انسان دوستی سرمایه داری
ت. ریور برگردان عاطفه اولیایی
نوشته‌های مرتبط
انسان دوستانی مانند هوارد بووفه/ بافت عزیزان روزنامه نگاران و دنیای سازمان های غیر دولتی ( ان جی اُ) هستند. اما آیا واقعا به آفریقا یاری می رسانند؟
سال ۲۰۱۵،که از طرف بنیاد بین المللی رسانه های زنان ( IWMF) برای تهیه گزارشی خبری به کنگو رفته بودم، خبرنگاری محلی به من گفت که « به سختی می توان در شرق کشور حرکت کرد و به پروژه ای از هوارد بافت برنخورد.» در واقع برنامه هایی مانند نیروگاه برق ـ آبی، وسعت جاده ها ، اکو توریسم، حضور هوارد بافت را درشرق کنگو، شدیدا مشهود کرده است. عکاس، مزرعه دار، بخشدار/کلانتر و رئیس شرکت کوکاکولا و پسرش که سومین مرد ثروتمند دنیاست، میلیون ها دلار به این منطقه سرازیر می کنند. نیروگاه برق ـ آبی اولین مرحله سرمایه گذاری مشترک نهاد رسمی پارک های ملی کنگو(ICCN) و بنیاد ویروگنا (خیریه ای بریتانیایی) بوده است. بافت در سال ۲۰۱۵ میزان ۳۹ میلیون دلار به منظور ایجاد دو مرکز تولید انرژی بر آن افزود و ویروگا در نظر دارد در سال های بعد،طرحی برای کارخانجاتی بیشتر، هتل ها، و پروژ های زیر بنایی در حوالی پارک ارائه دهد. امانوئل دو مروده، مدیر پارک در گفتگویی با رویتر ابراز داشت که این برمامه ها، به ویژه نیروگاه های برق ـ آبی برای ساکنین حوالی پارک اشتغال به ارمغان خواهد آورد. البته سرمایه گذاری بافت به این طرح ها ختم نمی شود. آن طرف مرز در روآندا، طی ده سال، میزان ۵۰۰ میلیون دلار برای «تبدیل» کشاورزی کشور « به بخش تولیدی بسیار پر ارزش و بازار محور» سرمایه گذاری کرده است. (۱) تا به حال، این بنیاد فعالیت خود را متمرکز به طرح های تضمین خوراک کرده که ۵, ۶۷ درصد از مشارکت سال ۲۰۱۵ به این بخش تعلق داشته است. چنین سرمایه گذاری سزاوار ستایش به نظر می آید. چه کسی می تواند از تضمین خوراک در مناطق روستایی روآندا و تآسیس نیروگاه های برق ـ آبی در منطقه کیوو کنگو که تنها ۳ درصد مردم برق دارند، انتقاد کند؟ چه بهتر از این که این نیروگاه ها مانع از قطع درختان برای تعبیه ذغال شود؟
برای پاسخ به این سوال ها باید ابتدا دانست هوارد بافت کیست؟
هوارد بافت و بیل گیت به کلوب « سرمایه داران انسان دوست»(۲) تعلق دارند که ثروت خود را برای حل مشکلات مهم جهان مانند بهداشت و کشاورزی سرمایه گذاری می کنند. طبق اساسنامه بنیاد هوارد. ج. بافت ،« این سرمایه گذاری های به عنوان کاتالیستی برای دگرگونی های تبدیلی، به خصوص در فقیر ترین کشور ها و به حاشیه رانده ترین جمعیت های دنیا صورت می گیرد.» علیرغم آن که انسان دوستان ادعای کمک بی چشمداشت دارند، جنز مارتنز و کارولین ستز ثابت کرده اند (۳) که این سرمایه گذاری ها برای انسان دوستان ثروتمند ، بسیار پر منفعت اند.(۴)
ثروتمندان آمریکایی در ابتدای قرن بیستم برای فرار از پرداخت مالیات، وجهه سازی، و دست یافتن به امور دنیا، به تأسیس خیریه پرداختند. از آن پس، در کشور های رو به توسعه، سرمایه دادران انسان دوست موقعیت های بسیاری یافته و قادر به تأثیر بر حکومت ها و امور بین المللی شده اند. سرمایه داران انسان دوست (۵) به عنوان شبکه خیریه، سرمایه داری و توسعه عمل می کنند. به گفته بهروز مرواریدی (۶)«از نظر سیاسی و ایدیولوژی پایبند به بازار هستند.» با