دانشنامه اینترنتی فلسفه ترجمه ی امیر غریب عشقی
استاد راهنمای آلبر کامو در کنار پایان نامه وی چنین نوشته بود “او بیش از اینکه یک فیلسوف باشد یک نویسنده است”
نوشته‌های مرتبط
همان طور که قبلاً نیز اشاره شده بود، کامو خود را بیشتر یک نویسنده قلمداد می کرد و در برخی زمانها نیز بر اساس نوع فعالیت و شغلی که داشت، عناوین دیگری را نیز برای خود می پذیرفت، عناوین همچون، روزنامه نگار، فعال حقوق بشر ، رمان نویس و همچنین معلم اخلاق. مشخص بود که او هیچگاه با خوانده شدن به عنوان یک فیلسوف احساس راحتی نکرد. عنوانی که در نظر وی تداعی کننده شخیصتی خشک با چهار چوب های آکادمیک متداول، تفکر سیستماتیک، نگاهی منطقی و پیوسته و کلاً شخصیتی که دارای تزهای فکری دقیق و اندیشه ای مشخص تعریف می شوند .
– البته این بدان معنی نیست که وی را فاقد اندیشه و یا فردی که فاقد ایده های فلسفی و فکری می باشد تلقی کنیم . بلکه به این معنی است که وی را نمی توان بعنوان فیلسوفی حرفه ای، آکادمیک، همچون سارتر و هایدگر تلقی نمود. به عنوان مثال، توجه بسیار کمی به مفهوم متافیزیک و جهان شناسی داشت (یکی از دلایلی که وی همواره عنوان می کرد تا وی نشان دهد که وی اصولا فردی اگزیستانسیا لیست نیست). بطور خلاصه، می توان چنین گفت که وی اصولاً یک فیلسوف نظری و یا یک تئوری پرداز فکری نبود. در واقع وی و اندیشه وی معطوف به زندگی زمینی و واقعایت سیاسی روزمره زندگی اجتماعی انسان بود.
A) پیش زمینه و عوامل موثر
– اصولاً وی بعنوان یک کاتولیک، تعمید داده شد، رشد کرد و تحصیل کرد و بعنوان فردی با نگاهی احترام آمیز به کلیسا باقی ماند. اما چنین نیز می توان گفت که وی با یک بی اعتقادی طبیعی و غریزی به ماوراء طبیعه به دنیا آمد. وی در دوران جوانی، علاقه عجیبی به ستایش خورشید، داشت. علاقه ویژه وی به طبیعت به عنوان یک جوان، بسیار بیشتر از گرایش وی به ایمان و تقوا بود . این حقیقت را نمی توان انکار کرد که ادبیات و فلسفه مسیحی، تاثیر غیر قابل انکاری بر افکار و سیر اندیشه وی و بعدها، رشد وی بعنوان یک روشنفکر داشته است. طبیعتاً بعنوان یک دبیرستانی، کامو، انجیل را مطالعه کرده بود، آثار روحانیون و عرفای بزرگ مسیحی از جمله سنت ترزا (St.theresa) سنت جان (St.john) را خوانده و با آثار و اندیشه های سنت آگوستین (St.Augustine) که بعدها تبدیل به موضوع پایان نامه دوران لیسانس وی شد، آشنایی پیدا کرده بود .
– او در کالج جذب آثار کی یرکی گارد شد، کسی که پس از سنت آگوستین بیشترین تاثیر را بر افکار و اندیشه های وی داشت. دراین دوران وی همچنین با آثار شوپنها ورو نیچه نیز آشنا گردید، دو نویسنده ای که به یقین، تاثیر عمده ای بر شدت دیدگاههای بدبینانه و غیر مذهبی وی داشتند . در مرحله بعدی نیز، تاثیرات عمده فیلسوفان دوره مدرن از جمله دکارت و اسپینوزا و برگوسن و و همزمان دیدگاههای نویسندگان فلسفی از جمله استاندال ملویل (Melville) داستابوفسکی و کافکا، بر دیدگاهها و افکاروی کاملاً مشهود وقابل مشاهده می باشد.
