ساختمان پلاسکو، ساختمانی تجاری در ضلع شمال شرقی چهارراه استانبول، تهران بود و از آن بهعنوان اولین آسمانخراش و ساختمان مدرن خاورمیانه یاد میشد. این ساختمان ۱۷ طبقه با اسکلتِ فلزی که در سال ۱۳۴۱ افتتاح شده بود، یکی از مهمترین مراکز تولید و فروش پوشاک در تهران بود. ساختمان پلاسکو در روز پنجشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۵ پس از ۵۴ سال از زمان ساخت بر اثر آتشسوزی فرو ریخت و ۵۶۰ واحد تجاری در آن نابود شد. پلاسکو درحالی بعد از ۳٫۵ ساعت سوختن، فروریخت که هنوز تعداد زیادی آتشنشان درحال مهار آتشسوزی، در بیرون و داخل ساختمان بودند. ساختمان پلاسکو در کنار ساختمان آلومینیوم از اولین آسمانخراش های تهران شمرده میشد. این ساختمان نماد تهران جدید و معماری مدرن در پایتخت و به عنوان یک نماد شاخص شهری محسوب میشد. ساختمان پلاسکو با ارتفاع ۴۲ متر در زمان اتمام ساخت در سال ۱۳۴۱ بلندترین ساختمان تهران محسوب می شد.
«جستارهایی در پلاسکو» عنوان کتابی است که به همت پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، منتشر و به شهدای آتشنشان حادثه پلاسکو، تقدیم شده است. این کتاب بازتابی از نخستین دیدگاههای متخصصان و صاحبنظران حوزه جامعهشناسی ایران، در خصوص فاجعه مادی و انسانی پلاسکو است. بررسی ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی و رسانهای حادثهای که منجر به تخریب ساختمان پلاسکو و از دست رفتن سرمایههای انسانی و مالی برخی از شهروندان تهرانی شد، گردآوری علل و عوامل این رخداد تلخ و ارائه راهکارهایی تخصصی از سوی متخصصان علوم اجتماعی کشور، دستمایه انتشار کتابی با عنوان «جستارهایی در پلاسکو» شده است.
نوشتههای مرتبط
کتاب مذکور، با مقدمه دکتر صالحی امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به رشته تحریر درآمده و کوشیده است از منظری نظری و کاربردی نشان دهد که چگونه میتوان با اتخاذ روشهای مطمئن و داشتن چشماندازی از آنچه ممکن است در آینده رخ دهد، راه بروز چنین بحرانهایی را سد کرد.
در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است: «نمیتوان به هیچ وجه منکر نقش رسانههای اجتماعی در ایران به ویژه در حوزه اطلاع رسانی شد و باید پذیرفت که این رسانهها، به تدریج در سالهای اخیر به بخشی جدایی ناپذیر از تحولات جامعه و کشورمان تبدیل شده اند و روند حوادث اخیر، نشان میدهد و پیش بینی میکند که در آینده نزدیک، این گروه از رسانهها، نقش و جایگاهیی مهم تر و با ارزش تر نیز پیدا خواهند کرد»
در بخش دیگر این مقدمه تاکید شده است: «این مجموعه، به تبع وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تنها بر ابعاد فرهنگی اجتماعی و رسانهای این واقعه تاکید دارد، هر چند این واقعه به دلیل اهمیت، نیازمند بررسی از مناظر دیگر نیز میباشد و البته تحلیل های حاضر در قالب جستار و نه مقاله علمی فراهم شده است تا بتوان به سرعت به نظرات کارشناسان و صاحب نظران دسترسی پیدا کرد…»
این کتاب به کوشش محمد جوادی یگانه، جبار رحمانی، سعیده زاده قناد و عبدالله بیچرانلو، در ۵۲۱ صفحه در تاریخ ۱۰ بهمن ۹۵ ( ده روز پس از حادثه پلاسکو) و با توزیع محدود منتشر شده است.
این اثر در پنج بخش شامل ؛ مدیریت و سیاست شهری، فرهنگ و جامعه، اخلاق اجتماعی و خلقیات ایرانی، رسانه های جمعی و اجتماعی، برای آینده و با مطالبی از؛ ناصر فکوهی، محمد آقاسی، علیرضا آقا یوسفی، حسین ایمانی جاجرمی، مجتبی توسل، حمید رضا جلایی پور، محمد رضا جوادی یگانه، ابراهیم حاجیانی، سید محمد مهدی خویی، مجتبی دلیر، حسین راغفر، جبار رحمانی، سعیده زاد قناد، احسان شاه قاسمی، عباس عبدی، فاطمه سادات علمدار، فردین علیخواه، موسی عنبری، غلامرضا غفاری، غلامرضا کاشی، نعمت الله فاضلی، مقصود فراستخواه، سید احمد فیروز ابادی، محمد امین قانعی راد، رضا مختاری اصفهانی، علیرضا مشهدی زاده، سید جواد میری، آرش نصر اصفهانی و سید ضیا ء هاشمی به رشته تحریر درآمده است.