انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

ویروس خارجی

هنگامی که ترامپ نسبت به وجود یک” ویروس خارجی” هشدار داد، تاریخ نگارانِ مهاجرت، چه شنیدند؟

به نقل از سی ان ان ( کاترین ای. شویچِت)[i] [i] By Catherine E. Shoichet /  CNN- 17march 2020] برگردان محمد تهامی نژاد

 

برای تاریخ نگارانِ مهاجرت و سایر پژوهشگران، نحوه ای که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا همه گیری جهانی(pandemic) ویروس کرونا را توصیف می‌کند، طنین آشنایی دارد. ترامپ، چهارشنبه  شب طی پیامی از دفتر ریاست جمهوری گفت: «این همه جانبه ترین و سخت ترین مقابله با یک ویروس خارجی در تاریخ مدرن است، من مطمئنم که با  اتخاذ وادامه این اقدامات جدی، بطور قطع خطر را از شهروندانمان خواهیم کاست  و سرانجام، سریعاً این ویروس را شکست خواهیم داد.”

به محض این که کلام ترامپ در بارۀ ویروس خارجی در هوا پیچید، خانم نکهت وارلیک به یاد آورد که آن را پیش از این هم شنیده است:« ما چندین نمونه در گذشته هم داشته ایم و مغز آدم سوت می کشد که هنوز این طرز فکر وجود دارد». “

نکهت وارلیک دانشیار تاریخ دردانشگاه راتجرز واقع درنیوآرکِ نیوجرسی و دانشگاه کارولینای جنوبی افزود:

«چنین چیزی، در را به سوی فکرهای خطرناک در باره بیماری می گشاید. وقتی که چنین راهی باز شد… نمونه های تاریخی وجود دارد که می‌دانیم به کجا می انجامد. وما خواستار چنان نتایجی نیستیم. بنظر من که بسیار خطرناک است».

این آخرین فصل داستانی است که تاریخنگاران در قرون متمادی شاهد وقوع آن بوده اند. از طاعون گرفته تا سارس  ، هرجا که بیماری ای همه گیر شد، نژادپرستی و بیگانه هراسی عقب نماند. در اینجا آنچه را پژوهشگران در بارۀ چند فصل خجالت آور تاریخی به سی ان ان گفتند و درس هایی که می توانیم از آنها بگیریم خواهد آمد.

 مرگ سیاه در قرن چهاردهم

ایتالیا: توصیف جووانی بوکاچو از طاعون فلورانس در قرن چهاردهم میلادی

متخصص: نکهت وارلیک

واقعه: جمعیت یهودی متهم شدند که چاه هارا عمداً مسموم ساخته سبب طاعون شده اند. شواهد دیگری از این شکل درجاهای مختلف اروپا وجود دارد. وارلیک می گوید: به محض این که شایعه پیچید، یهودیان کشته می شدند، زنده زنده مدفون ، یا  بر صلیب سوزانده می شدند. و آنها تنها گروه هایی نبودند که سهواً به خاطر بیماری گناهکار شناخته شدند.

 

گزارشهای اروپایی، از طاعون  به عنوان” طاعون شرقی” نام برده اند. آنها امپراتوری عثمانی را سرچشمۀ طاعون در نظر می‌آوردند. که بی اساس و  بی اعتبار است”

درسی که می گیریم این است که:  این گفتمان های عامیانه و یا علمی، حد اقل حدود ۶۰۰سال درک از بیماری  و پاسخ به آن را شکل بخشیدند.  وارلیک می گوید: آنها نه تنها برای زمان حال خطرناکند ( چرا که سیاست ها و پاسخ به موضوع را نشان می‌دهند)بلکه برای آینده نیز خطر‎دارند زیرا که میراثی را پشت سر می‌گذارند.

وارلیک می افزاید: توصیف ویروس کرونا به عنوان یک ویروس خارجی، هیچ کمکی نمی‌کند.« همۀ ما دراین مورد با هم هستیم»

نظر: مهم این است که چگونه در بارۀ ویروس کرونا صحبت می کنیم.

 

شیوع وبا در نیویورک قرن ۱۹

متخصص: الن کرات استاد تاریخ  دانشگاه واشینگتن

      در سال ۱۸۹۲مسافرانی  با کشتی از نرماندیِ  وَبازده وارد قرنطینه ای در فایر آیلند نیویورک می شوند. (گراور روی چوب . آمریکا)

 

واقعه: تقصیر شیوع وبا  در سال ۱۸۳۲ به طور وسیع به گردن مهاجران کاتولیک ایرلندی افتاد. بخشی از این امر به خاطر همزمانی با بیداری بزرگ دوم[در آمریکا] و تبلیغات پروتستانی بودکه کاتولیک ها همواره هدف حمله بودند. آنها اپیدمی شدن را به کثیف بودن و بی مبالاتی مهاجران کاتولیک ایرلندی نسبت می دادند.

