انتقال الکتریسیته سبز، بهانه ای برای خصوصی سازی (لوموند دیپلماتیک: ژوئن ۲۰۱۳)

اورلیین برنیه ترجمه ی آریا نوری

عوارض پیش بینی نشده گذار در تولید انرژی
در اروپا گذار به الکتریسیته ی قابل بازیافت با مانع بزرگی برخورد کرده است، شبکه ی خطوط برق فشار قوی با جریان نامتناوب تولید برق مراکز بادی و خورشیدی سازگاری ندارند.به روز رسانی این شبکه ها انتخابی سیاسی را پیش روی ما قرار خواهد داد : انرژی منبعی است عمومی که برای تامین اش باید از اموال عمومی استفاده شود یا تنها کالایی است که باید در تمام اتحادیه جریان یابد ؟!

تولید انرژی مصرفی مورد نیاز هرکس به وسیله ی جریان باد یا نور خورشید توسط خودش : این است رویایی که تقریبا تمامی طرفداران محیط زیست روی کره ی زمین از دیرباز در سر پرورانده اند.اما تا زمان مذاکرات جهانی محیط زیست در سال ۱۹۹۱ و بویژه افزایش قیمت سوخت های فسیلی در طول یک دهه ی اخیر وقت لازم بود بود تا انرژی های خورشیدی به این شکل گسترش پیدا کنند.

از این به بعد ، مفهوم خودمختاری در تولید انرژی تنها آرزوی طرفداران طبیعت نخواهد بود.در فرانسه، سازمانهایی مانند جامعه ی ناحیه ی مونه (۱) در منطقه ی کوته آرمور(۲) دست یابی به این مساله را به عنوان هدف اصلی خود انتخاب کرده اند.این ناحیه که در منطقه ی بروتاین(۳) قرار دارد و جمعیتش به شش هزار و پانصد نفر میرسد ، طبق گفته ی یکی از مدیران پروژه ، تا سال ۲۰۲۰ میتواند ۷۵ درصد انرژی مورد نیاز خود و تا سال ۲۰۳۰ کل انرژی مصرفی در بخش خصوصی، عمومی و کاری را تامین کند.(۴)

شبکه ای از «مناطقی با انرژی مثبت » مجموعه ای از سازمانهای محلی را که اصول نگاواتیو (۵) – صرفه جویی ، کارآ سازی و توسعه ی انرژی های قابل بازیافت- را خط مشی خود قرار داده اند ، دور هم جمع کرده است.در مقیاس اروپایی ، پروژه ی ۱۰۰% RES Communités که در ماه آوریل سال ۲۰۱۲ برای مدت سه سال به تصویب رسید اجازه ی آزمایش سیاست های محلی مبتنی بر همین سه اصل را صادر کرده است.اما ، در همین زمان ، اتحادیه ی اروپا و کشور های عضو آن مسیری کاملا متفاوت را که ممکن است فواید استفاده از انرژی های بادی و خورشیدی ، که تنها منابع تامین انرژی های بازیافتی نیستند -،را کاملا از بین ببرد .

باد در درون لوله ها

اصلی اساسی ، ژنراتور های تولید کننده ی انرژی بادی و خورشیدی را از مراکز هسته ای و پالایشگاه های تولید کننده ی بنزین ، گاز و کربن متمایز میکند.پروانه های تولید کننده ی انرژی بادی تنها در زمان وزش باد و ژنراتور های تولید کننده ی انرژی خورشیدی تنها در زمانی که آسمان صاف باشد فعالیت میکنند، پس در عمل نمیتوان روی این دو انرژی به صورتی دائمی حساب باز کرد و از این روست که نمیتوان به طور دقیق روی تولیدات آنها برنامه ریزی کرد.میزان بار(۶) یعنی نسبت انرژی واقعی تولیدی و انرژی که یک ژنراتور اگر با تمام قدرت و در تمام طول سال فعال باشد تولید خواهد کرد، در حدود ۲۵ درصد برای مرکز تولید انرژی بادی فرانسه است.در مورد انرژی خورشیدی فتو وولتائیک(۷) هم این مقدار تنها به ۱۵ درصد قدرت اصلی مرکز – که بر طبق عمر مرکز و شرایط جوی تغییر میکند – میرسد.این در حالیست که درصد بازدهی مراکز تولید سوخت های فسیلی تقریبا ۷۵ است.به علاوه ، ژنراتور های تولید کننده ی انرژی باد و خورشید از انرژی اولیه ی موجود در محل نسب شان که در همه جا متفاوت است، استفاده میکنند.برای نیل به بازدهی بالا، بهتراست آنها در محل هایی که از لحاظ جغرافیایی سازگار هستند، نصب شوند.تنظیم گرهای سیستم انرژی باید در محل هایی که انرژی بادی و خورشیدی به اندازه ی مورد نیاز در دسترس است نصب شوند.

