آقاصفری، عارف و حسن طلیعی. «آسیب شناسی نظارت بر ساخت و ساز در شهر تهران». تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی. چاپ اول. ۱۳۹۰
مطالب این کتاب در یک «مقدمه» و شش فصل شامل: «تعاریف و مفاهیم»، «عاملان نظارت»، «ابزارهای نظارت»، «فنون نظارت»، «تحلیل آسیب شناسانه نظارت» و «جمع بندی آسیب شناسی نظارت» ارایه شده است.
نوشته‌های مرتبط
هدف از نوشتن این کتاب، ارایه شناختی از آسیب های نظارت بر ساخت و ساز ساختمان در شهر تهران و ارایه راه¬حل های پیشنهادی جهت غلبه بر آن است. موضوع کتاب، نظارتی است که در نظام مدیریت شهری تهران بر ساخت و ساز ساختمان اعمال می¬شود و کتاب، گزارش تحلیل آسیب های نظارت بر ساخت و ساز ساختمان در شهر تهران است.
در این کتاب نگرش حاکم بر تحلیل آسیب¬های نظارت بر ساخت و ساز ساختمان در شهر تهران، نگرش سیستمی است و مبتنی بر همین نگرش، از نظام نظارت بر ساخت و ساز ساختمان یک مدل فرایندی، طراحی شده است و بعد از شکستن فرایندهای این نظام به فعالیت ها و شکستن فعالیت ها به وظایف و شناسایی مسؤولان هر وظیفه و مدارک مرتبط با هر وظیفه و نهایتا تشخیص عاملان نظام و ابزاری که این عاملان برای نظارت به کار می¬گیرند؛ به تحلیل کاستی های عاملان، ابزار و فنون به عنوان عناصر نظام و روابط هر یک پرداخته شده است. برای دست یابی به این مهم، مطالب کتاب در شش فصل به شرح زیر تنظیم شده است:
فصل اول، تعاریف و مفاهیم
مفهوم شناسی نظارت بر ساخت و ساز ساختمان، پیش نیاز پرداختن به موضوع کتاب است و به همین واسطه در این فصل، ابتدا مفاهیم مدیریت شهری، ساختمان و ساخت و ساز ارایه شد و سپس رویکردهای نظری علوم اداری و حقوق اداری به نظارت، تبیین و پیشینه بررسی و گزارش شده است.
فصل دوم، عاملان نظارت
در این فصل عاملان نظارت بر ساخت و ساز ساختمان در شهر تهران معرفی شده است. معرفی عاملان از «سازمان اداری وزارت مسکن و شهرسازی» شروع می¬شود و در ادامه «سازمان نظام مهندسی ساختمان»، «شهرداری تهران» و «مهندسان ناظر» را در بر می¬گیرد و در هر مورد، معرفی از اقدام به شناخت عمومی شروع و به بررسی تفصیلی عناصر مرتبط با فرایند نظارت بر ساخت و ساز ساختمان ختم می¬شود.
فصل سوم، ابزارهای نظارت
در نظام نظارت بر ساخت و ساز ساختمان، ابزارهای نظارت توسط عاملان برای جاری سازی فنون نظارت به کار گرفته شده است. در این فصل «ضوابط و مقررات عام شهرسازی»، «مقررات ملی ساختمان»، «پروانه های اشتغال به کار»، «نقشه های ساختمانی»، «شناسنامه ساختمان» و «برگ های تعهد» به عنوان ابزارهای نظارت بر ساخت و ساز ساختمان در شهر تهران معرفی شده اند.
فصل چهارم، فنون نظارت
نظارت بر ساخت و ساز ساختمان در شهر تهران نظامی است که از سیزده فرایند شکل می¬گیرد و نتایج شکستن فرایندهای این نظام و معرفی آن ها به تفکیک رویه ها، شیوه ها و مسؤولان هر شیوه در این فصل ارایه شده است.
فصل پنجم، کاستی های نظارت
کاستی های نظارت بر ساخت و ساز ساختمان در شهر تهران به تفکیک عاملان، ابزار و فنون نظارت و شناسایی منشاء هر کاستی و عامل تشدید آن در این فصل ارایه شده است.
فصل ششم راه حل های غلبه بر کاستی¬ها
پیشنهاداتی برای اصلاح کاستی های نظارت بر ساخت و ساز ساختمان در شهر تهران به تفکیک عاملان، ابزار و فنون نظارت و به تفکیک منشاء هر کاستی و عامل تشدید آن حسن ختام مطالب کتاب است.
مخاطبان این کتاب می¬تواند طیف وسیعی از فعالان عرصه شهرسازی را تشکیل دهند. مدیران و کارشناسان نهادهای هدایت کننده و پشتیبانی کننده نظام نظارت بر ساخت و ساز ساختمان کشور (اعم از وزارت راه و شهرسازی، سازمان نظام مهندسی ساختمان و شهرداری ها)، عاملان نظارت کننده نظام نظارت بر ساخت و ساز ساختمان کشور (اعم از شهرداری ها و مهندسان ناظر)، پژوهشگران شهری و دانشجویان رشته های اصلی مهندسی ساختمان (اعم از معماری، مهندسی عمران، مهندسی مکانیک، مهندسی برق، شهرسازی، نقشه برداری و مهندسی ترافیک) و رشته های مرتبط مهندسی ساختمان از مهم ترین مخاطبان به حساب می آیند. اعضای شوراهای اسلامی در تمامی سطوح مدنی و مالکان شهری درگیر در هر یک از مراحل فرایندساخت و ساز ساختمان را می توان از دیگر مخاطبان این کتاب دانست.
به علاوه، این کتاب می¬تواند به عنوان یک مرجع معتبر و جامع در پودمان های آموزش شهروندی و حتی به عنوان راهنما برای مراجعان واحدهای معاونت شهرسازی و معماری شهرداری ها به کار گرفته و بهره برداری شود.
