انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

از «پروژه هامون؛ بازگشت به جامعه‌مدنی» (۱۳۹۱ تاکنون) تا «پروژه ارغنون؛ بازگشت به آینده» (۱۴۰۱ تاکنون)

برساخت ایده ارغنون هامون

پانزده سال پیش، وقتی که فارغ‌التحصیل مطالعات‌فرهنگی (علوم اجتماعی) شده بودم؛ در همایشها و نشست های متعددی در زمینه علوم اجتماعی شرکت و از مباحث مطرح شده بهره بردم. نشست هایی که همگی مرا فرامی خواند که به جنوب برگردم و درباب فرهنگ و جامعه این منطقه تولید متن نمایم. خود را مهیا نمودم و تهران را بعد از یک دهه به مقصد زادگاهم؛ دشتستان (قصبه‌ای در استان بوشهر) ترک نمودم. از همان نخستین ماه‌های حضورم در جنوب، ایده‌ای که گرته‌برداری‌شده از انجمن “جامعه‌شناسی ایران”، موسسه “انسان‌شناسی و فرهنگ” و موسسات دیگری مانند موسسه مطالعاتی “رخداد تازه” و مجله فرهنگی ادبی “بخارا” بود، در ذهنم شکل گرفت. این ایده خود را به شکل نهادی مدنی – فرهنگی با عنوان “انجمن هامون ایران” بازتعریف کرد و از پاییز ۱۳۹۱ شکل گرفت و فعالیت‌های مطبوعاتی، انتشاراتی و گفت‌وگویی خود را به عنوان شبکه‌ای از روابط اندیشـگی بین کنشگران مدنی-فرهنگی در جنوب ایران صورت‌بندی گفتمانی نمود.

در تداوم این روند، و مجددا با گرته‌برداری از تجربه‌زیسته موسساتی مانند “انجمن جامعه‌شناسی ایران” و با توجه به ضروریات زمینه و زمانه، در پاییز ۱۴۰۱ از درون پروژه هامون؛ بازگشت به جامعه مدنی، “پروژه ارغنون؛ بازگشت به آینده” خلق شد که پروژه‌ای بازاندیشانه و واسازانه بود. پروژه‌ای کنشگرانه که با حفظ پرنسیپ‌های فکری و تئوریک پروژه “هامون”، نسبت به بازنگری انتقادی و بازاندیشی، پروژه دیگری را با محوریت ایده‌های واسازانه درباب نا-جنبش اجتماعی، نهضت ترجمه، سیاست تفاوت، قدرت بی‌قدرتان، تغییرات اقلیمی، اخلاق زیستی، تاریخ از پایین، برساخت سوژه مجازی و… برساخته نمود. در طراحی پروژه ارغنون، از تجربه زیسته یک دهه در فعالیت‌های مدنی-فرهنگی پروژه “هامون” بهره برده شد و طراح این پروژه مهدیه امیری‌دشتی و اسماعیل حسام‌مقدم بوده‌اند.

ما (اسماعیل حسام مقدم و سیده مهدیه امیری دشتی) به عنوان طراحان و بنیانگذاران “پروژه هامون؛ بازگشت به جامعه‌مدنی” و همچنین ایده “پروژه ارغنون؛ بازگشت به آینده”، حدود پانزده سال فعالیت مدنی-فرهنگی در ایده “ارغنون هامون” را ذیل هفت پروژه زیر ارائه می‌دهیم:

اول. پروژه “هامون؛ بازگشت به جامعه مدنی” (از سال ۱۳۹۱ تاکنون)

دوم. پروژه “ارغنون؛ بازگشت به آینده” (از سال ۱۴۰۱ تاکنون)

سوم. پروژه “محیط زیست و توسعه پایدار” (از سال ۱۳۹۵ تاکنون)

چهارم. پروژه “کتاب، اندیشه و سنت‌پژوهی” (از سال ۱۳۹۶ تاکنون)

پنجم. پروژه “تاریخ از پایین؛ زنان و تاریخ روزمره” (از سال ۱۳۹۸ تاکنون)

ششم. پروژه “آکادمی کتاب ارغنون” (از سال ۱۴۰۲ تاکنون)

هفتم. پروژه “هوش مصنوعی و انسان ایرانی” (از سال ۱۴۰۳ تاکنون)

