تووا جولی اسمیت برگردان افشین اشکور کیایی
جنگ طولانی‌مدت در کشورهای خاورمیانه، مسلمانان اروپایی فراوانی را برای شرکت کردن در آن به خود جلب کرده است. اگرچه برآورد ارقام دقیق نوسان دارد، ولی نزدیک ۲,۰۰۰-۵,۵۰۰ جنگجوی خارجی به میدان جنگ خاورمیانه پیوسته‌اند.مرکز بین‌المللی مطالعات افراط‌گرایی تخمین می‌زند که ۱۸ درصد از تعداد کل جنگجویان خارجی اروپایی هستند: فرانسه، بریتانیا ، آلمان ، بلژیک و هلند داری بیشترین جذب نیرو (به دولت اسلامی) هستند.
نوشته‌های مرتبط
بااین‌حال، متأثرترین کشورهای بنا بر اندازه جمعیت (در هر میلیون) بلژیک (۲۷)، دانمارک (۱۵)، هلند (۹)، سوئد (۹) و نروژ (۸) هستند.
جنگ طولانی‌مدت در کشورهای خاورمیانه، مسلمانان اروپایی فراوانی را برای شرکت کردن در آن به خود جلب کرده است. اگرچه برآورد ارقام دقیق نوسان دارد، ولی نزدیک ۲,۰۰۰-۵,۵۰۰ جنگجوی خارجی به میدان جنگ خاورمیانه پیوسته‌اند.
مرکز بین‌المللی مطالعات افراط‌گرایی (The International Centre for the Study of Radicalisation) تخمین می‌زند که ۱۸ درصد از تعداد کل جنگجویان خارجی اروپایی هستند: فرانسه (۴۱۲-۶۳)، بریتانیا (۳۶۶-۴۳)، آلمان (۲۴۰-۴۳)، بلژیک (۲۹۶-۷۶) و هلند (۱۵۲-۲۹) داری بیشترین جذب نیرو (به دولت اسلامی) هستند. بااین‌حال، متأثرترین کشورهای بنا بر اندازه جمعیت (در هر میلیون) بلژیک (۲۷)، دانمارک (۱۵)، هلند (۹)، سوئد (۹) و نروژ (۸) هستند.
شناخت این جنگجویان خارجی که چه کسانی هستند و انگیزشان چیست، در پسِ شرکت‌کردن در جهادهای گوناگون ناشناخته است. این مقاله، که از دیدگاه پژوهش اروپایی عرضه می‌شود، قصد دارد تا شناخت این پدیده را با در نظر گرفتن الگوهای پیوستن و عوامل ایجاد انگیزه گسترده‌تر کند.
الگوهای پیوستن
افراط‌گرایی افراد و ویژگی متمایز انسان‌های افراطی به عوامل پیچیده‌ی بستگی دارد. فرض‌های کلی پذیرفته‌شده فقر و نبود آموزش به‌عنوان دلایل اصلی اجتماعی و اقتصادی برای افراط‌گرایی همیشه با اظهارات محققان اروپایی پیروی نمی‌کند.
اگرچه کمابیش خشونت در شخصیت (جنگجویان خارجی) بر پایه کار داوطلبانه شخصی عمل می‌کند، ولی از دیدگاه اجتماعی و اقتصادی (آن را) در یک دسته متنوع نشان می‌دهد. بیشتر آن‌ها مردان جوان دانش‌آموخته و زنانی در دهه بیست سالگی، یا مسلمان‌زاده یا نوکیشان مسلمان داری پایگاه اجتماعی و اقتصادی خوب، هستند. در بسیاری از موارد مشابه نوجوانی به نام ججون بونتینک (Jejoen Bontinck) مسلمان نوکیشی بلژیکی (بر اساس اخبار بی بی سی) تصمیم گرفت با وجود تحصیلات، فعالیت‌های ورزشی و غیره در خانه خود به سوریه سفر کند. مثال دیگر ابو انور (Abu Anwar) 25 ساله (بر پایه اخبار سیان ان) از جنوب انگلستان است. او در یک خانواده طبقه متوسط بزرگ‌شده بود و از زندگی آسوده‌ی در بریتانیا برخوردار بود، منتها با استناد کردن به ناتوانایی شیوه کار در جهان اسلام تصمیم به ترک (بریتانیا) گرفت.
