آباده شهری است که در شمال استان فارس واقع شده و مرکز شهرستان آباده است. به استناد متون باستان شناسان سکونت در محدوده کنونی آباده به هزاره اول پیش از میلاد بازمی‌گردد. گروههای کرد چادرنشین در دوره هخامنشی، نخستین کسانی بودند که در دشت حد فاصل آباده و اصفهان اسکان یافتند. اهمیت و اعتبار این شهر به دوره کریمخان زند باز می‌گردد، چراکه بنابر حکایت برخی اسناد آباده به فرمان کریمخان زند، آباده نامیده شد. آباده نهمین شهر پر جمعیت استان فارس و هفتمین شهر بزرگ این استان است. این شهر در یک روز و بطور همزمان با شهر یزد تبدیل به شهرستان شده و گفته شاهدان عینی مسئولین وقت دولت رضا شاه ابتدا فرمانداری آباده را افتتاح کردند و سپس اقدام به تأسیس فرمانداری یزد کرده‌اند. این شهر از شمال و غرب به استان اصفهان، از جنوب به صفاشهر و از شرق به استان یزد متصل است. آب وهوای منطقه را می‌توان تحت تأثیر مرتفع بودن منطقه و قرار نگرفتن در پیشکوه‌های داخلی زاگرس و همچنین عدم وجود کوه‌های بلند و مرتفع، دوری از بادهای باران آور غربی، ازنمونه‌های آب وهوای نیمه کوهستانی دسته‌بندی کرد.
نام: آباده
نوشته‌های مرتبط
نام های پیشین: آپاتیه
استان: فارس
مساحت شهر: ۱۲۵ کیلومتر مربع
مساحت شهرستان: ۶۰۵۲ کیلومتر مربع
مساحت استان: ۱۲۲,۶۰۸ کیلومتر مربع
جمعیت شهر: ۵۵,۷۵۸
تحول جمعیتی شهر در صد سال اخیر:
گرایش بـه شهرنشـینی در استان فارس در طول یک دوره پنجاه ساله از روند حاکم بر تحولات جمعیتی کل کشور تبعیت میکند، به طـوری که در سال ۱۳۳۵ تنها ۳۵/۳۲ درصد از جمعیت استان در مناطق شهری سکونت داشته‌اند که این نسبت درآخرین سرشماری سال ۱۳۸۵ به ۱۷/۶۱ رسیده است.
تعــداد نقــاط شـهری از ۱۶ نقطــه شهری در سـال ۱۳۳۵ بـه ۷۳ نقطـه شـهری در سـال ۱۳۸۵ افزایش یافته است.
در تمام طول دوره ۵۰ ساله با تسلط شهر اول استان (شیراز) و فاصله بسیار زیاد آن با شـهر دوم استان(مرودشت)، که این مقدار برای سال ۱۳۸۵ برابـر با ۹.۸۷ درصد بوده، مواجه بوده‌ایم.
جمعیت شهرستان: ۹۸,۱۸۸ (بر طبق سرشماری سال ۱۳۹۱)
جمعیت استان: ۴,۵۹۶,۶۵۸ ( سال ۱۳۸۹)
ترکیب شهرستان(تعداد و اسامی شهرها، و تعداد روستاها):
شهرستان آباده به مرکزیت شهر آباده شامل صغاد، بهمن، ایزدخواست، سورمق و خسروشیرین (۶ شهر) و بیش از ۲۰ روستا است.
کوچکترین و بزرگترین شهرهای استان از لحاظ جمعیتی:
پرجمعیت ترین شهر استان فارس شیراز با ۱,۷۴۹,۹۲۶ نفر جمعیت و کم جمعیت ترین شهر آن سعادت شهر با ۳۱,۵۰۴ نفر جمعیت است.
ترکیب استان (تعداد و اسامی شهرها و شهرستان ها):
استان فارس به ۲۹ شهرستان و ۱۰۰ شهر تقسیم می شود.
