مکانیسم های اتوماتیک خبر رسانی (لوموند دیپلماتیک: اوت ۲۰۱۲)

اینیاسیو رامونه ترجمه حوا بختیاری

تکاپو برای رسیدن به سود دهی، رسانه ها را واداشته تا بیش از همیشه این پرسش برایشان مطرح شود که مخاطبین دوست دارند چه نوع اخباری را دنبال کنند . با در نظر گرفتن این که : کمتر از ١۵ درصد از مطالبی که در روزنامه ها چاپ می شود واقعا برای اکثریت مردم جالب است . پس مشکلی که وجود داره این است که عرضه متناسب و جوابگوی تقاضا نیست. در این صورت دو سوال مطرح می شود :چه نوع اخباری را باید تهیه کرد ؟ و چه زمانی دقیقا باید آن را در اختیار مخاطب گذاشت ؟
سوالاتی به قدمت آغازفعالیت و حضوررسانه های جمعی که برای نخستین بار اینترنت می تواند با بکار گیری از ابزارهای نو پاسخ دهی به آن ها را امکان پذیر سازد . از جمله Google trends سرویسی دارد که امکان « شناسایی وتشخیص دفعاتی که یک واژه در بخش جستجوی گوگل درخواست شده را بر حسب منطقه و زبان مورد استفاده (١) فراهم می سازد ». این چنین می توان به طورمستقیم و زنده دریافت که چه موضوع خبری در زمان مشخصی مورد توجه کاربران اینترنتی قرار گرفته .

با در نظر گرفتن این اطلاعات ، Google News سرویس اطلاع رسانی اینترنتی رایگانی را راه اندازی کرده که به طور خودکار مقالاتی را از منابع بی شماردر وب سایت ها ومشخصا در سایر رسانه ها (…) برگزیده و به طور مداوم عرضه می کند ، ولی پیشگام بزرگ این شیوه ی جدید « مقالات درخواستی » سایت امریکایی Demand Media است (www.demandmedia.com) که در سال ٢٠٠۶ تاسیس شده . طبق اساسنامه اش «ماموریت» «جواب دهی به موضوعات مورد درخواست جهانی با در نظر گرفتن جنبه تجاری(٢) »می باشد. اما نه باهر محتوایی، زیرا هدف بزرگ و جاه طلبانه اش« پدید آوردن محتوایی است که بتواند مشکلات را حل کرده به سوال ها پاسخ دهد، امکان صرفه جویی مالی را فراهم ساخته و با مدیریت زمان مردم را راضی و خوشنود سازد (٣) ». رسانه ی – خوش بختی !

اینکه چگونه عمل می کند بسیار ساده است ، به گفته ی یک روزنامه نگار : برای تعیین اینکه چه مطلبی باید انتخاب شود الگوریتم سایت demand media به لغاتی که بیشتر در اینترنت جستجو شده وواژه های کلیدی که از طرف ارائه دهندگان تبلیغاتی درخواست شده رجوع می کند و این که مقالاتی در این رابطه بر روی وب سایت وجود دارد یا نه ، می پردازد.بعد این موضوع را بررسی می کند که چه مطالبی را کار بران اینترنتی مایلند بدانند و چه مبلغی را آگهی دهندگان تبلیغاتی حاضرند در ازای نمایش بنر(baner) هایشان در کنار این مطالب بپردازند. هنگامی که تقاضا توسط الگوریتم تشخص داده شد ، موضوعات انتخابی بر روی سایت demand studio به نمایش در آمده و سکوی کاری برای ده هزارنویسنده و تهیه کننده ویدئوکه به طور آزاد فعالیت می کنند مهیا می سازد . کافی است که متقاضیان بر روی سایت اینترنتی studioثبت نام کرده و منتظر سفارش موضوع مقالات باشند – گاهی اوقات شصت و دو هزارپیشنهاد در یک روز مطرح می شود . برای هر مقاله ١٠ دلار و هر ویدئو ٢٠ دلار (۴) پرداخت می شود .»