اول. پروژه هامون؛ بازگشت به جامعه‌مدنی (از سال ۱۳۹۱ تاکنون)

سرچشمه‌های فکری و معرفتی پروژه هامون برگرفته از ایده “هویت چهل‌تکه” داریوش شایگان می‌باشد؛ یعنی بر این اساس به این نکته قائل است که هویت ایرانیان در هزاره سوم برساخته شده از سه هویت تمدنی “ایرانیت، اسلامیت و مدرنیت” می‌باشد که باید به هر سه این هویت‌ها توجهی عمیق و متوازن داشت. همین خاستگاه فکری باعث شده‌است که در تمامی برنامه‌های “هامون” به هرسه این حوزه‌های هویتی پرداخته شود و در شکل بخشیدن به اهداف انجمن، شهروندانی فعال به ویژه جوانان با نگرش‌های متفاوتی مشارکت داشته باشند.

نخستین دلیل استفاده از نام “هامون” برای عنوان این نهاد مدنی غیردولتی این بوده و هست که هامون؛ به دشتی وسیع و گسترده گفته می‌شود که می‌تواند در خود حجم عظیم و متفاوتی از جریان‌های زیستی را پذیرا باشد، ازهمین‌رو بر اساس ایده اصلی راه‌اندازی “انجمن هامون ایران” که در پی ایجاد شبکه‌ای از تفکرات و اندیشه‌های چهل‌تکه (ایرانی/ اسلامی/مدرن) بود، می‌توانست این معنا را به خوبی به مخاطب و شهروندان منتقل نماید. از سویی وجه تسمیه دیگر این عنوان می‌تواند برگرفته شده از فضای زیستی بنیانگذاران پروژه “هامون” نیز باشد که از دشتستان برآمده‌اند و همین جریان اقلیمی و اکولوژیک نیز در عنوان‌بندی پروژه می‌توانست دخیل باشد؛ چنانچه جغرافیای دشتستان در خود دشت‌ها و هامون‌های وسیع و گسترده‌ای دارد. ملاحظات زیست‌محیطی همچون دریاچه تالابی خشک شده هامون و یا ملاحظات سینمایی درباب فیلم “هامون” اثر داریوش مهرجویی؛ که نماد شاخص روشنفکری در سینمای ایران هست، همگی دلایلی بود تا این عنوان، برای پروژه هامون برگزیده شود. در طول حدود ۱۵ سال فعالیت “پروژه هامون؛ بازگشت جامعه‌مدنی”، این پروژه با خلق سرمایه نمادین و فرهنگی توانسته در دل خود پنج نهاد انتشاراتی و مطبوعاتی زیر را سامان بخشد و در قالب این نهادها به کنشگری مدنی-فرهنگی اهتمام ورزد:

الف. وبسایت “هامون ایران”؛ تارنمای جامعه‌مدنی جنوب ایران (رویکرد اجتماعی-سیاسی)

ب. انتشارات “هامون نو”؛ مدرسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی جنوب ایران

جیم. دوهفته‌نامه “آوای هامون”؛ نشریه جامعه‌مدنی جنوب ایران (رویکرد عمومی)

دال. ماهنامه “نامه هامون”؛ اجتماع گفتمانی فرهنگ جنوب ایران (رویکرد مطالعات فرهنگی)

ها. فصلنامه “ارغنون هامون”؛ رساله علوم انسانی جنوب ایران (رویکرد بینارشته‌ای)