برای تولید کنندگان شبکه ی پخش انرژی که مسئولیت تامین انرژی مصرف کننده را به صورت همیشگی بر عهده دارند این ویژگی ها قابل چشم پوشی نیستند.با انرژی که پروانه های انرژی بادی در شب که مصرف پایین است تولید میکنند چه کاری باید انجام داد؟! در زمستان که مصرف به اوج خود میرسد و نمیتوان کاملا روی انرژی های قابل بازیافت حساب باز کرد، تکلیف چیست؟!

علاوه بر این کمک های مالی توسط دولت های اروپایی تولید کنندگان انرژی های بازیافتی را تشویق می کند که قیمت های توافقی ، بالاتر از سوخت های فسیلی یا هسته ای برای مدت زمان ۱۵ یا ۲۰ سال، ارائه کنند اما راه را برای تولید کننده و پخش کننده برای مواجهه با این موج انرژی های نا متناوب باز میگذارد.

به همین منظور ، این تولید کنندگان ، در کنار شبکه های تولید کننده ی انرژی بادی و خورشیدی ، شبکه هایی پشتیبان (۸) را که از بنزین یا سوخت های فسیلی استفاده میکنند به راه انداخته است ، اما مساله این است که به علت استفاده از بنزین و سوخت های فسیلی این نیروگاه ها مقادیر زیادی دی اکسید کربن تولید میکنند.از طرف دیگر چون مناطقی که برای نصب توربین های تولید انرژی مناسب هستند الزاما مصرف کننده ی آن نیستند ، باید تدبیری برای جابه جایی این انرژی ، بعضا به مناطق دور دست اتخاذ شود.مثلا در آلمان ، اکثر توربین های پر قدرت تولید کننده ی انرژی در کنار دریای شمال نصب شده اند در صورتی که این مناطق جنوبی لاندر (۹) مثل منطقه ی ثروتمند باویر(۱۰) هستند که بیشترین میزان مصرف انرژی را به خود اختصاص میدهند.بنابراین اگر از منظراقتصاد به مساله نگاه کنیم ، باید خطوط الکترونیکی ارتباطی بین شمال و جنوب برای انتقال این انرژی ها نصب شوند بدون آنکه درصدی از این انرژی ها در اثر انتقال به هدر برود.(۱۱)

مازاد انرژی قابل بازیاف تولید شده در دوران کاهش تقاضای مصرف میتوانند موجب ایجاد تاثیر مالی منفی در بازار شود.در بسیاری از مواقع سال ، تامین کنندگان الکتریسیته ، که به علت قرار دادی که دارند مجبور به خرید این مازاد انرژی هستند ، مجبور به پرداخت پول برای رهایی ازاین انرژی مزاحم و بعضا حتی دست و پا گیر می شوند.مسنولین مراکز هیدروالکتریک ، که در حال حاضر تنها مراکزی هستند که قابلیت ذخیره ی میزان قابل توجهی انرژی را دارند ( با بالا بردن سطح آب در سد ها) با جذب این مازاد و فروش آن با قیمتی بالاتر در زمان افزایش تقاضا از این مساله سواستفاده میکنند.تحقق ساخت مراکز جدید انتقال انرژی در آلمان نیازمند موفقیت پروژه ی l’Energiekonzept – پروژه ای ملی و بلندپروازانه برای تولید انرژی های قابل بازیافت است که در ژوئیه سال ۲۰۱۱ در برلین به تصویب رسید – می باشد.

اما هزینه ی چهارهزار و پانصد کیلومتر خط انتقال برق با فشار بسیار بالا به مبلغی در حدود بیست میلیارد یورو میرسد و این در حالسیت که تعداد افرادی که حاضر به سرمایه گذاری در این صنعت هستند اندک است و ساکنین نواحی که این خطوط از آنها عبور میکنند – مانند مردم لاند دو تورین (۱۲) – اعتراض بسیاری به این مساله نشان میدهند که این امر باعث کند شدن روند اخذ مجوز میشود.از اینرو یکی از الویت های دولت مرکزی تسهیل این روند است.

با وجود این که مردم این نواحی از دیرزمانی انرژی های قابل بازیافت را چون اهرمی برای استقلال کامل اقتصادی در نظر میگرفتند ، اکنون ساز مخالف میزنند و تازه این شروع ناامیدی آنهاست چرا که مورد آلمان تنها سرآغازیست بر سیایست اروپا در این زمینه که بر پایه ی تجارت و رقابت آزاد پایه ریزی شده است.

