رویای آمریکائی در آینه بسکتبال : گرمکن مناسب ضروری!

رویای آمریکایی در آینه بسکتبال

ژولین بریگو / برگردان رضا اسپیلی

در سال های پایانی دهه ی نود؛ انجمن ملی بسکتبال امریکا، ان بی ای، شهرت خوبی ندارد. بیشتر ستاره هایش به زد و خورد و مسائل مربوط به تجاوز و مصرف کوکایین متهم اند. ورزشگاه ها تا نصفه از جمعیت خالی اند و بازی ها خیلی خشن هستند. خیلی ها از خود می پرسند که آیا ان بی ای پس از بازنشته شدن مایکل جردن، این الگوی سازگاری با سیستم حاکم که ثروتی هم به هم زده باز بقا پیدا می کند؟ لیگ مجازات بازیکنانی را که نامناسب تشخیص داده می شوند، بازیکنانی مانند ران آرتست (Ron Artest) و اُ جی میو (O. J. Mayo) تشدید می کند در حالیکه بازیکنان سیاسی مانند کریگ هادجز (Craig Hodges) کم کم طرد می شوند. هادجز که در سال ۱۹۹۲ از لیگ طرد شد، جسارت کرده با بوبو (۱) به کاخ سفید رفته و نامه یی در محکومیت جنگ امریکا «علیه فقرا، علیه سرخپوستان، علیه بی خانمان ها و بویژه علیه آفریقایی-آمریکایی ها» به رییس جمهور بوش داده بود.

در نوامبر ۲۰۰۴ در جریان بازی زدوخوردی شدید بین بازیکنان دترویت و ایندیاناپولیس در می گیرد چنان که کار به دادگاه می کشد. کمیسر ان بی ای، دیوید استرن، به یکی از سرویس های مشاوران رییس جمهور بوش متوسل می شود تا پیوندها با مردم را ترمیم کند که از این افسارگسیختگی خشونت شوکه شده اند. قواعد متعددی تبیین می شوند که از الزام به پوشش مناسب آغاز می شود هرچند خیلی از بازیکنان آن را نژادپرستانه می دانند، همچنین استفاده از نمادهای فرهنگ گتو های سیاه یعنی دو-رگز( do-rags دستمالی که دور سر می بندند) ، گرمکن های نامربوط به تیم ها، کلاه کاسکت، شلوار بگی، مدال، عینک، سبد و … ممنوع و استفاده از آنها با جریمه همراه می شود. پوشیدن لباس رسمی برای بازیکنان به هنگام حضور در مکان های عمومی الزامی می شود. و برای جهت دادن به تعهد اجتماعی بازیکنان، استرن « برنامه ی مراقبت ان بی ای» (“NBA Cares”) را ایجاد می کند (با هزینه ی ۲۷۰ میلیون دلاری بین ۲۰۰۵ و ۲۰۱۷)، برنامه ی بشردوستانه که بازیکنان را مجبور می کند در بیمارستان ها یا کلانتری ها، یا در مناطقی که فاجعه ی طبیعی رخ داده اقدامات خیریه انجام دهند.

بیش از ده سال پس از اجرای قانون پوشش، تماشاچیان اطمینان یافته بازگشتند. همینطور تلویزیون. حالا دلار است که بر ان بی ای می بارد که نمادش تنوع است. از زمان ریاست جمهوری اباما به بعد خیلی از آمریکایی ها ان بی ای را لیگ قهرمانی مترقی یی می دانند. سازمان لیگ در سال ۲۰۱۴ از مالک تیم لس آنجلس کلیپرز (Los angeles Clippers) به خاطر تمایلات نژادپرستانه، سلب مالکیت کرد. دو سال بعد، از برگزاری بازی ستاره های لیگ (All Star Game) (٢) در کارولینای شمالی جلوگیری کرد چون که این ایالت قانون مخالف همجنسگرایان و ترانس ها را به اجرا گذاشته بود. همچنین بازیکنانی را که روی گرمکن های تمرینی شان پیام های حمایت از جنبش «زندگی سیاهان مهم است» (Black Lives Matter) می چسبانند یا آنها که مخالفت شان را با ترامپ بیان می کنند تنبیه نمی کند. اما بازیکنان لیگ زنان این شانس را ندارند. در ژوییه ۲۰۱۶ سه تیم فینیکس مرکوری (Phoenix Mercury)، ایندیانا فیور (Indiana Fever) و نیویورک لیبرتی (New York Liberty) برای اینکه بعضی بازیکنان شان عبارت « #نمی توانم نفس بکشم» (#icantbreath) (٣)را به گرمکن هایشان زده بودند هر یک ۵۰۰۰ دلار و بازیکنان هم هریک ۵۰۰ دلار جریمه شدند.