این چنین بود که demand media با تولید صنعتی محتوا بر روی اینترنت ، خبررسانی با هزینه کم را اختراع کرد . به عنوان مثال ، در جریان سه ماهه ی دوم سال ٢٠١٠ ، ده هزار پیژیست، روزنامه نگار آزاد، این سایت به طور میانگین نزدیک شش هزار مقاله و ویدئو در روز تهیه کرده اند ! (…) البته با این آهنگ کاری نباید انتظاراطلاعاتی باکیفیت بالا را داشت. ولی این سایت به مهمترین شرکا ی، یو توب ، تبدیل شده که ماهانه بین ده تا بیست هزار ویدئوتولید و در اختیارشان قرارمی دهد که حدودا شامل یک میلیون و نیم صفحه می شود که هر روزمورد بازدید قرار می گیرد …. و پدیده ی نادر در زمینه ی رسانه های اینترنتی اینکه ِDemand Media در سال ٢٠٠٩ با در آمدی بین دویست تا سیصد میلیون دلار از بازار پر رونقی برخوردار است .

در همین رابطه، یاهو! ، رقیب بزرگ گوگل در ژانویه ٢٠١٠ در امریکا سایت خبری به نام the upshot را راه اندازی کرد مطالبی که به آن ها پرداخته می شود به انتخاب روزنامه نگاران نیست بلکه تنها به کمک آمار تهیه شده از جستجوی کاربران برروی کل شبکه اینترنتی یاهو! به دست می آید ، به ویژه از روی سایت اخبار روز یاهو(۵). ضمنا، یاهو! درماه مه سال٢٠١٠ یک شرکت امریکایی Associated Content که در زمینه ی تولید مطالب درخواستی با قیمت نازل تخصص داشت راخرید .« کارمندان شرکت هر ماه بیش از پنجاه هزار مقاله، تصویر، صدا و ویدئو پیشنهاد شده توسط نزدیک به سیصد و هشتاد هزار همکار مستقل که انواع مقالات در مورد موضوعات مختلف(۶) راتهیه کرده اند مورد بررسی قرار می دهند . این شرکت به کار بران اینترنتی که تمایل دارند مطلبی نوشته و به چاپ برسانند نوید داده که می توانند از این طریق پولی هم دریافت کنند با این ایده که به هر کسی که اطلاعات سود مند، نقد ها، نقشه های راهنما (٧) مصاحبه ها، سر مقاله هایی تهیه کرده و کار کارشناسی (٧) انجام داده ، بر اساس کارشناسی اش حقوقی تعلق می گیرد » .

به نوعی صحبت ازپدید آمدن « توده جهانی» کار مستقل و آزاد است . از این زمینه ها و سکو هایی شغلی به عنوان « مزارع تهیه مطلب و محتوا » یا « کارخانه های تولید خبر » نام برده می شود . چه کسی این اطلاعات را به «قیمت تخفیف یافته» خریداری می کند ؟ « انجمن ها ، شرکت ها ،سایت های اینترنتی، مجلات و گروه های خبری ، شرکت های صنعتی یا تجاری که مایلند فروش ، عایدی های تبلیغاتی یاتعداد بنر های(٨) خود را افزایش دهند .»
شرکت امریکایی AOL ، یکی از پیشگامان اینترنت که از گروه time warner جدا شده و در حال حاضر مشغول انجام تغییرات بنیادی در سازماندهی خویش است، تصمیم گرفته به نوبه ی خود به جایگاهی « تحت عنوان شرکت تولید کننده خبر(٩) دست یابد » – ماه فوریه سال ٢٠١١ در راستای این هدف ، روزنامه ی اینترنتی the huffington post را خرید. AOL در سال ٢٠١٠ « مزرعه ی محتوا و مطالب » خود به نام seed.com را راه اندازی کرد که مقالات تازه کاران دنیای روزنامه نگاری ، ادبیات یا عکاسی را در مورد موضوعات متنوع از جمله ( سرگرمی ها ، بهداشت و سلامت، ورزش، حیوانات خانگی، تکنولوژی های نو، اقتصاد و امور مالی، گشت و گذار و سفر، سیاست ) تهیه کرده تا آن ها را بر روی سایت های تخصصی متعددش عرضه و پخش کند (Daily Finance- Stylelist.com- AOL travel- Moviefone- Wow.com- AOL Food ) .