سرمایه گذاری به میزان قابل توجه برای حل مشکلات پیچیده تاریخی، توسعه بخش خصوصی و فراهم آوردن راهکرد های فنی، سرمایه داری از ظن مقصر بود در ایجاد این مشکلات در امان مانده و خود را به عنوان راه حل مشکلات جهان مطرح می کند. (۷) به قول مایکل توروپ مورخ، انسان دوستی سرمایه داری تناقض بین فقیر و غنی را پوشانده و ادعا دارد که «ثروتمندان در واقع بهترین و تنها دوستان فقرا هستند.» اما مسائلی که اینان ادعا به حلش دارند، ناشی از همان نظامی است که آن ها را چنین غنی کرده است. مارتنز و سیز ( ر. ک به ۳) نشان داده اند که خیریه ها «روی دیگر سکه عدم تساوی افزاینده بین فقیر و غنی است… و وجود رابطه ای مستقیم را بین انباشت، ظوابط واپس گرای مالیاتی و اهدا های خیریه ای را اشکار می سازند .» نئومی کلاین در «کتابش نه کافی نیست»(۸) می نویسد که طی دو دهه اخیر، نخبگان الیت « به دنبال طبقه بیلیونر بودند تا مشکلاتی را آسان کنند را که قبلا توسط بخش دولتی حل می شد.» در واقع، راهکرد های سرمایه داران انسان دوست برای حل مشکلاتی مانند بهداشت و بیمه بیماری،آموزش و کشاورزی ارائه می دهند، بودجه بخش عمومی را از بین برده و نظر را از دلایل ساختاری نظام در ایجاد فقر، منحرف می کند. در کشاورزی، ممانعت های ساختاری عبارتند از لیبرالیزه کردن تجارت که تعرفه های وارداتی را برداشته و کشور های ثروتمند را قادر به خرید کالا ها به قیمتی بسیار نازل کرده و نیز توجه شدید به خرید زمین های زراعی(۹) [ توسط زمین قاپ ها]. در این مورد اخیر، سال ۲۰۱۶ شاهد پانصد معامله بر روی جمعا سی میلیون هکتار زمین بوده است. (۱۰) بافت پیاده کردن الگوی کشاورزی ایالات متحده را برای آفریقا توسط انسان دوستانی مانند بیل گیت مود انتقاد قرار داد و با این حال، سرمایه گذاری هایش در کنکو و روآندا ، نظام های بازار محور را مورد حمایت قرار می دهند؛ و در مشارکت با PASA (۱۱)و PASS (۱۲ )،که هر دو شرکت های خصوصی فروش دانه هستند ، سدی بر نظام سنتی محلیِ ذخیره ، به اشتراک گذاری ، تبادل و برخورداری از تنوع دانه ها توسط کشاورزان بومی شده است.(۱۳) هر دو برنامه جزء اتحاد برای انقلاب سبز در آفریقا هستند که برای تشویق ابر شرکت ها و « استفاده از حق ثبت مالکیت فکری به منظور اعمال کنترل ابرشرکتی بر استفاده از دانه» مورد انتقاد مزرعه داران و دامداران کوچک در کشور های مختلف آفریقا قرار گرفته اند.(۱۴). بافه و گیت مجموعا ۴۷ میلیون دلاردر پروژه ای با مشارکت مونسنتو برای رشد ذرت هایی که نیاز به آبیاری بسیاری ندارند در مزارع کوچک، سرمایه گزاری کردند.(۱۵) منقدین اظهار می کنند که ابرشرکت های عظیم کشاورزی «در پی خصوصی کردن رشد ذرت، تولید دانه و بازرایابی …» هستند تا از«کاشت انواع ذرت پیوندی و استفاده از کود و آفت کش مصنوعی» مطمئن شوند تا بدین صورت در نهایت منافع به شرکت های کشاورزی شیمیایی تعلق گیرد. (۱۶) عجب آن که شخصی در هیئت مدیره کوکاکولا، که با پرداخت رشوه به پژوهشگران، گزارشاتی مبنی بر خطرات بسیار ضعیف مصرف آن را خرید(۱۷)، در مورد چگونگی گشاورزی و تولید خوراک در آفریقا تصمیم می گیرد. و نیز یادآور شویم که بافت در هیئت رؤسای «خوراک کوناگارا»(۱۸) خدمت کرده است . این نهاد به استثمار کارگران و نادیده گرفتن ضوابط زیست ـ محیطی متهم شده است.