نیکلا مارتن-برتو، تاریخ دان ورزش می گوید: « فعالیت سیاسی ورزشکاران امروز را که با ورزشکاران دهه ی شصت مقایسه کنیم مثل مقایسه ی شب است با روز. اما در بافت جامعه ی امروز امریکا، ان بی ای کمابیش لیگی سوسیالیست به نظر می رسد.(۴)» تعهد همیشه هم به زیان مالی نیست. مثال کالین کپرنیک (Colin Kaepernick)، بازیکن پست کوارتربک در بازی قهرمانی فوتبال آمریکایی جالب است. او در اعتراض به خشونت پلیس در دو مرتبه هنگام نواخته شدن سرود ملی از ایستادن سر باز زد و از آن پس لباس ورزشی او در بین تمام ورزشکاران فوتبال آمریکایی فروش بیشتری داشته در حالیکه او تقریبا بازی هم نمی کند.

آیا بازیکنان ان بی ای همانطور که واشینگتن پست می گوید « سیاسی ترین بازیکنان در بین ورشکاران حرفه یی» هستند؟ دریموند گرین (Draymond Green) بازیکن قدرتمند پست بال تیم گلدن استیت وریورز( ( Golden State Warriorsقهرمان ان بی ای در سال ۲۰۱۵ بیان می دارد که « سیاست و بسکتبال دو چیز کاملا متفاوت هستند و بیشتر بازیکنان چیزی از سیاست نمی دانند پس بهتر است از آن حرفی نزنند.» اما استفن کوری که چیزی نمانده به ماهرترین بازیکن تاریخ تبدیل شود نظری خلاف مایکل جردن دارد: « هرروز میکروفن ها به سمت ما می آیند، مردم منتظرند ببینند ما چه می گوییم، با نظر سیاسی ما موافق باشند یا نباشند، پس باید تا آنجا که می توانیم از سیاست استفاده کنیم.» به نظر شون لیوینگستون هم بازی او، ورزشکاران هرچه بیشتر می کوشند تا آنچه را که بیرون زمین اتفاق می افتد درک کنند: «از من می پرسید ما برای موضع گرفتن باید ابتدا بیاموزیم. اغلب مواقع آنچه در جامعه اتفاق می افتد تاثیری روی ما ندارد چونکه ما به طبقه ی اجتماعی دیگری تعلق داریم.» لیوینگستون از الان اعلام کرده که اگر تیمش در فینال ان بی ای، که در ماه ژوئن برگزار می شود، برنده شود به کاخ سفید نخواهد رفت.
پی نوشت
١- تن پوش مردان در بسیاری از کشورهای آفریقایی که یکسره و گشاد است، چیزی شبیه به دشداشه در کشورهای عرب خلیج فارس.boubou

٢- بازی نمادین بین بهترین بازیکنان لیگ که در زمان تعطیلات میان لیگ برگزار می شود.

٣- اریک گارنر، قربانی خشونت پلیس در تاریخ ۱۷ ژوییه ی ۲۰۱۴ در نیویورک یازده بار تکرار کرد که “نمی توانم نفس بکشم”. این جمله از آن پس یکی از شعارهای جنبش “زندگی سیاهان مهم است” شد.

۴- نک
Nicolas Martin-Breteau, « Un “sport noir” ? Le basketball et la communauté africaine-américaine », Transatlantica, Paris, 2/2011.

انسان‌شناسی و فرهنگ ناشر نسخه فارسی مجله لوموند دیپلماتیک در ایران است

مجله لوموند دیپلماتیک ماه ژوئیه ۲۰۱۷