انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

قاسم یاحسینی به‌مثابه پرسه‌زن آوانگارد مطالعات زنان

متن سخنرانی سه نگاه مطالعات فرهنگی به آثار متاخر قاسم یاحسینی در مراسم رونمایی از کتب ایشان

بیش از یک دهه هست که از شروع فعالیت انتشارات هامون نو؛ با شعار مدرسه مطالعات فرهنگی-اجتماعی جنوب ایران با مدیرمسوولی اسماعیل حسام مقدم می‌گذرد. در طی یک دهه فعالیت این انتشارات، به چاپ کتاب‌های متعددی در حوزه‌های مختلف و بالاخص علوم اجتماعی همت گماشته است. این انتشاراتی ذیل پروژه‌ای گسترده‌تر تحت عنوان ”پروژه هامون“ می‌باشد. پروژه هامون؛ بازگشت به جامعه مدنی از همان بیش از یک دهه قبل تاکنون دارای پنج ساحت مطالعاتی زیر می‌باشد:

مطالعات فرهنگی و ادبی

مطالعات جامعه مدنی

مطالعات زنان

مطالعات محیط زیست و توسعه پایدار

مطالعات جنوب ایران

این انتشارات از سال ۱۳۹۸ تاکنون به طور پیوسته و مداوم در خدمت آثار و متن‌های روشنگرانه سیدقاسم یاحسینی می‌باشد، به نظر می‌رسد که در تمام پنج ساحت مطالعاتی بالا، ایشان آثاری را به انتشارات هامون نو با بلندنظری سپرده‌اند.

کتاب‌هایی که تاکنون توسط انتشارات«هامون نو» از سیدقاسم یاحسینی منتشر شده است:

  1. سدیدالسلطنه و مطالعات زنان خلیج‌فارس در عصر قاجار. ۱۳۹۸ –  تجدید چاپ ۱۴۰۱
  2. تاریخ از پایین؛ تاملاتی درباب حاشیه‌نشین‌های تاریخ ۱۳۹۹
  3. زنِ ایرانی در عصرِ افغانان و نادرشاه ۱۴۰۰
  4. راه شاهی و راه‌آهن بوشهر – برازجان ۱۴۰۰ (از مجموعه جنگ جهانی اول در بوشهر)
  5. مدرنیته و جنگ جهانی اول در بوشهر ۱۴۰۱
  6. سرآغاز آموزش نوین دختران در بوشهر ۱۴۰۲
  7. بانو شوکت سلامی؛ پیشگام آموزش و ژورنالیسم زنان در بوشهر ۱۴۰۳
  8. باله با ویروس‌ها؛ خاطرات شفاهی دکترکتایون وحدت از کرونا در بوشهر ۱۴۰۳
  9. نبرد لرده؛ نقش آفرینی زنان و مردان دشتستانی درآخرین روزهای جنگ‌جهانی‌اول ۱۴۰۳ _ در دست انتشار

سید قاسم یاحسینی در طول پنج سال اخیر، علاوه بر دگردیسی در مطالعات خود، به ساحت‌های متنوعی به خصوص در حوزه مطالعات تاریخ از پایین پرداخته است که مطالعات زنان یکی از این زیرشاخه‌ها در مطالعات مذکور می‌باشد.

دو کتاب اخیر ایشان تحت عناوین «بانو شوکت سلامی؛ پیشگام آموزش و ژورنالیسم زنان در بوشهر» و «سرآغاز آموزش نوین دختران در بوشهر» توسط انتشارات هامون نو به چاپ رسیده است که در ادامه به بررسی این دو می‌پردازم.

 

معرفی کتاب «بانو شوکت سلامی؛ پیشگام آموزش و ژورنالیسم زنان در بوشهر»

کتاب «بانو شوکت سلامی؛ پیشگام آموزش و ژورنالیسم زنان بوشهر»  نوشته قاسم یاحسینی یکی از آثار ارزشمندی است که به معرفی زندگی و فعالیت‌های برجسته بانو شوکت سلامی، یکی از زنان تاثیرگذار جنوب ایران (که خود بومی استان بوشهر نبوده و از اهالی همدان بوده است)، می‌پردازد. این کتاب از جنبه‌های مختلف تاریخی، فرهنگی و اجتماعی به بررسی نقش او در پیشبرد آموزش و روزنامه‌نگاری زنان در منطقه می‌پردازد و تصویری روشن از تاثیرگذاری او در تاریخ معاصر خطه جنوب ارائه می‌دهد.