از سال ۱۹۹۷ به بعد ، اجرای قانون ۹۶/۹۷/CE که قوانین مشترک در رابطه با تولید ، انتقال و توزیع الکتریسیته را به اجرا در می آورد ، باعث تقسیم ، حذف و یا حتی خصوصی سازی آنچه که اغلب به عنوان منافع عمومی در نظر گرفته میشد شده است.(۱۳).

تصویب قانون ۲۰۰۳/۵۵/CE در سال ۲۰۰۴ ، باعث باز شدن کامل بازار های ملی گاز برای بخش خصوصی شد.

امروز اتحادیه اروپا دومین قدم خود را برای ایجاد بازار منحصر به انرژی برداشته است : صدور اجازه ی مبادله ی آزاد گاز و الکتریسیته.این اتحادیه همچنین از تولید کنندگان ملی درخواست کرد تا تلاش های خود را برای هماهنگی بازار ها انجام دهند.(۱۴) در این استراتژی ، انرژی های قابل بازیافت ، همچون ضمانتی عمل میکنند، نوعی همبستگی بین کشور های اتحادیه .

در ۱۸ دسامبر سال ۲۰۱۲ ، کمیسیون اروپا طرحی را برای سرعت بخشی به اخذ مجوز ساخت خطوط بین شبکه ای به تصویب رساند.کمک هایی برای این زیر ساخت های منفعت بخش عمومی که سلامتی طبیعت را تضمین میکنند و برای مردم اتحادیه اروپا نوعی مزیت محسوب میشوند و برای ایشان و شرکت ها تولید کار و سرمایه میکنند اختصاص داده شدند. طبق گقته ی پیشنهاد دهنده ی طرح ، سوسیالیست پرتقالی ، آنتونیو کوریا دو کامپوس(۱۵) ، در این دنیای فوق العاده ی انرژی های قابل بازیافت ، مراکز تولید انرژی اسپانیا میتوانند مازاد تولید خود رابه فرانسه ارسال کنند، انرژی بادی تولید شده در آلمان میتواند به بلژیک یا لهستان – با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی و بازار- ارسال شود.ایجاد ارتباط بین شبکه های تولید انرژی با ماهیت های متنوع که روز به روز هم گسترده تر میشوند نیاز به مدیریت مرکزی بسیار قدرتمندی دارد.از سال ۲۰۰۰ ، تولید کنندگان ۲۷ کشور اروپایی به همراه نروژ و ایسلند شورای تولید کندگان اروپایی انرژی (۱۶) را به منظور یاری رساندن به ایجاد بازار داخلی انرژی منحصر به فرد ، مکمل ، موثر و پایدار ، تشکیل دادند.این نهاد در سال ۲۰۰۹ تبدیل به آژانس همکاری کشور های تولید کننده ی انرژی (۱۷) شد که مسئولیت بیان نظرات تکنیکی و همچنین نظارت بر بازار الکتریسیته و گاز و بخشی از ساختار های تبدیل کننده را بر عهده داشت .

این اروپایی سازی نحوه ی مدیریت بر پایه ی پیشرفت در زمینه ی تکنولوژی استوار شد.در بخش الکتریسیته ، مبنا بر اصل اسمارت گرید (۱۸) ، شبکه های اطلاعاتی که گروهی در هوشمند خواندن آنها تردیدی به خود راه ندادند قرار داده شد.(۱۹)

آنها توانایی هدایت مراکز قدیمی تر ، نیروگاه های تولید انرژی باد و خورشید، ذخیره ی انرژی با استفاده از باتری ماشین و حتی کنترل مصرف برق خانگی را دارا بودند.خانواده هایی که با این مساله موافقت میکردند میتوانستند شاهد این امر باشند که این سیستم در زمان اوج مصرف ، رادیاتور یا آب گرمکن آنها را برای مدت کوتاهی قطع میکند!

گروهی کار را تا آنجایی پیش بردند که پیشنهاد نرخ گذاری متغیر بر مبنای الکتریسیته را ارائه دادند.(۲۰)

تفاوت قایل شدن بین ساعات اوج مصرف (روزها) و ساعات کاهش مصرف(آخر شبها) که در فرانسه اجرا میشد جای خود را به نرخ گذاری همزمان – که تغییرات تولید آنی را محاسبه میکرد- داد.مصرف کننده برای کاهش قبض اش باید به جریان جابجایی کیلووات ها در بازار بورس توجه نشان دهد!