ایده اصلی بنیانگذاران پروژه “هامون” در قالب این پنج نهاد مذکور، بازسازی عقلانیت مفاهمه‌ای و کنش‌های گفت‌وگومحور در عرصه عمومی جنوب ایران بود و این به‌دلیل خاستگاه فکری و اندیشگی کنشگران “هامون” که غالبا در حوزه مطالعات فرهنگی و اجتماعی بودند، شکل گرفته بود. در یک جریان سیستماتیک قصد بر این بوده است که به‌طور خاص تولید متن و محتواهای فکری و گفت‌وگویی؛ هدف بنیادین پروژه هامون باشد. به این دلیل که طی بررسی‌ها و تحلیل‌های موجود، به لحاظ وجود متن (متن نوشتاری، تصویری، نمادین و رسانه‌ای) با فقر و نقصان‌هایی در سطح جنوب ایران مواجه بوده‌ایم. بنابراین تلاش خود را از همان ابتدای صورت‌بندی گفتمانی پروژه “هامون” بر اساس تولید متن گذاشتیم. در این تحلیل که حاصل گفت‌وگوهای من در اواخر دهه هشتاد با کسانی همچون دکتر سیدمحمدامین قانعی‌راد، دکتر ناصر فکوهی و دکتر مصطفی مهرآیین بوده است، من را بر آن داشت که پس از بازگشت به جنوب ایران، تلاش‌های مفهومی و اندیشگی خود را در آفرینش و بازآفرینی متن صورت بخشم. از سوی دیگر، هجمه مطالعات تاریخ‌نگارانه محض (بدون هیچ‌گونه پیوندی با زندگی روزمره) فضای تولید متن و اندیشه در جنوب ایران را با نقصان‌هایی در جامعه‌مدنی مواجه ساخته بود و در مواجهه با جریان تاریخیّت‌گرایی محض، پروژه “هامون” در تلاش برای بازاحیا و بازآفرینی جامعه‌مدنی و آنچه که در زمانه و زمینه معاصر صورت‌بندی می‌شود، اهتمام ورزید.

در همین جریان مجموعه نشست‌های عصرانه فرهنگی هامون به‌مثابه تولید اندیشه از مسیر گفت‌وگو و دیالوگ در سال‌های ۹۲ تا ۹۴ شکل گرفت و در همین تاریخ برای مستندسازی “وبسایت هامون ایران؛ تارنمای جامعه مدنی جنوب ایران” نیز تاسیس شد. ناگزیر ارتباطات و پیوندهای فکری در درون نشست‌های هفتگی “عصرانه فرهنگی هامون”، خواه ناخواه باعث تولید متن شد و از همین‌رو، ضرورت انتشار و بازنشر مفاهیم و گفت‌وگوها در عرصه عمومی خود را نمایان‌تر ساخت که همین باعث شد در سال ۱۳۹۳ مجوز انتشارات «هامون نو» از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اخذ شود.

“پروژه هامون؛ بازگشت به جامعه‌مدنی” در حدود ۱۵ سال گذشته بر پنج حوزه فکری به تولید متن پرداخته است؛

  1. مطالعات جامعه مدنی
  2. مطالعات فرهنگی و هنری و ادبی
  3. مطالعات زنان و خانواده
  4. مطالعات محیط زیست و توسعه پایدار
  5. مطالعات جنوب ایران

که همواره در انتخاب موضوع در تولید متن در ساختار نهادهای پنج گانه پروژه “هامون” به این پنج موضوع توجه جدی شده است.

پروژه “هامون” از همان ابتدا به سمت ترویج برخی از واژگان و مفاهیم مغفول مانده در جامعه حرکت نموده است. مفاهیم فراموش‌شده‌ای مانند حقوق شهروندی، حقوق اقلیت‌ها (مانند توان‌یابان، قومیت‌ها، حاشیه‌نشینان، مهاجرین…)، سبک زندگی، گفت‌وگو، درک حضور دیگری، تمرین مدارا، دموکراسی‌خواهی، کودکان و نوجوانان و جوانان، زنان، سالمندان، آموزش، بهداشت، محیط زیست، صلح پایدار، زندگی روزمره، فرهنگ عامه مردم، کارگران، اندیشه عدم‌خشونت، آزادی و عدالت، انسانیت، اخلاق مدنی، تشکل‌های غیردولتی، نهادهای خیریه، و… برای دست یافتن به این مفاهیم و کسب تجربه‌های زیستی آن در کنش اجتماعی، همواره نیازمند به جذب نوجوانان و جوانان در همه موضوعات یاد شده بود؛ ازهمین‌رو در طول یک دهه گذشته با حضور در نهادهای مدنی متعدد در سطح جنوب ایران، “هامون” توانست امکانی را برای شکل گرفتن شبکه‌ای از کنشگران و نهادهای مدنی-فرهنگی صورتبندی نماید که در سطحی دیگر نیازمند ایجاد پیوند و ارتباطی با نهادهای مدنی در سطح ملی می بود.