همان طور که آقای هانسل ، یکی از مسئولین Seed.com و خبرنگار سابق روزنامه ی نیو یورک تایمز توضیح می دهد موضوع « استفاده ی دوباره از مدل کار روزنامه نگاری مستقل و آزاد است همانطور که همیشه وجود داشته و ارتقا کیفیت و کارایی آن (١٠) » .
در اروپا هم، « مزرعه های محتوا و مطالب» از این نوع در حال شکل گیری است . Populis با اصلیت ایتالیایی از سکو های برترفعالیت در این زمینه است که شعار خود ستایانه اش حاکی از آن است : « وقتی پدید آوردن وخلق محتوا با علم وب تلاقی می کند ».
شرکت پوپولیس مدعی است که بیش از هجده میلیون بازدید کننده در ماه دارد . مسئولین آن مجموعه داده هایی که شامل شانزده میلیون موضوع می باشد تشکیل داده اند که هم برای کاربران اینترنتی جالب است و هم نظرآنهایی که آگهی هایشان همزمان در کنار مقالات قرار خواهد گرفت را تامین می کند .این مقالات توسط روزنامه نگاران حرفه ای نوشته نشده بلکه به قلم «سردبیران مستقل» به رشته تحریر در آمده، تازه کاران باذوقی که در مورد یک موضوع مشخص کار کردند قلم خوبی دارند و اعلام آمادگی ومعارفه آن ها از طریق سایت صورت گرفته . تعرفه ی روزنامه نگاران آزاد متفاوت است و بر حسب بلندی مقاله و کیفیت و سطح نگارش از پنج تا صد و پنجاه اورو متغیر می باشد .

