موزه سینمای فرانسه

موزه سینمای فرانسه یک ارگان نیمه خصوصی است که بخش اعظم بودجه آن را دولت فرانسه تامین می کند. ماموریت این مرکز، نگهداری، تعمیر و پخش میراث مشترک سینمایی فرانسه است. این مرکز با بیش از ۴۰۰۰۰ فیلم و هزاران سند و اشیای مربوط به سینما، بزرگ ترین پایگاه داده های جهانی درباره هنرهفتم را تشکیل می دهد.

تاریخچه

تاریخچه فیلم خانه فرانسه، به سال ۱۹۳۵ باز می گردد، زمانی که هانری لانگ لوا (Langlois) و ژرژ فرانژو (Franju) که سال ها نسخه قدیمی فیلم ها را بازیابی و احیا می کردند، یک کلوپ سینمایی به نام محفل سینما ایجاد کردند تا در آن به نمایش و شناساندن آثار قدیمی بپردازند.

سال بعد، فیلم خانه فرانسه با حمایت اخلاقی و مالی پل- اوگوست هارله (Harlé) پدید آمد. ماموریت این مرکز که زیر نظر هانری لانگ لوا اداره می شد، نگهداری از فیلم ها، تعمیر و نمایش آن ها و نیز آموزش سینمایی به نسل های جوان بود. وانگهی فیلم خانه، علاوه بر جمع آوری فیلم ها به گردآوری تمام چیزهایی کرد که با سینما مربوط بود: دوربین ها، اعلانات، تبلیغات، لباس ها و حتی آرایه فیلم ها.

در سال ۱۹۴۸، یک سالن نمایش با ۶۰ صندلی و نیز نخستین موزه سینمای هانری لانگ لوا در یک ساختمان سه طبقه واقع در منطقه ۸ پاریس گشایش یافت. در همین سالن بود که به خصوص فرانسوا تروفو، ژان لوک گدار، ژاک ریوت، اریک رومر و سوزان شیف من با یکدیگر ملاقات می کردند.
در سال ۱۹۵۵ فیلم خانه به سالنی دیگر با ۲۶۰ صندلی در منطقه ۵ منتقل شد. در سال ۱۹۶۳ این مرکز به لطف حمایت مالی آندره مالرو، وزیر فرهنگ وقت به کاخ شایو (Chaillot) انتقال یافت و به مرکزی نیمه خصوصی تبدیل شد.

