دامیان کارینگتن برگردان ملیحه درگاهی
توضیح عکس : مرد یمنی در حال تفتیش قایقی است که در سد خشک شده واقع در حاشیه شهر صنعا رها شده است.
یافته های جدید نشان می‌دهند که چهار میلیارد نفر با کم آبی شدید مواجه اند. کمبود آب هر ساله دو سوم از جمعیت جهان، بیش از چهار میلیارد نفر، را به مدت یک ماه متأثر از خود می‌سازد. افشاسازی‌ها نشان می‌دهند بحران کم آبی، یعنی یکی از خطرناکترین چالش های پیش روی جهان، خیلی وخیم تر از آن چیزی است که پیشتر تصور میشد. تحقیقات جدید همچنین آشکار کرده اند که ۵۰۰ میلیون نفر در مکانهایی زندگی می کنند که مصرف آب دو برابر یک سال کامل پر باران است، با به راه افتادن سفره های آب زیرزمینی این میزان بارش آنها را به شدت آسیب پذیر می کند. بسیاری از مردم که از منابع آبی شکننده برخوردارند در هند و چین زندگی می کنند، اما دیگر مناطق مشخص شده در نقشه (تصویر الصاقی) مربوط به ایالات متحده‌‌ی مرکزی و غربی، استرالیا و حتی شهر لندن هستند.
چنانچه ارزیابی ها نشان می دهند این مشکلات آب که قرار است همراه با رشد جمعیت و افزایش مصرف آب – بویژه بواسطه خوردن گوشت – وخیم تر شوند، رو به افزایش هستند. در ماه ژانویه مجمع اقتصاد جهانی بحرانهای آبی را در کنار تغییرات آب و هوایی و مهاجرت دسته جمعی به عنوان یکی از سه خطر بزرگ آسیب‌رسان به مردم و اقتصاد در دهه‌ی بعدی، معرفی کرد. کشورهایی مثل سوریه همزمان با سه خطر مواجه هستند: مطالعات اخیر گویای این بوده که تغییرات آب و هوایی احتمال وقوع خشکسالی شدید سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰ را خیلی بیشتر کرد و خشکسالی منجر به مهاجرت دسته جمعی خانواده های کشاورز به شهرها شد. پروفسور آریِن هوکسترا (Arjen Hoekstra)، استاد دانشگاه توئنته در هلند و کسی که ارزیابی های جدید را به عمل آورده می گوید: “اگر به مشکلات زیست محیطی نگاهی بیندازیم، یقینا [کمبود آب] مهترین معضل محسوب می شود.” “یکی از مناطق که وضعیت بسیار بسیار بحرانی دارد یمن است.” طی چند سال آینده منابع آبی یمن به پایان می رسد، اما مناطق دیگر از جمله پاکستان، ایران، مکزیک و عربستان سعودی همزمان با خالی شدن مداوم منابع آب زیرزمینی در زمانی که به عاریت گرفته شده، زندگی می کنند. هوکسترا همچنین حوزه آبگیر موری دارلینگ( Murray-Darling) در استرالیا و میانه غربی ایالات متحده را مورد توجه قرار داده است. “منابع آبی زیرزمینی عظیم اوگالالا (Ogallala) در این ناحیه استقرار یافته که رو به اتمام است.” او بیان داشت که حتی شهرهای ثروتمندی همچون لندن در انگلستان در شرایط ناپایداری به سر می بردند: طی مدت زمان طولانی “شما در نواحی اطراف برای حفظ آبی که به سمت لندن جریان دارد، آب در اختیار ندارید.”
مطالعات اخیر که روز جمعه در مجله پیشرفتهای علمی منتشر شده است اولین بررسی برای آزمون کمبود جهانی آب با مبنای ماهیانه و تفکیک پذیری ۳۱ مایل یا کمتر محسوب می شود. این ارزیابی داده ها را از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۵ مورد تحلیل قرار داد و به کم آبی شدیدی – کمبود آب شدید آن هنگام تعریف می شود که استفاده از آب بیش از دوبرابر میزان ذخیره مجدد آب باشد – پی برد که ۴ میلیارد نفر را دست کم یک ماه در سال تحت تأثیر خود قرار می دهد. “نتایج حاصل دلالت بر این موضوع دارند که شرایط جهانی آب بسیار وخیم تر از آن چیزی است که مطالعات پیشین نشان می دادند. بررسی ها برآورد می کردند که کم آبی جمعیتی بین ۱.۷ تا ۳.۱ میلیون را تحت شعاع خود قرار می هد.” به علاوه ارزیابی جدید نشان داد که ۱.۸ میلیون نفر برای حداقل نیمی از سال از کم آبی شدید رنج می برند. کشاورزی بزرگترین مصرف کننده آب است و جمعیت رو به رشد جهان به غذای بیشتری نیاز دارند. به علاوه نظر به اینکه مردم با افزایش درآمدها گوشت بیشتری می خورند، تغییر رژیمهای غذایی اثر عمده ای بر افزایش مصرف آب داشته است. هوکسترا عنوان کرده است که “گرفتن یک دوش کوتاه‌مدت تر پاسخی به معضل جهانی نیست”، به دلیل اینکه فقط ۱ تا ۴ درصد از مصرف شخصی آب قابل شرب در خانه صورت می گیرد در حالیکه ۲۵ درصد آن از طریق مصرف گوشت است. بیش از ۱۵۰۰۰ لیتر آب برای تولید یک کیلوگرم گوشت گاو استفاده می شود، تقریبا همین میزان آب نیز برای آبیاری محصولات کشاورزی مختص تغذیه گاو مصرف می شود. از دیگر جنبه های منحصر به فرد تحقیق جدید این بود که الزامات آبی زیست محیطی را نیز شامل می شد، به عنوان مثال نیاز بود از این امر اطمینان حاصل شود که زندگی آبی در رودخانه ها و دریاچه ها باقی خواهد ماند. ماهی می تواند یکی از منابع مهم غذایی برای انسانها باشد که از راههای آبی برای حمل و نقل استفاده می کند. حتی فقط یک ماه کمبود آب شدید اثرات ویران‌کننده ای بر سلامت رودخانه دارد، بنابر نظر هوکسترا: “یک رودخانه‌ی خالی رودخانه نیست.” رودخانه کلورادو در غرب ایالات متحده و رودخانه زرد در چین، از جمله رودخانه هایی هستند که قبل از رسیدن به انتهای مسیرشان خشک می شوند، یا نزدیک است که در چنین موقعیتی قرار گیرند. دیوید تیکنر (David Tickner) مشاور ارشد آب شیرین در WWF (World Wide Fund for Nature) انگلستان می گوید: “این مقاله مجددا اشاره به فوریت این چالش دارد. میلیاردها انسان و نظامهای اقتصادی بسیاری به دلیل خطرات مربوط به آب که بهتر می توان آنها را مدیریت کرد، به صورت فزاینده ای متحمل خسارت می شوند. زیانهای مشابه سبب فروپاشی حیات وحش آبزیان در سراسر جهان هستند.” هوکسترا معتقد است سرپوشهای حفاظتی آب مصرفی بایستی در تمامی حوضه های رودخانه ای نیز استقرار یابند، شرکتها باید در مورد اینکه چه مقدار آب برای تولید محصولاتشان مورد نیاز است شفاف بوده و در پی کاهش آن باشند، در عین حال سرمایه‌گذاران باید پایداری آب را در تصمیم‌گیری‌هایشان ادغام کنند.
گاردین، ۱۲ فوریه ۲۰۱۶