انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

درباره مجموعه از میان

مجموعه «از میان» در واقع حاصل گردآوری طراحی‌های من از چهار مجموعهٔ «در کوچه پس کوچه‌های ایران»، «زمان ما»، «ایده‌های آزاد» و «داده‌نگاری‌ها» است. این طرح‌ها از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۷ شامل ۱۳ دفترچه می‌شوند که در ابتدای هر دفترچه بازه زمانی این طراحی‌ها معین گردیده است. این مجموعه راوی تمام ۱۰ سال جستجوی من در دوران نوجوانی و جوانی است که از میان تمام فرازونشیب‌های روحیم مانند تمام همسالانم شکل گرفته است، با این تفاوت که موهبتی برای یادداشت به زبان تصویر داشتم. «از میان»، از تمام سفرها، بیماری‌ها، آرزوها و حسرت‌های من، اساتید، اشخاص و زمان من انتخاب شده است. هدف برگزاری این نمایشگاه، نمایشی از قدرت قلم من نبوده و نیست چرا که هنرمندانی بسیار قدرتر در همین دانشگاه حضور دارند تا با هنر خود حیرت همگان را برانگیزانند؛ هدف نمایشگاه نوع روش زندگی دانشجویی من از دوران آمادگی برای کنکور کارشناسی، تاکنون است. روشی که جهت اثبات توانایی‌هایم انتخاب کرده بودم و به دلیل مشکلات جسمی و کلامی باید اول کارم صحبت می‌کرد تا میل و حوصله شنیده شدن را پیدا کنم. روشی برای فرصت تنفس در سفرهای دانشجویی به چهار طرف ایران برای تنها شدن است. روشی برای نگاشتن خاطرات، به تصویر است. روشی برای نزدیک شدن به اشخاصی که نمی‌توانستم لمسشان کنم، همچنین معماری‌ها و روابط فضاهایی که باید کشفشان می‌کردم. طراحی روشی برای نزدیک شدن است. برگزاری این نمایشگاه در کتابخانهٔ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران مدیون آقای نادر مطلّبی کاشانی و آقای رسول جعفریان است.

در کوچه پس کوچه‌های ایرانآغاز مجموعه «درکوچه پس کوچه‌های ایران» به اوایل سال‌های تحصیل من در دوره کارشناسی برمی گردد که از خلال مسافرات‌های دانشجویی و کاری شکل گرفته است. بناها، روستاها و شهرهایی که از پی گز کردن کوچه و پس کوچه‌های آن به تماشا و طراحی نشسته‌ام. جایگزینی برای پیشینه طراحی‌های فیگوراتیو به جای تکالیف معماری و اسکیس‌های مهندسی، خطوط بی‌روح و بدن‌های سیمانی. در اواخر دوره کارشناسی بعد از سفرهای متعدد، و ورود به دوران کارشناسی ارشد تدریجاً قلم قدرت گرفت و طراحی عادتی شد در کنار هر مسافرت و منظره‌ای. اوقاتی که تنها بودی و یا خودت را از جمع همراهان جدا می‌کردی. با طراحی به درک بنا و فضا نزدیک می‌شدم. تجربه‌ای در محیط شکل می‌گرفت، کودکان محلی که دورم را می‌گرفتند، توریست‌های فرنگی که به نظاره می‌ایستادند، آفتابی که بی‌ملاحظه می‌تابید تا رمق از رمقم ببرد و سرمایی که نمی‌توانست انگشتانم را از حرکت بازدارد. در آن لحظات معنا داشتم.

زمان مااین مجموعه هنوز در حال تکامل است. در بردارنده چهره‌هایی که در زمان ما، با من یا بر من برخورد مؤثر داشته‌اند. این برخورد فارغ از هر نوع ارزشگذاری خوب یا بد است. فارغ از کوچک‌نمایی و بزرگ‌نمایی است. امکانی برای رابطهٔ شخصی بیننده با فرد است. شباهت‌ها نسبی تعریف شده‌اند و هرگز بدنبال شبیه‌سازی محض نبوده‌ام. تنها چهره درونی شده این افراد هستند که از قلم برآمده‌اند، گاه خشن، گاه عجیب و یا طبیعی.
· ایده‌های آزاداین مجموعه، عمدهٔ طراحی‌های من را شامل می‌شود. تمام خاطرات تصویری، ایده‌هایی برای کارهای بزرگتر در آینده و یا طرح‌هایی برگرفته از ادبیات که همچنان در حال تکمیل هستند. طبقه‌بندی این بخش در حال حاضر کار دشواری بود زیرا با هدف مشخصی، ایده یا فرمی را دنبال نمی‌کرد اما مجموعه‌ای «مردانه با شعر» در دل خود دارد که درحال رشد است و اگر فرصتی باشد در آینده به طور مستقل مطرح خواهد گردید.