ازهمین رو “هامون” درحالی‌که در حدود ۱۵ سال گذشته در پی ایجاد شبکه‌ای ریزوم‌وار (ریشه‌هایی در سطح گسترنده) با دیگر نهادها و پروژه‌های فکری در جنوب ایران بود، زمینه‌های مشارکت‌جویانه‌ای را با “انجمن جامعه‌شناسی ایران”، “انجمن ایرانی مطالعات‌فرهنگی و ارتباطات”، “انجمن انسان‌شناسی ایران”، “موسسه انسان‌شناسی و فرهنگ” و “موسسه مطالعاتی رخداد تازه” را نیز جهت تفسیر و تبیین علمی و آکادمیک مطالعات جنوب ایران مهیا نمود.

دوم. “پروژه ارغنون؛ بازگشت به آینده” (۱۴۰۱ تاکنون)

پس از یک دهه کنشگری مدنی و اندیشگی در سطح جنوب ایران در قالب پروژه “هامون”، حال با صورتبندی گفتمانی از عملکردهای دلالت‌بخش و ایجاد بازاندیشی در محورها و مقولات پروژه “هامون”، همزمان و توامان گام در راه پروژه‌ای جدید با عنوان “پروژه ارغنون؛ بازگشت به آینده” نهادیم و درحال بازسازی مجدد پروژه فکری و مدنی هستیم که یک دهه از عمرش می گذشت. در “پروژه ارغنون؛ بازگشت به آینده” با توجه به همان الگو و مدل فعالیت علمی و عملی “موسسه انسان‌شناسی و فرهنگ”، در پی گام نهادن در سرحدات و مرزهای کنشگری در دوران نا-جنبش پسا-مهسا (زن، زندگی، آزادی) هستیم.

 

.مطالعات قومیـت؛ اقوام، ملیت و نژاد

۲.مطالعات جنسـیت؛ زنان، دختران و کودکان

۳.مطالعات ترجمه؛ زبان، گفتمان، بازنویسی و بازآفرینی

۴.مطالعات شهری؛ شهروندی، هویت و فضای شهری-روستایی

۵.مطالعات گروه‌های خاص؛ توانجویان، سالمندان و بیماران خاص

۶.مطالعات دیاسپورا؛ مهاجرین، چندگانگی فرهنگی وگفت‌وگوی فرهنگی

۷.مطالعات پسااستعمارگرایی؛ هویت و برساخت سوژه، حاشیه و متن جهان

 

“پروژه ارغنون؛ بازگشت به آینده” در زمینه‌ها و ساحت‌های فکری و اندیشگی بالا اقدام به صورتبندی گفتمانی خویش نموده است. طراح و بنیانگذار این ایده اسماعیل حسام‌مقدم و مهدیه امیری‌دشتی بوده‌اند و این پروژه درحال تکمیل و بلوغ خود در طول زمان می‌باشد.

 

سوم. پروژه “محیط زیست و توسعه پایدار” (از سال ۱۳۹۵ تاکنون)

این پروژه با برساختن بیش از ۳۰ عنوان کتاب منتشرشده ذیل انتشارات هامون‌نو و ۲۰ ویژه‌نامه ذیل مجلات هامون در طول ۱۵ سال اخیر، توانسته این جریان فکری را در زمینه محیط زیست و توسعه پایدار شکل دهد. مدیر و طراح این پروژه برعهده اسماعیل حسام‌مقدم و دکترحسین دلشب می‌باشد.

 

چهارم. پروژه “کتاب، اندیشه و سنت‌پژوهی” (از سال ۱۳۹۶ تاکنون)

در این پروژه فکری و اندیشگی که حول محور مجلات متعدد هامون و ارغنون برساخته شده، به مباحث بینارشته‌ای در زمینه اندیشیدن و زیستن پرداخته شده است. بیش از ۱۵ ویژه‌نامه در مجلات متعدد دوهفته‌نامه آوای‌هامون، ماهنامه نامه‌هامون و فصلنامه ارغنون‌هامون توسط کسانی مانند علی‌اصغر درلیک، مجید نصوری، محسن عباس‌پور، الهام بهروزی، روح‌اله طراوت و راضیه عقیلی‌مهر سردبیری شده است.