حراست و نیکداشت نیز از عرصه های فعالیت بافت است. برخی اظهار کرده اند که پارک ملی ویرووگنا، عزیز رسانه ها، در مشارکت با بنیاد بافت، دولتی درون دولت است (۱۹)؛علیرغم آن که این منطقه را از استخراج نفت مصون می دارد، ساکنین اصلی آن را از مالکیت زمین ساقط کرده است و تربیت نیرو های شبه نظامی اش در حوالی آن، آزار و مشکلات زیادی برای ساکنین اطراف پارک ایجاد کرده است. معضل دیگر، افزایش ده برابری قیمت برق از ۵ به ۵۰ دلار(۲۰) برای پاسخگویی به نیازهای اولیه خانواده های این منطقه است. این شکایات(۲۱) توسط گروه نجات ویروونگا پیش نهاده شده است.
بافت با میانجی گیری بین شورشیان M23 و دولت کنگو با پرداختن هزینه های مذاکرات صلح (۲۲) آشکارا در عرصه سیاست نیز به میزان گسترده ای حضور دارد و این خود از نفوذ «انسان دوستان» در سیاست آفریقا حکایت دارد. با افشای حمایت حکومت روآندا از این شورشیان توسط سازمان ملل(۲۳)، بافت این نهاد را از پرداخت کمک به روآندا برحذر داشت…
دیدو ریف طی گزارشی(۲۴)، به خوبی نشان می دهد که برنامه های انسان دوستانه سرمایه داری، اگر نه « ضد دمکراتیک، قطعا غیر دمراتیک» هستند
بیل و ملیندا گیت اظهار داشته اند که تنها محدودیت برای فعالیت هایشان « منابع و خواست خودشان» است و مورد بازرسی قرار نمی گیرند. جوآن بارکان(۲۵) معتقد است که مسأله سازمان های خیریه خصوصی آن است که « در زندگی عمومی مردم دخالت می کنند ولی به آن ها جوابگو نیستند؛این سازمان ها که در مالیکت خصوصی افراد اند، از منابع همگانی استفاده می کنند زیرا که مالیات نمی پردازند و مسأله توانگر سالاری، قدرت ناشی از ثروت را تقویت می کنند. اشتباهات و سابقه استعماری کنگو(۲۶) به همراه سرسپردگی فعلیش به نظام نئولیبرال(۲۷) به هوارد بافت اجازه می دهد که به چنین آسانی در کنگو سرمایه گذاری کند. طی ۳۲ سال رژیم دزد سالار موبوتو با حمایت غرب، ساختار های تحمیلی بانک جهانی، استخراج بی رویه معادن توسط شرکت های فراملی، و جنگی که جان میلیون ها نفر را گرفت، اقتصاد کنگو را ویران کرد. بافت ادعا دارد که سرمایه گذاری هایش الزامی است (۲۸) زیرا « هیچ فرد دیگری آماده به چنین کاری نیست.» اما بسیاری از کنگویی ها طالب بخش دولتی قوی ونه سرمایه گذاری در بخش خصوصی هستند. بسیاری به «جنبش برای دگرگونی ـ لوچاـ»(۲۹) پیوسته و احراز خواست هایی مانند خدمات اولیه همچون آب لوله کشی و زیرساخت های مناسب را برای شرق کنگو دنبال می کنند. بسیاری از اعضای این جنبش، در روندمبارزه برای اخذ نیازمندی های شهروندان و مشارکت در تصمیم گیری سیاسی، سرکوب و دستگیر شده اند.
قدرت روایت
بنیاد هوارد بافت به دقت بسیار فعالیت هایش را ارایه می کند. مقالات منتشره در رسانه های معتبر محلی منجمله گاردین و الجزیره، از طرف بنیاد رسانه های بین المللی زنان IWMF(۳۰) حمایت مالی می شوند و این بنیاد نیز، خود مورد حمایت مالی بافت است. این سازمان که فعالیت های قابل تقدیری در آفریقا داشته است، ادعا دارد که رابطه مالی با بافت به هیچ وجه تأثیری بر فعالیت های آنان ندارد، ولی موضوعات مورد تمرکز IWMF با مشاورت بنیاد هوارد بافت مشخص می شوند همچو تضمین خوراک که یکی از عرصه های فعالیت بافت است.