کتاب قاسم یاحسینی با ارائه اسناد، تصاویر و روایت‌های تاریخی، زندگی بانو شوکت سلامی را به شکلی دقیق و مستند بازگو می‌کند. کتاب به وضوح به تحقیقات میدانی و مصاحبه‌ها اشاره دارد. نویسنده تلاش کرده است تا زوایای مختلف شخصیت و فعالیت‌های او را مورد بررسی قرار دهد و نشان دهد که چگونه تلاش‌های این زن پیشرو ، تاثیرات عمیقی بر جامعه بوشهر و فراتر از آن گذاشته است. یکی از جنبه‌های مهم این کتاب، تاثیر آن بر آگاهی عمومی و به ویژه آگاهی زنانه است. این کتاب به تشریح وضعیت اجتماعی زنان در آن دوران و چگونگی ارتقا جایگاه آنها از طریق آموزش و رسانه پرداخته است. یکی از مهمترین فصول این کتاب فعالیت‌های آموزشی و پیشگامی شوکت سلامی در تربیت نسل جدید است. نویسنده توضیح می‌دهد که چگونه شوکت به عنوان یکی از اولین زنان پیشگام در بوشهر مدارس دخترانه ار تاسیس کرد و تلاش‌های او را در راستای فراهم آودن فرصتهای آموزشی برای زنان و دختران مورد بررسی موشکافانه قرار می‌دهد و نقش شوکت سلامی را در توسعه فرهنگ آموزشی و اجتماعی بوشهر به تصویر می‌کشد. از دیگر مهمترین فصول این کتاب ژورنالیسم و تاسیس نشریات زنان است که به فعالیتهای رسانه‌ای و ژورنالیستی شوکت سلامی می‌پردازد. این فصل به بررسی تلاشهای او در تاسیس و راه اندازی نشریات اختصاص دارد که به موضوعات اجتماعی، فرهنگی و حقوق زنان پرداخته و رسانه را ابزاری برای آگاهی بخشی به زنان و ترویج حقوق اجتماعی فرهنگی قرار داده و تاثیر این نوشته‌ها بر شکل گیری جنبش زنان در ایران و تاثیر آن بر سسیاستهای و نگرشهای عمومی نیز بررسی می‌شود. از دیگر موارد قابل توجه در کتاب به مقاومتهای اجتماعی و سنتهای فرهنگی که در برابر تحولات نوین در آموزش و حقوق زنان قرار داشت، پرداخته شده و نحوه گسترش و توسعه اثرات بلندمدت فعالیتهای شوکت در دهه‌ها و قرن‌ها بعد از فعالیتهای او اشاره شده است.

خواندن این کتاب می‌تواند الهام‌بخش زنان و مردان امروز باشد. بانو شوکت سلامی نمونه‌ای از توانایی‌های فردی است که با وجود محدودیت‌ها، با تلاش و باور به تغییر، توانست نقش خود را در تاریخ ماندگار کند. پیام او این است که آموزش، آگاهی و تعهداجتماعی می‌توانند پایه‌گذار تحولاتی بزرگ باشند. در نهایت، کتاب«بانو شوکت سلامی» نه تنها ادای دینی به یکی از زنان تاثیرگذار تاریخ آموزش و پرورش در  ایران است، بلکه منبعی ارزشمند برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ اجتماعی، زنان و آموزش در ایران نیز محسوب می‌شود. مطالعه این اثر به همه کسانی که به دنبال شناخت الگوهای موفق زنان در تاریخ ایران هستند، توصیه می‌شود.