در فرانسه نیز، سایت های حاوی مقالات درخواستی پدید آمده (١١) . Wikio که دروازه ی اروپائی نمایشگرجریان اطلاعاتی است هر ماه قریب سه میلیون بازدید کننده را به خود جلب کرده . سایت آن تحت عنوان Les experts.com مقالاتی راکه به ویژه در مورد زندگی تجربی (١٢) است ارائه می کند. انتخاب موضوعات توسط کار بران و طبق درخواست شان تنظیم می شود. هدف سایت پیشنهاد حدود صد هزار مقاله در ماه است که به دست ارتشی از وب لاگ نویسان تامین می شود. در موقع قبول مقاله حقوق ثابت و مکمل حقوقی نسبت به میزان استقبال از مقاله ، عایدی تبلیغاتی و کارشناسی وبلاگ نویس پرداخت می گردد. در عوض مجله ی اینترنتی Suite١٠١ ، کانادایی، که از ماه سپتامبر ٢٠٠٩ در فرانسه فعال است ( www.suite101.fr ) ، حقوقی به همکاران مستقل خود نمی پردازد.به آن هاحقوقی تحت عنوان « عایدی حاصل از تبلیغات » پرداخت می کند. البته تنها در صورتی که کاربران بر روی بنر های تبلیغاتی که با قیمت های بسیار مناسب فروخته شده و در کنار مقالات وجود دارند کلیک کنند .یک تحقیق امریکایی در مورد اقتصاد بر روی اینترنت در سال ٢٠١٠ نشان داده که ٧٩ درصد خوانندگان خبر بر روی وب سایت هرگز یا به ندرت روی تبلیغی(١٣) کلیک می کنند .خبرگزاری های متداول و سنتی که شدیدا به دنبال «کاهش هزینه » از قبل روزنامه نگاران هستند به این روش های تولید«مشارکتی» محتوا علاقمند شده اند . بدین ترتیب گروه رسانه ای آلمانی Hubert Burda Media ، که صاحب صد و هشتاد و شش مجله ، در ده کشور می باشد، بین سی وپنج تا چهل درصد سرمایه سایت ۱۰۱suite را در اختیار گرفته .
آیا این « کارخانه های تولید خبر » می توانند با رسانه های خبری کلاسیک یا سایت های اینترنتی که به دست روزنامه نگاران حرفه ای اداره می شوند ،رقابت کنند ؟ اکثرصاحبان این «مزرعه های محتوا» به دو دلیل بر این باور نیستند : نخست این که به نظر آن هاجای بهره وری از سایت های اطلاع رسانی اشباع شده ، و اینکه « آنها به هیج وجه در صدد گنجاندن خود در این عرصه نمی باشند . مقالاتی که پیشنهاد می کنند (کوتاه، آسان ، مورد قبول همگان) به ویژه در مورد زندگی تجربی، و «بهتر زندگی کردن » ، توصیه هایی در مورد کمک به خود، سفارش هایی در رابطه باسلامت و بهداشت، پول و سرمایه، اشتغال، سرگرمی ها، مسافرت و… می باشند . این سایت ها با محتوا ارزان قیمت low cost به خصوص در جستجوی تعداد زیاد بازدید کنندگان هستند تا تبلیغات را با قیمت نازل به فروش رسانده بر روی «اقتصاد همراه با کلیک » سرمایه گذاری کنند .تصور مدیر و بنیان گذار شرکت Populis آقای لوکا آسکانی، بر این است که سایت او می تواند مکملی باشد : « بر روی اینترت بیست تا بیست و پنج در صد اخبار مورد استفاده از طریق رسانه های سنتی تامین می شود ، شصت تا شصت و پنج درصد از پژوهش ها و تحقیقات صورت گرفته و حدود پانزده درصد از محتوا و مطالب برگرفته از شبکه های اجتماعی است. سعی ما بر این است که در این سه زمینه حضور داشته باشیم و پاسخ های مناسب را ارائه دهیم .( ١۴) »
باوجود بحران در رسانه ها، سایت های رایگان خبری اینترنتی از موفقیتی همانند «مزرعه های محتوایی» برخوردار هستند… حتی برخی از روزنامه های معتبر در صدد این کار بر آمده اند .. گروه امریکایی the Washington post company، ناشر روزنامه معروفی به این نام ، در ماه ژوئیه سال ٢٠١٠، ICurrent، را در اختیار گرفت. این سایت به کاربران پیشنهاد می کند که « روزنامه ای مطابق و بر پایه خواسته هایشان » را مطالعه کنند . این روزنامه به طور اتوماتیک با دریافت متن ومحتوای برگرفته از بیست و هفت هزار سایت خبری و وبلاگ تهیه شده و در اختیار کاربر قرار می گیرد تا به میل و نیاز خود به زمینه های تخصصی تری نیز بپردازد و پیشنهاد های(١۵) مشخص تری را مطرح سازد . این دورنما به خصوص آقای بیل کلر مدیر نیویورک تایمز را به وحشت می اندازد و او چنین اظهار می کند : « من سرنوشت خبررسانی را به دست گوگل نخواهم سپرد (١۶) ».

۱ – Article Google trends Wikipedia.org 10 fevrier 2011
۲-idem
۳- www.demandmedia.com/ about/demand-media-manifesto
۴ – Caroline Boudet، Demand media l’usine a info du web Les Echos Paris 23 Novembre 2009
۵ – CecileDucourtieux et Xavier ernisien Quand les internautes dictent l’ actualite Le Monde 13 Juillet 2010
۶ – AFP 18 Mai 2010
۷ – L ‘Expansion.com 19 Mai 2010
۸ – www.tubbydev.com Fermes de contenus: business plan et metriques Decembre 2010
۹ – L ‘Expansion.com 17 Mars 2010
۱۰ – Ibid
۱۱ – Nicolas Rauline، Les fermes de contenus a la demande se lancent a la conquet du marche francais Les Echos 21 Decembre 2010
۱۲ – Exemples de sujets ; Comment reussir son entretien d’ embauche? Comment vendre son appartement? Quells shampoings pour les cheveux gras? Ou acheter des oeillets pas cher ?
۱۳ – Le Monde 20 Mars 2010
۱۴ – Nicolas Rauline art. Cit .
۱۵ – Maris-catherine Beuth Les nouvelles ficelles des sites d’ infos americains Le Figaro.fr 18 Juillet 2010
۱۶ – El PaisMadrid 25 Juillet 2010

اینیاسیو رامونه سردبیر لوموند دیپلماتیک است.

این مقاله در چارچوب همکاری بین انسان شناسی و فرهنگ و سایت دوستان لوموند دیپلماتیک منتشر می شود.