راه حل : ذخیره ی محلی

اما احتمالا خیالپردازترین افراد در رابطه با مساله ی انرژی های قابل بازیافت مسئولین شرکت بویگ کانستراکشن (۲۱) ، شاخه ی شرکت چند ملیتی فرانسوی هستند.آنها که به ارائه ی سرویس های عمومی انرژی ، آب و فاضل آب مشغول هستند ، طرحی با نام آ.ب.ث (۲۲) را به اجرا در خواهند آورد که مبنای آن تشکیل ساختار هایی برای استقلال از شبکه های مکمل میباشد ، شرکت هایی که انرژی مورد نیازشان را خودشان تولید میکنند ، در مصرف آب صرفه جویی بیشتری انجام خواهند داد و زباله های خودرا بازیافت میکنند.آقای گتان دسروال (۲۳)که مدیر کل مرکز نوگرایی شرکت است ، به مجموعه ای فکر میکند که در زمانی که سرمایه گذاری های عمومی سخت تر انجام خواهند شد ، به این شرکت ها کمک خواهند کرد تا صرفه جویی اقتصادی مهمی انجام دهند و بهای جهانی قابل تحمل تری را پرداخت کنند.(۲۴)

این چنین است که یکی از قدرتمندترین شرکت های جهان – که خیلی هم محیط زیست را آلوده میکند- خود را برای تحقق بخشیدن به رویای گروهی از طرفداران محیط زیست ، به قیمت کنار گذاشتن سرویس دهی عمومی آماده میکند.

مخالفین انرژی های قابل بازیافت ، از هیچ فرصتی برای انتقاد از کج روی های انجام شده ناشی از برداشتی کاملا لیبرال از گسترش این انرژی ها ،دریغ نمیکنند.با این حال میتوان به نحوی کاملا متفاوت هم عمل کرد.

در وهله ی اول باید حمایتی عمومی و سازمان دهی شده در ذخیره سازی انرژی ، در زمینه ی تولید ، بین منابع تولید انرژی نا متناوب( بادی ، خورشیدی و …) و سایر انرژی های قابل بازیافت ( متانیزیشن (۲۵)،چوب، ژئوترمی(۲۶) ،موتور های آبی و…) صورت گیرد.راه حل های محلی ذخیره ی انرژی (هیدرولیک، کالوریفیک (۲۷) ، هوای فشرده (۲۸)و …)این اجازه را به ما خواهند داد تا سیستم هایی تولید کنیم که پاسخ گوی نیازهای مناطق مختلف باشند.

همه ی این ها قطعا هزینه ای بیش از طرح های مختلف اتحادیه اروپا برای انتقال انرژی درون شبکه ای – که نیازمند سرمایه گزاری ۲۰ میلیارد یورویی تا سال ۲۰۲۰ هستند- برنخواهند داشت.اما باید در این راه از کمک سرویس عمومی انرژی برخوردار شد و این در حالیست که در روزگار ما کار اتحادیه ی اروپا تخریب آن شده است و کشورهای عضو آنرا محافطت نمی کنند…

Aurélien Bernier

la communauté de communes du Mené
les Côtes-D’armor
Breton
Les Echos, Paris, 28 septembre 2011.
les principes de la démarche négawatt
Le taux de charge
Photovoltaïque
Backup
L·nder
Bavière
La transition énergétique allemande est-elle soutenable ? †, Centre d”analyse stratégique, Paris, septembre 2012.
le Land de thuringe
Mathias Reymond, ”L”Europe énergétique entre concurrence et dépendance †, Le Monde diplo matique, décembre 2008
Conclusions du Conseil de l”union européenne du 4 février 2011.
António Correia de Campos
Council of European Energy Regulators, CEER
Agency for the Cooperation of Energy Regulators, ACER)
smart grids
Frédéric Klopfert et Grégoire Wallenborn, ”A quoi servent les compteurs électriques “intelligents‟ †, http://blog.mondediplo.net, 27 avril 2011.
Fran…ois Lévêque et Bastien Poubeau, ”tarification progressive de l”énergie : marche arrière toute †, http://lecercle.lesechos.fr, 20 décembre 2012.
Bouygues Construction
Autonomous Building Concept
M. Gaëtan Desruelles
” Gaëtan Desruelles : “Nous travaillons sur un nouveau concept d”immeubles autonomes‟ †, Les Echos, Paris, 5 octobre 2011.
(méthanisation
Géothermie
Calorifiques
air comprimé

صفحه لوموند دیپلماتیک در انسان شناسی وفرهنگ
http://anthropology.ir/lmd

پرونده «لوموند دیپلماتیک» در انسنا شناسی و فرهنگ
http://anthropology.ir/node/15007