در سال ۱۹۶۸ آندره مالرو تحت فشار وزیر دارایی وقت، مجبور شد مدیریت مرکز را تغییر دهد. بنابراین لانگ لوا را از کار برکنار کرد. سپس کار- گروهی از کارگردانان فرانسوی برای دفاع از او تشکیل شد و در نهایت به دنبال اعتراضات، هانری لانگ لوا دوباره به مدیریت مرکز بازگشت.
در سال ۱۹۷۲ نخستین موزه سینما در میدان تروکادروی پاریس افتتاح شد و در سال ۱۹۷۴، هانری لانگ لوا به دریافت جایزه اسکار افتخار و سپس جایزه سزار نایل گشت. وی در سال ۱۹۷۷ چشم از جهان فروبست.
در سال ۱۹۸۰ یک سالن نمایش فیلم مربوط به فیلم خانه فرانسه در مرکز ژرژ پمپیدو گشایش یافت. در سال ۱۹۸۱ نیز کوستا گاورا (Gavras) به سمت مدیریت فیلم خانه منسوب شد. در سال ۱۹۸۴ وزیر فرهنگ وقت، ژاک لانگ (Lang) پروژه ای را آغاز کرد که تا سال ۱۹۹۶ جانشینان او آن را دنبال کردند: ایجاد یک موسسه بزرگ سینمایی در کاخ توکیو نزدیک میدان تروکادرو. ژان سن ژور ( Saint-Geours) در سال ۱۹۹۱ به ریاست مرکز منسوب شد.
در آن زمان بود که عرضه آثار هنری هنرمندان دوران مختلف آغاز شد. این امر برای دوستداران سینما امکان ارزیابی اثر یک کارگردان را در تمامیت کارهای او فراهم می آورد: اینگمار برگمن، ارنست لوبیچ، فریتز لانگ، روبر برسون. برنامه ریزی های موضوعی را نیز باید بر آن افزود (وسترن….)
در سال ۱۹۷۷ به دنبال آتش سوزی در بام قصر شایو تمامی آثار موزه، در عرض یک شب تخلیه شد. اگرچه به این آثار آسیبی نرسید اما مکان موزه می بایست تغییر می کرد. سالن نمایش نیز به مدت بیش از یک سال بسته بود. در نوامبر همان سال سالن دیگری به نام گران بولوار (Grands Boulevards) گشایش یافت. در این سالن بود که مرکز فیلم خانه به کندو کاو در میان “قلمرو” های سینمایی جدید پرداخت: فیلم های “حاشیه ای ” و نیز سریال های دسته دوم.
در سال ۱۹۹۸ کاترین تروت من (Trautmann) وزیر فرهنگ وقت که تصمیم گرفته بود پروژه تعمیر و بازگشت به کاخ توکیو را رها کند، از تصمیم خود مبنی بر ساخت “خانه سینما” در مرکز فرهنگی آمریکایی سابق واقع در منطقه ۱۲ پاریس خبر داد. ژان شارل تاچلا (.Tacchella) به عنوان ریاست موزه فیلم در سال ۲۰۰۰ انتخاب شد. در سال ۲۰۰۲ ژان ژاک آیاگون، وزیر فرهنگ وقت اعلام کرد موزه سینما و کتابخانه فیلم فرانسه (BiFi) دو موسسه ای خواهند بود که در کنار یکدیگر واقع و سپس در خیابان برسی(Bercy)، به نام ” فیلم خانه فرانسه” در یکدیگر ادغام خواهند شد. در سال ۲۰۰۳ سرژ توبیانا(Toubiana) به دنبال ارائه گزارش خود “تمام خاطره دنیا” به مدیریت کل فیلم خانه منسوب شد.
در سال ۲۰۰۳ تهیه کننده و کارگردان، کلود بری (Berri) به سمت مدیریت موزه تعیین شد. در سال ۲۰۰۵ سالن های قصر شایو و گران بولوار تعطیل شده و مکان جدید فیلم خانه فرانسه، در خیابان برسی پاریس در ساختمان “مرکز آمریکایی” سابق که با معماری فرانک ژری (Gehry) ساخته شده بود، منتقل شد. این مرکز در ماه سپتامبر همان سال به روی عموم گشایش یافت.
از اول ژانویه ۲۰۰۷ فیلم خانه فرانسه با کتابخانه فیلم ادغام شده و از ژوئن همان سال مدیریت آن بر عهده کوستا گاوراس است.

آدرس پایگاه اینترنتی فیلم خانه فرانسه : www.Cinematheque.fr

برخی اسامی و نیز تاریخ ها در ترجمه حذف شده است.

La Cinémathèque française est un organisme privé français (association de type loi 1901) en grande partie financé par l’État. Les missions de la Cinémathèque française sont la préservation, la restauration et la diffusion du patrimoine cinématographique. Avec plus de 40 000 films et des milliers de documents et d’objets liés au cinéma, elle constitue la plus grande base de données mondiale sur le septième art.

L’origine de la Cinémathèque remonte à ۱۹۳۵ lorsque Henri Langlois et Georges Franju qui, depuis des années, récupéraient et sauvaient de vieilles copies de films, créèrent un ciné-club intitulé le Cercle du cinéma, pour montrer et faire connaître les œuvres du passé.

L’année suivante, le 2 septembre 1936, avec le soutien moral et financier de Paul-Auguste Harlé, naissait la Cinémathèque française qui avait pour mission, sous la direction d’Henri Langlois, de conserver les films, de les restaurer, de les montrer et de donner aux générations nouvelles, un enseignement cinématographique. En plus des films, la Cinémathèque se mit à collecter tout ce qui avait trait au cinéma : caméras, affiches, publications, costumes et même décors de films.

Le 26 octobre 1948, une salle de projection de 60 places ainsi que le premier musée du cinéma d’Henri Langlois sont inaugurés sur trois étages au 7, avenue de Messine, dans le 8e arrondissement de Paris. C’est dans cette salle que se rencontrent notamment François Truffaut, Jean-Luc Godard, Jacques Rivette, Eric Rohmer et Suzanne Schiffman.

