هنر یونان گویای ِ وجود اسطوره شناسی ِ یونانی است، یعنی محتوا و شکل هایی اجتماعی که خود از پیش و از خلال تخیل مردمی، در قالب ِ ناخودآگاهانه هنر، رشد کرده اند. این ها مواد [اولیه] آن هنر هستند. [و] نه هر نوع اسطوره شناسی، یعنی نه هر شکلی از تبدیل ِ ناخودآگاهانه طبیعت به هنر ( و در اینجا واژه هنر به همه چیزهایی اطلاق می شود که عینی هستند، از جمله جامعه). اسطوره شناسی ِ مصری، هرگز نتوانست از خاک برون بیاید، یعنی از بطن ِ مادرانه ای که هنر یونانی را تولید کرد(…) .
اما مشکل آن نیست که درک کنیم هنر و حماسه یونانی با برخی از شکل های ِ تطور اجتماعی پیوند خورده اند. مشکل آن است که این هنر و حماسه، هنوز به ما لذتی هنری می بخشند، و از برخی جهات، برای ما نقش هنجارها را دارند، یعنی برای ما یک الگوی دست نایافتنی به شمار می آیند. یک انسان [بالغ] نمی تواند به کودک تبدیل شود، مگر آنکه کودکانه [رفتار کند]. اما آیا او نمی تواند از سادگی کودکانه، لذت ببرد، و نباید برای این کار در سطحی بالاتر، حقیقت ِ خود را بازتولید کند؟ آیا در طبیعت ِ کودکانه نمی توان خصلت هر دورانی را درحقیقت ِ طبیعی اش یافت؟ [در این صورت] چرا کودکی ِ تاریخی انسانیت، در اوج شکوفایی اش، در پی تن دادن به جذابیت ابدی ِ لحظه ای نبوده که دیگر بازنمی گشته است؟ برخی از کودکان بی ادب هستند، و برخی کودکان بیش از اندازه زود بزرگ می شوند. بسیاری از مردمان دوران باستان به این رده ها تعلق داشته اند. [اما] یونانیان، کودکانی عادی بوده اند. جذابیتی که ما در آثار هنری آنها می یابیم، با اندک پیشرفتی که در جامعه ای که آن آثار دربطنش شکوفا شده اند، نفی نمی شود. بلکه باید این را بیشتر، نتیجه آن دانست؛ این امری تفکیک ناپذیر از اندیشه است که موقعیت خام بودن ِ اجتماعی، شرایطی که این هنر درونش زاده شده، و تنها موقعیتی که می توانسته درونش زاده شود، هرگز باز نمی گردند.
نوشته‌های مرتبط
درباره پاره های هنر:
مطالب «پاره های هنر»، برگزدان ناصر فکوهی از تکه های کوچکی هستند برگزیده، از کتابی درباره گفتارهایی از اندیشمندان و نویسندگان جهان درباره رشته های گوناگون هنر و یا نظریه هنر به طور عام. این پاره ها، به تدریج در وبگاه «انسان شناسی و فرهنگ» منتشر می شوند. رفرانس های دقیق و برابرنهاده های فارسی، در انتشار نهایی این مجموعه به صورت کتاب، در اختیار خوانندگان قرار می گیرد. برای دستیابی به پاره های هنر پیشین روی برچسب پاره های هنر کلیک کنید. «پاره های هنر» و «پاره های معماری» به صورت متناوب هر هفته شنبه ها منتشر می شوند.