 

کتاب «سرآغاز آموزش نوین دختران در بوشهر»

این کتاب تلاشی برای بازخوانی تاریخ آموزش زنان در جنوب ایران است. کتاب «سرآغاز آموزش نوین دختران در بوشهر» نوشته قاسم یاحسینی یکی از آثار پژوهشی و تحلیلی ارزشمندی است که به بررسی تاریخی، اجتماعی و فرهنگی آغاز حرکت‌های آموزش دختران در استان بوشهر می‌پردازد. این کتاب با تکیه بر مستندات تاریخی و روایت‌های محلی، تلاش دارد تا فرآیند شکل‌گیری آموزش نوین دختران در یکی از مهم‌ترین مناطق جنوبی ایران را شرح و بسط دهد و نقش زنان پیشرو و جامعه روشنفکر آن زمان را برجسته کند. این کتاب به بررسی عوامل مختلفی می‌پردازد که باعث شکل‌گیری اولین مدارس دخترانه در این منطقه شدند. نویسنده با استفاده از اسناد تاریخی، روایت‌های شفاهی و تحقیقات میدانی، روایتی جامع از این تحولات ارائه می‌دهد.

قاسم یاحسینی در این کتاب، از سبک نوشتاری روان و تحلیل‌محور استفاده کرده است. او با بهره‌گیری از منابع مستند، روایت‌هایی دقیق و جذاب ارائه می‌دهد که خواننده را با جزئیات تاریخی و فضای اجتماعی آن زمان آشنا می‌کند. نگاه نویسنده به موضوع، نه‌تنها تاریخی، بلکه اجتماعی و فرهنگی است و این کتاب را به منبعی جامع برای پژوهشگران و علاقه‌مندان تبدیل کرده است. پیام اصلی کتاب این است که آموزش زنان؛ کلید توسعه فرهنگی و اجتماعی جوامع است و هر حرکت پیشرو در این زمینه، به تلاش‌ها و فداکاری‌های افراد و گروه‌هایی وابسته است که بر موانع اجتماعی و فرهنگی غلبه کرده‌اند. نویسنده تاکید دارد که آموزش نوین دختران در بوشهر، نقطه عطفی در تاریخ معاصر این منطقه و الگویی برای دیگر شهرهای ایران بوده است. کتاب «سرآغاز آموزش نوین دختران در بوشهر» نه‌تنها تاریخ آموزش زنان در این منطقه را مستند می‌کند، بلکه به‌عنوان سندی از تلاش‌های زنان پیشگام ایرانی، ارزشمند است. این اثر به فهم بهتر چگونگی شکل‌گیری نظام آموزشی نوین در ایران، نقش آموزش در توانمندسازی زنان و همچنین اثرات این تحول بر جامعه کمک می‌کند. این کتاب اثری است که با دقت و ظرافت، تاریخ یکی از مهم‌ترین تحولات اجتماعی جنوب ایران را بررسی می‌کند. این کتاب نشان‌دهنده تلاش‌های زنان و مردان پیشرو برای ایجاد تغییر در نگاه جامعه به آموزش و آینده دختران است.  مطالعه این اثر برای هر کسی که به تاریخ آموزش، نقش زنان در توسعه فرهنگی و اجتماعی و جنبش‌های اجتماعی ایران علاقه‌مند است، توصیه می‌شود.

 

آموزش، کلید تحول زنان و جامعه است.

پیوندهای میان دو کتاب «سرآغاز آموزش نوین دختران در بوشهر» و «بانو شوکت سلامی»

کتاب‌های«سرآغاز آموزش نوین دختران در بوشهر» و «بانو شوکت سلامی؛ پیشگام آموزش و ژورنالیسم زنان بوشهر» نه تنها در موضوع و محتوا، بلکه در پیام‌های مشترکشان، پیوندی قوی دارند. این دو اثر، جنبه‌های مختلفی از یک حقیقت تاریخی را روایت می‌کنند: آموزش، کلید تحول زنان و جامعه است.