(b اولین نمونه های اندیشه های فلسفی کامو ابتدا در دو اثر وی به نامهای پشت و رو (Betwixt and Between) (1937) و عیش (Nuptiala) (1938) مطرح گردید . در این اثاروی دیدگاههای خود را در مورد لذت گرایی همچنین ستایش طبیعت و زندگی غریزی را شرح می دهد . به سبک سنت شاعرانه رمانتیک نویسنده هایی همچون ریکله (Rilke) و والاس ایستیونس (Wallace Stevens) او توجه به اخرت را رد کرده و توجه به دم را غنیمت و استفاده از زندگی کنونی به عنوان یک فرصت را توصیه می کند . او می گوید که هیچ رستگاری دیگری وجود ندارد . تنها لذت ممکن آگاهی و زندگی طبیعی است. تنها حیات، این زندگی است که در اختیار ما می باشد، و آن نیز به اندازه کافی است . آسمان، دریا، کوه و صحرا زیبایی های خودشان را دارند و تصویر جالبی از بهشت را ترسیم می کنند .
– منتقدی به نام جان کروک شانک ( John Cruikshank ) اظهارمی دارد که در این زمان اندیشه کامو در مرحله الحاد خام می باشد. او در حال بیان احساسات بوجود آمده خود از زندگی به سبک مدیترانه ای می باشد . این تفکر در مرحله ابتدایی و خام بوده و حالت رمانتیکی و ا حساساتی و در ضمن بسیار هم ساده و غیر پیچیده دارد و اصولاً فاقد کمال تئوریک و وضوح می باشد . به عبارت دیگر اگر به پیش زمینه تئاتری کامو و ترجیح وی بر بیان و ارائه دراماتیک حوادث نظر کنیم، می توانیم به ریشه این بیان احساس وی پی ببریم . در اصل این نوعی ساده انگاری خواهد بود اگر فلسفه کامو در مورد مفهوم طغیان را صرفاً بخواهیم از میان سطور کتاب پشت و رو (۱۹۳۷) و شخصیت کالیگولا (که نماینده ای ویژه از جنس افراد افراطی و یا دیوانه برای بیان نظرات نویسنده می باشد) بشناسیم. همچنین این حکم درمورد ایده های مطرح شده در کتاب عیش (۱۹۳۸) نیز صادق است ، چرا که وجود او به عنوان فردی سرشار از نیروی حیات و نوآور نمی تواند محدود به ایده های مطرح شده در این دو اثر باشد.
-به هرحال جدای از ارزیابی ما در مورد ایده های مطرح شده در کتاب “عیش” و “پشت و رو” روشن است که این آثار اولیه کامو از اهمیت بالایی برخور دارند، گر چه نسبتاً خام و ساده می باشند، اما پله تکامل اندیشه فلسفی کامو و نشان دهند تفاوت معنی دار افکار وی با فیلسوفان مشهور هم عصر خود می باشد . اصولا در کتاب عیش، کامو هنوز جوانی است بیست و پنج ساله ، و متاثر از نیروی جوانی و حیات. در این مرحله او در حال تجریه دو مفهوم انگیزه و جسارت جوانی است . ترکیبی از احساساتی که محصول زندگی همزمان در دو حوره ادبیات رمانتیک و تجربه زیستن در خیابان بکلور (Belcourt ) بود . در این دوران، او ازدواج کرده و جدا شده بود . در فقر قد کشیده بود، در معرض تهاجم یک بیماری جدی بود. او اشتیاق عجیبی به هوای پاک، فضای باز، رویاهای رنگی، چشم اندازهای باز و گسترده و شوقی ویژه به جدال با جهانی بزرگت تر داشت و اصولاً کاموی این سالها (۳۸-۱۹۳۷ )متفاوت و متمایز از کامویی بود که بعدها حدود بیست سال بعد در استکهلم روی سکوی جایزه نوبل رفت .
– کامور جوان انچنان که گفته شده ، در این دوره به شدت احساساتی و لذت جو ،بسیار شیک پوش و جمال پرست بود. که قابل مقایسه با کاموی تلخ و تندخویی که بعدها در فرانسه مستقر شد هرگز نبود.
