انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

معرفی کتاب اندیشه یونگ

نویسنده: ریچارد بیلسکر

مترجم: حسین پاینده

انتشارات: نشر جاوید

محل انتشار: تهران

چاپ چهارم: ۱۳۹۱

تعداد: ۱۰۰۰

تعداد صفحات: ۱۷۱

خصلت تمامیت خواهانه نظم اجتماعی همواره تلاش کرده است تا هرآنچه را که می‌خواهد به اعضای تشکیل دهندۀ خود تحمیل کند؛ از طریق انواع مکانیسم‌های مختلف و گوناگون: خشونت، کنترل، پاداش، تنبیه، قوانین، علم، دین، اسطوره، ادبیات، سنت و….

قواعد و نرم‌های جامعه به مثابه دو فرشتۀ الهی و دوزخی همواره همراه انسان‌ها هستند و بر اعمال ناظرند. هرعملی در جامعه دارای بازتاب خاص خود بوده است به طوری که تنبیه و پاداش را شاید بتوان مبنای این بازتاب دانست و دیگر بازتاب‌ها را می‌توان بر روی این طیف قرار داد. هنجارها، خرده فرهنگ‌ها، یا به طورکلی تجربۀ زیستن انسان‌ها در جوامع، نیازهای بیولوژیک و قوۀ اختیار و هیجان و احساس از عناصر معادله‌ای هستند که از درون آن انسان اجتماعی پدید می‌آید.

هر اجتماعی دارای برنامه‌ها، قوانین و هنجارهایی برای پاسخ به نیازهای اعضای خود است. درواقع نهادها بخش عمده‌ی کارکردشان پاسخ به نیازهای انسانی است. نیازهایی که اگر نادیده گرفته شود یا ارضای آن‌ها مختل شود طبیعتا اعضای آن جامعه و در نهایت کل جامعه را دچار مشکل می‌کند.
با ظهور مدرنیته و افزایش جمعیت و شکل‌گیری سیستم‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی رقابت محور و سودا گر و برتری علی‌رغم فرصت‌ها و امکاناتی که این سیستم در اختیار انسان قرار داده است، هرروز لگدمال شدن انسان را به دست ساخته‌های خودش بیشتر می‌بینیمو سیستم‌ها سودشان را در فرسایش و نابودی و بیماری انسان‌ها می‌بینند. میل به یکسان سازی و یک‌شکل سازی انسان‌ها برای اعمال کنترل و مدیریت همواره با وجود مقاومت از سوی خود انسان هدف اصلی چنین ساختاری بوده است. تحولات کلان و تغییرات و انقلاب‌های اساسی و نهادینی که نتیجۀ جرات شک انسان است، فرایندی که با شک آغاز شده و به تعصب و افراطی گری منهتی می‌شود تا جایی که حاضر است حتی بشریت را فدای خود کند.
طبیعتا چنین سیستم‌هایی هیچ‌گاه نمی‌توانند تعادل و آرامش‌ روانی انسان ماقبل مدرن را برای شهروندان خود فرآهم آورند، علی‌رغم تمام امکاناتی که پدید آورده‌اند. همزمان با تحولاتی طبیعتا معرفت انسانی هم به مثابۀ آن تغییر یافته و در جهت رسیدن به بالاترین کارایی خود تکامل یافته است تا بتواند واقعیت را به معتبر ترین شکل ممکن بشناسد، با هدف پاسخ دادن به پرسش‌های انسانی، درمان دردهای انسان، به به طور مختصر کمک به رفاه و آسایش بشری. از زمینه‌هایی که معرفت بشری در آن رشد نمود و حتی شاخه‌های جدید علمی و معرفتی را هم پدید آورد، زمینۀ اعصاب و روان بود که به دنبال آن روانشناسی، روانکاوی، روان‌پزشکی بودند. یکی از نمایندگان این حوزه را می‌توان یونگ دانست.
<<یونگ در زمرۀ نخستین اندیشمندانی بود که از راه همفکری با فروید به شکل‌گیری و تدقیق مفاهیم نظریۀ روانکاوی یاری رساند. ولی او متعاقبا راه خود را از راه استاد جدا کرد و مکتب جدیدی را با نام ((روانشناسی تحلیلی)) بنیاد گذاشت. یونگ در عین این که بردیدگاه فروید مبنی بروجود ضمیر ناخودآگاه صحه می‌گذارد، قائل به گونه‌ای دیگر از ضمیر ناخودآگاه نیز هست که دیگر نه مبین اندیشه‌ها و هراس‌های فردی، بلکه مخزن گرایش‌ها و افکاری است که در نزد همۀ ابناء بشر مشترک هستند. یونگ با مطالعۀ گسترده در نظام‌های اسطوره‌ای و فرهنگ‌های گوناگون، مجموعه‌ای از تصاویر ذهنی جهان‌شمول را تدوین کرد که در مکتب او با نام ((کهن الگو)) مشخص می‌شوند. تفحص در کهن الگوها نه فقط راهی برای فهم الگوهای عام رفتار بشر، بلکه همچنین شیو‌ه‌ای برای قرائت نقادانه‌ی متون ادبی و آثار هنری است. این کتاب برای کسانی نوشته شده است که می‌خواهند با خواندن کتابی کمابیش کم حجم، دریچه‌ای برافکار یونگ برای‌شان گشوده شود. هریک از فصل‌های پنج‌گانۀ کتاب حاضر، جزء مهمی از اندیشه‌های یونگ را با استناد به نوشته‌های خود او و شرح و تفسیر به خوانند معرفی می‌کند. نقل‌قول‌های مکرر از یونگ و ارجاعات ایضا متعدد به سایر نوشته‌های مرتبط با موضوعات مورد بحث، راهنمای ضمنی خواننده‌ای است که پس از خواندن کتاب حاضر به مطالعه‌ی بیشتر درباره‌ی آراء و اندیشه‌های یونگ راغب می‌شود. به منظور فهم راحت‌تر متن، مترجم با افزودن زیرنوشت‌های توضیحی، اصطلاحات روانکاوانه‌ای را که نویسندۀ کتاب فقط به‌کار برده اما شرح نداده و نیز اشاراتی را که چه بسا برای خواننده‌ی ناآشنا قدری مبهم یا گیج‌کننده باشند، توضیح داده است>>