هر دو کتاب به اهمیت شهر بوشهر به‌عنوان بستری برای پذیرش و اجرای ایده‌های نوین اشاره دارند. بوشهر، به دلیل موقعیت استراتژیک و ارتباطات بین‌المللی، نقش مهمی در پذیرش تغییرات اجتماعی داشت. در این بستر، تلاش‌های افرادی چون بانو شوکت سلامی به عنوان نماد پیشگامی در آموزش و رسانه، به عنوان نقطه شروع آموزش نوین دختران در این منطقه عمل کرد. کتاب «سرآغاز آموزش نوین دختران در بوشهر»، به تأسیس مدارس دخترانه و جنبش‌های اولیه در این حوزه می‌پردازد و در این میان، بانو شوکت سلامی را به عنوان یکی از بازیگران کلیدی این تغییر معرفی می‌کند. در کتاب «بانو شوکت سلامی»، نقش او در شکستن تابوهای اجتماعی برای ایجاد مدارس دخترانه برجسته‌تر بیان شده است. هردو کتاب به چالش‌ها و مقاومت‌های اجتماعی و فرهنگی اشاره می‌کنند که این جنبش با آن روبه‌رو بود. کتاب «بانو شوکت سلامی» این مقاومت‌ها را از دیدگاه شخصی و نقش یک فرد خاص روایت می‌کند، در حالی که «سرآغاز آموزش نوین دختران در بوشهر» این موانع را در قالب یک فرآیند اجتماعی گسترده‌تر تحلیل می‌کند.

هر دو اثر بر این نکته تاکید دارند که آموزش، نه فقط یک حق فردی، بلکه ابزاری برای پیشرفت اجتماعی و فرهنگی است. پیام اصلی این دو کتاب، اهمیت آگاهی و آموزش زنان برای شکل‌گیری جوامعی پیشرفته‌تر است. «بانو شوکت سلامی» بر این نکته تمرکز دارد که زنان پیشرو چگونه می‌توانند الگو و منبع الهام برای دیگران باشند. «سرآغاز آموزش نوین دختران در بوشهر» بر این تأکید می‌کند که جنبش آموزش زنان، نتیجه تلاش‌های فردی و جمعی است که از دل یک جامعه برخاسته و بر آینده آن تأثیر گذاشته است. هر دو کتاب نشان می‌دهند که آموزش زنان در بوشهر، چگونه از یک ناجنبش به یک جنبش سازمان‌یافته تبدیل شد.

در نهایت، این دو کتاب با هم تصویری جامع از تاریخچه آموزش نوین دختران در بوشهر ارائه می‌دهند. از یک سو، کتاب«بانو شوکت سلامی» به ما یادآوری می‌کند که تغییرات اجتماعی نیازمند پیشگامانی است که با شجاعت موانع را پشت سر بگذارند. از سوی دیگر، «سرآغاز آموزش نوین دختران در بوشهر» نشان می‌دهد که این تغییرات، وقتی به یک حرکت جمعی تبدیل شوند، می‌توانند تأثیری پایدار و ماندگار داشته باشند.

پیام مشترک این دو اثر این است که آموزش، نخستین گام در مسیر توانمندسازی زنان و توسعه اجتماعی است. بانو شوکت سلامی و تلاش‌های او، نمونه‌ای از قدرت یک فرد در آغاز این مسیر است، در حالی که حرکت جمعی آموزش دختران، مسیری است که جامعه برای رسیدن به عدالت و پیشرفت طی می‌کند.

 

مطالعات زنان در آثار قاسم یاحسینی

یاحسینی با تمرکز بر مطالعات تاریخ از پایین، نقش زنان را به عنوان عوامل فعال و مؤثر در تحول اجتماعی و تاریخی مورد بررسی قرار می‌دهد. او به جای ارائه تصویری از زنان به عنوان شخصیت‌های فرعی، آنها را در مرکز تحلیل‌های خود قرار می‌دهد و به بررسی نقش‌های مختلف آنان در جوامع مختلف می‌پردازد. در آثار خود، یاحسینی از روش‌های کیفی مانند مصاحبه‌های عمیق، تحلیل اسناد تاریخی و بررسی متون ادبی برای کشف داستان‌ها و تجربیات زنان استفاده می‌کند. این روش‌ها به او امکان می‌دهد تا به جزئیات دقیق‌تر و عمیق‌تری از زندگی زنان دست یابد و نقشی که آنان در تغییرات اجتماعی و تاریخی ایفا کرده‌اند را روشن سازد.

