انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

برگه داده های شهری (۵): کرمان

شهرستان کرمان در سال ۱۳۳۵، ۷۳۵۱۶ نفر جمعیت داشت که به تنهایی ۵۴.۶ درصد از جمعیت شهری استان را به خود اختصاص داده بود. در سال ۱۳۴۵ جمعیت آن به ۱۱۴۳۳۶ نفر بالغ گردید که سهم آن از جمعیت شهری استان ۵۸.۲ درصد بود. در سال ۱۳۵۵ جمعیت شهری این شهرستان به ۱۷۰۹۲۱ نفر افزایش یافت و ۴۸.۷ درصد از جمعیت شهری استان را شامل میشد.

 

نام: کرمان

نام های پیشین: کارمانیا، گواشیر، ژرمانیا، بوتیا، شش‌دروازه، کریمان

استان: کرمان

مساحت شهر: ۱۳۰۰۰ هکتار

جمعیت شهر: ۵۳۴۴۴۱ نفر (۱۳۹۰)

 

تحول جمعیتی شهرستان کرمان در صد سال اخیر:

شهرستان کرمان در سال ۱۳۳۵، ۷۳۵۱۶ نفر جمعیت داشت که به تنهایی ۵۴.۶ درصد از جمعیت شهری استان را به خود اختصاص داده بود. در سال ۱۳۴۵ جمعیت آن به ۱۱۴۳۳۶ نفر بالغ گردید که سهم آن از جمعیت شهری استان ۵۸.۲ درصد بود. در سال ۱۳۵۵ جمعیت شهری این شهرستان به ۱۷۰۹۲۱ نفر افزایش یافت و ۴۸.۷ درصد از جمعیت شهری استان را شامل میشد. در سال ۱۳۶۵ جمعیت شهری این شهرستان با یک رشد جهشی نزدیک به دو برابر رسید. اما سهم آن از جمعیت شهری استان کاهش یافت. در سال ۱۳۷۵ جمعیت آن به ۴۶۰۱۴۷ نفر رسید که نسبت به ۱۰ سال قبل از آن حدود ۱۴۰۰۰۰ نفر به جمعیت شهری این شهر افزوده شد اما سهم آن از جمعیت شهری استان باز هم کاهش یافت. در سال ۱۳۸۵ جمعیت شهری این شهرستان به ۵۸۵۵۵۱ نفر افزایش یافت که نسبت به سال ۷۵ حدود ۱۱۵۰۰۰ نفر به جمعیت شهری افزوده شد. در سال ۱۳۹۰ جمعیت شهری آن به ۶۲۱۳۷۴ نفر افزایش یافت و سهم آن از جمعیت شهری باز هم کاهش داشته و به ۳۶.۸ درصد رسید (غضنفرپور و کمانداری، ۱۳۹۲: ۱۱۰).

 

مساحت استان: ۱۸۱,۷۸۵ کیلومتر مربع

جمعیت شهرستان: ۷۲۲,۴۸۴ نفر (۱۳۹۰)

جمعیت استان: ۲,۹۳۸,۹۸۸(۱۳۹۰)

 

ترکیب شهرستان(تعداد و اسامی شهرها، و تعداد روستاها):

شهرستان کرمان دارای شهرهای کرمان، ماهان، جوپار، شهداد، اندوهجرد، گلباف، زنگی‌آباد، اختیارآباد، راین، چترود و کاظم‌آباد است.

 

• بخش مرکزی شهرستان کرمان

دهستان اختیارآباد

دهستان باغین

دهستان درختنگان

دهستان زنگی‌آباد

دهستان سرآسیاب فرسنگی

شهرها: کرمان، باغین، زنگی‌آباد و اختیارآباد.

 

• بخش شهداد

دهستان اندوهجرد

دهستان تکاب

دهستان سیرچ

شهرها: شهداد و اندوهجرد.

 

• بخش گلباف

دهستان جوشان

دهستان کشیت

شهر: گلباف

 

• بخش ماهان

دهستان قناتغستان

دهستان ماهان

شهرها: جوپار، ماهان و محی‌آباد.

 

• بخش راین

دهستان حسین‌آباد گروه

دهستان راین

شهر: راین

 

• بخش چترود

دهستان کویرات

دهستان معزیه

دهستان هوتک

شهرها: چترود و کاظم‌آباد.

 

کوچکترین و بزرگترین شهرهای استان از لحاظ جمعیتی:

از نظر جمعیتی کرمان بزرگترین و ارزوییه با ۷۷۵۵ نفر کوچکترین شهرهای استان کرمان هستند.

 

ترکیب استان (تعداد و اسامی شهرها و شهرستان ها):

 

استان کرمان شامل ۲۱ شهرستان به قرار زیر است:

کرمان، سیرجان، رفسنجان، جیرفت، بم، زرند، شهر بابک، کهنوج، بافت، بردسیر، راور، عنبرآباد، منوجان، انار، قلعه گنج، رودبار جنوب، فهرج، رابر، کوهبنان، ریگان، ارزوییه

استان کرمان دارای ۲۶ شهر است که به قرار زیر هستند:

کرمان، سیرجان، رفسنجان، جیرفت، بم، زرند، شهر بابک، کهنوج، بافت، بردسیر، راور، عنبرآباد، بروات، ماهان، منوجان، انار، قلعه گنج، رودبار، فهرج، رابر، کوهبنان، راین، محمد آباد، نجف‌شهر، گلباف، ارزوییه

 

فاصله شهر با تهران: کرمان در ۹۹۴ کیلومتری جنوب شرق تهران واقع شده است.

