جک رنکین گودی(متولد ۱۹۱۹) یکی ازانسان شناسان اجتماعی انگلیس وازاساتید برجسته دانشگاه کمبریج،عضو منتخب آکادمی انگلیس در۱۹۷۶،عضوپیوسته آکادمی ملی علوم آمریکا است. ازجمله مهم ترین آثاراومی توان به مرگ،دارایی ونیاکان(۱۹۶۲)، اسطوره بیگر(۱۹۷۲) واهلی کردن اندیشه وحشی(۱۹۷۷) اشاره کرد.
جک گودی درولوین گاردن سیتی وسنت آلبانس بزرگ شد ودرمدرسه ای به همین نام تحصیل کرد. سپس برای تحصیل ادبیات انگلیسی در۱۹۸۳ به کالج سنت جان کمبریج رفت واین همان جایی بود که وی با متفکران چپ گرایی چون اریک هابزبام آشنا شد. درجنگ جهانی دوم جک گودی درشمال آفریقا جنگیده وتوسط آلمانی ها دستگیرشد وسه سال را دراردوگاه زندانیان جنگی گذراند. با مطالعه آثار فرانتس گلدن بو وگوردن چایلد، جک گودی که در۱۹۴۶ دانشگاه را ازسرگرفته بود، به سمت باستان شناسی وانسان شناسی گرایش پیداکرد.
نوشته‌های مرتبط
پس ازانجام کارمیدانی درگنیا درشمال گانا، وی به طورفزاینده ای به مطالعه تطبیقی اروپا، آفریقا وآسیا روی آورد. بین سال های ۱۹۵۴ و۱۹۸۴ دردانشگاه کمبریج به تدریس انسان شناسی اجتماعی پرداخت ودر۱۹۷۶عضومنتخب آکادمی انگلیس شد.
گودی پیشگام انسان شناسی تطبیقی ادبیات بود وکوشید تاپیش شرط های علی واثرات نوشتاربه مثابه تکنولوژی را بیازماید. همچنین وی عمدتا پیرامون تاریخ خانواده وانسان شناسی ارث به نوشتن پرداخت. اخیرا کتابی پیرامون انسان شناسی گل ها وغذا به رشته تالیف درآورده است.
ابعاد نظری
جک گودی مقدمتا به تبیین ساختاراجتماعی وتغییراجتماعی برحسب سه فاکتورعمده پرداخت. اولین عامل، توسعه اشکال قدرتمند کشاورزی است که امکان “انباشت مازاد” رافراهم کرد؛ انباشت مازاد محصول بسیاری ازابعاد عمل فرهنگی ازازدواج تا تشییع جنازه ها وهمچنین تمایزبزرگ میان جوامع آفریقایی واروپایی-آسیایی را فراهم می کند.
عامل دوم درتبیین تغییراجتماعی برحسب “شهری شدن” و”رشد نهادهای دیوان سالارانه” است که اشکال سنتی سازمان اجتماعی مانند خانواده وقبیله را تعدیل کرده یا کنارمی گذارد وتمدن را به مثابه فرهنگ شهرها می شناسد.
وسوم، او اهمیت زیادی برای “تکنولوژی های ارتباطات” به مثابه لوازم تغییر روان شناختی واجتماعی قائل بود. او آغازنوشتن را با وظیفه مدیریت مازاد محصول مرتبط دانسته ودرمقاله مهمی همراه ایان وات(گودی ووات ۱۹۶۳)، این بحث را مطرح کرد که رشد علم وفلسفه دریونان کلاسیک به طرزبرجسته ای به اختراع یک نظام موثرنوشتاری، الفبا، وابسته بوده است. ازآن جا که این فاکتورها درارتباط با یکدیگر ودررابطه باهریک ازنظام های اجتماعی معاصریا تغییرات نظام منددرطول زمان است، اثر او به بسیاری از رشته ها نیزمربوط می شود.
گزیده آثار
جک گودی صاحب تالیفات فراوان درقالب کتاب ومقاله و ازجمله کسانی است که “حوزه جدید مردم نگاری تاریخی تطبیقی را درکمبریج پایه گذاری کرد”(فکوهی ۱۳۸۲).