فهرست شهرستانها به ترتیب جمعیت:
شیراز، مرودشت، کازرون، لارستان، جهرم، فسا، داراب، فیروزآباد، ممسنی، نیریز، آباده، اقلید، سپیدان، لامرد، کوار، زرین دشت، استهبان، قیر و کارزین، خرامه، مهر، خرم‌بید، بوانات، گراش، رستم، فراشبند، ارسنجان، خنج، سروستان، پاسارگاد
فهرست شهرها:
آ
آباده، آباده طشک، آریاشهر
ء
اوز، وراوی (فارس)، ارد (گراش)، ارسنجان، استهبان، اسیر (شهر)، اشکنان، افزر، اقلید ، امام‌شهر، اهل (شهر)، ایج، ایزدخواست
ب
باب انار، بالنگستان (منطقه)، بخش گله‌دار، بخش میمند، بنارویه، بهمن (شهر)، بیرم، بیضا
ج
جویم، جنت‌شهر، جهرم،
ح
حاجی‌آباد (فارس)
خ
خاوران (فارس)، خور (فارس)، خومه‌زار، خانمین، خرامه، خشت (شهر)، خنج
د
داراب، داریان، دوزه، دبیران، دژکرد، دهخیر، دهرم
ر
رامجرد، رونیز
ز
زاهدشهر، زرقان
س
سورمق، سوریان، سپیدان، سده (اقلید)، سروستان، سعادت‌شهر، سلطان‌شهر، سیوند، سیدان (شهر)
ش
ششده، شهر جدید صدرا، شهرپیر، شیراز
ص
صغاد، صفاشهر
ع
علامرودشت
ف
فاروق (شهر)، فراشبند، فسا، فیروزآباد، فیشور
ق
قائمیه (کازرون)، قادرآباد (فارس)، قره‌بلاغ (فسا)، قطب‌آباد، قطرویه، قلات (شیراز)، قیر (شهر)
ک
کوار، کارزین، کازرون، کامفیروز، کوهنجان (شیراز)، کره‌ای (شهر)، کنارتخته
گ
گراش، گله‌دار
ل
لامرد، لامرد و مهر، لپوئی، لطیفی
م
مارگون، مشکان، مهر (شهر)، میمند (فارس)
ن
نوجین، نودان، نورآباد (ممسنی)
ه
هفت‌برکه، هماشهر
فاصله شهر با مرکز استان: ۶۳۸ کیلومتر
فاصله شهر با تهران: ۲۷۱ کیلومتر
فاصله و نسب جغرافیایی شهر با شهرهای مهم نزدیک:
این شهرستان در فاصله ۲۷۰ کیلومتری شمال شیراز، ۲۰۰ کیلومتری جنوب اصفهان، ۱۹۰ کیلومتری جنوب غربی یزد و ۵۲۸ کیلومتری جنوب شرقی شهرکرد قرار دارد.
ترکیب زبانی شهر:
زبان مردم آباده، فارسی (شکسته) است که همانندی بسیاری به زبان کردی دارد (کردهای چادرنشین در اینجا ساکن بودند) و در بعضی از بخشهای اطراف آن طوایفی از اعراب و ایل قشقایی ساکنند که گویش ترکی دارند.
ترکیب قومی شهر:
مردم آباده اغلب فارس هستند.
ترکیب اقتصادی (مشاغل و بخش های اقتصادی فعال):
درحال حاضر ۱۱۱ واحد صنعتی در گروههای مختلف صنایع غیر فلزی ، غذایی و بهداشتی، نساجی ، پوشاک و چرم، شیمیایی و … در این شهرستان وجود دارد که جمعیتی حدود ۱۴۲۵ نفر را بطور مستقیم به کار مشغول کرده است. بزرگترین واحد صنعتی شهرستان از نظر اشتغال و سرمایه گذاری کارخانه سیمان آباده می باشد که اولین طرح سیمان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بوده و تمام مراحل طراحی ، نصب و راه اندازی آن به دست مهندسین باکفایت ایرانی انجام گرفته است. بدون تردید یکی از مزیتهای نسبی شهرستان آباده وجود ذخائر غنی معدنی می باشد بطوریکه بخش معدن شهرستان آباده در مقایسه با شهرستانهای استان فارس از نظر وجود مواد کانی از کیفیت خوبی برخوردار است. در حال حاضر ۲۵ واحد معدنی در شهرستان آباده فعالیت می نمایند که عمده ترین مواد معدنی موجود در این واحدها عبارتند از خاک نسوز، سنگ نما، خاکهای صنعتی، سنگ آهک و منگنز.