 

فاصله و نسب جغرافیایی شهر با شهرهای مهم نزدیک:

کرمان در فاصله ۳۷۲ کیلومتری جنوب شرق یزد، ۴۹۷ کیلومتری شمال بندرعباس، ۵۶۴ کیلومتری شمال شرق شیراز، ۵۱۰ کیلومتری شمال غرب زاهدان، ۵۵۷ کیلومتری غرب زابل و ۱۰۰۹ کیلومتری جنوب غرب بجنورد قرار دارد.

 

ترکیب زبانی شهر:

در شهر کرمان زبان اهالی زبان فارسی و لهجه کرمانی می‌باشد. از آنجا که استان کرمان پهناورترین استان ایران است، به دلیل مهاجرت اقوام مختلفی از جمله ترک، لر، لک و بلوچ به منطقه کرمان در طول تاریخ، تنوع زیادی در لهجه و گویش محلی در شهرستان‌های مختلف این استان نیز ایجاد شده و هم اینک گویش‌ها و لهجه‌های متفاوت و متنوعی در این استان به چشم می‌خورد.

 

ترکیب قومی شهر:

قریباً تمامی مردم شهر کرمان همچون سایر مناطق مرکزی ایران از قوم آریایی و فارس می‌باشند. اما در قرون گذشته در مواردی اقوام مختلفی خصوصاً از اقوام و عشایر ترک آسیای میانه و حتی مغول به مناطقی از استان کرمان کوچ داده شده‌اند و همچنین تعدادی از عشایر لر و لک و نیز طوائفی از قوم بلوچ نیز در ادوار گذشته به این استان مهاجرت کرده‌اند که عمدتاً مگر در موارد معدود، به دلیل معاشرت و اختلاط با افراد بومی در گذر زمان استحاله شده و هویت خود را از دست داده و قابل تشخیص نمی‌باشند.

 

ترکیب اقتصادی (مشاغل و بخش های اقتصادی فعال):

شهر کرمان در صنایع مختلفی همچون مس، زغال سنگ، سیمان و خودروسازی فعال است و به عنوان مثال طی ۱۰ ماه سال ۱۳۸۵ تولید زغال‌سنگ خام در شرکت صنایع زغال سنگ کرمان به یک میلیون و ۱۵۰ هزار تن رسید.

به علاوه کرمان به دلیل موقعیت خاص تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی خود همیشه به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز گردشگری و توریستی ایران مطرح بوده و همه ساله میزبان تعداد فراوانی از گردشگران داخلی و خارجی می‌باشد.

در استان کرمان به علت تنوع آب و هوایی انواع محصولات کشاورزی و باغی کشت می گردد .استان کرمان حدود ۳۰ درصد سطح باغهای کشور را به خود اختصاص داده است . مهمترین محصولات باغی آن عبارتند از پسته ، خرما ، مرکبات و در نواحی کوهستانی و کوهپایه ای انواع درختان میوه دانه دار و هسته دار و میوه های خشک مانند گردو و بادام .

پسته با سطحی بیش از ۴۳۹۹۰ هزار هکتار ، کشت غالب استان را تشکیل می دهد و بیشترین درآمد و سود را نصیب باغداران می نماید .

سطح زیر کشت خرما نیز به علت درآمد و سودی که در سالهای باروری دارد رو به گسترش بوده و محصول غالب مناطق نیمه گرمسیر استان می باشد و اگر امکانات صدور محصول خرما از طریق بازاریابی فراهم شود و یا صنایع تبدیلی و جنبی وابسته به آن در مناطق احداث گردد در توسعه اقتصادی استان نقش مهمی را ایفا خواهد کرد .

سطح زیر کشت محصولات سالانه استان نیز برابر ۷۸/۲ درصد از کل کشور می باشد که در رتبه پانزدهم قرار گرفته است در بین محصولات سالانه محصولات جالیزی و صیفی استان به علت شرایط مناسب آب و هوایی شهرستانهای جیرفت و کهنوج از اهمیت خاصی برخوردار است و بیشترین سطح زیر کشت کشور را به خود اختصاص داده است .

 

ارتفاع از سطح دریا : ۱۷۵۶ متر

 

دمای میانگین سالانه: ۱۵.۸ درجه سانتی‌گراد

 

سردترین و گرم ترین درجه حرارت:

حداکثردرجه حرارت دربخش شهداداست که از۵۰درجه سانتیگراد تجاوزمی کند.

 

وبگاه های مربوط:

پرتال شهرداری کرمان

 

دانشنامه ویکی‌پدیا / کرمان

 

نقشه در ایران :

 

 

نقشه در استان:

 

 

نقشه شهر:

 

 

 

 

منابع:

دانشنامه ویکی‌پدیا / کرمان

دانشنامه ویکی‌پدیا / استان کرمان

دانشنامه ویکی‌پدیا / شهرستان کرمان

دانشنامه ویکی‌پدیا / فهرست شهرهای استان کرمان

پرتال شهرداری کرمان / بخش کشاورزی

سازمان هواشناسی کشور / اقلیم استان کرمان

تیشینه / تعیین فواصل شهرها

 

غضنفرپور، حسین؛ کمانداری، محسن. بررسی سیر تحولات جمعیت شهرستانهای استان کرمان طی سالهای (۱۳۹۰ تا ۱۳۳۵) و روند آینده آن، مجله جمعیت، ۱۳۹۲، صفحات ۱۱۷-۱۰۰

 

این مطلب در چارچوب پروژه انسان شناسی وبازنمایی شهرهای ایران مدرن منتشر می شود.

در باره پروژه