اونویسنده جوانی بود که در بیان اعتقاداتش به شدت احساساتی بود معتقد بود که زندگی بایستی بوضوح و به شدت ادامه پیدا کند و همراه با نافرمانی (اصطلاحی که به شدت از اندیشه های مهم و مورد علاقه وی بود و مهم تلقی می شد) وی همچنین نویسنده ای بود که علاقمند به دلایل و علت ها بود اما هنور تا تبدیل به شدن به نویسنده ای با شهرت جهانی که بدلیل جدیت بیش از حد در مورد مسائل اخلاقی و توجه به احساسات انسانی و مفهوم آزادی و عدالت مورد توجه قرار گیرد، فاصله داشت. در دهه ۱۹۳۰، کامو شاهد مناظر و حوادث خردکننده و مایوس کننده ای از جمله جنگ داخلی اسپانیا، ظهور فاشیسم، هیتلریسم، استالینسیم، خطر وقوع جنگ جهانی، سلاح های کشتار جمعی، و سلطه حوادثی از جمله نسل کشی و ترورها بود که مشخصه های عمده جهان در دروه ۱۹۴۵-۱۹۳۸ بود . او به شدت تحت فشار بود و سعی داشت به حوادث اطراف خود واکنش نشان دهد . در این دوران اندیشه فلسفی کامو در حال تکامل بود و هسته مرکزی این اندیشه نیز انسان گرایی و محور بودن ارزش های انسانی بود . این فلسفه تکامل یافته دیگر یک الحاد خام و ساده اندیشانه نبود در مقابل به شدت حساس به تحولات محیط و جهت گیری انتقادی داشت وبتدریج دارای هویت مشخص نیز گردید . او با افتخار و بدون شک نگاه بدبینامه ای داشت، اما در این نگاه از شیوه جدل و متعصبانه پیروی نمیکرد .او شخصیتی سرسخت، دیرباور و آرام ناپذیر بود .او به ادیان و عقاید به شدت احترام می گذاشت و اما همزمان هیچ همدلی نسبت به آنها نداشت . در نهایت او پیرو یک فلسفه تصدیق گرا بود که می پذیرفت و تصدیق می کرد و به روش خود به وحشت زندگی، مرگ و تنهایی انسان در جهان اشاره و تاکید می کرد .
(c ایده ها و عناوین
فارغ از اینکه چرا وی اقدام به تالیف درام، نمایشنامه، یا آثار غیر نمایشی کرده است اما روشن است که در آثار بعدی کامو نیز همان اندیشه های کامو البته به شیوه ای تکامل یافته تر بیان و تشریح شده است.این آثار شامل مفاهیمی از جمله پوچی، بیگانگی، خودکشی و نافرمانی می باشند، این مفاهیم انچنان در اثار واندیشه های کامو تنیده شده اند که هرگاه این کلمات را می شنویم نا خود آگاه به یاد کامو و آثارش می افتیم . اما درک جایگاه وی در فلسفه مدرن بدون درک و تشریح و تفسیر مختصری از هریک از این مفاهیم و نوع رابطه این مفاهیم با یکدیگر هرگز نمی تواند بیانگر جایگاه حقیقی وی و دیدگاههای اصیل وی باشد .
منبع : دانشنامه اینترنتی فلسفه Internet Encyclopedias of Philosophy (http://www.iep.utm.edu/camus)/ ) نویسنده : داوید سیمپسون(David Simpson) ،دانشگاه دی پول ( DePaul University ) یکصدمین سالگرد تولد آلبرکامو
http://www.anthropology.ir/albert-camus منابع مورد استفاده ومفید برای مطالعه بیشتر: Barthes, Roland. Writing Degree Zero. New York: Hill and Wang, 1968. Bloom, Harold, ed. Albert Camus. New York: Chelsea House, 1989. Brée, Germaine. Camus. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press, 1961. Brée, Germaine, ed. Camus: A Collection of Critical Essays. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall, 1962. Cruickshank, John. Albert Camus and the Literature of Revolt. London: Oxford University Press, 1959. Cruickshank, John. The Novelist as Philosopher. London: Oxford University Press, 1959. Kauffman, Walter, ed. Religion from Tolstoy to Camus. New York: Harper, 1964. Lottman, Herbert R. Albert Camus: A Biography. Corte Madera, CA: Gingko Press, 1997. Malraux, Andre. Anti-Memoirs. New York: Holt, Rinehart, and Winston, 1968. Thrody, Philip. Albert Camus, 1913-1960. London: Hamish Hamilton, 1961. Sartre, Jean-Paul. “Camus’ The Outsider.” In Situations. New York: George Braziller, 1965. Todd, Olivier. Albert Camus : A Life. New York: Alfred A. Knopf, 1997. دوست و همکار گرامی چنانکه از مطالب و مقالات منتشر شده به وسیله «انسان شناسی و فرهنگ» بهره می برید و انتشار آزاد آنها را مفید می دانید، دقت کنید که برای تداوم کار این سایت و خدمات دیگر مرکز انسان شناسی و فرهنگ، در کنار همکاری علمی، نیاز به کمک مالی همه همکاران و علاقمندان وجود دارد. برای اطلاع از چگونگی کمک رسانی و اقدام در این جهت خبر زیر را بخوانید http://anthropology.ir/node/11294
