نقشۀ تاریخ اثر جان اسپارکس با ترجمۀ رضا مرتضوی به تازگی از سوی انتشارات چرخ زمان منتشر شده است. نقشۀ تاریخ، نقشه‌ای به ارتفاع صدوهفتاد سانتی‌متر است که چهار‌هزارسال تاریخ ایران و جهان را به تصویر می‌کشد. این اثر سه‌هزار مدخل دارد که شامل اقوام، ملّت‌ها، پادشاهی‌ها، امپراتوری‌ها، دولت‌ها، رویدادهای کلیدی تاریخی و روابط بین آن‌ها، جنگ‌ها و صلح‌ها و شخصیت‌های برجستۀ تاریخی، دینی، علمی، هنری، فرهنگی و سیاسی می‌شود. موضوعات مطرح‌شده در نقشۀ تاریخ عبارت‌اند از تاریخ باستان، تاریخ نوین، تاریخ فرهنگ، تاریخ علم، تاریخ فلسفه، تاریخ فن‌آوری، تاریخ نظامی، تاریخ هنر، تاریخ سیاسی و تاریخ ادیان. از نقشۀ تاریخ می‌توان در مطالعات تاریخی، جغرافیایی، ژئوپلتیک، مردم‌شناسی، جامعه‌شناسی، علوم سیاسی، دین‌پژوهی، اقتصاد و زبان‌شناسی بهره برد. رویدادهای ذکرشده در این نقشه، از چهارهزار سال پیش آغاز میشوند و تا سال ۱۳۹۴ خورشیدی (۲۰۱۵ میلادی) ادامه می‌یابند. در به‌روزبودن داده‌های تاریخی این اثر ذکر این نکته کافی است که حملۀ عربستان به یمن و توافق هسته‌ای ایران و آمریکا نیز در آن گنجانده‌شده است. این نقشه۱۷۰ سانتی‌متر ارتفاع و ۳۲ سانتی‌متر عرض دارد. محور عمودی نقشه به ۸۰ بازۀ زمانی پنجاه‌ساله تقسیم شده است. این بازه‌ها با سه مرجع زمانی میلادی، شمسی و قمری در دو سوی نقشه مشخّص شده‌اند. مرجع مقیاس زمانی در دو سمت نقشه، خواننده را قادر می‌سازد تا به سرعت به مدخل‌های مربوط به هر رویداد مهم تاریخی دست یابد و آن را در پرتو ساختار دنیای معاصر خود همزمان در سه تاریخ میلادی، شمسی و قمری مشاهده کند. ظهور و سقوط امپراتوری‌ها، دولت‌ها و ملّت‌ها در طول تاریخ و عوامل تأثیرگذار بر آن‌ها به‌روشنی در نقشۀ تاریخ به تصویر کشیده‌شده است. برای رسیدن به این هدف، نقشه به شاره‌های رنگی تقسیم شده که حاکی از قدرت نسبی هر دولت و ملّت در سطح جهانی است. با دنبال‌کردن این شاره‌های رنگی می‌توان تأثیر تمدّن‌های گوناگون بر جهان را در طول چهارهزار سال گذشته مشاهده کرد. در نقشۀ تاریخ به‌طور مبسوط به تاریخ ادیان ابراهیمی و به‌ویژه اسلام پرداخته‌شده است. عربستان پیش از اسلام، عصر جاهلی، زندگی پیامبر اسلام(ص)، عصر بعثت، دوران هجرت، غزوات، جنگ‌ها و فتوحات مسلمانان، عصر خلافت، خلافت امویان، قیام‌ها و نبردها، زندگی ائمّۀ اطهار(ع)، خلافت عباسیان، دوران طلایی اسلام، خلافت فاطمیان و خلافت عثمانی از موضوعات ذکرشده در نقشۀ تاریخ‌اند. نقشۀ تاریخ به‌همراه کتابچۀ راهنمای آن ارائه می‌شود. کتابچۀ راهنمای نقشۀ تاریخ، حاوی راهنمای خوانش نقشه، تاریخ دقیق رویدادها و ضبط انگلیسی اعلام است. این کتابچه ۹۶ صفحه دارد و از سه بخش مقدّمه، راهنمای خوانش نقشه و مدخل‌ها تشکیل شده است. تاریخ دقیق رویدادها و حتّی دوره‌های تاریخیِ مربوط به حوادث و چهره‌های تاریخی با سه گاه‌شماری میلادی، شمسی و قمری در کتابچۀ راهنمای نقشه ذکرشده است. کوته‌نوشت‌های راهنمای نقشه عبارت‌اند از دوران زندگی، دوران حکومت، دوران تصدّی، دوران پاپی، دوران ریاست‌جمهوری و دوران نخست‌وزیری. تمامی این دوره‌ها با تاریخ دقیق آغاز و پایان، در برابر هر کدام از شخصیت‌ها ذکرشده‌اند. علاوه بر تاریخ میلادی، تاریخ شمسی و قمریِ رویدادهای مربوط به ایران و اسلام نیز در برابر آن‌ها قرار دارد. نقشۀ تاریخ با خوانش تطبیقی و نگاهی یک‌پارچه به تمدّن‌های بزرگ و تاریخ آن‌ها، به درک صحیح‌تر از نیروهای تاریخی و تأثیر آن‌ها برروابط دنیای کنونی کمک می‌کند. برخی از نکات پنهان تاریخی که کشف آن‌ها از طریق خوانش تطبیقی در نقشۀ تاریخ امکان‌پذیر شده‌است عبارتند از هم‌دوره‌بودن کورش بزرگ با کنفوسیوس و بودا، هم‌دوره‌بودن مولوی و سعدی با توماس آکوئیناس و راجر بیکِن، هم‌دوره‌بودن کمال‌الدّین بهزاد و داوینچی، هم‌دوره‌بودن شاه‌اسماعیل یکم و ماکیاولی، آغاز استثمار آمریکا و اصلاحات پروتستانی همزمان با حکومت صفویان در ایران، هم‌دوره‌بودن شیخ بهایی و گالیله، هم‌دوره‌بودن نادرشاه افشار با ژان ژاک روسو و وُلتِر و هم‌زمانی حکومت زندیه با انقلاب صنعتی انگلستان. ترجمه، تألیف، تصحیح و بازآفرینی گرافیکی نقشۀ تاریخ بیش از چهار سال یا به‌عبارت‌دیگر دوازده‌هزار ساعت به طول انجامیده است. برای دریافت اطلاعات بیشتر ازاین اثر می‌توانید به آدرس اینترنتی نقشۀ تاریخ http://www.histomap.ir مراجعه کنید.
