انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

منِ‌مجازی چالشی برای هویت فردی و اجتماعی

حالا دیگر می توان اثبات کرد که یک منِ دیگر به آدمی اضافه شده است و امروزه سایه سنگین آن بر ساحت های مختلف آدمی سایه انداخته است و حتا بیش از من‌های دیگر آدمی را مشغول خود کرده است. این من همان منِ‌مجازی است که در سالهای اخیر رشد کرده و سال به سال با رشد تکنولوژی همگانی‌تر شده است من مجازی اگرچه قرابت ها و تماس‌هایی با من فردی یا شخصی آدمها یا منِ‌اجتماعی آنها دارد اما نمی‌توان به تمامی منِ‌مجازی را منطبق با یکی از دو من فردی یا اجتماعی دانست.
منِ‌فردی هویت فردی اوست و بیشتر همان شخصیتی است که او می‌پندارد، در واقع شخصیت و هویت او در دنیای فردی اوست.

منِ‌اجتماعی شخصیت و هویت اجتماعی فرد است که حاصل حضور و جایگاه فرد در جامعه است و جامعه به این شکل می‌دهد. البته همه این من حاصل شکل‌دهی جامعه نیست بلکه تقابل و تعامل فرد و جامعه هر دو بر شکل‌گیری این شخصیت اثر دارد. همه نشانه های اجتماعی اعم از شغل یا تحصیلات و یا نظام طبقاتی و تعلق به گروه های اجتماعی هویتِ منِ‌اجتماعی را می‌سازد.

میان منِ فردی و اجتماعی فاصله ها و تمایزهایی‌ست که حاصل محدودیت های اجتماعی است که گاه اجازه نمی‌دهد منِ‌فردی خود را به تمامی در جامعه نمایش دهد و اه سبب می شود فرد در ساحت منِ‌اجتماعی خود را دیگرگونه و متمایز از منِ‌فردی نشان دهد تا به امنیت و یا جایگاه اجتماعی که هست یا می‌خواهد دست یابد. در این میانه تصور می‌شود که منِ‌مجازی با همان منِ‌اجتماعی تطابق داشته باشد و در همان ساحت نام و جایگاه و تعلقات اجتماعی خود را تعریف کند اما امکانات دنیای مجازی این اجازه را داده است که فرد گاه از منِ‌اجتماعی بگریزد و حتا منِ‌فردی خود را پنهان کند و در ساحت سومی ظهور کند که می‌تواند به هر کدام دو منِ فردی و اجتماعی نزدیک یا دور شود.

منِ‌مجازی چنان پیشرفته و برای خود نشانه های هویتی و تمایزی ساخنه تا بتواند مستقل شود و ساحت تفکیک شده‌ای داشته باشد. منِ‌مجازی حاصل حضور و هویت‌یابی آدمی در دنیای مجازی است. اینکه آدمی برای خود نامی برمی‌گزیند که گاه با نام رسمی او تمایز دارد و حاصل انتخاب خود اوست یا انتخاب آیکون تصویری که ممکن است نمایه خود او نباشد و گاه یک منظره یا گل یا یک رنگ در مناسبتی خاص و یا تصویر فردی دیگر باشد همگی هویت این من را می‌سازند. امکان تغییر مدام این آیکون‌ها یا نام‌ها همگی سبب تثبیت یا تغییر هویتی است اینکه شخص خود را ثابت نگه می دارد و یا همرنگ و هماهنگ با تحولات بیرونی می‌شود همگی دلالت های هویتی او را شکل می‌دهند. از سوی دیگر اینکه فرد می‌خواهد که منِ ‌فعال تولیدکننده یا نشردهند یا منِ‌مشاهده‌گر باشد نیز باعث تجلی هویت او می‌شود اما باید در نظر داشته باشیم که دلالت‌ها تنها حاصل انتخاب فردی یا متاثر از منِ‌فردی او نیست بلکه متاثر از منِ‌اجتماعی و یا محدودیت و خواستهای اجتماعی نیز هست اما دقیقا منطبق بر منِ‌اجتماعی نیست و گاه در تعارض با آن هست تا بتواند با آن مقابله کند و خواستهای پنهان شده شخصی خود را بروز دهد. اینجاست که گاه منِ‌مجازی تجلی گفتمان‌گونه‌های به حاشیه رانده شده می‌شود. این در حالیست که گفتمان مسلط بر جامعه همواره در پی یکسان‌سازی و شبیه‌سازی من‌های اجتماعی است و فراتر از این می‌خواهد چنان نشان دهد که من‌های فردی همان من‌های اجتماعی هستند که دیده می‌شوند. از سوی دیگر کفتمان‌های مسلط اجتماعی برای من‌های اجتماعی قالب‌ها و قواعدی تعریف می‌کنند و با همین قواعد به آنها شکل داده و محدود و محصورشان می‌سازند.