از قضا سرمایه گذاری های بافت در IWMF همزمان با حمایت وی از نظام مستبدی است که رسانه های محلی را منهدم کرده است. همان طورکه انجان سوندارام در « اخبار بد» (۳۱) گزارش کرده است، پل کاگام، رئیس جمهور روآندا،روزنامه نگاران را در سراسر کشور به قتل رسانده، شکنجه داده، تبعید و زندانی کرده است. طبق اسناد تهیه شده توسط کمیته حمایت از خبرنگاران(۳۲)، از سال ۱۹۹۲، هفده روزنامه نگار در روآندا به قتل رسیده اند و با این حال، بافت این کشور را «مترقی ترین کشور قاره آفریقا» می خواند و مانند بسیاری از اهداکنندگان غربی، روابط گرمی با رهبر این کشور دارد.(۳۳)IWMF تا به حال هیچ مقاله ای از روآندا منتشر نکرده است که کاگام را به انتقاد بکشد.
جنیفر هیمن، رئیس ارتباطات این سازمان ابراز می کند که حمایتشان ازروزنامه نگارانی که از روآندا گزارش می فرستند امری متناقض نیست زیرا که در پی گستردن ازادی نشریات و تربیت روزنامه نگاران در کشورهای آفریقایی اند. با این حال،علیرغم آن که این سازمان در باره بد رفتاری با روزنامه نگاران در کلمبیا ، بحرین و آذربایجان(۳۴) فعال بوده است، هیمن نتوانست موضع IWMF را در مورد برخورد روآندا به روزنامه نگاران بیان کند! بررسی دقیق تری از منابع مالی IWMF،موضوعات دیگری را روشن می کند. تارنمای این سازمان، فهرست اهدا کنندگان کمک های مالی : شرکت های چند ملیتی را در ۲۰۱۳ ارائه می دهد(۳۵). در بین آن ها فایزر ، ابر شرکت دارو سازی است که متهم به عدم رعایت قوانین کار،حقوق بشر،و زیست ـ محیط است. فایزردر نیجریه(۳۶) از کودکان برای آزمون داروی ضدـ منژیت استفاده کرده است و در این روال یازده کودک جان خود را از دست داده اند. دیگری والمارت است که عملکرد استثماری آن علمگیر شده است. (۳۷) اگرچه والمارت به شرکت خوراکی دُل کمک مالی کرده است، متهم به ایجاد شرایط کاری غیر انسانی و نیز در معرض کود شیمیایی غیر قانونی قرار دادن کارگران کشاورزی نیکاراگوئه است. شرکت های نفتی عظیم مانند شوران و پترولیوم غربی به همران ایوانکا ترامپ، دختر دنالد ترامپ، در این فهرست قرار دارند. IWMF ابراز می کند که این فهرست، به استثنای شوران، بانک آمریکا، و بنیاد بافت، بازتاب اهدا کنندگان عمده به این سازمان نیست.در پاسخ به انتقاد دریافت کمک های مالی از این افراد و ابرشرکت ها، هیمن ابراز داشت که :« وظیفه IWMF عبارت ازآزاد کردن ظرفیت زنان روزنامه نگار پیشرو و آزادی مطبوعات است و در این راه از هر منبعی که به این اهداف معتقد است، اهدایی می پذیرد.» به گفته مرواریدی (۳۸) سازمان ها و رسانه ها، ارجحیت های «نخبگان انسان دوست سرمایه داری» را در نظر دارند و در نتیجه به « پیاده کردن برنامه های سیاسی مورد حمایت آنان می پردازند.» با آن که IWMF گفتمان رسانه های میانه رو منطقه گریت لیک و به همراه آن افکار عمومی بین المللی را دگرگون ساخته است، با پذیرش شرکایی همچون بافت که از حکومت روآندا پشتیبانی می کند، به عملیات بافت در این منطقه مشروعیت بخشیده است.
یافته ای اخیر از اسناد پارادایز (۳۹) حاکی از مقادیر سرسام آور ثروتی است که از کشوری همچون کنگو به خارج سرازیر است. بر روزنامه نگاران است که منابع مالی بیلیونر های سرمایه دار انسان دوستی مانند هوارد بافت را، که با اعتقاد به خصوصی سازی به عنوان راه توسعه مسیر رشد این مناطق را رقم می زند و در این روند، خواست کنگویی های مبارز را برای استقالال نا دیده می گیرد، به پرسش و چالش کشند.