منبت کاری آباده شهرت جهانی دارد ونمونه های آن در موزه های جهان به عنوان بهترین کا های هنری نگهداری میشود. منبت کاری های کاخ مرمر ، به دست هنرمندان این شهر ،همچون استاد احمد امامی ساخته و پرداخته شده است .ملکی وگیوه های آباده در نهایت ظرافت، استحکام و دقت ، تهیه شده ودر نوع خود بی مانند است.از دیگر صنایع دستی آباده می توان از قالی بافی یاد کرد .
در بخش صنعت و معدن این شهرنسبت به سایر شهرستانهای استان از ذخائرغنی تری برخوردار است.بطور مثال یکی از چین خوردگیهای زاگرس که معدن عظیم کانون کائولن می باشد با ذخیره حداقل ۲۰۰میلیون تن خودنمائی میکندو معادن عظیم سنگهای ساختمانی و تزئینی مانند سنگ سفید ، معدن گل چینی در ۹ کیلومتری آباده ، معدن گچ در حومه آباده و معدن بزرگ کبالت ومعدن بزرگ خاک نسوز که از معادن نادر این ماده در خاور میانه به شمار میرود .
در شهر آباده با رشد قارچ‌گونه مشاغل کاذب و غیر رسمی همچون دستفروشی مواجه هستیم که علت اصلی آن عدم اشتغال‌‌زایی در بخشهای صنعت و معدن و کشاورزی، عدم توجه به بخشهاب تولیدی داخلی و واردات بی رویه کالا است.
ارتفاع از سطح دریا : ۲۰۰۰ متر
دمای میانگین سالانه: ۲۲ درجه سانتیگراد
سردترین و گرم ترین درجه حرارت:
حداکثر مطلق دما ۳۹.۶ درجه سانتیگراد در تیر ماه و حداقل دما ۲۱.۴ درجه سانتیگراد در دی ماه
وبگاه های مربوط:
https://goo.gl/dKiQ2D
http://abadehfarstvto.ir/viewcity.php
http://abade.blogfa.com/cat-4.aspx
http://abadehnurse.sums.ac.ir/about-abadeh.html
http://www.iauabadehpr.blogfa.com/page/abadeh.aspx
http://sobheabadeh.ir/news/142708
نقشه در ایران :
نقشه در استان:
نقشه شهر:
منابع:
دانشنامه آزاد ویکی پدیا، آباده
https://goo.gl/dKiQ2D
دانشنامه آزاد ویکی پدیا، استان فارس
https://goo.gl/xhvNkS
دانشنامه ازاد ویکی پدیا، شهرستان آباده
https://goo.gl/cx1dzi
دانشنامه آزاد ویکی پدیا، فهرست شهرستانهای استان فارس
https://goo.gl/XtxWdq
دانشنامه ازاد ویکی پدیا، رده: شهرهای استان فارس
https://goo.gl/tSQwTS
وبسایت مرکز آموزش فنی و حرفه ای شهرستان آباده / درباره آباده
http://abadehfarstvto.ir/viewcity.php
وبلاگ شهر من آباده / آباده در فراموشی…
http://abade.blogfa.com/cat-4.aspx
دانشکده پرستاری حضرت زهرا (س) آباده / آباده
http://abadehnurse.sums.ac.ir/about-abadeh.html
دانشگاه آزاد اسلامی آباده / شهر آباده
http://www.iauabadehpr.blogfa.com/page/abadeh.aspx
صبح اباده / رونق مشاغل کاذب در رکود مشاغل رسمی
http://sobheabadeh.ir/news/142708
وبلاگ روابط عمومی بنیاد مسکن آباده / معرفی شهرستان اباده (هواشناسی)
http://bonyadmaskanabadeh.blogfa.com/post/7
-غلامی، محمد؛ رستگار، موسی. بررسی و تحلیل توزیع فضایی جمعیت شهری استان فارس با استفاده از شاخص های نخست شهری و تمرکز، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال اول، شماره دوم، پاییز ۱۳۸۹، ص ۱۳۰-۱۱۷