گفتگوی آزاد با ژان پیاژه

برنیگیه، ژان کلود(۱۳۸۴)، گفتگوی آزاد با ژان پیاژه، ترجمه زینت توفیق، تهران: نشر نی، ۲۶۰ص.

در این گفتگوها مردی سخن می گوید که آثار و تالیفاتش طی بیش از نیم قرن گسترده است. از همان لحظه آغاز متوجه دیدگاه هایش می شویم. یکی از ویژگی های بارز او بازنگری پژوهش ها و کارهای گذشته اش است تا بتواند آن ها را در آثار امروزش بگنجاند. او با سرسختی تمام کوشیده تا بتواند نخستین پژوهش های جانوری، انسانی، گیاه شناختی و جانورشناختی خود را با پژوهش های امروزیش در زمینه رشد هوش انسان و پیدایش علوم مرتبط سازد.

پیاژه در عین شهرت ناشناخته است. جماعتی کم و بیش می دانند که در نزدیکی ژنو دانشمندی زندگی می کند که پژوهش های مهمی درباره کودکان انجام داده است. در پایتخت سوییس، اندام بلند، کمی خمیده، کلاه بره همیشگی مردی با موهای سفید و دوچرخه قدیمی اش که حتی دیروز با آن به دانشکده رفته است، برای همه آشناست. از خانه اش که در حومه ژنو قرار دارد، هر شنبه در هر هوایی با دوچرخه اش برای گردش به کوه های اطراف می رود.

همکارانش با احترام به او می نگرند. پیاژه نه تنها روان شناس کودک، که فیلسوفی است که کودک را به عنوان وسیله ای برای شناخت برگزیده است. در ضمن زیست شناسی است که در سال ۱۹۲۰ درک شهودی و اساسی از سیبرنتیک داشته است. درک شهودی که حتی امروز در مراکز پژوهش کاربرد دارد. معرفت شناسی است که هر سال سمینارهایش دانشمندان رشته های گوناگون را از هر کشوری جلب می کند.

افرادی که نخستین بار به دیدار پیاژه در خانه اش نائل می شوند، با تصویر مردی در عین حال بدیع و فریبنده رو به رو می شوند: برخوردشان با دانشمندی است که به سبک پاستور که از قرن ۱۹ به ما رسیده است. دفتر کار پیاژه اتاقی است به شکل مربع، رو به حیاط که دو پنجره آن را روشن می کند. یک صندلی راحتی چرمی پشت به دیوار قرار دارد. جلوی این صندلی، میزی است با انبوهی از دست نوشته ها، پرونده ها، کتاب ها و کاغذها. ناگهان در میان کوهی از کاغذها، چشم بر حسب اتفاق به یک کتری چای، فنجان، کیسه توتون، چند کلاه کهنه رنگ و رو رفته از هوای کوهستان و یک تلفن که تا حدی بی تناسب است، می افتد.

کتاب حاضر مجموعه ای از چهارده گفتگوست با موضوعاتی از قبیل روان شناسی چیست؟، کودک به عنوان مدل در حال رشد، شناخت و عاطفه، آزمایش با کودکان. کشف مراحل رشد، علیت یا ما چگونه پدیده های جهان را تفسیر می کنیم؟، حافظه: ربوده شدن ژان پیاژه، دانشجویان. دانشگاه. پژوهش اساسی و دقیق و…
این کتاب در سال ۱۳۸۴ توسط نشر نی به چاپ رسیده است.

yeganehtaraneh@gmail.com