اتانازی(Euthanasia)

معرفی کار

اتانازی(Euthanasia)، نرگس آران،شهره اجاقی،عارفه سیاوش، تحقیق میدانی ارائه شده به کلاس انسان شناسی شهری، ناصر فکوهی، نیم ترم دوم ۱۳۸۴-۸۵

طرح مسئله

اتانازی یکی از مسائل دنیای جدید است که موضع گیری های متفاوتی نیز در مقابل خود ایجاد کرده است.طبق تعریف شورای اخلاق پزشکی آمریکا،اتانازی یعنی ایجاد مرگ در یک بیمار لاعلاج،با روشی بدون درد و به علت ترحم نسبت به بیماری که رنج و درد غیرقابل و بدون درمانی دارد.در ۲۲ سپتامبر ۱۹۹۶ یک بیمار مبتلا به سرطان در شمال استرالیا اولین کسی بود که با کمک پزشک و به صورت قانونی خودکشی کرد.هم اکنون نیز مطالعات نشان می دهد که در کانادا بیش از ۷۵ درصد مردم در مواردی که احتمال بهبودی شان نمی رود از اتانازی داوطلبانه حمایت می کنند.تقریبا همین میزان از مردم با اتانازی در بیماری های قابل برگشت(۷۸ درصد)و نیز با اتانازی در مورد افراد مسن و ناتوانی که احساس می کنند سربار دیگران می باشند(۷۵ درصد)و افراد مسن با ناتوانی های جزئی(۸۳ درصد) مخالف هستند.این تحقیق با روش مطالعات اسنادی،مصاحبه با بیماران و همراهان آنها صورت گرفته است.نمونه مورد بررسی در این پژوهش شامل بیماران بستری در بخش خون بیمارستان شریعتی و نیز کودکان ۶- ۱۴ ساله معلول ذهنی مجتمع خدامات بهزیستی نارمک می باشد.

یافته های تحقیق

۱- اتانازی انواع مختلفی دارد که به این شرح است:
۱/ ۱ داوطبانه : بر اساس تقاضای فرد بیمار که واجد تصمیم گیری است صورت می گیرد.
۲/۱ غیر داوطلبانه: چون بیمار توانایی تصمیم گیری ندارد براساس نظر همراهان او صورت می گیرد.
۳/۱ غیر قانونی: اتانازی بدون رضایت بیمار است که در همه جای جهان،قتل به حساب می آید.
اتانازی به دو صورت انجام می شود: منفعلانه و فعالانه در حالت فعال،عملی صورت می گیرد که منجر به فوت می شود،مثلا تزریق دارویی کشنده به بیمار و در حالت منفعل،درمان های نگهدارنده قطع می شود.

۲- کشورهای مختلف جهان،موضع گیری متفاوتی به مسئله اتانازی دارند،به عنوان مثال کانون جنایی کانادا آنرا در زمره خودکشی قرار داده و راهنمایی یا کمک به یک فرد برای انرا اقدامی شایسته سزاوار کیفری دانسته است.نهاد انجمن پزشکی سوئیس و کمیته ملی اخلاقیات این کشور،اتانازی را در موارد خاص مجاز می داند.در بلژیک نیز اتانازی مجاز شمرده می شود.هلند این عمل را در صورتی مجاز می داند که امیدی به بهبودی نباشد و ضمنا خود بیمار این درخواست را داشته باشد.

۳- از نظر دین اسلام،اتانازی مورد قبول نیست.جسم انسان،امانتی در دست انسان است و او باید هرکاری برای حفظ این بدن انجام دهد و حتی در صورت امتناع،پزشک نمی تواند به زور او را درمان کند.در یهودیت و مسیحیت نیز این عمل پذیرفته نیست و تنها در ادیان آسیایی چون بودائیسم،شینتوئیسم و کنفسیویسم پذیرفته شده است.

۴- از نظر طرفداران ازادی،اتانازی،انتخاب زمان و نحوه مرگ همه از جمله حقوق انسانی است و باعث کاهش رنج بیماران رو به مرگ نیز می شود.

۵- مخالفین اتانازی این گونه استدلال می کنند که خودمختاری و آزادی فردی محدود بوده و حق تصمیم گیری فردی نباید ملاک اتانازی به جامعه تعمیم داده شود چرا که پذیرش این مسئله ممکن است موجب افزایش قتل های سفارشی در جامعه شود.همه از روی دلسوزی این کار را انجام نمی دهند و تنها گروهی داوطلبانه انجام انرا می پذیرند.
۶-در بین نمونه مورد مطالعه حتی یک مورد هم حاضر نشدکه خود یا اطرافیانش حاضر به انجام اتانازی باشد.بیماران سرطانی هرچند که بیماریشان پیشرفته بود باز با این حال امید به زندگی و بهبودی داشتند و والدین کودکان عقب مانده حتی حاضر به شنیدن چنین مطلبی هم نمی شدند.

نتیجه گیری
با وجود اینکه از نظر قانون و ادیان حاکم در اکثر کشورها اتانازی،عملی مطرود است ولی به نظر می رسد که گروهی از بیماران به دلیل ناامیدی از درمان،شرایط مالی نامساعد،ناراحتی بستگان،مختل شدن وضعیت روانی و روحی خود،شرایط ناگوار و درد بسیار حاضر به پذیرش اتانازی درمورد خود هستند.با این حال و در فضای فرهنگی کشور ایران و با توجه به آموزه های مذهبی ما و اعتقاد به دخالت نیروهای مافوق طبیعی در روند زندگی طبیعی و اعتقاد به معجزه و شفا باید در خصوص مسئله اتانازی با دقت بیشتری صحبت کنیم.

این تحقیق توسط مریم عباسی خلاصه شده است.

تاریخ ورود به پایگاه: ۱۰ بهمن ۱۳۸۵