یکی از دستاوردهای مهم یاحسینی در این حوزه، برجسته‌سازی نقش زنان در تحولات اجتماعی و تاریخی است. او با ارائه نمونه‌های متنوع از زنان در دوره‌های مختلف تاریخی، نشان می‌دهد که زنان نه تنها تحت تأثیر تغییرات تاریخی قرار گرفته‌اند، بلکه خود نیز به عنوان عوامل فعال در ایجاد و هدایت این تغییرات نقش داشته‌اند. (به طور مثال بانو شوکت سلامی در حوزه آموزش و ژورنالیسم و یا پروفسور کتایون وحدت در حوزه بهداشت و سلامت)

قاسم یاحسینی یکی از پژوهشگران برجسته در حوزه مطالعات تاریخ از پایین و مطالعات تاریخی در حوزه زنان در سطح ایران است. در طول سال‌های اخیر، او با تمرکز بر تحلیل‌های انتقادی و استفاده از رویکردهای نوین تاریخی مانند پدیدارشناسی، به بررسی ابعاد مختلف زندگی زنان در جامعه پرداخته است. در این نوشته به تحلیل سه محور اصلی در آثار یاحسینی می‌پردازم:

  1. سیاست تفاوت،
  2. زنان در جنبش‌ها و ناجنبش ها،
  3. معاصر شدن از طریق مطالعات تاریخ از پایین.

 

سیاست تفاوت

سیاست تفاوت به معنای توجه به تفاوت‌های اجتماعی، جنسیتی، قومی و طبقاتی در تحلیل‌های علمی و تاریخی است. در زمینه مطالعات فرهنگی، این مفهوم به بررسی تنوع و تفاوت‌های موجود در جامعه می‌پردازد و سعی دارد تا از یکسان‌سازی‌های عمومی جلوگیری کند.

«سیاست تفاوت» در نوشته‌های قاسم یاحسینی به‌ویژه در زمینه مطالعات تاریخ از پایین، به نوعی رویکردی انتقادی و معطوف به تحلیل ساختارهای قدرت و نابرابری‌های اجتماعی است. یاحسینی با توجه به رویکردهای جدید در تاریخ‌نگاری، تلاش دارد تا تاریخ را از دیدگاه گروه‌ها و طبقات اجتماعی کم‌توجه به تاریخ‌نگاری‌های غالب بازخوانی کند.

در نوشته‌های اخیر یاحسینی، سیاست تفاوت به عنوان یک گفتمان تحلیلی برای بررسی ساختارهای قدرت و نابرابری‌های اجتماعی به کار می‌رود. او با تاکید بر تفاوت‌ها، به جای تمرکز بر شباهت‌ها، به بررسی جزئیات و ویژگی‌های منحصر به فرد هر گروه اجتماعی می‌پردازد. در این زمینه، «سیاست تفاوت» به معنای توجه به تفاوت‌های اجتماعی، جنسیتی، قومی و طبقاتی در تحلیل‌های تاریخی است. این رویکرد به ویژه در مطالعات زنان بارز است، زیرا یاحسینی به‌طور خاص به تاریخ‌نگاری زیست روزمره  زنان و تاریخ‌نگاری از پایین پرداخته است. او با نقد روایت‌های تاریخی مسلط که معمولا از دیدگاه طبقات حاکم و مردانه نوشته شده‌اند، به بررسی تاریخ از منظر گروه‌های فرودست، به ویژه زنان، می‌پردازد. یاحسینی تلاش می‌کند تا تجربه‌ها و دیدگاه‌های زنان را که غالبا در تاریخ‌نگاری جریان اصلی نادیده گرفته شده‌اند، به صراحت مطرح کند. البته ناگفته نماند که در سه دهه گذشته نوع نگاه قاسم یاحسینی به حوزه تاریخ در همان قالب مذکور بوده است و در سال‌های اخیر با گونه‌ای از بازاندیشی و بازنگری انتقادی در مطالعات خویش به چشم اندازهای جدید و نو در مطالعات تاریخی دست یافته است. آنچنان که وی پروژه تحقیقاتی جدید خویش را بر پایه تاریخ از پایین صورت بندی کرده است. در واقع، سیاست تفاوت در نظر یاحسینی به معنای به چالش کشیدن یکسان‌سازی‌های تاریخی و فرهنگی است که موجب حاشیه‌نشینی و نادیده گرفتن تاریخ گروه‌های مختلف جامعه می‌شود. در این مسیر، او اهتمام جدی در  پرداختن به زندگی روزمره مردم عادی، تحلیل‌های طبقاتی و جنسیتی و روایت‌های خاموش شدگان تاریخ دارد.

