دیل ف. ایکلمن (Dale F. Eickleman) استاد مردم شناسی در کالج دارثموث/آمریکا از برجسته ترین متخصصان مسائل اجتماعی و فرهنگی خاورمیانه به شمار می رود که سال ها به پژوهش درباره ابعاد مردم شناختی رفتار فرهنگی مسلمانان خاورمیانه، خصوصا مسلمانان عمان و مراکش پرداخته است. او به همراه مردم شناسانی چون ارنست گلنر (Ernest Gellner) و کلیفورد گیرتز (Cliford Geertz) از جدی ترین متخصّصان بررسی اسلام در جهان معاصر از نقطه نظری فرهنگی- مردم شناختی به شمار می رود.
تحصیلات درخشان این دانشمند پرکار با شرکت در دوره تابستانی آموزش زبان فرانسه در دانشگاه شیکاگو در سال ۱۹۶۱ آغاز کرد. در سال ۱۹۶۴ از کالج دارثموث مدرک کارشناسی خود را در رشته مردم شناسی دریافت نمود. در تابستان همان سال با دریافت بورسیه در دوره تابستانی آموزش زبان عربی در دانشگاه هاروارد/آمریکا شرکت کرد. ایکلمن برای تکمیل دانش خود در زمینه زبان عربی، تابستان سال ۱۹۶۶ را در دانشگاه آمریکایی قاهره/مصر به تحصیل زبان عربی پرداخت. در سال ۱۹۶۷ موفق شد تا مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته مطالعات اسلامی از دانشگاه مک گیل/کانادا دریافت کند. در تابستان همان سال بار دیگر در دوره تابستانی آموزش زبان عربی و این بار در دانشگاه یوتا/آمریکا شرکت کرد. در سال ۱۹۶۸ دومین مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته مردم شناسی از دانشگاه شیکاگو/آمریکا اخذ کرد و آنگاه در سال ۱۹۷۱ موفق به اخذ درجه دکترا در رشته مردم شناسی از همان دانشگاه گردید. پروفسور ایکلمن تدریس دانشگاهی خود را در سال های ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۴ با فعالیت دانشگاهی پسا دکترا در «کمیته مطالعه جوامع جدید » در دانشگاه شیکاگو/آمریکا آغاز کرد. او از سال ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۸ استادیار مردم شناسی، از سال ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۵ دانشیار مردم شناسی و از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۹ استاد مردم شناسی در دانشگاه نیویورک/آمریکا بود. او از سال ۱۹۸۹ به کالج دارثموث آمد و استادی در رشته مردم شناسی و روابط انسانی را برعهده گرفت. در سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۵۵ یکی از کسانی بود که کرسی «برنامه آسیایی» را در این دانشگاه بر عهده داشت؛ همچنان که در سال ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۶ به تنهایی این کرسی را بر عهده گرفت. ایکلمن در سال های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۰ کرسی مردم شناسی این کالج را بر عهده داشت. پژوهش های میدانی ایکلمن در میان مسلمانان خاورمیانه در اواخر دهه هشتاد میلادی در عمان آغاز شد. او در دو ماه می و سپتامبر سال ۱۹۷۸ در عمان پیرامون نمادهای تمایزیابی اجتماعی به تحقیق پرداخت. او از ماه اوت ۱۹۷۹ تا ژانویه ۱۹۸۱ درباره «اقتصاد سیاسی معنا در جامعه معاصر» در عمان مشغول به تحقیق بود. از سپتامبر تا دسامبر سال ۱۹۸۲ درباره «کار، اقتصاد و جامعه در سواحل عمان» به تحقیق مشغول شد و در سال ۱۹۹۱ درباره « بازاندیشی سنت و جامعه در مراکش» تحقیق کرد. او این پروژه را در سال های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۴ با عنوان «تاریخ نگاری و مردم شناسی : سنت و جامعه در مراکش » ادامه داد. ایکلمن در سال های ۱۹۷۵ تا ۱۹۸۳ دبیری بخش نقد کتاب را در بولتن انجمن مطالعات خاورمیانه بر عهده داشت. همچنین از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۷ عضو هیئت تحریریه مجله بین المللی مطالعات خاورمیانه (International Journal of Middle East Studies) بود. او در سال ۱۹۸۲ به همراه برخی دیگر از دانشمندان «کمیته مشترک مطالعه مقایسه ای جوامع مسلمان» را تشکیل داد و تا سال ۱۹۸۸ در این کمیته عضویت داشت.
