بعد از رستاخیز مسیح ( ع) از قبر و ظهورش بر یاران و سخن گفتن با ایشان ، او جهان را ترک گفت و به نزد خداوند در آسمان عروج کرد تا در روزی دیگر – آخر الزمان – همراه با موسی (ع) به زمین بازگشته و جهان را پر از عدل و عدالت کند. از دیر باز در کلیسای شرق آشوری همسو با سایر مسیحیان دو جشن بعد از عید قیام برگزار می شوند که یکی معروف به عید معراج و دیگری موسوم به پنطیکاست است. در این نوشته این دو جشن به صورت مختصر معرفی خواهند شد. لازم به ذکر است مطالب زیر برگرفته از پژوهش میدانی و اطلاعات درج شده در کتاب تبارشناسی و وحدت ملی از اسماعیل یوردشاهیان است.
عید معراج
نوشته‌های مرتبط
عیدا د کالوسولقا / ?eida de kalousoulqa / سالروز معراج مسیح (ع) به آسمان است. پس از رستاخیز در روز چهلم، مسیح زمین را ترک گفت و به نزد پدر خود رفت. این عید به علت داستانی که در ذیل نقل می شود برای آشوری‌ها از اهمیت مضاعفی برخوردار است؛ تیمور لنگ در زمان فرمانروایی خود به سختی با مسیحیان خصومت می‌ورزید اوبا یورش به مناطق شمال غربی ایران، عراق و ترکیه، به کشتار و قتل عام آشوری‌ها پرداخت. در قبال تجاوز کاری‌های وی یکی از ملک های آشوری (حکمران محلی) به نام ملک شالیتا / malek salita /
سپاهی فراهم کرد و به مقابله تیمور شتافت. با اوج گرفتن درگیری‌ها همسر ملک شایلتا ، عده‌ای از دختران کوچک را با لباس سفید و کاسه‌ای شیر برنج در دست روانه میدان کرد تا موجب دلگرمی سربازان گردد. این عمل موثر واقع شد و پس از زد و خورد فراوان، تیمور مجبور به عقب نشینی شد( اطلاع رسان شماره ۶) . از این رو علاوه بر عید سولقه مارا شم شیخا / mara sam sixa / و عید صعود مسیح (ع) ، جشن سوقله / souqala/ به معنی تزئین و عروس آرایی نیز برگزار می‌شود.( اطلاع رسان شماره ۴).
سابقاً این عید در روز پنجشنبه ۲۸ مه برگزار می‌شد اما امروزه چون پنجشنبه تعطیل نیست و اغلب مردم کارمند ادارات دولتی هستند مراسم در روز جمعه برگزار می شود. پس از مراسم مذهبی که شامل دعاهایی از عهد عتیق و عهد جدید در مورد پیشگویی‌ها پیرامون عروج مسیح (ع) به آسمان و یا شرح آن است و همچنین تناول نان و شراب خاتمه می‌یابد. پس از آن مردم در سالن کلیسا یا بیرون شهر گرد هم می‌آیند. در تهران بیشتر این جشن ها در سالن گردهم آیی در کلیسا برگزار می‌شود. در این روز دختران کوچک لباس های سفید عروسی به تن می‌کنند. طبق سنت قدیمی برخی از این دختر بچه‌ها به همراه سایر کودکان، در سالن کلیسا گردش می‌کنند و مردم به عروس پول یا هدیه می‌دهند. اغلب این پول توسط بچه‌ها به مسئولان کلیسا داده می شود که برای فقرا مصرف گردد . البته در روستاهای آشوری نشین نحوه برگزاری این جشن با تفضیل بیشتری است. مردم در باغ ها جشن سولقه را برگزار می‌کنند. کودکان نیز به همراه عروس خود در داخل روستا می‌چرخند و هدیه جمع می‌کنند .اغلب مردم هدایای خوراکی به آن ها می‌دهند. شادی و پایکوبی نیز جزء ثابت این عید است. جز این یک رسم کهن به نام بینی یا جان گولو م/ jan gouloum/ برگزار می‌شود که از طریق یک کوزه حوادث آتی زندگی فرد پیشگویی می‌شود. غذای این روز معمولاً به یاد دختران در جنگ با تیمورشیر برنج است که در زبان محلی به آن شیلا د خالوا / sila de xalova / می‌گویند( اطلاع رسانان شماره ۴ ، ۹ و ۲۰) .
عید پنطیکا ست
پنطیکاست /pentikast / یا عید حلول روح القدس تقریبا ۱۰ روز بعد از عروج مسیح ( ع) و ۵۰ روز بعد از عید قیام برگزار می‌شود . مسیح پیش از عروج وعده نزول روح القدس در اورشلیم را به یارانش داد. وعده او به زودی تحقق یافت و در حالی که یاران مسیح (ع ) همه در کنار یکدیگر بودند، روح القدس بر آن ها نازل شد و به مدد آن پتروس رسول به سخن در آمد و به السنه مختلف موعظه کرد. این موعظه‌ها در جمع مردمانی که از نقاط مختلف جهان در اورشلیم گردهم آمده بودند، عنوان شد و پس از آن یاران مسیح (ع) برای تبلیغ دین او به اقصی نقاط جهان رفتند تا مژده آمدن مسیح (ع) را بیان کنند. این ماجرا در عهد جدید به صورت مفصل ذکر شده است.
نحوه برگزاری این عید تقریباً مشابه سایر اعیاد است . خواندن بخش هایی از عهد عتیق وجدید وهمچنین مراسم عشای ربانی بر گزار می شود این بخش مربوط به صبح است. بعدازظهر عید نیز اعضای کلیساها (کلیساهای چهارگانه) دورهم جمع می شوند و دعای دسته جمعی آن روز را می خوانند این دعا خوانی حدوداً یک ساعت طول می کشد سرودهای دسته جمعی مرتبط با عید پنطیکاست خوانده می شود و سخنرانی در مورد اهمیت این روز توسط کشیشان ایرادمی شود . مصرف تنقلات و شیرینی و شادی و سرود خوانی بخشی از این مراسم محسوب می گردد )اطلاع رسان ش : ۴).
این مطلب بخشی از پژوهشی میدانی و اسنادی است و متن منتشر شده برای جلوگیری از تقلب های احتمالی فاقد منابع است. نقل قول و هر گونه انتشار این مطلب بدون اجازه کتبی و رسمی موسسه انسان شناسی و فرهنگ ممنوع و قابل پیگرد قانونی است.