Le 1er décembre 1955, la Cinémathèque déménage et s’installe dans une nouvelle salle (260 places) au 29 de la rue d’Ulm, dans le 5e. Le 5 juin 1963, la Cinémathèque s’installe dans la salle du Palais de Chaillot grâce aux crédits alloués par André Malraux, ministre de la Culture, et devient liée aux pouvoirs publics.

En février 1968, André Malraux, sous la pression du ministère des Finances, exige des changements dans la gestion de la Cinémathèque française et renvoie Henri Langlois. Un comité de défense se constitue, les cinéastes français (dont Abel Gance, François Truffaut, Alain Resnais, Georges Franju, Jean-Luc Godard, Chris Marker, Jacques Rivette, Alexandre Astruc, Claude Chabrol, Pierre Kast, Claude Berri, Jacques Doniol-Valcroze, Jean Eustache, André Cayatte, Eric Rohmer, Jean Rouch, Joris Ivens, Robert Bresson, les acteurs Jean-Pierre Léaud, Claude Jade, Françoise Rosay et Jean Marais) se mobilisent, des manifestations de protestation sont organisées, et Henri Langlois est réintégré à la tête de la Cinémathèque le 22 avril.

Le 14 juin 1972, c’est l’inauguration du premier grand musée de cinéma, place du Trocadéro. Le 2 avril 1974, Henri Langlois reçoit un Oscar d’honneur, puis un César. Il décède le 13 janvier 1977.

En 1980, on inaugure une salle de projection de la Cinémathèque française au Centre Pompidou. Costa-Gavras est nommé président de la Cinémathèque en 1981. À partir de 1984 et jusqu’en 1996, Jack Lang, ministre de la Culture, initie le projet, repris par ses successeurs, d’installer une grande institution cinématographique au sein du Palais de Tokyo, près du Trocadéro. Jean Saint-Geours devient président en 1991.

De grandes rétrospectives sont alors organisées, permettant aux cinéphiles d’apprécier l’œuvre d’un cinéaste dans son intégralité : Ingmar Bergman, Ernst Lubitsch, Fritz Lang, Robert Bresson. S’y ajoutent des programmations thématiques (western…).

La Cinémathèque est un temps transférée au Palais de Tokyo.

Le 24 juillet 1997, un incendie embrase le toit du Palais de Chaillot. Les œuvres du musée du cinéma, évacuées en une nuit, sont intactes mais la Cinémathèque française doit quitter Chaillot. La salle de projection est fermée pendant plus d’un an. Le 7 novembre de la même année, on inaugure la salle des Grands Boulevards.

Dans cette dernière salle, la Cinémathèque explore des “territoires” cinématographiques nouveaux, avec des films “à la marge”, comme les séries B.

Le 30 juin 1998, ayant décidé l’abandon du projet de réaménagement du Palais de Tokyo, Catherine Trautmann, ministre de la Culture, annonce sa décision d’installer la « Maison du cinéma » dans l’ancien Centre Culturel Américain au 51, rue de Bercy, dans le 12e. Jean-Charles Tacchella est élu à la présidence de la Cinémathèque en juin 2000. Le 29 octobre 2002, Jean-Jacques Aillagon, ministre de la Culture, annonce que la Cinémathèque française et la Bibliothèque du Film (BiFi) seront les deux institutions qui cohabiteront, puis fusionneront, dans le bâtiment du 51, rue de Bercy sous l’appellation « Cinémathèque française ». En 2003, Serge Toubiana présente son rapport Toute la mémoire du monde et devient directeur général de la Cinémathèque en avril.

En septembre 2003, le producteur et réalisateur Claude Berri a été nommé président de la Cinémathèque. Le 28 février 2005, les salles du Palais de Chaillot et des Grands Boulevards ont été fermées et le nouveau site de la Cinémathèque Française, au 51 rue de Bercy à Paris, dans l’ancien bâtiment de « l’Américan Center » de l’architecte Frank Gehry, a ouvert au public le 28 septembre 2005.

Depuis le 1er janvier 2007, la Cinémathèque française a fusionné avec la BiFi – Bibliothèque du film et depuis le mois de juin 2007, la Cinémathèque française est présidée par Costa-Gavras