شوش کهن‌ترین شهر جهان حدود ۵ هزار سـال پیش از میلاد به عنوان کانون مذهبی ساکنان دشت اطراف بنیاد نهاده شد. این شهر بـاستانی به این علت که از آغاز حیات آن تاکنون زندگی شهری در آن جریان دارد به عنوان کهن ترین شهر جهان شناخته شده است. این شهر در سال ۱۳۲۹ به بخش تبدیل شد، شهر باستانی شوش از مراکز تمدن قدیم، از معروفترین شهرهای دنیا، پایتخت چند هزار ساله مملکت ایلام و همچنین پایتخت زمستانی امپراطوری هخامنشی بوده است.
نام: شوش
نوشته‌های مرتبط
نام های پیشین: سوس، سوزیانا
نامهای دیگر: شوش دانیال
استان: خوزستان
مساحت شهر: ۳۵۷۷ کیلومتر مربع
جمعیت شهر: ۵۹۱۶۱ نفر (۱۳۹۰)
تحول جمعیتی شهر در صد سال اخیر:
نتایج سرشماری‌ها نشان می‌دهد در دوره ۴۵-۱۳۳۵ بالاترین نرخ رشد جمعیت مربوط به شهر شوش واقع در شمال خوزستان با نرخی معادل ۲/۱۲ درصد و پایین‌ترین نرخ رشد مربوط به هویزه در غرب استان معادل ۲- ثبت شده است. در دوره ۵۵-۱۳۴۵ شاهد تحول بیشتری در جمعیت شهری استان هستیم. در این دوره علاوه بر این که همه شهرهای استان رشد مثبت را تجربه می‌کنند، بیشترین درصد رشد برای اروندکنار با ۳/۹۷ درصد و پایین‌ترین نرخ رشد معادل ۷/۰ درصد برای آبادان به ثبت می‌رسد. در دهه ۶۵-۱۳۵۵ به دلیل وقوع جنگ تحمیلی شهرهای آبادان، خرمشهر، بستان و حمیدیه تخلیه و هویزه رشدی منفی معادل ۱/۹- پیدا می کند و دو شهر رامشیر و ایذه رشدی جمعیتی معادل ۱۲ درصد را تجربه می‌کنند. در دهه ۷۵ –۱۳۶۵ بدلیل پایان جنگ و آغاز دوره بازسازی، شاهد بازگشت جمعیت مهاجر به استان، استقرار جمعیت و شروع روند تحولی جدید در مناطق و شهرهای مختلف استان هستیم. نسبت شهرنشینی در کشور از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۷۵ به فاصله هر ده سال برابر ۶/۳۱، ۹/۳۷، ۴۷، ۲/۵۴، ۳/۶۱ درصد بود. توجه به آمار نشان می‌دهد که نسبت جمعیت شهرنشین به کل جمعیت (شامل جمعیت روستانشین و عشایر) از دهه ۱۳۵۰ به‌طور فاحشی رشد داشته است. این نسبت در استان خوزستان به ترتیب برابر ۱/۴۸، ۲/۵۱، ۴/۵۷، ۵/۶۲ درصد بوده است. مقایسه نسبت شهرنشینی کشور و استان خوزستان نشانگر بالا بودن نسبت شهرنشینی استان نسبت به متوسط کل کشور در همه دوره‌ها است.
نسبت شهرنشینی هر استان تحت تأثیر تعداد و جمعیت شهرهای آن استان است. جمعیت شهرنشین استان خوزستان در سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۷۵ به ترتیب، ۵/۷، ۲/۶، ۱/۶، ۸/۴، ۵/۴ درصد جمعیت شهرنشین کشور را تشکیل می‌داده است. تعداد شهرهای استان نیز نشانگر افزایش آنها در فاصله زمانی بین سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۷۵ است. تعداد شهرهای استان به ترتیب برابر ۱۵، ۱۸، ۲۳، ۲۴ و ۲۸ شهر است. (تعداد شهرهای استان در سال ۱۳۸۴ برابر ۴۳ شهر است) (وبسایت آذری‌ها / تحلیل جامعه شناختی تحولات جمعیتی در خوزستان).