درسی که می گیریم این است که:« هرگاه بحرانی مثل همه گیری(اپیدمی) وجود دارد، مردم به دنبال کسی می گردند که تقصیر را به گردنش بیندازند وگروه هایی که پیش از این به آنها انگ چسبیده، طبیعی ترین  اهداف بشمار می روند». کرات می افزاید در واکنش نیویورک به  همه گیر شدن بیماری وبا ، بیگانه هراسی با گذشت زمان فروکش کرد. در سومین اپیدمیِ وبا، به جای این که مهاجران ایرلندی مورد تهمت قراربگیرند، روی طراحی برای یک واکنش مناسب تأکید شد. به جای اهریمن سازی مهاجران، ایجاد مؤسسات دولتی به خاطر گسترش بهداشت عمومی برای تمام افراد، به صورت یک اولویت در آمد. کرات می افزاید: هیئت بهداشت متروپولیتن در سال ۱۸۶۶ تأسیس شد.

قرنطینه شدن شهرک چینی های سانفرانسیسکو

ساکنان قرنطینه شدۀ شهرک چینی های سانفرانسیسکو بر اساس تصویری ازهفته نامۀ هارپر ۱۹۰۰

 

متخصصان:  داگ چان : رئیس  انجمن تاریخ چینی های آمریکا  وماری مایونگ- اوکی لی نویسندۀ مرکز مطالعات قومیت و نژاد دانشگاه کلمبیا

واقعه:  در همه گیری های متعدد قرن نوزدهم، محله چینی های سان فرانسیسکو قرنطینه می شد.

خانم لی در مقاله ای که اخیراً در[سایت] “سالن”، منتشر ساخت نوشته است[i]:« در جریان شیوع آبله سال ۱۸۷۶ در سانفرانسیسکو ، جمعیتی حدود ۳۰هزار چینی ساکن در آنجا  از جنبۀ پزشکی به صورت سپر بلا در آمدند. شهرک چینی ها  در گرماگرم مباحث مربوط به توقف مهاجرت، به عنوان آزمایشگاه عفونت  مورد ملامت قرار گرفت و قرنطینه شد. اولین قانون مهاجرت بر مبنای نژاد تحت عنوان قانون ممانعت از ورود چینی ها  The Chinese Exclusion Act[ده سال تعلیق مسافرت چینی ها به آمریکا]   در سال۱۸۸۲ به تصویب رسید».     وی به سی ان ان گفت:  “به محض این که مهاجرت رو به افزایش گذاشت و وضعیت شغلی کارگران سفید به خطر افتاد،همان زمان این  شایعه که چینی ها حامل بیماری هستند نیز شنیده شد”

چان می گوید: در سال ۱۹۰۰ هنگامی که طاعون گسترش یافت، بدون هیچ دلیلی، مقامات رسمی ، شهرک چینی ها  که در همسایگی سان فرانسیسکو قرار دارد را قرنطینه کردند.کار به جایی کشید که مردم شهرک چینی ها(Chinatown) را مجبور کردند با واکسنی که تا آن زمان آزمایش نشده بود، واکسینه شوند… و نتایج معکوس ببار آورد… در واقع آنها از چینی ها به عنوان اشیاء انسانی برای آزمایش(‌human test subject‌)استفاده کردند.

درسی که می گیریم این است که: چان می گوید :« من فکر می کنم غم انگیز است که دوباره بسیاری از همان نوع روایت ها سر بر آورده است. بدبختانه آمریکایی ها هنگامی که با بدبختی و فلاکتی روبرو می‌شوند خواه رقابت با دولت- ملت باشد و یا در این مورد خاص یک ویروس، گرایشی آمریکایی برایشان وجود دارد که خیلی سریع ، شکل نژاد پرستانه به آن فلاکت بدهند و ما الان داریم جلوه های آن را می بینیم».

خانم لی می گوید: «نگران کننده است که می بینید  شما از زمان قانون مخصوص چینی ها، در اینجا بوده باشید   نسل سوم یا چهارم باشید  اما همواره به چشم یک اشغالگر خارجی به شما نگاه ‌شود و یک نفر پیدا ‌شود که در مترو  شما را تهدید کند که  ویروس کرونا داری».