فهرست
یادداشت مترجم
پیش‌گفتار
فصل یک: زندگی یونگ
دورۀ کودکی
تحصیلات
زندگی حرفه‌ای
دوره‌ی اشتغال در تیمارستان بورگهولتسلی
و آشنایی با نظریه‌ی روانکاوی
((سفرشبانۀ روح))
پیدایش روانشناسی تحلیلی
جنگ‌جهانی دوم
واپسین سال‌های زندگی یونگ

فصل دوم: دوره‌ی همکاری یونگ با فروید
مقدمه
رسالۀ دکتری
آزمون‌تداعی
عقده
روانکاوی و روان‌گسیختگی
نمادهای گشتاری
((برخی نمونه‌‌های تخیل خلاق نیمه‌آگاه))
در نوشته‌ی دوشیزه فرنک میلر
قطع همکاری با فروید
خودمختاری
دلایل یونگ در اثبات درستی رویکردش

فصل سوم: شکل‌گیری روان‌شناسی تحلیلی
مقدمه
سنخ‌های روانی
انواع نگرش: برون‌گرایی و درون‌گرایی
انواع کارکرد: تفکر، احساس، هیجان و شهود
سنخ‌نمای مایرز-بریگز
کهن‌الگوها
نفس
همزاد مونث یا آنیما و همزاد مذکر یا آنیموس
سایه
پیرمرد فرزانه و مادرجهان اسفل
نقاب
ضمیر ناخودآگاه جمعی
مفهوم ضمیرناخودآگاه جمعی
شواهد دال بر وجود ضمیر ناخودآگاه جمعی

فصل چهارم: سخنرانی‌های یونگ درباره‌ی کتاب چنین گفت زرتشت
مقدمه
سخنرانی‌های یونگ
فریدریش نیچه
کتاب با عنوان چنین گفت زرتشت
سخنرانی‌های یونگ دربارۀ چنین گفت زرتشت
کهن‌الگوهای((همزاد مونث)) و ((همزاد مذکر))
کهن‌الگوی((سایه))
نفس و نقاب
نخوت و فردانیت
بحث‌های یونگ درباره‌ی دین
بحث‌های یونگ درباره‌ی روان‌شناسی اخلاقی
بحث‌های یونگ درباره‌ی واقعییت‌های سیاسی زمانه

فصل پنجم: دین و کیمیا‌گری و اسطوره‌شناسی
مقدمه
دین
سخنرانی‌های یونگ در دانشگاه ییل
پاسخ به ایوب
ادیان شرقی
کیمیا‌گری
نمادهای کیمیاگری در خواب
مرکوریوس و اکسیر اعظم
چهارگانگی
وحدت اسرار آمیز
راز گل طلایی
سایرمضامین کیمیاگرانه: تک‌شاخ، درخت و ماهی
اسطوره‌شناسی و پدیده‌های فراهنجار
نمادپردازی در اشکال ماندالا
همزمانی
بشقاب‌پرنده
فهرست منابع
واژه‌نامۀفارسی به انگلیسی
واژه‌نامۀ انگلیسی به فارسی