منِ‌مجازی اما اختیاراتی دارد که می‌تواند بگریزد و همین گریختن برای او شمایلی می‌سازد که وقتی بروز پیدا می‌کند می ت اند تصویر دیگرگونه ای از افراد نشان دهد که ممکن است برای جامعه یا تصویر شکل گرفته از افراد ناهمخوان باشد. همچنین منِ‌مجازی به افراد اجازه می‌دهد تا بخشی از خواسته ها یا آمالهای سرکوب شده خود را تحقق بخشند حتا اگر در قالب هویت شناخته شده نباشد بلکه در قالب شخصیت مجازی و جدید آنها پدید آید.
در پس همین چالش‌هاست که افراد نام دیگرگونه برمی‌گزینند و یا خود را پنهان کرده و تنها نظاره‌گر می‌شوند. حتا در این ساحت گاهی افراد می‌خواهند به شخصیتی آرمانی جلوه کنند از همین رو از رولیتهای دیگران برمی‌گزینند و بر شخصزت خود می‌افزایند. در این دنیا دیگر افراد یکسان نیستند و می توانند با تعلق به گروه های پدید‌آمده هویت خود را شکل دهند و در هر کدام از این فضاها یا گروهی شکلی از خود بروز دهند. در واقع ژانر مجازی تنها انتقال دهنده هویت یا من افراد نیست بلکه خود ژار یعنی دنیای نجازی نیز بر شخصیت افراد اثر می‌گذارد و آنها از گفتمانهایی که در این فضا می‌آیند تبعیت می‌کنند. اینگونه است که هر از گاهی موجها یا کنش هایی دیده می‌شود که افراد را جهت و شکل می دهد.اینکه فرد چه تصویری به عنوان شمایل یا پروفایل خود برمی‌گزیند نشان می دهد به چه میزان با چهره خود چالش دارد و یا چه میزان با چهره شناخته شده خود می‌خواهد تقابل داشته باشد، اینکه فرد برای منِ‌مجازی چه نامی برگزیند و این نام آیا همان نام رسمی اوست یا می‌خواهد دور از نام رسمی خود در دنیای مجازی حاضر باشد، اینکه فرد بخواهد نقش فعال داشته باشد و در این فعالیت بخواهد کپی‌برداری کند یا خود مولد باشد، اینکه بخواهد موقعیت جغرافیایی یا اجتماعی خود را بروز دهد یا ندهد، یا بخواهد علیه منِ فردی یا منِ‌اجتماعی خود طغیان خود همگی نشان می‌دهد که منِ‌مجازی موقعیتی برای چالش انگیزی من‌های دیگر است و در این وضعیت می‌تواند جامعه یا فرد را به چالش بکشد. چالشی که به بروز احساسات یا تاثیرپذیری از فضای احساسی و بیان افکار پنهان شده اجتماعی یا باورهای عادت شده می‌انجامد. اینگونه است که حتا طنزها، شادی‌ها و غمهای مجازی به نشانه های تقابل و گاه تغییر هویتهای چندگانگی می‌انجامد منِمجازی بیش از هر چیزی به بروز چندگانگی هویتهای رسمی و غیررسمی پرداخته است و همین بروز باعث حساسیت آن شده است اما این منِ‌مجازی حساسیت و چالش را در ذات خود ندارد بلکه حاصل تقابلهاو چالشهای پنهان است که فاصله ها را در هویت ایجاد می‌کند. منِ‌مجازی میان چالش قدرتهای مختلف همچون قدرتهای فردی، قدرتهای اجتماعی و قدرت ژانری قرار می‌گیرند و هر کدام در تلاشند تا آن را به تسلط خود درآورند و هویت نیز به امری سیال در میان آنها تبدیل می‌شود تا منِ‌مجازی به تثبیت برسد.