مساحت استان: ۶۴,۰۵۷ کیلومتر مربع
جمعیت شهرستان: ۱۹۲۱۶۲ (۱۳۹۰)
جمعیت استان: ۴,۵۳۱,۷۲۰ (۱۳۹۰)
ترکیب شهرستان(تعداد و اسامی شهرها، و تعداد روستاها):
• بخش مرکزی
دهستان بن معلی
دهستان حسین آباد
شهرها: شوش و حر
• بخش شاوور
دهستان آهودشت
دهستان سیدعباس
دهستان شاوور
شهرها: الوان
• بخش فتح‌المبین
دهستان چنانه
دهستان سرخه
کوچکترین و بزرگترین شهرهای استان از لحاظ جمعیتی:
اهواز با ۱,۱۱۲,۰۲۱ نفر جمعیت بزرگترین و زهره با ۱۲۷۷ نفر جمعیت کوچکترین شهرهای استان خوزستان هستند.
ترکیب استان (تعداد و اسامی شهرها و شهرستان ها):
استان خوزستان شامل ۲۵ شهرستان به شرح زیر است:
آبادان، شوش، امیدیه، اندیمشک، اهواز، ایذه، باغ ملک، دشت آزادگان، ماهشهر، بهبهان، گتوند، دزفول، خرمشهر، شادگان، رامشیر، رامهرمز، هویزه، هندیجان، شوش، شوشتر، باوی، اندیکا، لالی، مسجد سلیمان، هفتگل
فهرست شهرهای استان خوزستان پیش از سرشماری سال ۱۳۹۰ که شامل ۶۱ شهر است:
اروند کنار، الوان، امیدیه، اندیمشک، اهواز، ایذه، آبادان، آغاجاری، باغ ملک، بستان، بندر امام خمینی، ماهشهر، بهبهان، ترکالکی، جایزان، جنت مکان، چغامیش، چمران، چوبیده، حر، حسینیه، حمزه، حمیدیه، خرمشهر، دارخوین، دزآب، دزفول، دهدز، رامشیر، رامهرمز، رفیع، زهره، سالند، سردشت، سماله، سوسنگرد، شادگان، شاوور، شرافت، شوش، شوشتر، شیبان، صالح شهر، صالح مشطت، صفی اباد، صیدون، قلعه تل، قلعه خواجو، گتوند، گوریه، لالی، مسجد سلیمان، مشراگه، ملاثانی، میانرود، میداوود، مینوشهر، ویس، هفتگل، هندیجان، هویزه
فاصله شهر با مرکز استان: شوش در ۱۱۵ کیلومتری شمال غربی اهواز قرار دارد.
فاصله شهر با تهران: شوش در فاصله ۷۶۶ کیلومتری جنوب غرب تهران واقع شده است.
فاصله و نسب جغرافیایی شهر با شهرهای مهم نزدیک:
شوش در ۱۱۵ کیلومتری شمال غربی اهواز، ۲۴ کیلومتری جنوب غربی دزفول، ۳۸ کیلومتری جنوب اندیمشک، ۲۱۷ کیلومتری جنوب غرب لرستان، ۵۶۳ کیلومتری غرب شهرکرد، ۵۵۲ کیلومتریی شمال غرب بوشهر و ۱۳۳ کیلومتری شمال شرق دشت آزادگان قرار دارد.
ترکیب زبانی و قومی شهر:
غالب مردم ساکن در شوش که از سه نژاد عرب ، لر (کوچک یا لرستانی ) و دزفولی هستند به چهارلهجه یا زبان عربی ،لری ،دزفولی و فارسی صحبت می کنند که البته ذکر این نکته بسیار مهم است که بدلیل اختلاط فرهنگی که پیشتر در باره آن ذکر شد تلفظ بعضی از کلمات را در فرهنگهای همسایه براحتی دیده می شود بطور مثال چون برای خیلی از خوانندگان این مطالب لهجه دزفولی مجهول است نسبت به دو گویش عربی ولری به آن توجه می شود و مثال آورده تا برای شما فهم آن بهتر باشد، در منطقه کرمانشاه و روستاهای اطراف آن به زبان محلی تپه را مانند دزفولی ، چغا می گویند و یا در اورمیه کوچه را مانند آنان کیچه یا مانند کردها زن وفرزند را مال ومنال می گویند.