 

پنجم. پروژه “تاریخ از پایین؛ زنان و تاریخ روزمره” (از سال ۱۳۹۸ تاکنون)

مجموعه کتب پژوهشی و مطالعاتی در زمینه تاریخ از پایین، زندگی روزمره زنان جنوب، مطالعات خلیج‌فارس و فرودستان تاریخ که ذیل انتشارات هامون‌نو طراحی و منتشر شده است. بیش از ۴۰ عنوان کتاب تاکنون ذیل این پروژه با طراحی و مدیریت سیدقاسم یاحسینی برساخته شده است. کتبی با موضوعاتی مانند تاریخ از پایین، سفرنامه‌های جنوب و حاشیه خلیج‌فارس، تاریخ کارت‌پستال‌های بومی در عهد قاجاریه و پهلوی، زنان دیروز و امروز (از دوره پهلوی تا جمهوری اسلامی)، روزنامه‌های مظفری و عهد قاجاریه و مشروطیت در بوشهر، تاریخ زنان بوشهر در دوره باستان، و…

 

ششم. پروژه “آکادمی کودک ارغنون” (از سال ۱۴۰۲ تاکنون)

فعالیت و کنشگری در زمینه نویسندگی خلاق کودکان و نوجوان جنوب کشور با نیم نگاهی به تجربه موفق کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان (دهه های ۴۰ تا ۶۰ شمسی) که توسط مهدیه امیری دشتی طراحی و مدیریت می شود. ذیل این پروژه کتابهایی نوشته و طراحی هنری می شود و تاکنون بیش از ۱۰ عنوان توسط انتشارات هامون نو منتشر شده است.

در تداوم این پروژه، ایده بیرون جهیدن از صف؛ ویژه جوانان و پس از آن نیز طراحی گردیده و کارگاه های اندیشیدین و نوشتن جستار، مقاله، رساله، کتاب و… نیز برگزار گردیده است و از دل این کارگاه ها که ذیل آکادمی کتاب ارغنون می باشد، مجموعه ای از کتب، e-book و podcast تولید و درحال تولید می باشد.

 

هفتم. پروژه “هوش مصنوعی و انسان ایرانی” (از سال ۱۴۰۳ تاکنون)

در جدیدترین کنشگری در زمینه پروژه های ذیل ایده ارغنون هامون، از سال ۱۴۰۳ پروژه هوش مصنوعی و انسان ایرانی که پروژه ای بینارشته ای است آغاز شده است. طراح و مدیران این پروژه برعهده ایمان احمدی و سینا نبی‌پور می باشد که در آن به تدوین کتب و مجلات پرداخته می شود. تاکنون نیز یک ویژه نامه ذیل فصلنامه ارغنون هامون تدوین و منتشر شده است و این کتب و مجلات دیگری نیز در دست تدوین می باشد.

 

نمونه ای از کتب و مجلات منتشرشده از سال ۱۳۹۱ تاکنون:

گزارش کامل از سه سال (۱۳۹۱ تا ۱۳۹۴) سلسله نشست‌های هفتگی “عصرانه فرهنگی هامون” در لینک زیر:

https://www.hamooniran.ir/service/hamoon-cultural-evening

https://www.hamooniran.ir/item/8102

چهاردهمین شماره دوهفته نامه آوای هامون- PDF (اول مهر ۹۵)

https://www.hamooniran.ir/item/8286

ششــمین (۶ ام) شماره دوهفته نامه آوای هامون – PDF (اول خرداد )

۲۶مین شماره دوهفته نامه آوای هامون- (آخر مهر ۹۶)

۴۰مین شماره دوهفته نامه آوای هامون (اول اسفند ۹۷)

انتشار کتاب “نا”جنبش زنان جنوب ایران؛ خیزشی آرام اثرمهدیه امیری

https://www.hamooniran.ir/item/14279

https://www.hamooniran.ir/item/12785

https://www.hamooniran.ir/item/13992

https://www.hamooniran.ir/item/13321

https://www.hamooniran.ir/item/14873

https://www.hamooniran.ir/item/15270

https://www.hamooniran.ir/item/15404

https://www.hamooniran.ir/item/15723

 

وبسایت هامون ایران؛ تارنمای جامعه مدنی جنوب ایران: www.hamooniran.ir

آثار منتشرشده (کتب و مجلات در فیدیبو): https://fidibo.com/publishers/1614-نشر-هامون-نو

(جنوب ایران استان بوشهر)

اسماعیل حسام‌مقدم

متولد ۱۹۸۳

کارشناس ارشد علوم اجتماعی (مطالعات فرهنگی)

۰۹۳۳۵۷۵۱۷۱۷

سیده مهدیه امیری دشتی

متولد ۱۹۸۳

کارشناس ارشد علوم اجتماعی (مطالعات فرهنگی)