  غربالگری سلامت و قرنطینه درجزیرۀ ایلیس

[i]  – Marie Myung-ok Lee هفتم فوریه ۲۰۲۰  ” ویروس کرونای ووهان” و هنر نژاد پرست درنامگذاری یک ویروسwww.salon.com) با اشاره به تیتر روزنامه  نیویورک تایمز ( ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹)

این عکس که حدود سال ۱۹۰۰ گرفته شده، مهاجران جدیدی را نشان میدهد که برای ورود به آمریکا از جنبه علائم بیماری  در ایلیس آیلند مورد بازرسی قرار می  گیرند

 

متخصص: الن کرات استاد ممتاز تاریخ دانشگاه واشینگتن

واقعه:  کرات می گوید:«در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن بیستم ، این بیم  وجود داشت که ممکنست بیماری از خارج  وارد کشور شود، بنابراین  موظفیم بازرسی خیلی دقیق انجام دهیم.  مقامات مسؤل انجام مراقبت های بهداشتی در  ایلیس آیلند  می گفتند هدفشان ایمن نگهداشتن جمعیت آمریکایی است. اما تأکید در غربالگری بیماری  در جایی مثل جزیرۀ ایلیس[واقع در خلیج نیویورک]، دارای معنایی فراتر از یک مرکز مشهور دریافت و بررسی ویزای  مهاجران بود.

یکی از الگو های بومی گرایی [ترجیح بومیان بر مهاجران] در اوایل قرن بیستم این بود که تازه واردین مناسب آمریکایی بودن نیستند. یعنی از جنبه فیزیکی مناسب آمریکایی بودن نیستند .حتی اگر پذیرفته بشوند هم نباید  آمریکایی فرض شوند. کرات می گوید:« اگر وارد فکر یوژنیک ها یعنی کسانی که به اصلاح نژاد می‌اندیشند و یا نژاد اندیش هستند می شدید، می‌دیدید خیلی از آنها حد اقل به فرودستی ی فیزیکی باور‌داشتند.

 درسی که می گیریم این است که: متولدین خارجه(غیر بومی) همیشه هدف حمله  بوده  و متهم هستند که مناسب آمریکایی بودن نیستند.

سارس

متخصص: هو- فونگ هونگ ، استاد جامعه شناسی دانشگاه جانز هاپکینز  

واقعه: بحث هونگ این است که  سوگیری قومی ونژادی به عدم پاسخ مؤثر به شیوع سارس در سال ۲۰۰۳ منجر شد.[i]

[i] – به نقل از مقالۀ  Advisory :Expert available to discuss how racism,  xenophobia can spread in tandem with coronavirus/  feb.3,2020  سایت دانشگاه جانز هاپکینز.( پروفسور هونگ می گوید رفتار نژادپرستانه و بیگانه هراسی با افراد  نژاد چینی اغلب در هنگام شیوع بیماری هایی مانند ویروس کرونا که در چین آغاز شده و دارد در سراسر جهان گسترش می یابد،تشدید می شود).

سارس ۷ میلیارد دلار به سرویس های هوایی ضرر وارد کرد.  احتمالا با  همه گیر شدن ویروس کرونا،  بدتر خواهد بود.

 

در کاریکاتور هایی که در همان زمان در روزنامه های آمریکا منتشر می شد، به تمام مسافران چینی  به عنوان حاملین سارس انگ می زدند  و سارس را به جامعه چینی – آمریکایی  مرتبط می ساختند.

 

برای مثال زیر کاریکاتوری از یک ظرف غذای بیرون بر چینی حاوی “سارس”، نوشته شده بود” غذای بیرون بر بدچینی”[i]

[i] -Bad Chinese take-out .

هونگ می گوید:چنین پیوندی بین آسیایی ها و مردمان چین  با امراض، در حالت کمون باقی مانده  و هر وقت چنین بحران هایی رخ دهد، دوباره عود می کند.

 

درسی که می گیریم این است که: هونگ می گوید« گناه بیماری ها را به گردن خارجی ها انداختن در هنگام بحران های بهداشت عمومی، به کرات اتفاق می افتد.  اما نتایجی خلاف انتظار ببار می آورد».

ویروس،بالشخصه مرزهای قومی نمی شناسد. بنابراین اگر به این فکر بچسبید که لازم است از  گروه های معینی  فاصله بگیرید، حفظ فاصله از سایر حاملین بالقوۀ ویروس را فراموش کرده اید. هونگ می گوید: توصیف ویروس  کرونا به عنوان یک “ویروس خارجی” نیز به همین نحو مساله آفرین است.

 

فعلا یک همه گیری جهانی است بنابراین خیلی دیر شده و بی فایده است که آن را یک ویروس خارجی قلمداد کنیم و بگوئیم با قطع سفر از مکان های خارجی در امان خواهیم ماند. تأکید بر خارجی بودن ویروس دیگر فایده ای در برندارد. درست شبیه این است که  به صورت  کلیشه ای از گروه های معینی فاصله بگیریم، چون تأثیری خلاف انتظار[و بر ضد خود] به بار خواهد آورد.