علل اجتماعی سلامت و بیماری

معرفی کتاب “علل اجتماعی سلامت و بیماری” نوشته: ویلیام کاکرهام، ۲۰۰۷

Social Causes of Health and Disease: William C. Cockerham, Hardcover, 2007

بیشتر از نیم قرن است که جامعه شناسی پزشکی به عنوان یک زیر شاخه از روند کلی جامعه شناسی توسعه یافته است و در حال حاضر این حوزه موقعیت خود را در تحلیل های گسترده و بسیار دقیق از وضعیت اجتماعی سلامت و بیماری مشخص کرده است. در نگرش اجتماعی- پزشکی درباره علل سلامت و بیماری، توجه عالمان اجتماعی به نفوذ عوامل اجتماعی و محیطی معطوف شده است. بر این اساس آن ها دلایل بیماری را تنها در عوامل فیزیولوژیکی جستجو نمی کنند بلکه رهیافت بهداشت همگانی بیماری را در چشم انداز گسترده تری جای داده و بیماری را گذشته از این که پدیده ای جسمی می دانند، آن را با سبک زندگی و دیگر عوامل اجتماعی نیز پیوند می دهند. در این دیدگاه شرایط اجتماعی و محیطی از جمله تغییرات اجتماعی و فرهنگی، پیوستگی های اجتماعی، شعائر اجتماعی، روابط و حمایت اجتماعی، عامل موثری در سلامت، بروز بیماری و ارتقاء وضعیت بهداشتی تلقی می شود.

یکی از کتاب هایی که در این زمینه منتشر شده است، کتاب “علل اجتماعی سلامت و بیماری” (Social Causes of Health and Disease) نوشته ویلیام کاکرهام (William C. Cockerham) است. مطالب این کتاب در واقع بسط یک سخنرانی است که پرفسور ویلیام کاکرهام در ژانویه سال ۲۰۰۶ در دانشگاه منترال داشته اند. وی در این کتاب بر نقش فاکتورهای اجتماعی در مباحث مرتبط با سلامت و بیماری تاکید داشته و دلایل اجتماعی بیماری و سلامت را بررسی می کند. کاکرهام مباحث خود را با این نکته آغاز می کند که جامعه می تواند ما را بیمار کند و در ادامه دلایل این امر را شرح می دهد و آن را توجیه می کند.

کتاب “علل اجتماعی سلامت و بیماری” شامل ۲۳۲ صفحه بوده و در مجموع از هشت فصل تشکیل شده است که عبارتند از:

– علت اجتماعی سلامت و بیماری
– نظریه پردازی درباره سلامت و بیماری
– سبک زندگی سلامت
– قدرت و طبقه
– طبقه و سلامت: توضیح روابط
– سن، جنسیت، و نژاد و قومیت به عنوان متغیرهای ساختاری
– شرایط زندگی و محرومیت های محله ای
– سلامت و سرمایه اجتماعی

کتاب “علل اجتماعی سلامت و بیماری” برای اولین بار در سال ۲۰۰۷ توسط Polity Press منتشر شد و در سال ۲۰۰۸ تجدید چاپ شد. لازم به ذکر است که این کتاب به زبان انگلیسی بوده و تا کنون به فارسی ترجمه نشده است.

