موقعیت، خطر بیآبرویی خانه وجود دارد.
در داخل خانه، تمیزی بیش از حد، نهارخوری اسرافکارانه یا نزاع بیش از اندازه باعث از دست رفتن آبرو در مقابل خدمتکاران، بچهها یا میهمانان میشود. چنین افرادی ممکن است باعث رسوایی در فضای عمومی نیز بشوند. چه داخل و چه خارج از خانه، ساکنان باید با احترام با یکدیگر رفتار کنند به طوری که احترام خانه حفظ شود. فقط اتاق خواب زن و شوهرها یک مکان عمومی نیست. آنجا زن و شوهر میتوانند بگویند که چه فکری میکنند اما حقایق هرگز نباید عمومی شوند.
کتس نگران مرزبندی بین خیابان و خانه و همچنین مرزبندی بین فضای عمومی و فضای درون خود بود. درها و پنجرهها زمانی که اشیا و افراد بتوانند از آن عبور کنند تهدیدی برای آبرو هستند. همچنین زبان و دست از آنجایی که ممکن است انفجار درون را بیان کنند تهدیدی برای آبرو محسوب میشوند. برای حفظ آبروی خانه، هر دو گونه خطوط مشخصکننده حدود باید تحت کنترل باشند. بنابراین از نظر کتس، یک خانه آبرومندانه خانهایست که در آن آرامش و نظم حکمفرما باشد.
زن و شوهر، هر دو نقش خود را در ایجاد و حفظ یک خانه آبرومند و انتقال آن به دیگران بازی میکنند. این واقعیت است که ساخت خانه اولین و نخستین وظیفه شوهر است. او کسی است که پول مورد نیاز برای ساخت خانه را به دست میآورد. اگر او نتواند مبلمان مورد نیاز را تهیه کند یا نتواند به همسرش فضای کافی تقدیم کند تا او آزادانه حرکت کند، یک رسوایی است.
بنا به گفته کتس، بانوی خانه، نور درخشانی است که آبروی خانه حول او میچرخد. او زن را «بهترین قسمت مبلمان» میخواند. به این منظور وظیفه او در زندگی، حفظ خانه است، دانش عملی او تضمین خواهد کرد که خانواده به آرامی اداره میشود. فقط از طریق مراقبت خوب او خانه و خانواده میتواند در آرامش و هارمونی حفظ شود و داد و ستد خانگی، محترم باشد. همه زنان جدای از وضعیت زناشوییشان از باکره، تازه عروس و مادر، تا بیوه، شان خود را از عملکردشان در خانه به دست میاورند. روسپیان و زنان بدکاره، آبروی خود را از دست دادهاند.
نگرانی اصلی کتس، سازمان دادن «داد و ستد خانه» به صورت یک سبک قابل احترام است. او با تعیین نظم برای اشیائی که وارد خانه میشدند و همچنین با جهت دادن به شیوه رفتار اعضا خانواده در مقابل یکدیگر، این کار را انجام داد. از نظر او احترام و رسوایی، کدهایی هستند که معنی خانه را در ورای محدوده کالبدی آن توسعه میدهند. این کد بیشتر یک مسئله عمومی است تا یک امر خصوصی.
[۱] Jacob Cats
[۲] هرکدام از این اصطلاحات، تاریخچه خودشان را دارند
زندگی خانگی در مناقشه؛ تجدیدنظری در منابع (۱)
زندگی خانگی در مناقشه؛ تجدیدنظری در منابع (۲)