۰۹۱۷۱۷۳۶۰۷۵

طراح و بنیان‌گذار پروژه هامون؛ بازگشت به جامعه مدنی

صاحب‌امتیاز و مدیرمسوول انتشارات هامون نو

صاحب امتیاز وبسایت هامون ایران

صاحب امتیاز و مدیرمسوول ماهنامه نامه هامون

صاحب امتیاز نشریه آوای هامون

دبیر انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات استان بوشهر

عضو هیئت مدیره انجمن جامعه‌شناسی ایران – شعبه بوشهر

عضو وابسته انجمن انسان شناسی ایران

نویسنده و عضو موسسه انسانشناسی و فرهنگ

Paaraadox1983@gmail.com

طراح و بنیان‌گذار پروژه ارغنون؛ بازگشت به آینده

صاحب امتیاز فصلنامه ارغنون هامون (مطالعات بینارشته ای)

مدیرمسوول وبسایت هامون ایران

سردبیر ماهنامه نامه هامون

مدیرمسوول و سردبیر نشریه آوای هامون

عضو پیوسته انجمن جامعه شناسی ایران

عضو پیوسته انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

عضو شورای مرکزی جمعیت زنان مسلمان نواندیش ایران

نویسنده و عضو موسسه انسانشناسی و فرهنگ

Sz.amiri@yahoo.com

مهرماه ۱۴۰۴ – سپتامبر ۲۰۲۵

 

کنشگری در زمینه نهادسازی جامعه مدنی در طول دو دهه گذشته:

سال

عنوان

ملاحظه

۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶

برساختن پروژه کتابحث دشتستان در عرصه عمومی استان بوشهر

https://www.hamooniran.ir/item/16233

طراح و بنیانگذاران: اسماعیل حسام مقدم و سیده مهدیه امیری دشتی //

برگزاری بیش از ۵۰ نشست معرفی، تحلیل و تفسیر کتاب و مجله توسط افراد مختلف ذیل ایده کتابحث

۱۳۹۱

تاسیس انجمن هامون ایران ((NGO به عنوان یک تشکل غیردولتی در زمینه ترویج بینش اجتماعی در جنوب ایران

https://www.hamooniran.ir/service/iran-hamoon-association

طراح و بنیانگذاران: اسماعیل حسام مقدم و سیده مهدیه امیری دشتی  //

این انجمن در اخذ مجوزهای لازم از وزارت کشور پس از یک دهه همچنان ناموفق بوده است.

۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴

برساختن پروژه عصرانه فرهنگی هامون در جامعه مدنی استان بوشهر

https://www.hamooniran.ir/service/hamoon-cultural-evening

طراح و بنیانگذاران: اسماعیل حسام مقدم و سیده مهدیه امیری دشتی  //

برگزاری بیش از ۸۸ نشست هفتگی با حضور کنشگران مدنی جنوب ایران

۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵

صورتبندی و تسهیلگری به تاسیس ۷ انجمن غیردولتی ذیل ایده انجمن هامون ایران

پس از اینکه تلاشهای دریافت مجوز برای تاسیس و فعالیت انجمن هامون ایران به نتیجه نرسید، با تسهیلگری اسماعیل حسام مقدم و سیده مهدیه امیری دشتی، از میان اعضای نشستهای عصرانه فرهنگی هامون، ۷ انجمن غیردولتی صورتبندی و تاسیس گردید که مجوزهای لازم را نیز دریافت نموده و همچنان این انجمنهای غیردولتی در عرصه عمومی استان بوشهر فعال بوده و به ترویج اندیشه مشارکت اجتماعی و گسترش بینش جامعه شناختی اهتمام می ورزند.

این تشکلهای غیردولتی عبارتند از:

 

۱-بنیاد مطالعات توسعه پایدار بوشهر

۲-انجمن اندیشه آموزش خلاق بوشهر

۳-انجمن فرهنگی خرمای دشتستان

۴-انجمن اندیشه زنان جنوب

۵-انجمن اقلیم پاک بوشهر

۶-انجمن اندیشه سلامت سبز بوشهر

۷-جامعه کنشگران مدنی برازجان

 

۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵

صورتبندی گفتمانی صفحات مطبوعاتی هامون در هفته نامه های استان بوشهر

گزیده ای از این کنشگری شبکه ای در مطبوعات استان بوشهر، در کتاب صفحات مطبوعاتی بوشهر آمده است:

https://www.hamooniran.ir/item/14564

از درون همین شبکه کنشگری، چندین نشریه و مجله و سایت شکل گرفته و همچنان درحال فعالیت می باشند: مانند پایگاه خبری اندیشه مدنی، مجله کارآفرینی آفرینش، استدیو بنیاد فرهنگ دشتستان، گروه فیسبوک فرهنگ دشتستان، و…

با شکل دادن به شبکه ای از نویسندگان و روزنامه نگاران جنوب کشور، و ایجاد ارتباط و پیوند با ۴ هفته نامه اتحادجنوب، نسیم جنوب، نصیربوشهر و بیرمی، به مدت ۳ سال بیش از ۲۰۰ صفحه مطبوعاتی با موضوعات جامعه شناختی تدوین و طراحی و منتشر نمودیم که عنوان سرویس هامون بر همه آن صفحات، یک هویت متشکل و شبکه ای را برای همه ما برساخت می نمود.
۱۳۹۴ تا ۱۳۹۷

طراحی و برگزاری حلقه خوانش زیست محیطی استان بوشهر با محوریت جامعه شناسی محیط زیست و توسعه پایدار

کتاب گفتارهای سبز گزارشی از این نشستها می باشد:

https://www.hamooniran.ir/item/11338

برگزاری بیش از ۱۰۰ نشست با حضور فعالان و مدیران تشکلهای غیردولتی جهت بازخوانی و تحلیل کتب و مجلات محیط زیستی که بیشتر به موضوعات اجتماعی و فرهنگی در زمینه حفظ محیط زیست پرداخته می شد.

۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸

طراحی و شکل‌دهی به نهضت تاسیس انجمنهای غیردولتی زیست محیطی در سطح شهرها و روستاها با نقش آفرینی زنان

https://www.hamooniran.ir/item/7563

تسهیلگری اجتماعی با

حضور در ۳۳ شهر استان بوشهر

و حضور در  ۵۰ روستای بوشهر

و برگزاری کارگاه هایی برای صورتبندی و ایجاد انجمنهای غیردولتی زیست محیطی در شهرها و روستا  (بیش از ۵۸ انجمن تاسیس شد و همچنان چه به طور رسمی و غیررسمی درحال فعالیت می باشند)

۱۳۹۴ تاکنون

تشکیل صفحات استانهای جنوب کشور در

دوهفته نامه آوای هامون

شبکه ای از کنشگران علوم اجتماعی در سطح جنوب ایران حول محور دوهفته نامه آوای هامون شکل گرفت و به تولید متن پرداخته شد. این شبکه را سیده مهدیه امیری دشتی به عنوان سردبیر آوای هامون تشکیل و راهبری می نمود.

صفحات مطبوعاتی برای کنشگران علوم اجتماعی در استانهای فارس، خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد که در هفته نامه آوای هامون به ارسال متن اهتمام می ورزیدند.

۱۳۹۵ تاکنون

تاسیس دفتر انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات در استان بوشهر

https://irancsca.ir/provincial-offices/bushehr

این کنشگری اجتماعی با کنشگری اسماعیل حسام مقدم بوده است.

۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰

برگزاری و تسهیلگری کارگاه های زنان و اندیشه اجتماعی-سیاسی ذیل جمعیت زنان مسلمان نواندیش ایران (حزب)

https://www.hamooniran.ir/item/11484

بیش از ۴۰ کارگاه در زمینه جامعه شناسی زنان و نقش آفرینی آنان در توسعه دانش و بینش جامعه شناختی با تدریس سیده مهدیه امیری دشتی برگزار گردید.

۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰

برگزاری و تسهیلگری طرح ملی گفتگوی خانواده در استان بوشهر ذیل انجمن جامعه شناسی ایران با حضور کنشگران اجتماعی و دانشجویان جامعه شناسی استان بوشهر

http://isa.org.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AD%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D9%85%D9%84%DB%8C-%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87

این کنشگری اجتماعی با کنشگری اسماعیل حسام مقدم بوده است.

مجموعه کتب حاصل از این طرح ملی که ۵۲ جلد داشته است توسط انتشارات هامون نو منتشر گردید و در وبسایت انجمن جامعه شناسی بارگذاری شد.