ایکلمن از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۹ عضو هیئت مدیره «انجمن آمریکایی مطالعات یمنی» بود. از اکتبر ۲۰۰۰ تا جولای ۲۰۰۱ در «موسسه مطالعات پیشرفته برلین» درباره «دگرگونی آتی در جهان اسلام» به تحقیق پرداخت و در سال ۲۰۰۱ از گردانندگان اصلی برنامه اصلی کارگروه دانشمندان جوان اروپایی- آمریکایی برای تحقیق درباره «حوزه عمومی و هویت های اسلامی» به شمار می رفت. وی از سال ۱۹۸۳ تا سال ۱۹۸۶ عضویت و در سال ۱۹۹۰ ریاست «انجمن مطالعات خاورمیانه آمریکای شمالی» (Middle East Studies Association of North America) را بر عهده داشت. او از سال ۲۰۰۶ تاکنون ویراستار علمی مجموعه کتاب های «مطالعات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خاورمیانه» که از سوی انتشارات بریل منتشر می شود، بوده است. پروفسور ایکلمن از سال های ابتدایی تدریس در مجامع دانشگاهی، موفق به دریافت جوایز علمی متعدد برای مطالعات و تحقیقات علمی گردید که از آن میان می توان به دریافت جایزه برای تحقیق درباره نقش نخبگان دانش آموخته در یک شهر اسلامی در مارس سال ۱۹۷۵ از دانشگاه نیویورک اشاره کرد. او تا به امروز موقعیت های دانشگاهی بسیار بالایی را از آن خود کرده که از آن جمله می توان به سخنران آغازگر کنفرانس ها بسیاری در زمینه خاورمیانه و اسلام شناسی اشاره داشت. علاوه بر آن وی پروژه های علمی متعددی را در اقصی نقاط جهان، با حمایتهای مالی سازمان های گوناگون، به انجام رسانیده است. پروفسور ایکلمن به زبان های عربی (با لهجه عمانی و مراکشی) و فرانسه تسلط دارد و به زبان های اسپانیایی و آلمانی در حد بالایی آشناست. از حوزه های پژوهش وی می توان به نظریه مردم شناختی و مطالعه جوامع پیچیده، مردم شناسی اسلام و خاورمیانه، مردم شناسی دانش، شفاهی گری، سواد، «شیئی شدن» تصور دینی، تاریخ در تحلیل مردم شناختی، قدرت سیاسی، مشروعیت و نمادگرایی قدرت اشاره کرد. وی همچنین در بسیاری از مجامع و انجمن های علمی عضویت داشته که در آن میان می توان به سمینار روان شناسی روابط آمریکا- شوروی در سال های ۱۹۸۶ تا ۱۹۸۷ در دانشگاه کلمبیا/آمریکا، سمینار خاورمیانه در سال های ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۹ در دانشگاه کلمبیا/آمریکا، انجمن بریتانیایی مطالعات خاورمیانه، انجمن مردم شناسی آمریکا، انجمن مطالعات خاورمیانه آمریکای شمالی و موسسه سلطنتی مردم شناسی اشاره کرد. ایکلمن مدرسی فعال و پرکار نیز بوده است. او در سطح کارشناسی به تدریس مبانی مردم شناسی، ادیان و نگاهی جهانی، ساختار اجتماعی، تعلیم و تربیت به عنوان نظامی فرهنگی، زبان/استعاره و سبک در مطالعه جامعه(سمینار علوم انسانی)، مشروعیت سیاسی در جوامع سنتی، تاریخ و مردم شناسی، رهایی و انقلاب، اندیشه و تغییر در خاورمیانه، مردم شناسی سیاسی، سیاست/اسلام و قرارداد اجتماعی مدرن، تعصب و جامعه مدنی در خاورمیانه و آسیا، دین/خرد و انقلاب در شمال آفریقا، پنهان داری و دروغگویی در سیاست، جوامع علمی و جامعه، رویکردی مردم شناختی به اسلام پرداخته است. او در دوره کارشناسی ارشد و دکترا نیز دروسی چون مردم شناسی جهان اسلام، مردم شناسی و تاریخ، تعلیم و تربیت و مدرنیزاسیون، روشنفکران و نخبگان دانش آموخته، باور/ نمادها و تجربه: سرشت تغییر فرهنگی، نظریه و اجرای مردم شناسی اجتماعی، مردم نگاری : نظریه و اجرا، نظریه مردم شناختی، جزیره العرب (سمینار)، اعراب : ادراک اقتدار دولتی (سمینار)، مردم شناسی مورخان (سمینار علوم انسانی)، نظام های سیاسی و نیز جوامع پیچیده را تدریس کرده است. او تاکنون ۹ کتاب به چاپ رسانده است که برخی از کتابهای او به عربی، اسپانیایی، اندونزیایی، بلغاری، اوکراینی و ایتالیایی ترجمه شده اند. او خود یک کتاب را از عربی به انگلیسی ترجمه کرده و بیش از ۵۰ مقاله در کتابهای تالیف گروهی منتشر نموده است. وی همچنین ده ها مقاله در نشریات معتبر علمی جهان به چاپ رسانده است. از کتابهای او می توان به «اسلام مراکشی : سنت و جامعه در مرکزی زیارتی» (۱۹۷۶)، «خاورمیانه: رویکردی مردم شناختی» (۱۹۸۱)، «دانش و قدرت در مراکش: آموزش یک فرد برجسته قرن بیستمی» (۱۹۸۵)، «مسافران مسلمان: زیارت، مهاجرت و تصور دینی» (ویرایش علمی با همکاری جیمز پیسکاتوری) (۱۹۹۰)، «مسلمانان مرزنشین روسیه: ابعادی جدید در تحلیل میان فرهنگی» (۱۹۹۳)، «سیاست مسلمانان» (۱۹۹۶)، «رسانه های جدید و جهان اسلام: حوزه عمومی در حال ظهور» (ویرایش علمی با همکاری جون اندرسون (۱۹۹۹)، «اسلام عمومی و خیر عمومی» (ویرایش علمی با همکاری آرماندو سالواتوره) (۲۰۰۴)، می توان اشاره کرد.
