مروری بر تاریخ تکامل حقوق کودکان
و هنوز… هر پنج ثانیه، یک کودک از گرسنگی جان می دهد.
نوشته‌های مرتبط
برگردان عاطفه اولیایی
در دوران باستان، هیچ کس فکر نمی کرد کودکان محتاج به محافظت ویژه ای باشند. در قرون وسطی،به کودکان همچو “بزرگسالان کوچک” نگریسته می شد. در اواسط قرن نوزدهم، به هدف تسهیل توسعه «حقوق افراد زیر سن بلوغ»، کشور فرانسه قوانین حفاظت خاص از کودکان را گذراند. در سال ۱۸۴۱ قوانین حفاظت از کودکان در محل کار تصویب شد و از سال ۱۸۸۱، حق تحصیل شامل کودکان فرانسوی شد. در آغاز قرن بیستم، قانون حفاظت از کودکان از جمله در زمینه های پزشکی، اجتماعی و قضایی به اجرا درآمد. این قوانین ابتدا در فرانسه آغاز شده، سپس در سراسر اروپا گسترش یافت. از سال ۱۹۱۹ جامعه بین الملل، پس از ایجاد اتحادیۀ ملل (که بعدها به سازمان ملل متحد تبدیل شد)، به این مفهوم توجه کرده و کمیته حفاظت از کودکان را ایجاد کرد. اتحادیه ملل در تاریخ ۱۶ سپتامبر ۱۹۲۴ اعلامیه حقوق کودک را که اولین معاهده بین المللی در مورد حقوق کودکان است را در پنج فصل تصویب کرد و مسؤلیت اجرای آن را بر عهده ی بزرگسالان گذاشت.
اعلامیه ژنو بر اساس فعالیت ها و مطالعات پزشک، نویسنده ی ادبیات کودکان، و استاد یهودی ـ لهستانی، یانوس کورژاک (۱۹۴۲ـ ۱۸۷۸) تهیه شد. ویرانی و تلفات ناشی از جنگ جهانی دوم، هزاران کودک را در شرایطی بسیار دشوار قرار داد. در نتیجه «بودجه اضطراری سازمان ملل برای سازمان کودکان» را در سال ۱۹۴۷ تخصیص دادند؛ این سازمان بعد همان یونیسف شد. یونیسف در سال ۱۹۵۳ جزء نهاد های دائمی سازمان ملل گردید. از بدو تأسیس، تمرکز فعالیت یونیسف به طور اخص بر کمک به قربانیان جوان جنگ جهانی دوم ، مخصوصا در اروپا بود. و در ۱۹۵۳، به فعالیت در عرصه بین المللی و کشور های رو به رشد نیز پرداخت. پس از آن با راه اندازی چندین برنامه در امور آموزشی، بهداشتی، تغذیه و آب رسانی به کودکان نیز فعال شد.
از ماه دسامبر ۱۹۴۸، بر اساس اعلامیه جهانی حقوق بشر،
« مادران و کودکان محق برخورداری از حفاظت و مدد های ویژه گشتند.» در ۱۹۵۹،
مجمع عمومی سازمان ملل، اعلامیه حقوق کودکان را با ده اصل به رسمیت شناخت. علیرغم آن که همه کشور ها این اعلامیه را امضا نکرده ا ند، اصول آن راه را برای اعلام حقوق جهانی کودکان کوبیده است.
در بحبوحه جنگ سرد و پس از آن، پس از مذاکرات دشوار و طولانی، مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک،دو متن متمم اعلامیه جهانی حقوق بشر را به تصویت رساند:
۱ـ«میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی » حق محفوظ بودن از استثمار اقتصادی، برخورداری از حق تحصیل و بهداشت را تضمین می کرد.
۲ـ میثاق حقوق مدنی، حق برخورداری از نام و ملیت را تضمین کرد.
۱۹۷۹، از سوی سازمان ملل متحد، سال کودک معرفی شد . در این سال فعالیت به منظور گسترش حقوق کودکان چشمگیر بود. لهستان پیشنهاد تشکیل گروهی در کمیسیون حقوق بشر را به منظور نگارش میثاقی بین المللی، داد. در ۲۰ نوامیر ۱۹۸۹، مجمع عمومی سازمان ملل، متفقا کنوانسیون حقوق کودک را، که شامل ۵۴ بند در مورد حقوق اجتماعی و فرهنگی کودکان بود، تصویب کرد.
کنوانسیون حقوق کودک ( بخشی از حقوق بشر)، اولین متنی بود که به سرعت به تصویب رسیده، به قراردادی بین المللی تبدیل شد و در دوم سپتامبر ۱۹۹۰، پس از آن که توسط بیست دولت مورد قبول قرار گرفت، تصویب شد. سازمان اتحادیه آفریقا ، میثاق حقوق و رفاه کودک را در ۱۱ ژوئیه ۱۹۹۰ قبول کرد.
کنوانسیون انواع کار های نامناسب برای کودکان ( که کوتاه ـ نامی برای کنوانسیون از بین بردن انواعِ کار های نامناسب برای کودکان است) در۷ ژوئن ۱۹۹۹ و نیز پروتکل اختیاریِ الحاقی به میثاق بین المللی حقوق کودکان در باره شرکت کودکان در درگیری های مسلحانه در ماه مه ۲۰۰۰ تصویب شدند و این آخرین در سال ۲۰۰۲ به اجرا گذاشته شد. طبق این الحاقیه، شرکت نوجوانان در درگیری های مسلحانه، قبل از رسیدن به سن قانونی ممنوع است.
تا امروز، ۱۹۰ دولت از میان ۱۹۲،علیرغم عدم تواق در باره تمام مواد متن، میثاق بین المللی حقوق کودکان را امضاء کرده اند. دو کشور ایالات متحده و سومالی آن را امضاء ولی اجرای آن را تقبل نکرده اند. امروزه این میثاق و افکار ابراز شده در آن، تقریبا در سطح جهانی پذیرفته شده است، اما در سطح اجرایی مشکلاتی وجود دارد.
در جهانی که در شرایط اضطراری به سر می برد، در شرایطی که در هر پنج ثانیه، یک کودک از گرسنگی جان می دهد، زمان به اجرا گذاردن نظریات میثاق حقوق کودکان از بس دیر باز رسیده بوده است …
*****************
این مطلب بخشی از کتابی است که به زودی از طرف انتشارات انسان شناسی و فرهنگ منتشر خواهد شد. نقل قول و هر گونه انتشار این مطلب بدون اجازه کتبی و رسمی
موسسه انسان شسی و فرهنگ ممنوع و قابل پیگرد قانونی است. متن منتشر شده برای جلوگیری از تقلب های احتمالی فاقد منابع درونی بوده و بخش هایی از متن اصلی در آن خذف شده است یا بدون آنکه به اثر خدشه ای وارد شود تغییر کرده اند. متن نهایی و کامل در شکل کتاب منتشر خواهد شد.
******************