داده‌نگاری‌ها
· بخشی از طرح‌ها داده‌نگاری‌ها را شامل می‌شود که در موسسه انسان‌شناسی و فرهنگ در طی چند سال گذشته به‌تدریج نسخه الکترونیکی و رایگان آن در دسترس همه قرار گرفته است. محتوای این داده‌نگاری‌ها میراث فرهنگی و علوم اجتماعی است. در واقع ایده اولیه بالا بردن سطح آگاهی عمومی و کاربردی کردن اطلاعات در سطوح مختلف بود که با داده‌نگاری‌ها از طریق مصورسازی و انتقال اطلاعات، امکان استفاده راحت‌تر شده و سرعت درک بالاتر رفته است.

قدردانی
واژه­ ها کمتر از آنند تا بتوانم شرح زحمات و سختی­های پدرومادرم را بیان کنند، و ضعیف تر از آنچه زحمات استاد عزیزم ناصر فکوهی را میزان شوند. معلمی که حضورش زاویه های جدیدی از زندگی و درک را برایم ممکن ساخت. معلمی که شوق پرسشگری را در من احیا کرد و برای ادامه مسیر، تفاوت­های ناخوشایند را برایم ممکن ساخت. معلمی که بی­دریغ است و هست. آقای کاشانی عزیزم که امید را در دلم روشن کرد و روشن است. دکتر منصور فلامکی و استاد محمدرضا اصلانی که از حضورشان بسیار آموختم. و در آخر از تمام اساتیدی که تلاش­های مرا در دل و در صورت به سخره گرفتند نهایت سپاسگزاری را دارم، آنانی که سوء استفاده کردند و مرا طرد کردند و به من آموختند که برای ادامه: “تنها و تنها باید تلاش کرد، تلاشی برای دوری، تلاشی برای نزدیکی، به خود.”

عنوان: قلعه سیراف، سیراف
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: در کوچه پس کوچه­های ایران
توضیح: در سفردو هفته­ ای کنار حاشیه خلیج فارس از بوشهر تا هرمز که تنها رفته بودم، شبی در سیراف مهمان یکی از اهالی شدم و صبح من را به همراه اردوی دختر بچه­ های دبستانی راهنمایی کردند.

عنوان: خانه ­ای در روستای اورامان تخت، اورامانات
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: در کوچه پس کوچه­ های ایران
توضیح: در سفری کاری با تیم دفتر نامزدی پرونده­های ثبت جهانی ایران در لیست یونسکو برای آموزش دانشجویان دوره کارشناسی دکتر محمد حسن طالبیان رفته بودیم که بعد از ظهر­ها با آقای بابک صدیقی عکاس دوست­داشتنی راهی می­شدیم او در پی عکاسی و من در پی طراحی.

 

عنوان: گنبد سلطانیه، زنجان
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: در کوچه پس کوچه­ های ایران
توضیح: در سفر دانشجویی دوران کارشناسی مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی به بازدید گنبد سلطانیه رفته بودیم.

 

عنوان: سه خط طلا، قطعه تهران-شمال راه­ آهن سراسری ایران
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: در کوچه پس کوچه­های ایران
توضیح: این طراحی در پروژه­ پرونده نامزدی ثبت جهانی راه­آهن سراسری ایران و پایان نامه­ کارشناسی ارشد خودم مورد استفاده قرار گرفت که بخش مهمی از میراث مدرن و صنعتی ایران محسوب می­شود.

عنوان: مجموعه آرامگاهی بایزید بسطامی، بسطام

اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)

تکنیک: راپید روی کاغذ

مجموعه: در کوچه پس کوچه ­های ایران

توضیح: برای پایان­نامه دوست خوبم محمد احمدیان هروی به بسطام رفته بودیم و صبح زود که رسیدیم این طراحی را کشیدم.

 

عنوان: مسجد جامع دامغان، دامغان
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: در کوچه پس کوچه­ های ایران
توضیح: سفری تنها به شهر دامغان برای پروژه­ای پژوهشی که بعد از حضور و مطالعه این شهر تاریخی اهمیت این شهر من را تا همیشه شگفت­ زده کرد.

عنوان: تجارتخانه ایرانی، بوشهر
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: در کوچه پس کوچه­های ایران
توضیح: سفری برای پروژه طرح باززنده­سازی بافت تاریخی بوشهر در ترم سوم دوران کارشناسی ارشد داشتم که طراحی­های زیادی از این شهر زیبا و تاریخی انجام دادم.

