بازسازی جهان از دست رفته بخشی مهمی از مناسک و جشن های همه ادیان را تشکیل می دهد. گرچه همه مناسک رنگ و روی مذهبی ندارند یا حداقل با دین جاری مرتبط نیستند اما در ریشه یابی همه آن ها می توان به رد پای قدرتمند باورهای مذهبی رسید ؛ قدرت باورها و باورداشت ها. در ذیل با چند جشن مذهبی و ملی آشوریان بیشتر آشنا خواهید شد که شاید بتوان در برخی از آن ها رد پای سنن دیرین را باز یافت.
عید پیدا شدن صلیب حضرت مسیح (ع)
مسیح (ع) برروی صلیب کشیده شد. این صلیب مقدس، پس از سال ها توسط مادر کنستانتین پادشاه روم که ملینا نام داشت، پیدا شد. امروزه تکه هایی از آن صلیب در واتیکان نگهداری می شود. عید پیدا شدن صلیب نیز همچون سایر مراسم مذهبی با اعطای نان و شراب و خواندن سرودهای مرتبط برگزار می‌شود. این عید در ۱۳ ایلول (از ماه های آشوری (اواخر شهریورماه انجام می شود (اطلاع رسانان شماره: ۲ و ۴).
عیدا د گلینا / ?eida de gelinaa/
یا عید مکاشفه حضرت مسیح( ع): در باب نهم مرقس در مورد روزی صحبت شده است که مسیح(ع) همراه دو تن از یارانش به بالای کوه می رود، در آن جا هیات ظاهری مسیح(ع) تغییر کرد و نورانی شد و لباس هایش به سفیدی گرایید در این لحظه شاگردان مسیح(ع) متوجه شدند ایلیای پیامبر و حضرت موسی(ع) در سمت راست و چپ وی ایستاده اند و صلایی نیز شنیده می شود که می گوید ا ین است پیر محبوب من .به مناسبت چنین حادثه بزرگی عید مکاشفه یا عید تجلی در ۱۵ مرداد تقریباً ۶ اوت میلادی برگزار می شود. در این روز علاوه بر مراسم مرسوم سرود زیر نیز خوانده می شود:
“خجسته باد مسیح فاتح عالم
که جلال خویش را برفراز کوه نمایان کرد
حواریون حیران و پیغمبران مبهوت ماندند
آن گاه که شکوه و جلال آن کسی را دیدند
که آفاق را جان می بخشاید
ابری او را پوشاند، نوری پرتو افکند
و از پدر ندا رسید:
این است پسر محبوب من .”
عید ادینوسردئیل / ?eida de nosarde?il /
عید آب پاشی یا آبریزیان که در تیرماه برگزار می شود. این عید ریشه در اساطیر آشوری و بابلی دارد و با مسیحیت مرتبط نیست. معمولاً در تهران این عید برگزار نمی شود. اما در ارومیه با تفضیل بسیار این روز را جشن می گیرند. هیچ مراسم کلیسایی همراه این عید نیست. در روز عید خانواده های آشوری که در شهر ارومیه ساکنند به روستاهای آشوری نشین و یا خارج شهر می روند و با شادی و سرود یکدیگر را خیس می کنند. در این روز هیچ محدودیتی برای افراد وجود ندارد مثلاً یک کودک می تواند افراد مسن تر را خیس کند (اطلاع رسان شماره ۲۴) برخی برای این عید ریشه مسیحی قائل هستند. داستانی وجود دارد که طبق آن در ابتدای مسیحیت به علت کثرت ایمان آورندگان و سخت شدن اجرای غسل تعمید به صورت تک به تک، کشیشان اندیشه کردند با ریختن یک باره آب بر روی جماعت، مراسم را مختصر کنند. به این ترتیب یاد روز چنین واقعه ای جشن آب پاشی برگزار می شود (اطلاع رسان شماره، ۲۱) برخی نیز نام کشیش تعمید دهنده را تومای رسول ذکر می کنند(اطلاع رسان شماره ، ۶) البته به نظر می رسد این عید با جشن آبریزگان که در تیرماه (تیر روز) بین زرتشتی ها مرسوم است و همچنین الهه ایشتار در بین النهرین مرتبط باشد.
عیدا د نیسان / ?eida de neisan /
یا جشن سال نو آشوری. این جشن نیز ریشه در فرهنگ پیش مسیحی آشوریان دارد که همچنان حفظ شده است طبق تقویم آشوری ها ماه های سال عبارتند از :
کانون الثانی ( معادل ژانویه)
شباط ( معادل فوریه)
آدار ( معادل مارچ)
نیسان ( معادل اپریل)
ایار ( معادل می )
خریزان ( معادل جون )
تموز ( معادل جولای)
آب ( معادل آگوست)
ایلول ( معادل سپتامبر)
تشرین الاول ( معادل اکتبر)
تشرین الثانی ( معادل نوامبر)
کانون الاول ( معادل دسامبر )( یوردشاهیان : ۱۳۸۰ ، ۱۵۴)
مطابق این تقویم شروع ماه نیسان مصادف با برابر شدن طول روز و شب بوده است که برابر ۱۲ فروردین ماه شمسی است. امروزه آشوری ها سال جدید را به مدت ۱۲ روز جشن می گیرند هم اکنون ما در سال ۶۷۵۴ آشوری ( برابر با سال ۱۳۸۳ شمسی قمری )هستیم (اطلاع رسان شماره : ۷).
جشن تبرک انگور
ارومیه سرزمین تاک های طلایی است. حرفه اصلی مردمان این دیار، کشاورزی و باغداری است. آشوری ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. باغ های انگور در اغلب روستاهای آشوری نشین وجود دارد در اواخر مرداد که محصول انگور کاملاً رسیده و موعد انگور چینی است. جوانان روستایی با سبدهایی لبریز از انگور، شادی کنان و پایکوبان به کلیسا می روند و به ترتیب صف طویلی را تشکیل می دهند. کشیش با خواندن دعاهای ویژه مراسم تبرک انگور را انجام می دهد بعد از پایان دعا افراد حبه ای انگور در دهان خود می گذارند و به این ترتیب مراسم دعا تمام می شود اما مراسم شادی و پایکوبی همچنان ادامه می یابد. در حال حاضر به علت مهاجرت گسترده جوانان به شهرهای بزرگ یا خارج کشور، این مراسم به شکوه گذشته برگزار نمی شود. (اطلاع رسان شماره ۲۲).
این مطلب بخشی از پژوهشی میدانی و اسنادی است و متن منتشر شده برای جلوگیری از تقلب های احتمالی فاقد منابع است. نقل قول و هر گونه انتشار این مطلب بدون اجازه کتبی و رسمی موسسه انسان شناسی و فرهنگ ممنوع و قابل پیگرد قانونی است.
