دو پرسش اصلی نویسنده، فایده ی نظریه ی اجتماعی برای مورخان، و فایده ی تاریخ برای نظریه پردازان اجتماعی است. این بحث از زمانی شروع شد که در دهه ی ۱۹۶۰ نویسنده دوره ای را با عنوان ساختار اجتماعی و تغییر اجتماعی در دانشگاه ارائه می دهد. سپس در ۱۹۸۰ کتاب جامعه شناسی و تاریخ را منتشر می کند که بیانه ای برای استفاده از نظریه ی اجتماعی در تاریخ به شمار می رود. پس از آن، برک به دامنه ی مطالعه ی خود را گسترده تر کرده و این کتاب را منتشر می کند.
برک نخست به استفاده ی مورخان از مدل ها، روش ها، و مفاهیم علوم اجتماعی می پردازد و سپس برخی از تعارضات فکری همچون تضاد میان ساختار و عاملیت انسان را تحلیل می کند که در قلب تنش میان تاریخ و نظریه ی اجتماعی قرار دارد. او از چرخش فرهنگی صحبت می کند که توسط برخی جامعه شناسان و انسان شناسان انجام گرفت. نویسندگانی چون باختین و گامبریج و کوهن مورد تأکید هستند.
برک در ویرایش دوم به مسائل جدیدتری چون تعارض میان نظریه ی انتخاب عقلانی و نسبیت گرایی فرهنگی می پردازد. این مسئله در مورد کلاسیک هایی چون وبر یا مارکس مطرح نبود.
نوشته‌های مرتبط
کتاب از شش فصل تشکیل می شود: نظریه پردازان و مورخان، مدل ها و روش ها، مفاهیم مرکزی، مسائل مرکزی، نظریه ی اجتماعی و تغییر اجتماعی، و در نهایت پست مدرنیته و پست مدرنیسم. فصل یکم به رابطه ی میان مورخان و نظریه پردازان اجتماعی پرداخته و دیدگاهی کلی از تاریخ را از این منظر ارائه می دهد. فصل دوم بر مدل ها و روش های مختلف مورد استفاده در رشته های گوناگون متمرکز است. این مدل ها و روش ها، تطبیق، استفاده از مدل ها و سنخ ها، روش های کمی و در نهایت، ذره بین اجتماعی هستند یعنی تحلیل اجتماعی خرد و تاریخ خرد. فصل سوم به استفاده ی مورخان از مفاهیم مختلف دانشمندان اجتماعی می پردازد. مفاهیم مورد بحث برک، جنس و جنسیت، طبقه و پایگاه اجتماعی، قدرت و فرهنگ سیاسی هستند. در فصل چهارم، نویسنده چهار مجموعه از تباین ها و بحث های فکری بر سر پیش انگاشت های فلسفی در کارهای دانشپژوهان را به بحث می کشد: بحث عقلانیت در برابر نسبیت گرایی، وفاق دربرابر تضاد، واقعیت دربرابر افسانه، ساختار دربرابر عامل. فصل پنجم بر مسائل تغییر اجتماعی متمرکز بوده و دیدگاهی کلی از مدل های اسپنسر و مارکس ارائه می دهد، با اشاره به نقاط قوت و ضعف آشکار آن ها، و سپس برک جایگزین هایی چون ترکیب هر دو مدل، مطالعه ی الگوهای جمعیتی، الگوهای فرهنگ، تأثیر برخوردهای میان جوامع، و اهمیت رخدادها و نسل ها را مورد بحث قرار می دهد. فصل آخر به پست مدرنیته و پست مدرنیسم می پردازد و مفاهیم بی ثباتی و مرکززدایی را بحث می کند.
در این شش فصل، نویسنده مبرهن می سازد که استفاده از نظریه ی اجتماعی موجب تسهیل کار مورخ می شود. او استدلال می کند که این امر نه ضعف نظریه ی اجتماعی بلکه نقطه قوت آن است زیرا پاسخ های جدیدی به سوالات قدیمی داده و سوالات جدیدی را مطرح می سازد. نظریه ی اجتماعی موجب گسترده شدن تخیل مورخ شده و فرضیات عادی و تبیین های تاریخ را به پرسش می کشد. برای نظریه پرداز اجتماعی، استفاده از تاریخ باعث این یادآوری می شود که تجارب انسان و نهادها پیچیده و متنوع هستند. این امر، توانایی کاربست نظریه ی اجتماعی ای که در یک زمان و مکان معین شکل گرفته بر دوره ها و مکان های متفاوت را به پرسش می کشد.
برک غنای تاریخ و نظریه اجتماعی را نشان می دهد و از فایده ی هردو برای همدیگر دفاع می نماید، زیرا بر این باور است که هدف هردو، فهم بهتر انسان هاست. از نگاه او، تاریخ و نظریه اجتماعی، دو جنبه ی متفاوت از یک تلاش علمی هستند.
فهرست مطالب
دیباچه
۱. نظریه پردازان و مورخان
گفتاری از ناشنوا
جدا شدن تاریخ و نظریه
نادیده گیری گذشته
ظهور نظریه ی اجتماعی
همگرایی نظریه و تاریخ
۲. مدل ها و روش ها
تطبیق ها
مدل ها
روش های کمی
ذره بین اجتماعی
۳. مفاهیم مرکزی
نقش ها و اجراها
جنس و جنسیت
خانواده و خویشاوندی
اجتماعات و هویت ها
طبقه و جایگاه اجتماعی
تحرک اجتماعی و تمایز اجتماعی
مصرف و مبادله
سرمایه ی اجتماعی و فرهنگی
مشتریان و مراجعان
قدرت و حوزه ی عمومی
مراکز و حاشیه ها
هژمونی و مقاومت
اعتراض اجتماعی ?%۸( جنبش های اجتماعی
ذهنیت ها، ایدئولوژی ها، گفتمان ها
ارتباطات و دریافت
پسا استعمار و دوزیستی فرهنگی
شفاهیت و متنیت
خاطره و اسطوره
۴. مسائل مرکزی
عقلانیت در برابر نسبیت
مفاهیم فرهنگ
وفاق در برابر تضاد
واقعیت ها در برابر افسانه ها
ساختارها در برابر عاملان
کارکردگرایی
نمونه ی ونیز
ساختارگرایی
بازگشت کنشگر
۵. نظریه ی اجتماعی و تغییر اجتماعی
مدل اسپنسر
مدل مارکس
راه سوم؟
جستارهایی در ترکیب
الگوهای جمعیتی
الگوهای فرهنگ
برخوردها
اهمیت رخدادها
نسل ها
۶. پست مدرنیته و پست مدرنیسم
بی ثباتی
برساخت های فرهنگی
مرکززدایی
فراسوی اروپامحوری؟
جهانی شدن
نتیجه گیری
کتاب نگاری
نمایه
History and social theory
نوشته ی پیتر برک
منتشر شده در ۳۱ دسامبر ۱۹۹۲، انتشارات دانشگاه کرنل، ۱۹۸ صفحه. ISBN: 0801428610
ویرایش دوم، منتشر شده در ۱۰ نوامبر ۲۰۰۵، انتشارات پولیتی، ۲۲۴ صفحه. ISBN: 0801472857
