انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

بررسی نقش تکایا و مراسمات آیینی مذهبی بر عملکرد مرکز محله ها (بافت تاریخی گرگان)

تصویر: تکیه نعلبندان و قطع درخت چنار

چکیده

در شهر گرگان سیستم معماری برپایه محلات مستقلی است که هر محله دارای مرکز محله و مرکز محلات مبتنی بر تکایاست و ساختار هندسی،کالبدی و هویتی محلات نیز بر مبنای تکایا می باشد .تکایا بعنوان نقاط کانونی و تاثیر گذار در ساختار شهرگرگان ایفای نقش می کنند. تطبیق فضاها و عناصر شهری و برگزاری مراسم سوگواری ماه محرم با استخوان بندی شهر تا حدی است که بدون توجه به این مراسم آیینی نمی توان تحلیل کاملی از شکل و سازمان دهی فضاهای شهری بدست داد.

مرکز محله­ ها در بافت­های تاریخی دارای شاخصه­های منحصر به فردی هستند که در ارتباط و تحت تاثیر پارامترهای متفاوتی شکل میگیرند و فضای آنها دستخوش ساختارهایی می­شود که بیشترین تاثیر را از فرهنگ حاکم و قراردادهای عرفی و مراسمات آیینی مذهبی ساکنان شهری اخذ می­کنند.

لذا در این تحقیق با مرور اجرای مراسم آیینی محرم در استرآباد دوران قاجار و بافت تاریخی باقی مانده از آن در گرگان امروز، و همچنین بررسی نقش تکایا که در ارتباط مستقیم با این مراسمات مذهبی هستند به تاثیر و بررسی نقش آنها بر شکل و عملکرد مرکز محله­ها در بافت تاریخی گرگان پرداخته خواهد شد.

در این نوشتار در روشی توصیفی-تحلیلی با استفاده از اسناد کتابخانه­ای و مطالعات میدانی به بحث پیرامون موضوع نوشتار دست زده و نتایج حاصله قید میگردد.

۳.واژگان کلیدی:

شهرگرگان ، مراکز محله ، تکایا ، آئین های سنتی محرم ، آئین های جمعی

 

مطلب کامل را از لینک زیر دانلود کنید:

atefe-absalan.-takaya.-gorgan