درباره نویسنده:
پرفسور ویلیام کاکرهام از جمله صاحب نظران معاصر در زمینه جامعه شناسی پزشکی است. وی استاد جامعه شناسی، پزشکی و بهداشت عمومی دانشگاه آلاباما در بیرمنگهام و متخصص مطالعه جنبه های بین المللی سلامت است. به طور کلی حوزه های علاقمندی و تمرکز تحقیقات وی عمدتا در زمینه های عمومی جامعه شناسی پزشکی، سالمندی، جامعه شناسی بیماری های ذهنی وهمچنین مطالعات فراملی و چند ملیتی سلامت و سبک زندگی سلامت می باشد.
وی در ۱۹۶۲ لیسانس خود را از دانشگاه Oklahoma دریافت کرد و در سال ۱۹۶۸ دوره فوق لیسانس خود را در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی به پایان رساند و سرانجام در ۱۹۷۱ موفق به دریافت دکترا خود از همان دانشگاه شد.
پرفسور کاکرهام درصدد بوده تا نظریات جامعه شناسی پزشکی معاصر را مستند و تبیین نماید و در اثری با عنوان ” جامعه شناسی پزشکی” به تبیین آن پرداخته است. وی معتقد است که گرایش نظریه جامعه شناسی در قرن بیست و یکم بیشتر در مسیر دیدگاه ساخت گرا بوده، و این دیدگاه در جامعه شناسی پزشکی انعکاس می یابد و در طول آن مخالفت با رئالیسم انتقادی صورت می گیرد. (کیوان آرا،۱۳۸۶ :۷۵)
پرفسور ویلیام کاکرهام مطالعه کاملی از سبک زندگی سلامت در روسیه و اروپای شرقی انجام داده است و در این بررسی با استفاده از چارچوب نظریه ای بوردیو نشان می دهد سبک های زندگی منفی، به عنوان اجبارهای اجتماعی اولیه، در اواخر قرن بیستم در روسیه و اروپای شرقی باعث کاهش امید زندگی شده است. یافته های این تحقیق نشان داد گروهی که بیشتر در معرض کاهش طول عمر بودند، افراد میانسال و مردان طبقه کارگر بودند. اوضاع زندگی این مردان و موقعیت نسبتا پایین و ضعیف آن ها در ساخت اجتماعی عادتی را پرورش می داد که مبتنی بر انجام اعمال غیر بهداشتی بود از جمله مصرف زیاد مشروبات الکلی، سیگار کشیدن، بی توجهی به رژیم غذایی و امتناع از ورزش. این نوع سبک زندگی باعث بالا رفتن بیماری های قلبی، تصادفات و یگر مشکلات بهداشتی می شد که نهایتا منجر به کوتاه شدن طول عمر می گردید.(همان: ۷۳) وی در حال حاضر در حال انجام پژوهشی مشابه در ژاپن است.
پرفسور کاکرهام رئیس گزوه دانشگاهی جامعه شناسی و نائب رئیس مرکز جامعه شناسی پزشکی است. به علاوه، او یکی از اعضای کمیته علمی بهداشت جهانی در مراکز پیشگیری و کنترل بیماری ها است و اخیرا منتخب هیات سازمان دهی کمیته تحقیقات جامعه شناسی سلامت انجمن بین المللی جامعه شناسی بوده است.
تا کنون مقالات و کتاب های متعددی از ایشان در آمریکا و کشورهای دیگر منتشر شده است. کتاب درسی وی در مورد جامعه شناسی پزشکی اخیرا در چین منتشر شده است. کارهای دیگر وی نیز در آلمان، نروژ، و ژاپن ترجمه شده است.

برخی از کتاب های منتشر شده پرفسور ویلیام کاکرهام به شرح زیر می باشد:

Medical Sociology: William C. Cockerham, Paperback, 2008
جامعه شناسی پزشکی
Sociology of Mental Disorder: William C. Cockerham, Paperback, 2005
جامعه شناسی اختلالات روانی
This Aging Society: William C. Cockerham, Paperback, 1996
جامعه سالمند
The Global Society: An Introduction to Sociology: William C. Cockerham, Hardcover, 1994
جامعه جهانی: مقدمه ای بر جامعه شناسی
Readings in Medical Sociology: Linda S. Heuser, Michael L. Glasser, William C. Cockerham, Book, 1998
مروری بر جامعه شناسی پزشکی
Health and Social Change in Russia and Eastern Europe: William C. Cockerham
Hardcover, 1999
سلامت و تغییرات اجتماعی در روسیه و اروپای شرقی
Dictionary of Medical Sociology: Ferris J. Ritchey, William C. Cockerham, Hardcover, 1997
دیکشنری جامعه شناسی پزشکی
Social Causes of Health and Disease: William C. Cockerham, Hardcover, 2007
دلایل اجتماعی سلامت و بیماری

Office: 134 B Ullman Building
Department of Sociology
Birmingham, AL 35294-3350
(۲۰۵) ۹۳۴-۸۶۷۹
Fax: (205) 975-5614
E-mail: wcocker@uab.edu

آدرس تماس با پرفسور کاکرهام:

منابع:
– کیوان آرا، محمود، اصول و مبانی جامعه شناسی پزشکی، اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اصفهان، ۱۳۸۶.
main.uab.edu/show.asp
http://people.brandeis.edu/~conrad/authors/cockerham.html
http://people.half.ebay.com/_W0QQmZbooksQQcidZ1023584973QQpgZ2
http://www.uab.edu/sbs/soc-cockerham