https://jacobinmag.com/2018/02/charity-philanthropy-howard-buffett-congo
یادداشت ها
(۱) مترجم: برنامه ای همچو انقلاب (!) سفید کندی/پهلوی در ایران که زمینداران جدید !! را مادام العمر مقروض ساخت و یا بیکار و به حاشیه شهر ها به خصوص تهران راند؟
(۲) http://ijsaf.org/archive/19/2/morvaridi.pdf
(۳)https://www.misereor.de/fileadmin/publikationen/study-philantrophic-power-and-development-2015.pdf
(۴) https://www.jacobinmag.com/2016/12/private-charity-holidays-philanthropy-poverty-inequality/
(۵) https://www.jacobinmag.com/2015/11/philanthropy-charity-banga-carnegie-gates-foundation-development
(۶) http://ijsaf.org/archive/19/2/morvaridi.pdf
(۷) http://www.ephemerajournal.org/contribution/pro-bono-philanthrocapitalism-ideological-answer-inequality
(۸) https://www.jacobinmag.com/2017/08/naomi-klein-climate-change-donald-trump-bernie-sanders-neoliberalism
(۹)https://www.jacobinmag.com/2017/02/tiaa-pensions-investment-deforestation-theft-indigenous-palm-soy-agribusiness/
(۱۰) https://www.grain.org/article/entries/5492-the-global-farmland-grab-in-2016-how-big-how-bad
(۱۱)Partners for Seed in Africahttps://agra.org/program-development-and-innovation/partners-for-seed-in-africa/
(۱۲)https://www.sourcewatch.org/index.php/AGRA%27s_Programme_for_Africa%27s_Seeds_Systems
(۱۳) https://www.grain.org/article/entries/533-software-and-seeds-lessons-in-community-sharing
(۱۴)https://www.grain.org/bulletin_board/entries/4588-statement-on-agra
(۱۵)https://monsanto.com/company/outreach/water-efficient-maize-africa/
(۱۶)http://acbio.org.za/wp-content/uploads/2015/05/WEMA_report_may2015.pdf
(۱۷)https://www.theguardian.com/society/2015/aug/11/obesity-junk-food-exercise-global-energy-balance-network-coca-cola
(۱۸)http://virungamovie.com
(۱۹)https://www.foreignaffairs.com/articles/africa/2015-03-05/virungas-white-savior-complex
(۲۰) https://afrique.lalibre.be/11935/tension-autour-de-la-centrale-hydroelectrique-des-virunga/
(۲۱) https://savevirunga.com/2017/12/18/difficult-times-for-virunga-and-its-hydropower-plants-time-to-get-the-facts-right/
(۲۲) http://www.thehowardgbuffettfoundation.org/wp-content/uploads/pdfs/annual-report-12.pdf
(۲۳) http://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/2012/843
(۲۴) https://www.thenation.com/article/philanthrocapitalism-a-self-love-story/
(۲۵)https://www.jacobinmag.com/2017/01/patrice-lumumba-congo-belgium-colonialism-murder/
(۲۶)http://I%20am%20a%20journalist%20that%20wishes%20to%20withhold%20my%20identity
(۲۷)https://www.reuters.com/article/us-congodemocratic-buffett/howard-buffett-bets-on-hydropower-to-rebuild-eastern-congo-idUSKCN0QP13V20150820
(۲۸)http://www.truth-out.org/opinion/item/23131-how-to-criticize-big-philanthropy-effectively
(۲۹)http://www.pambazuka.org/governance/lucha-youth-movement-congo-demands-social-justice
(۳۰)https://www.iwmf.org
(۳۱)https://www.theguardian.com/books/2016/jan/11/bad-news-last-journalists-in-dictatorship-anjan-sundaram-review-rwanda-paul-kagame
(۳۲)https://cpj.org/africa/rwanda/
(۳۳)http://www.africagovernance.org/article/president-kagame-tony-blair-and-howard-buffett-speak-wef
(۳۴) https://www.iwmf.org/blog/2015/10/02/iwmf-condemns-killing-of-colombian-journalist/
https://www.iwmf.org/blog/2014/07/08/nazeeha-saeed-raising-her-voice-for-journalists-in-bahrain/
https://www.iwmf.org/blog/2015/08/20/iwmf-calls-for-release-of-detained-azerbaijani-journalist-khadija-ismayilova/
(۳۵) https://www.iwmf.org/about-us/donors-2/
(۳۶)https://www.theguardian.com/world/2011/aug/11/pfizer-nigeria-meningitis-drug-compensation
(۳۷) https://www.thenation.com/article/the-fight-against-walmarts-labor-practices-goes-global/
(۳۸) http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.469.2844&rep=rep1&type=pdf
(۳۹) https://www.jacobinmag.com/2017/11/paradise-papers-wealth-managers-brooke-harrington-interview
***************************************
انتشار هر بخشی از این نوشته بدون تماس با نگارنده/مترجم ممنوع و موجب پیگرد قانونی است. بخش هایی از متن بدون خدشه به محتوی آن حذف شده اند. متن کامل به صورت کتاب منتشر خواهد شد.