قرن بیستم عصر ظهور متفکرانی برجسته،خوش فکر و مشهوری است که مشتاقانه به کارهای تلفیقی-چه به لحاظ تنوع موضوعی وچه ازمنظرجغرافیایی- پرداخته اند. نخبگانی چون لویسن فور،برودل، لوگوف ولادوری درمکتب فرانسوی آنال، اریک ولف درآمریکا، جک گودی درانگلیس واریک هابزبام درانگلیس وآمریکا، جان کول خاورمیانه شناس معروف دانشگاه میشیگان، ادوارد سعید درآمریکا، کاماروف ها دردانشگاه شیکاگو درزمره علاقه مندان به کارهای تلفیقی درعصری بودند که انسان شناسی در نگاه خودآگاهانه به خود درآیینه تاریخ، درمیانه تفکرمرکزی خود ودیگری درانسان شناسی سردرگم مانده بود،جنگ های جهانی این قرن، نگاه ها را به افق های فراملی دوخته ودلزدگی نسبت به تخصص گرایی ورویکردهای پوزیتیویستی واحساس نقصان شدید درنگاه های تک رشته ای به جهان، فراملی گرایی ومیان رشته ای را با سرعت بی سابقه درمسیر رشد قرار داد.
درسطورزیر به مهم ترین کتاب های او اشاره می کنیم، هرچند تعداد مقالات برجسته اوپرشمارترازآن است که دراین شماره فرصت پرداختن به آن ها باشد :
• سازمان اجتماعی قبیله لویلی
• ادبیات درجوامع سنتی
• مرگ،دارایی ونیاکان :مطالعه سنت های تدفین قبیله لوداگا درغرب آفریقا (۱۹۶۲)
• اسطوره بیگر(۱۹۷۲)
• شخصیت خویشاوندی(۱۹۷۳)
• فرهنگ وارتباطات :منطق پیوند نمادها؛ درآمدی برکاربرد تحلیل ساختاگرایانه درانسان شناسی اجتماعی(۱۹۷۶)
• تولید وبازتولید :مطالعه تطبیقی قلمروخانگی(۱۹۷۶)
• اهلی کردن اندیشه وحشی(۱۹۷۷)
• پختن،آشپزی وطبقه :مطالعه ای درحوزه جامعه شناسسی تطبیقی(۱۹۸۲)
• تحول خانواده وازدواج دراروپا (۱۹۸۳)
• منطق نوشتار وسازمان جامعه(۱۹۸۶)
• مواجهه میان گفتار ونوشتار
• شرقی،باستانی وابتدایی
• فرهنگ گل ها(۱۹۹۳)
• لحظه بسط یافتنی : رشد انسان شناسی اجتماعی دربریتانیا وآفریقا(۱۹۹۵-۱۹۱۸)
• شرق درنزدغرب(۱۹۹۶)
• بازنمایی ها وتناقضات :ابهام نسبت به تصاویر،تئاتر،افسانه ها، بقایا وجنسیت(۱۹۹۷)
• غذا وعشق :تاریخ فرهنگی شرق وغرب(۱۹۹۸)
• خانواده اروپایی :مقاله ای درحوزه انسان شناسی تاریخی(۲۰۰۰)
• اسلام درسیاست اروپا(۲۰۰۴)
• مطالعات تطبیقی درحوزه خویشاوندی(۲۰۰۴)
• سرقت تاریخ (۲۰۰۷)
عناوین آثار جک گودی به لاتین درزیر ذکر شده است :
• The Social Organization of the Lo Wiili
• Literacy in Traditional Societies
• ۱۹۶۲ Death, Property and the Ancestors :A Study of the Mortuary Customs of the Lo Dagaa of West Africa
• ۱۹۷۲ The Myth of the Bagre
• ۱۹۷۳ The Character of Kinship
• ۱۹۷۶ Culture and Communication: The Logic by which Symbols are Connected; An Introduction to the Use of Structuralist Analysis in Social Anthropology
• ۱۹۷۶ Production and Reproduction: A Comparative Study of the Domestic Domain
• ۱۹۷۷ The Domestication of the Savage Mind
• ۱۹۸۲ Cooking ,Cuisine and Class : A Study in Comparative Sociology
• ۱۹۸۳ The Development of the Family and Marriage in Europe
• ۱۹۸۶ The Logic of Writing and the Organization of Society
• The Interface Between the Written and the Oral
• ۱۹۹۳ The Culture of Flowers
• ۱۹۹۵ The Expansive Moment: The Rise of Social Anthropology in Britain and Africa
• ۱۹۹۶ The East in The West
• ۱۹۹۷ Representations and Contradictions: Ambivalence towards Images ,Theater ,Fictions, Relics and Sexuality
• ۱۹۹۸ Food and Love: A Cultural History of East and West
• ۲۰۰۰ The European Family: An Historico-anthropological Essay
• ۲۰۰۴ Islam in Europe Polity
• ۲۰۰۴ Comparative Studies In Kinship
• ۲۰۰۷ The Theft of History
sara_muhamadkamal@yahoo.com
