انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

نظریه‌پردازان حوزه جنسیت(۵): بتی فریدن

بتی فریدن

 

فریدن، بتی (۱۹۲۱-۲۰۰۶) Freidan, Betty

بتی فریدن نویسنده¬ی آمریکایی، فعال حقوق زنان، و چهره¬ای تاثیرگذار در جنبش زنان در ایالات متحده بود. کتاب مهم و تاثیرگذار او با عنوان “رازوری زنانه ” (۱۹۶۳) همزمان با گسترش موج دوم فمینسین در ایالات متحده به چاپ رسید که نقشی تعیین کننده در آگاه¬سازی زنان و افزایش مطالبات اجتماعی آنان در جامعه ی آمریکا داشت.

او در کتاب خود به رابطه ی نقش مادری و نقش حرفه ای زنان پرداخت و اسطوره¬ی “زنان خانه¬دار خوشبخت” را به چالش کشید. او در این کتاب از مشکلی سخن گفت که نامی نداشت و کسی نمی¬دانست که دقیقا چیست و چه ماهیتی دارد اما همه وجودش را تایید می¬کردند. او وضعیت زنان مرفه و حومه نشین آمریکایی که صرفا مسئولیت خانه-داری و نگه¬داری کودکان را داشتند، را کاوید و مسئله¬ی عدم رضایت و آشفتگی¬های ذهنی که بسیاری از آنان دچارش شده بودند را دریافت و این سوال را مطرح کرد که علت این نارضایتی در کجاست؟ پاسخ اوبه این سوال چیزی بود که او آن را رازوری زنانه نامید. او معتقد بود تصویر زیبایی که متخصصان از زنانگی ارائه می دهند واقعیت ندارد بلکه مسئله آن است که بزرگترین جاه طلبی زنان در جامعه¬ی آمریکا ازدواج و داشتن فرزند است آنها به گونه ای تربیت می¬شوند که علیرغم تحصیلات دانشگاهی در نهایت خوشبختی را در خانه¬داری بیابند بدون اینکه دغدغه ی مهمتری را در زندگی دنبال کنند (فریدن، ۱۳۹۲).

بنابراین فریدن در خلال کتاب خود وضعیت زنان را دربستر کلی جامعه مورد انتقاد قرار داده و از همه¬ی آنچه که ویژگی اصلی جامعه¬ی آمریکا در آن زمان به حساب می¬آمد یعنی مصرف گرایی، بی هدفی و رفاه پس از جنگ جهانی دوم انتقاد می کند. او در این کتاب روان شناسی فرویدی را به مثابه نوعی ایدئولوژی مردسالارانه می¬بیند که گسترش و همه‌گیر شدن آن یکی از اصلیترین ریشه¬های موقعیت فرودست زنان در آمریکای پس از جنگ است.

فریدن با انتشار کتاب خود “موجی را به راه انداخت که خود در رأس آن قرار گرفت و تلاش کرد با سخنرانی های متعددش در سراسر امریکا قوانینی را برای دفاع از کار زنان (کار پاره وقت، تأسیس شیرخوارگاه و مهد در محل کار، مرخصی بارداری و…) به تصویب رساند. از لحاظ حقوق اقتصادی زنان، فریدن بر آن بود که شعار«پاداش برابر برای کار برابر» را باید با شعار “پاداش برابر برای کاری با ارزش برابر” تغییر داد، زیرا میلیون ها زنی که درون خانه ها کار می کنند، پاداشی برای این کار که ارزشی برابر با کار حرفه ای دارد، دریافت نمی کنند. حرکتی که فریدن به آن دامن زد، در برخی موارد به گرایش های افراطی نظیر”ضدمادرگرایی” و “ضدمردگرایی” انجامید که خود وی به شدت با آن ها مبارزه می کرد و معتقد بود که این حرکات جنبش را از محتوای پیشرفته آن خالی می کنند” (فکوهی،۱۳۸۶: ۲۳۵). البته همین مسئله منشا انتقاداتی است که به او وارد می¬شود چراکه او صرفا زنان مرفه و طبقات بالا را مورد بررسی قرار می¬دهد اما مشکل آنان را مشکلی عمومی قلمداد می¬کند.

او بنیان گذار اصلی سازمان ملیزنان آمریکاست و از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۰ ریاست آن را بر عهده داشت. او در دانشگاه¬های مطرح همچون تمپل، ییل نیز به عنوان استاد مدعو به تدریس می¬پرداخت و به علت اقدامات روشنگرانه-اش خود جوایز متعددی دریافت نمود.

کتاب شناسی

– رازوری زنانه (۱۹۶۳)

– چیزی که زندگی مرا تغییر داد: نوشته¬هایی درباره¬ی جنبش زنان (۱۹۷۶)

– مرحله¬ی دوم (۱۹۹۴)

– منشا سن (۱۹۹۴)

– ورای جنسیت (۱۹۹۷)

– زندگی آنطور که تاکنون بوده است (۲۰۰۰)