به طور کلی، سیاست تفاوت در آثار یاحسینی، تلاشی برای ایجاد شکاف در روایت‌های ایدئولوژیک تاریخ است که در آن‌ها صدا و دیدگاه‌های گروه‌های مختلف جامعه، به‌ویژه زنان، نادیده گرفته می‌شد. استفاده از سیاست تفاوت در آثار یاحسینی منجر به بازنگری در روایت‌های تاریخی می‌شود. او با شکستن قالب‌های مسلط و ارائه دیدگاه‌های متنوع و متعدد (چهل تکه)، تاریخ را از منظر گروه‌های حاشیه‌نشین و به ویژه زنان بازتاب می‌دهد. این رویکرد نه تنها تنوع تجربه‌های انسانی را به نمایش می‌گذارد، بلکه به ایجاد فضایی برای گفت‌وگوی بیشتر و جامع‌تر در تاریخ‌نگاری کمک می‌کند.

 

ناجنبش زنان

قاسم یاحسینی با تمرکز بر جنبش‌های زنان، روایتی را برجسته می‌کند که در آن زنان عادی و ناشناخته، نقش‌های کلیدی در تحولات اجتماعی ایفا کرده‌اند. این نوع نگاه، کاملا در چارچوب تاریخ از پایین قرار می‌گیرد، چرا که بر مشارکت زنان در تغییرات اجتماعی و فرهنگی در سطوح خرد و کلان تأکید دارد. در نوشته‌های او، جنبش‌های زنان صرفا به فعالیت‌های رسمی و علنی محدود نمی‌شود، بلکه شامل تلاش‌های پنهان در شبکه‌های مردمی است که زنان در دل آن‌ها نقشی محوری ایفا کرده‌اند.

مفهوم «ناجنبش» در آثار یاحسینی، به شکلی ظریف‌تر با تاریخ از پایین پیوند می‌خورد. او نشان می‌دهد که چگونه کنش‌های روزمره و ظاهرا غیرسیاسی زنان، مانند تغییر در لباس، شیوه تربیت فرزندان، یا مقاومت‌های فردی در برابر قواعد اجتماعی، عملا در دل خود نوعی از مبارزه و تغییر را پنهان دارد. این کنش‌ها، هرچند در روایت‌های تاریخ رسمی به چشم نمی‌آیند، اما بخشی از تاریخ غیررسمی و مغفول زنان هستند که در چارچوب تاریخ از پایین، ارزشی بنیادین پیدا می‌کنند. در آثار یاحسینی مانند زندگی بانوشوکت سلامی، نمونه‌هایی از زندگی زنان در جامعه ایران معاصر ارائه می‌شود که در آن‌ها، مقاومت و تلاش برای تغییر، نه در قالب شورش‌های آشکار، بلکه در دل زندگی روزمره متبلور شده است. برای مثال زنان در محیط‌های روستایی و شهری کوچک: او نشان می‌دهد چگونه زنان در این فضاها از طریق همکاری‌های جمعی یا حتی مقاومت‌های فردی در برابر سلطه‌های سنتی، تغییرات تدریجی و عمیقی ایجاد کرده‌اند.