ترکیب اقتصادی (مشاغل و بخش های اقتصادی فعال):
حیات اقتصادی شهر شوش با احداث راه اصلی تهران – خرمشهر و راه آهن سراسری آغاز گردید. اهمیت تاریخی آن نیز موجبات توجه و جذب جهانگردان و مشتاقان زیارت بارگاه دانیال نبی را فراهم آورد به نحوی که با افزایش جمعیت این شهر در سال ۱۳۳۵ دارای شهرداری گردید و با احداث سد دز شبکه خطوط انتقال انرژی، سیستم آبیاری مدرن، ایجاد کشت و صنعت‌ها به خصوص هفت تپه و واحدهای صنعتی متعدد منطقه شمال خوزستان به خصوص ناحیه اطراف، شهر شوش شاهد تحول اقتصادی عظیمی است که جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد ملی و توسعه کشور بدست آورد. با فراهم شدن زمینه‌های مناسب سرمایه‌گذاری و توسعه فعالیت‌های جدید اقتصادی در منطقه بخش خدمات ویژه بازرگانی و مبادله کالا از یک سو، خدمات بانکی و اداری از سوی دیگر گسترش یافت به نحوی که بخش عظیمی از نیروی انسانی شاغل در منطقه را به خود جذب نمود. در شهر شوش نقش بخش خدمات و بازرگانی برجسته تر از سایر بخش‌ها است.
وجود سه رود خانه کرخه، دز و شاوور شهرستان شوش را از نظر کشاورزی در استان خوزستان ویژه و ممتاز نموده‌است، وجود پوشش گیاهی اطراف رودخانه کرخه و دز امکان ایجاد بزرگترین اماکن تفریحی منطقه را به وجود آورده‌است. اراضی مستعد کشاورزی، رودخانه‌های پرآب دائمی، سفره‌های آب‌های زیرزمینی سطح نسبتاً وسیع جنگل در حواشی رودخانه، سواحل و آب بندهای متعدد، مراتع و مراکز کشت و صنعت در شهرستان شوش سبب شده‌اند که فعالیت کشاورزی (زراعت، دامداری و صید ماهی) مهمترین فعالیت اقتصادی منطقه به شمار آید و بالاترین جمعیت فعال را به خود جذب نماید و در این میان بخش زراعت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به طوری که ۸۵ درصد شاغلین بخش کشاورزی را به خود مشغول کرده‌است. شهرستان شوش به دلیل نقش بسیار زیادی که در تولید گندم و محصولات کشاورزی کشور دارد به عنوان قطب کشاورزی در جنوب غرب کشور معروف است.
ارتفاع از سطح دریا : ۸۷ متر
سردترین و گرم ترین درجه حرارت:
در این شهر بالاترین دما در تابستان بالای ۵۳ درجه سانتی‌گراد و کم‌ترین دمای ۱ درجه بالای صفر است.
وبگاه های مربوط:
دانشنامه ویکی‌پدیا / شهر شوش
خوزنیوز / شهرداری شوش
شورای شهر شوش
نقشه در ایران :
نقشه در استان:
نقشه شهر:
منابع:
دانشنامه ویکی‌پدیا / شهر شوش
دانشنامه ویکی‌پدیا / استان خوزستان
دانشنامه ویکی‌پدیا / شهرستان شوش
درباره زبان و قومیت مردم شوش
وبسایت آذری‌ها / تحلیل جامعه شناختی تحولات جمعیتی در خوزستان
همشهری آنلاین
سایت تیشینه
این مطلب در چارچوب پروژه انسان شناسی وبازنمایی شهرهای ایران مدرن منتشر می شود.
درباره پروژه