افزون بر این معمولاً اروپای همگرا به خاطر تجربه احساسی این گروه، حدی قائل می‌شود و (آن‌ها را) از جریان اصلی جامعه متماییز می‌کنند. گرایشی در میان بعضی از جوانان وجود دارد که فاقد حس وابستگی هستند تا مشتاق بشوند و به مبارزطلبی بپیوند و ممکن باشد به گروه‌های رادیکال خشونت‌آمیز بپیوندند. به گفته لارس (Lars Gule)، یک محقق نروژی درزمینه اسلام افراطی در دانشگاه کالج در اسلو و آکرشوس (Akershus)، برخی از این جوانان قبل از اینکه به (حکومت اسلامی) بپیوندند، ناهماهنگ و تا پیش از این از دید مذهبی منزوی و نا امید به نظر می‌رسیدند. علاوه بر این، تحقیقات اروپا نشان می‌دهد که داشتن یک رابطه شخصی دائمی با یکی از چهره‌های مهم در یک محیط رادیکال، مانند رهبر فکری کاریزماتیک، به نظر می‌رسد زمان مهمی است که بر مردم تأثیر بگذارد تا حملاتی با انگیزه سیاسی را کمک یا انجام دهند. از همه مهم‌تر، این رهبران، و یا «ماموران استخدام»(recruiters)، در حس ترغیب جوانان مسلمان بر این باور که دینشان مورد حمله قرار گرفته است و آن‌ها به عنوان مسلمانان موظف به دفاع از مسلمانان هستند، ماهرند.
هویت، انتقام، منزلت یا ترکیبی از همه؟
انواع انگیزه‌ها وجود دارد که منجر می‌شود این افراد سفر کنند تا در جهادی در سرزمین خیلی دور شرکت کنند. بعضی، معروف به جوینده هویت، با نیاز برآورده نشده‌ی، برای تعریف (هویت) خود سفر می‌کند. رافائلو پانتوچی، تحلیگر «مؤسسه سلطنتی خدمات نظامی و امنیتی» در لندن استدلال می‌کند که جنگجویان خارجی اروپایی به خاطر نارضایتی در خانه و میل به پیدا کردن هویتشان جذب (دولت اسلامی) می‌شوند و به (آن) می‌پیوندند.
همچنین، برای بعضی، با توجه به نحوه مشارکت به عنوان یک جنگجو خارجی منزلتی مساوی در میان گروه‌های اسلامی افراطی در اروپا برخوردارند، انگیزه سفرشان میل به قدرت و منزلت است. به عنوان مثال، با ارسال تصاویر از خودشان با سلاح‌های سنگین در سوریه به خانه شهرت و اعتباری در میان گروه‌های مشابه فراهم می‌کنند.
علاوه بر این، برخی از اروپایی‌ها برای مقاصد مشروع، از جمله برای دیدن خانواده خود و یا برای آموزش سفر می‌کنند، اما متأثر از شرایط خشونت آمیز شدند. در آن هنگام ماموران استخدام (دولت اسلامی) دلایل و تشویق‌های برای شرکت کردن در جهاد ارئه کردند.
در نهایت، کسانی که با فیلم‌های نفرت انگیز و تصاویری از تخریب و مصیبت ناراحت می‌شدند، بدین نحو، به دنبال انتقام از عدم همکاری و همدلی دولت‌های غربی، به عنوان عمل مسلمانانه، احساس قوی برای پیوستن پیدا کردند. به عنوان مثال، ابو سیف (بر اساس اخبار ان بی سی)، یک آشپز قدیمی ۳۱ سال برای مبارزه با ایالات متحده و مسلمانان شیعه در سوریه پس از تماشای یک ویدیو در یوتیوب که قتل عام کودکان را به تصویر می‌کشد بلژیک را ترک کرد. رسانه‌های اجتماعی سکوی قابل توجهی با قدرت غیر قابل انکار هستند. آن منبع اطلاعات و همچنین انگیزه را یکی می‌کند. توانایی بسیج کردنش، ماهرانه مورد استفاده گروه‌هایی مانند دولت اسلامی قرار گرفته شده است.
با توجه به پدیده فوق، جنگجویان خارجی اروپای را نمی‌توان زیر یک چتر منحصر به فرد مشخص کرد. آن‌ها مردان و زنان تحصیلکرده جوان در اواسط دهه بیست سالگی خود هستند، که به طور داوطلبانه در مبارزات خشونت آمیز شرکت کردند وگرنه آن‌ها هیچ گرایشی از پیش داده (pre-given) ندارند. انگیزه‌شان برای جهاد متفاوت است. بعضی از آن‌ها آگاهی‌شان بر اساس انتخاب آگاهانهِ انتقام می‌باشد، توانایی‌شان فقط شرکت در تظاهرات است، در حالی که دیگران از روی سرخوردگی، عدم تعلق و یا طغیان شرکت می‌کنند. علاوه بر این، مردم به نظر می‌رسد به خاطرِ تصاویر هولناک روزانه توسط رسانه‌ها، آن‌ها را یکی می‌پندارند. بنابراین آیا عملی انتقام جویانه، منزلتی، هویت طلبانه و یا ترکیبی از همه آن‌هاست، و شگفت آور نیست، به نظر می‌رسد که استفاده فعال از رسانه‌های اجتماعی منبع کلیدی ایجاد انگیزه پیوستن به جنگ به عنوان جنگجویان خارجی (واحد) است.
مترجم: افشین اشکور کیایی
separdeh@yahoo.com
نویسنده: Tuva Julie Engebrethsen Smith
منبع: http://www.ipcs.org/article/terrorism/islamic-state-and-foreign-fighters-jihadists-from-europe-4687.html