در مجموع، یاحسینی با ترکیب مفاهیم جنبش و ناجنبش، نوعی از تاریخ‌نگاری را ارائه می‌دهد که در خدمت تاریخ از پایین قرار می‌گیرد. او با بازتاب تلاش‌های آگاهانه و ناخودآگاه زنان در تغییرات اجتماعی، مرز میان تاریخ رسمی و غیررسمی را می‌شکند و نشان می‌دهد که چگونه تاریخ زنان، در لایه‌های زیرین جامعه، پویایی و تحول را به پیش برده است. این دیدگاه، دعوتی است به بازخوانی تاریخ از چشم‌اندازی که به جای قهرمانان بزرگ، بر زندگی عادی‌ترین کنشگران اجتماعی تمرکز دارد. در این چارچوب، او به نوعی از مقاومت و کنش‌های غیررسمی زنان اشاره می‌کند که برخلاف جنبش‌های ساختارمند، در قالب اعتراضات آرام، رفتارهای روزمره و تغییرات خرد در زندگی اجتماعی بروز پیدا کرده است. این ناجنبش‌ها، اگرچه ممکن است در نگاه اول غیرمنسجم یا پراکنده به نظر برسند، اما در نهایت به شکل‌گیری تغییرات اجتماعی عمیق و ماندگار منجر شده‌اند.

 

معاصر شدن

معاصر شدن به معنای تطبیق و هماهنگی مطالعات تاریخی با شرایط و نیازهای زمان حاضر است. در این راستا، مطالعات تاریخ از پایین با تمرکز بر تجربیات و دیدگاه‌های گروه‌های حاشیه‌نشین، به بازنگری در مفاهیم و روش‌های تاریخی سنتی کمک می‌کند. یاحسینی با استفاده از رویکرد تاریخ از پایین، تاریخ را به عنوان فرآیندی پویا و مرتبط با تغییرات اجتماعی و فرهنگی معاصر معرفی می‌کند. او معتقد است که فهم تاریخ از دیدگاه‌های مختلف و گروه‌های مختلف اجتماعی می‌تواند به درک بهتر مسائل معاصر و یافتن راه‌حل‌های مناسب‌تر کمک کند. معاصر شدن مطالعات زنان در آثار یاحسینی باعث شده تا مسائل و چالش‌های فعلی زنان در جامعه با دیدگاهی تاریخی بررسی شوند. این رویکرد به زنان امکان می‌دهد تا نه تنها تجربیات گذشته خود را درک کنند، بلکه با تحلیل تاریخی، راهکارهایی برای بهبود وضعیت فعلی خود ارائه دهند. معاصر شدن به این معنا که در روشنایی‌های زمانه خود باید به دنبال تاریکی و در تاریکی‌های روزگار به دنبال روشنایی بود، تا بتوان مطابق با عصر زمانه خود به پیش رفت.

سید قاسم یاحسینی با استفاده از سیاست تفاوت، مطالعات تاریخ از پایین و تمرکز بر نقش زندگی روزمره زنان، به یک بازنگری جامع و انتقادی در تاریخ‌نگاری و مطالعات زنان پرداخته است. آثار او نشان می‌دهد که چگونه این رویکردها می‌توانند به درک عمیق‌تر و جامع‌تری از تاریخ و نقش زنان در آن منجر شوند. علاوه بر این، معاصر شدن از طریق مطالعات تاریخ از پایین، امکان تطبیق دانش تاریخی با نیازهای زمان حاضر را فراهم می‌آورد و به ایجاد راهکارهای مؤثرتر برای مسائل اجتماعی کمک می‌کند.

به زعم من قاسم یاحسینی در طول سالیان اخیر و پس از بازاندیشی و بازنگری انتقادی در خود و اندیشیده‌های خود، می‌توان ایشان را براساس نظریه والتر بنیامین، پرسه زن آوانگارد مطالعات زنان قلمداد نمود.

 

*این مطلب در چارچوب تفاهم‌نامه با انجمن‌های هامون و ارتباطات بوشهر منتشر می‌شود.