 

۱۳۹۷ تاکنون

هم-بنیانگذار دفتر انجمن جامعه شناسی ایران در استان بوشهر

http://isa.org.ir/%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1

با همکاری و مشارکت یکی دیگر از جامعه شناسان استان بوشهر، دفتر انجمن جامعه شناسی را در استان بوشهر تاسیس نمودیم

۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰همکاری و مشارکت در اجرای طرح گفتگوی بین نسلی ذیل انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

همکاری در برگزاری کارگاه با حضور فعالان مدنی و اجتماعی استان بوشهر

۱۴۰۲ تاکنون

بنیانگذاری و طراحی ایده آکادمی کتاب ارغنون ذیل انتشارات هامون نو

ایده کانونی و مدیریت پروژه برعهده سیده مهدیه امیری دشتی می باشد .

https://www.hamooniran.ir/item/16295

۱۴۰۳ تاکنون

تفاهمنامه همکاری چندجانبه

بین گروه انسان‌شناسی شهری انجمن انسان‌شناسی ایران،

موسسه انسان‌شناسی و فرهنگ،

انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات بوشهر

و گروه ارغنون هامون

امضای تفاهمنامه جهت همکاری و مشارکت در موضوعات جامعه شناسی شهری و تولید متن
۱۴۰۴ تاکنون

تسهیلگری و اجرای طرح بایسته سیاستی سمن ها و خیریه های ایران (استان بوشهر) ذیل انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

https://www.hamooniran.ir/item/16082

اجرا و تسهیلگری این طرح برعهده اسماعیل حسام مقدم بوده است .

 

کتب اسماعیل حسام‌مقدم

کتب سیده مهدیه امیری دشتی

گفتارهای سبز (گزارش‌هایی از سلسله نشست‌های حلقه خوانش زیست محیطی استان بوشهر)- هامون نو ۱۳۹۷

واکاوی مهمترین مسائل اجتماعی شهر بوشهر (طرح ملی گفتگوی خانواده) – هامون نو ۱۳۹۸

برساخت سوژه در وبلاگستان فارسی (نشانه شناسی / پدیدارشناسی روانکاوانه) – هامون نو ۱۳۹۹

نوشتارهای سبز (یکصد کتاب زیست محیطی که باید خوانده شود) – هامون نو ۱۴۰۰

عصرانه فرهنگی هامون (گزارشهایی از نشستهای هفتگی از سال ۱۳۹۲ تا ۹۴) – هامون نو ۱۴۰۰

سندروم عسلویه (تاملاتی بر توسعه در استان بوشهر ) – هامون نو ۱۴۰۱

صفحات مطبوعاتی هامون (صورتبندی صفحات مطبوعاتی گروه هامون از سال ۱۳۹۱ تا ۹۴) – هامون نو ۱۴۰۱

مواجهات زیست محیطی (تجربه زیسته همنشینی محیط زیست و جامعه مدنی در جنوب کشور)- هامون نو ۱۴۰۲

نشریه آوای هامون (متون اجتماع گفتمانی جامعه مدنی جنوب ایران از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۷)- هامون نو ۱۴۰۲

بازگشت به جامعه مدنی (مجموعه مقالاتی در زمینه و زمانه اکنون) – هامون نو ۱۴۰۳

توسعه پایدار و نقش آفرینی زنان روستایی –  هامون نو ۱۳۹۵

زنان و حکمروایی خوب شهری –  هامون نو ۱۳۹۶

زنان و گفتمان سبز (تاملاتی بر نقش زنان در توسعه پایدار) –  هامون نو ۱۳۹۷

جامعه شناسی مسائل اجتماعی زنان (همراه با نویسندگان دیگر) – هامون نو ۱۳۹۸

“نا”جنبش زنان جنوب؛ خیزشی آرام – هامون نو ۱۳۹۹

عصرانه فرهنگی هامون (گزارشهایی از نشستهای هفتگی از سال ۱۳۹۲ تا ۹۴) – هامون نو ۱۴۰۰

صفحات مطبوعاتی هامون (صورتبندی صفحات مطبوعاتی گروه هامون از سال ۱۳۹۱ تا ۹۴) – هامون نو ۱۴۰۱

نشریه آوای هامون (متون اجتماع گفتمانی جامعه مدنی جنوب ایران از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۷)- هامون نو ۱۴۰۲

زنان؛ از حاشیه به متن – هامون نو ۱۴۰۳