ایدز، تهدیدی برای همه افراد جامعه است از زن و مرد، و پیر و جوان. هرچند می دانیم که به ویژه و بیشتر، زنان جوان را در معرض خطر قرار می دهد، اما در شرایط غفلت و محدودیت اطلاع رسانی که ما به آن درگیریم، چنین تهدیدی و مخاطره یی، هر کسی را می تواند به کام مرگی دردناک بکشاند، از خواهر و برادر، همسر، فرزند نوزاد، تا نوجوان، همسایه، دوست و همکار من و شما! در اطلاع رسانی برای پیشگیری از ایدز که تا امروز همچنان «درمانی ندارد» و در قبال آن، اقدامی نمی توان کرد جز پیشگیری آگاهانه، آن هم در شرایطی که مشاوره موثر و آموزش صحیح می تواند چاره ساز باشد کوتاهی نکنیم! ما هم می توانیم چنانچه به مسوولیت اجتماعی خود واقف باشیم و حتی در سطح فردی، گذشته از اطلاع رسانی از طریق رسانه ها و نهادهایی که همکاری داریم، اطلاع رسانی و اقدام کنیم، کاری کنیم که نسبت افراد درگیر به ویروس اچ آی وی/ایدز همانند روند امروزین آن در جوامع غربی توسعه یافته، سمت و سویی نزولی به خود بگیرد نه آن طور که آمارهای ایران نشان می دهد با افزایش آمار مبتلایان مان روبه رو باشیم و آن گونه که حتی وزیر بهداشت ایران، دکتر دستجردی، هشدار داده اند به زودی در انتظار سونامی ایدز باشیم!
فراموش نکنیم که تا هنگامی که تک تک ما آگاهی از این نداشته باشیم که تا چه حد در معرض تهدید قرار داریم نسبت به هیچ مساله یا بیماری ای، و از جمله ایدز، اقدام موثر یا پیشگیرانه یی را به انجام نمی رسانیم. ایدز امروز در کشور ما هم یک اولویت بهداشتی است، باید نسبت به آن حساس و آگاه باشیم و تمام تلاش خود را برای پیشگیری درباره خودمان و اطرافیان مان به عمل بیاوریم. راه های ابتلاکمابیش شناخته شده هستند، اما متاسفانه بعضی از راه های انتقال که با مسائل جنسی مرتبط است، حساسیت بیشتری را در جامعه ایجاد کرده است و برخوردهای نامناسبی را نسبت به افراد درگیر در این بیماری برانگیخته است. اغلب تصور می کنند هر که اچ آی وی مثبت شده از نظر اخلاقی مشکل داشته است و همین تصور، موجب می شود برخی افراد، از مبتلایان یا بیماران ایدز فاصله بگیرند و ایشان را از حمایت های اجتماعی و دوستی و شرایط مناسب زندگی و کار در جامعه محروم سازند. حتی در میان برخی ارائه دهندگان خدمات درمانی و بهداشتی هم دیده شده است که به محض اینکه احتمال دهند یا توسط خود فرد مبتلامطلع شوند که او به این مشکل دچار شده است به جای پشتیبانی یا یاری رسانی، از هر گونه ارتباط یا خدمت دهی با او احتراز می کنند. یعنی حتی به او اجازه داده نمی شود از خدمات بهداشتی که مورد نیازش است بهره مند شود. جالب اینجاست که راه های انتقال این ویروس شناخته شده است و با اینکه مرتبا اطلاع رسانی می شود که با توجه به اینکه ارتباط دوستی یا همکاری یا همسایگی و حتی ازدواج با رعایت نکات ساده هیچ گونه خطری را برای اطرافیان این افراد ایجاد نمی کند، اما باز اغلب واکنش ها نسبت به مبتلایان به این ویروس نامطلوب و غیرانسانی است در حالی که این افراد اتفاقا در شرایطی قرار گرفته اند که به شدت نیاز به حمایت و دوستی و دلگرمی و همدلی دارند.
نوشتههای مرتبط
اول دسامبر در تقویم جهانی به نام روز جهانی ایدز، نامگذاری شده است تا یادآور میلیون ها انسانی باشد که تاکنون جان خود را بر اثر این بیماری از دست داده اند و ما را همچنین به یاد میلیون ها انسان دیگری بیندازد که در حال حاضر درگیر این بیماری هولناک یا در معرض خطر ابتلابه آن هستند!
بسیاری از افراد در عین اینکه اطلاعاتی هم از ایدز به دست آورده اند با این حال به اندازه کافی متوجه نیستند که این بیماری چقدر به هر یک از ما نزدیک است. همچون بسیاری بیماری های دیگر، افراد تا زمانی که خطر ابتلابه ایدز را به خود نزدیک احساس یا ادراک نکنند، بسیار سهل انگارانه با آن برخورد می کنند.
دکتر شیرین احمد نیا ، مدیر گروه انسان شناسی و جامعه شناسی انسان شناسی و فرهنگ و عضو هیئت ممدیره انجمن جامعه شناسی ایران است.
این یادداشت در چارچوب همکاری انسان شناسی و فرهنگ با روزنامه اعتماد منتشر می شود.