واحد فرهنگ مردم مرکز پژوهش و سنجش افکار صدا و سیما، فصلنامه تخصصی شماره ۳۸ و ۳۹ «فرهنگ مردم ایران»، مربوط به دوره زمانی پاییز و زمستان۱۳۹۳ را در ۲۱۶ صفحه انتشار داد. این فصلنامه که از این شماره با سردبیری خانم دکتر فاطمه عظیمیفرد انتشار مییابد، شامل هشت مقاله است. در سر سخن این شماره به قلم سردبیر آمده است: هویت در دو حوزه شکلی (محدوده جغرافیایی، ابنیه تاریخی، پوشاک و…) و محتوایی (ارزش‌ها، افتخارات، آداب و رسوم و …) از خلال مواجهه با غیر و بر بستری از تعاملات اجتماعی معنا می یابد. اگر مهم ترین کارکرد هویت را ایجاد همبستگی و همانندی بدانیم، روشن است که هر چه همبستگی و انسجام در میان ملتی بیشتر باشد، قدرت آن ملت افزون تر خواهد شد. واقعیت فرهنگی عصر حاضر حکایت از گسترش هویت های فراگیر و فرهنگ های فرامحلی، فراملی و حتی جهانی دارد. چنان که مطالعات اخیر انجام شده بر روی جوانان ایرانی، حاکی از آن است که جوانان ضمن حفظ عناصری از هویت های خاص (مانند تعلق به شهر محل تولد، محله و …) همزمان تعلق خود را به جامعه جهانی ابراز می‌کنند. گسترش جریان های جهانی و شکل‌گیری جامعه فراملی، دولت ها را در عرصه هویت سازی دچار مشکل می‌کند. در چند دهه اخیر، جریان‌های بین‌المللی شدن و جهانی شدن، موجب شده است تا عامل فرهنگ و شناخت سطوح مختلف آن اهمیت بیشتری پیدا کند. یکی از ابعاد جهانی شدن، فراگیری گفتمان غالب است و یکی از راه‌های مقابله با یکپارچگی جهانی، حفظ سنت‌هایی است که در قالب سبک زندگی به‌عنوان بخش اصلی تمدن و متن زندگی انسان جاری است.
در این شماره از فصلنامه «فرهنگ مردم ایران» تلاش شده است جلوه‌های مختلف سبک زندگی ایرانی در قالب پوشاک (با مقاله‌های «بازنمایی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری سبک پوشاک ایرانیان»، «بررسی نشانه‌شناختی پوشاک زنان در آذربایجان» و «سوزن‌دوزی‌های پوشاک زنان بلوچ»)، اوقات فراغت (با مقاله‌های «فضاهای مجازی در ساخت اجتماعی واقعیت؛ وایبر» و «اسباب‌بازی‌های چوبی سنتی در ایران؛ تداوم فرهنگ بومی») بررسی شود. همچنین مقالاتی نیز به بازنمایی عناصر بومی در مجموعه‌های نمایشی (با مقالات «توصیف فضا و محتوای آداب غذایی دوره صفوی و «قابلیت‌های استفاده از نمایش‌های بومی در رسانه ملی») اختصاص یافته است. امید است مجموعه پیش‌رو، مورد بهره‌برداری برنامه‌سازان رسانه ملی قرار گیرد.
نوشته‌های مرتبط
فهرست مطالب این شماره از فصلنامه به قرار زیر است:
عنوان صفحه
سخن نخست، ۷
● جلوه‌های پوشاک ایرانی در رسانه
بازنمایی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری سبک پوشاک ایرانیان: پروین بابایی / فاطمه اکبری، ۹
بررسی نشانه‌شناختی پوشاک زنان در آذربایجان: مریم یارمحمدتوسکی / معصومه محمدی‌سیف،۲۷
سوزن‌دوزی‌های پوشاک زنان بلوچ؛ نقش و رنگ: حمیده یعقوبی،۵۱
● اوقات فراغت در رسانه
نقش فضاهای مجازی در ساخت اجتماعی واقعیت؛ وایبر: مهناز ابراهیم‌پور،۷۹
اسباب‌بازی‌های چوبی سنتی در ایران؛ تداوم فرهنگ بومی: سارا اسد فلسفی زاده / مهدی محمدزاده،۱۰۳
● بازنمایی عناصر بومی در مجموعه‌های نمایشی
توصیف فضا و محتوای آداب غذایی دوره صفوی (جهت بهره‌برداری در مجموعه‌های نمایشی): محمد توکلی زاده، ۱۲۹
قابلیت‌های استفاده از نمایش‌های بومی در رسانه ملی: محمد حنیف / صدیقه آنی‌زاده،۱۵۵
● معرفی پایگاه‌های اینترنتی در حوزه فرهنگ و فولکلور: سیدعلیرضا هاشمی،۱۷۷
● یادبود فرهنگیار
عباس کمندی، آنگونه که من شناختم: محسن صالحی، ۲۰۱
چکیده انگلیسی: دکتر یعقوب جوادی،۲۰۹
