انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

مسائل اجتماعی (۱۲): فضای مجازی

رابرت هریس برگردان ملیحه درگاهی

فضای مجازی (Cyberspace) یک قلمرو غیرقابل مشاهده است که بوسیله ارتباطات الکترونیکِ رسانه ای اشغال شده است. اصطلاح فضای مجازی توسط نویسنده داستانهای علمی – تخیلی به مثابه ابزاری برای توصیف یک شبکه جهانی کامپیوتر ابداع شد و تا حد زیادی با عصر انقلاب اطلاعاتی هویت میابد. این اصطلاح از فعل یونانی کوبرنُ ( Kubernao به معنای هدایت کردن) مشتق شده است و عموما اشاره دارد به آزادی ادراک شده ای که از طریق اینترنت برای کاربران فراهم شده و هر شکلی از ارتباط از متن گرفته تا تبادل اطلاعات ماشینی و چند رسانه ای که کامپیوترها یا شبکه را در بر بگیرد را شامل می شود.
ارتباطات کامپیوتری می تواند متفکرانه، وحدت بخش و آموزنده باشد، خانواده های دور از هم را کنار یکدیگر بیاورد و بین شکافهای قاره‌ای پل بزند. اما فضای مجازی همیشه حامل دلالتهای ذهنی مثبت نیست. وبسایتهایی هستند که از کلیشه های نژادی، جنسیتی و مذهبی حمایت می کنند، نفرت می پراکنند و بی‌ثباتی اجتماعی را تشویق می کنند. در بسیاری از مناطق ایمیل جایگزین پست سنتی شده و ایمیل قانونی بوسیله “هرزنامه‌ها” یی که در باکسها جاسازی شده اند و پتانسیل این را دارند که حاوی ویروسهای تخریب‌کننده باشند، پایمال شده است. به علاوه برای گسترش ویروسهای کامپیوتری، کدگذاران مخرب از شبکه های کامپیوتری برای ایجاد حملات اجتناب از سرویس که می تواند برای وب سایتها و تجارت فلج کننده باشد، استفاده کرده اند.

دولتها برای نقض حقوق مدنی شهروندان از فضای سایبر بهره برده اند و خودشان را نیز قربانی کرده اند . برخی کشورها محتوای دیجیتالی که در دسترس شهروندان است را سانسور کرده اند، و بعضی دیگر متهم به جاسوسی در زندگی خصوصی شهروندان به نام امنیت ملی هستند. کارآگاهان فضای مجازی به چین و روسیه به خاطر پشتیبانی یک سری از حملات به دولت ایالات متحده و سایتهای شرکتهای بزرگ جاسوسی که با عناوین “مارپیچ مهتاب” و “باران تایتان” شناخته می شوند، مظنون هستند. پتانسیل جاسوسی سایبری برای ایجاد تضاد اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، دلهره‌آور است.
فضای مجازی می تواند جنبه های مثبت و منفی را در بر بگیرد. کارگران ایالات متحده معترضند به اینکه فضای سایبر اجازه می دهد مشاغلی که زمانی اشتغال خانگی ایجاد می کردند، به آسیا منتقل شوند که در آنجا چنین مشاغلی به طور چشمگیر باعث رونق زندگی کارگران، خانواده آنها و اقتصاد کشورهایشان می شود. در حالیکه این نمونه از ارتباطات در فضای سایبر سبب به هم ریختگی در یک بخش شده ولی برای سوی دیگر فراوانی را به همراه داشته است و ماهیت مبهم ابزار را پررنگ کرده است.

Robert Harris

See also: Computer Crime; Digital Divide
Further Readings:
Gibson, William. 2004. Neuromancer. 20th anniv. ed. New York: Ace.
Heylighen, Francis. 1993. “Cyberspace.” In Principia Cybernetica Web, edited by F. Heylighen, C. Joslyn, and V. Turchin. Brussels: Principia Cybernetica. Retrieved February 4, 2008 (http://pespmc1.vub.ac.be/CYBSPACE.html).
Sterling, Bruce. 2002. The Hacker Crackdown: Law and Disorder on the Electronic Frontier. New York: Bantam.
Suler, John. The Psychology of Cyberspace. Retrieved February 4, 2008 (http://www.rider.edu/~suler/psycyber/psycyber.html).

منبع:
دانشنامه مسائل اجتماعی (Encyclopedia Of Social Problems)، به ویراستاری وینسنت ن. پاریلو، انتشارات سیج، ۲۰۰۸