عنوان: میدان رسالت، تهران
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: در کوچه پس کوچه­ های ایران
توضیح: یکی از غروب ­های تهران بود که از روی پل عظیم الجسته میدان رسالت می­گذشتم. ارتفاع زیاد است و سرعت رفت­ وآمد بالا.

عنوان: پرواز قله را خواب دیده بود
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: ایده­ های آزاد
توضیح: در دورانی که سعی می­کردم از افسردگی خارج شوم. امید­های واهی که هر روز با طلوع خورشید با خود زمزمه می­کردم.

عنوان: «در یک بهار به خاطر دارم، در زیر شاخه ­های درختان، عروس هیچ عقیده­ ای به آینده نداشت»
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: ایده­های آزاد
توضیح: طرحی برای شعری از احمدرضا احمدی

 

عنوان: «به نظاره ایستاده بود، تا در جهان را بگشایی»
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید و ماژیک روی کاغذ
مجموعه: ایده­های آزاد
توضیح: طراحی برای شعری از احمدرضا احمدی

عنوان: Lettuce Man
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید، ماژیک و مداد رنگی روی کاغذ
مجموعه: ایده­ های آزاد

عنوان: Norwegian Wood
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید و ماژیک روی کاغذ
مجموعه: ایده­های آزاد
توضیح: برای کتاب Norwegian Wood اثر هاروکی موراکامی

عنوان: «بزن بر طبل رسوایی»

اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)

تکنیک: راپید و روان نویس روی کاغذ

مجموعه: ایده­ های آزاد

 

عنوان: Wonder land hard-boiled and end of the world
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید و ماژیک روی کاغذ
مجموعه: ایده­های آزاد
توضیح: برای کتاب Wonder land hard-boiled and end of the world اثر هاروکی موراکامی

 

عنوان: میگرن
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید و روان نویس روی کاغذ
مجموعه: ایده­های آزاد
توضیح: برای سردردهایی که تمامی ندارند و ذهنی که رهایی نیافته

 

عنوان: چهره محمد بیات
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: زمان ما
توضیح: جراح فک و صورت که من را ۶ باز جراحی کرده و این یکی از ده­ ها پرتره­ای است که در دوران نوجوانی از او کشیده­ ام.

عنوان: چهره حسین علیزاده
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: زمان ما
توضیح: آهنگ­ساز و نوازنده­ای که به موسیقی او مدیون هستم و مهر بسیار در دلم دارد.

عنوان: چهره هاروکی موراکامی
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: زمان ما
توضیح: نویسنده­ ای که باید زودتر با او آشنا می­شدم. کسی که ساده می­گوید و خوب و بد را بی­ ارزش.

عنوان: چهره ایرج افشار
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: زمان ما
توضیح: قله­ ای که تنها با توصیفات آقای نادر مطلبی کاشنی او را دیده­ ام.

عنوان: چهره محمدرضا اصلانی
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: زمان ما
توضیح: فیلم­سازی که سختی را زیسته و راه را باور کرده است. بسیار از حضور او غیرمستقیم آموخته­ ام.

عنوان: چهره حسین امانت
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: زمان ما
توضیح: معمار

عنوان: چهره یوشیفوسا سکی
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: زمان ما
توضیح: ایران­ شناس و موسیقی­ دانی ژاپنی که افتخار هم­ صحبتی با او را هرگز فراموش نخواهم کرد.

عنوان: چهره کملش پاتل
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: زمان ما
توضیح: استاد هندی

عنوان: خود­نگاره، صداها
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: خودنگاره­ ها
توضیح: صداهایی که آزارم می­ دهند.

عنوان: «چیزی بالای سرش می­ ایستاد و هوا را تاریک می­ کرد؛ از جا نمی­ جنبید، چیزی در هوا آهیخته می­ شد؛ چیزی بی­حاصل و تیز؛…»
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید و ماژیک روی کاغذ
مجموعه: خودنگاره ­ها
توضیح: جمله­ ای از کتاب خانم دالوی اثر ویرجینیا وولف

عنوان: مسیح، توماس و من
اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)
تکنیک: راپید روی کاغذ
مجموعه: خودنگاره ­ها
توضیح: برگرفته از تابلوی شک توماس اثر کاراواجو که به جای چهره­ مسیح و توماس چهره خودم را کشیده ­ام.

عنوان: خودنگاره

اندازه: آ۵ (۱۴.۵*۲۱ سانتیمتر)

تکنیک: مداد روی کاغذ

مجموعه: خودنگاره­ ها

توضیح: چهره نوجوانی پیش از شروع مجموعه دوم جراحی­ ها

این نوشته شامل ۲۸ تصویر است.

این نوشته قبلا در ویژه‌نامه نوروزی و سالگرد انسان‌شناسی و فرهنگ ۱۳۹۸ منتشر شده است.