فرهنگ کانادا: شهریه دانشگاهی

لیزا ماری ژروه برگردان سعیده بوغیری

فزایش شهریه دسترسی به دانشگاه را کاهش می دهد

یک مطالعه جدید «باور» برخی مفسران را از میان برده و به بازی روانشناختی «مربع های سرخ» حق می دهد: حق آموزش عالی، دسترسی به تحصیلات دانشگاهی را به روشنی کاهش می دهد. دست کم این نتیجه ایست که یک گروه از پژوهشگران تحت سرپرستی پی یر دوره { Pierre Doray} استاد جامعه شناسی اوکام {دانشگاه مونترال کبک}، پس از تحلیلی درازمدت (۲۰۱۱-۱۹۴۶) بر روی تاثیر نوسانات حقوقی آموزش در مورد دسته های مختلف دانش آموزی در اونتاریو و کبک به آن دست یافته اند.

چهار پژوهشگر این مطالعه خاطرنشان می کنند اگرچه تاثیر فوق در مقیاس کلی آن اندک است، بااینهمه این تاثیر بر روی همه دسته ها یکسان نیست (به ازای هر مرحله افزایش ۱۰۰۰ دلاری شهریه، خطر دنبال نکردن تحصیلات دانشگاهی به طور میانگین ۳% بالا می رود)، «اما همین تاثیر کلی، اوضاع ضدونقیضی را به تناسب دسته های اجتماعی در خود پنهان کرده است».

بر اساس مطالعه انجام شده توسط روزنامه لوددوار، هم در اونتاریو و هم در کبک، جوانان نسل اول دانشگاهی (که پدرومادرشان تحصیلات دانشگاهی نداشته اند) در میان آسیب پذیرترین ها قرار دارند و به طور میانگین، خطر عدم ادامه تحصیل آنان به ازای هر مرحله افزایش ۱۰۰۰ دلاری شهریه تا ۱۹% بالاتر رفته است. گواینکه اغلب آنها تاکنون تجربه کارکردن را داشته اند و بنابراین بیشتر گمان می رود تمکن مالی رفتن به دانشگاه را داشته باشند، مسن ترین دانشجویان (بالای ۲۵سال) نیز بیشترین تاثیر را از افزایش شهریه پذیرفته اند. دوره خاطرنشان می کند «در کبک دانشجویان بسیاری از این دست داریم و در سال های دهه ۱۹۹۰ شاهد بودیم بسیاری از آنان پس از افزایش شهریه تصمیم گرفتند تحصیلات خود را متوقف کنند.»

تاثیر افزایش شهریه حتی بر اساس گروه زبان شناختی هم تغییر می کند. پژوهشگران می گویند « به طور میانگین، هر افزایش ۱۰۰۰ دلاری شانس دسترسی به دانشگاه را در میان فرانسه زبان های کبک تا ۱۰% و در میان فرانسه زبان های اونتاریو تا ۲۸% کاهش می دهد.» در عوض، به نظر نمی رسد انگلیسی زبان های این دو ایالت تاثیر خاصی از افزایش شهریه دانشجویی بپذیرند. چرا؟ «چون آنان یا تضمین مالی بهتری دارند یا تجربه جمعی و فرهنگ دانشگاهی برایشان مهم تر است، بنابراین حاضرند سرمایه گذاری بیشتر را بپذیرند، اما این را نمی دانیم که آیا بدهی، آنان را به سمت ترک تحصیلات بیشتر سوق می دهد یا نه.»

اقتصاددانان اشتباه می کنند

پژوهشگران می نویسند« پژوهش ما در مقیاس مباحثه اجتماعی به روشنی نشان می دهد این تفکر که افزایش شهریه تاثیری بر دسترسی به تحصیلات ندارد، پنداری است که از نظام اعتقادی برمی خیزد».

بااینهمه برخی اقتصاددانان با مشاهده این امر به نتیجه فوق رسیدند که نرخ تحصیلات دانشگاهی در کبک متوسط است، درحالیکه شهریه دانشگاه های آن در میان پایین ترین ها نیست، و حال آنکه در اونتاریو میزان تحصیلات دانشگاهی بسیار بالاتر است در حالیکه شهریه دانشگاه های آن در میان بالاترین ها قرار دارد.

پی یر دوره به سادگی فراوان اینطور پاسخ می دهد« با چنین محاسبه ای ما در سطح کلیات باقی می مانیم و عوامل دخیل دیگر که این دو ایالت را از هم متمایز می سازند، در نظر نمی گیریم.»

نخست اینکه مهاجرت یکی از عواملی است که می تواند این همبستگی قائل شده توسط برخی پژوهشگران را برهم بزند. چون مهاجران اونتاریو را بیش از کبک انتخاب می کنند و این امر در جمعیت دانشجویی بازتاب پیدا می کند. بااین وجود از نظر مهاجران، که در کانادا به طور گسترده ای بر پایه مدارک تحصیلی ارزیابی شان گزینش شده اند، بهای تحصیلات کمتر به یک ترمز تبدیل می شود.

دوم اینکه، در اونتاریو افزایش جمعیت دانشگاهی به دنبال افزایش وزن نسلی رخ می دهد. بااین وجود، نسبت جوانان رده سنی ۱۸ تا ۲۴ سال در اونتاریو بیشتر است. در کبک وزن این نسل با گذر زمان کاهش یافته و دانشگاه ها به نسبت بالایی به سمت پذیرش دانشجویان دیگر، به خصوص مسن تر یا بدون والدین دارای تحصیلات دانشگاهی (نسل اول) رفته اند. پذیرش آنان دشوارتر است و این می تواند گویای میزان متوسط تحصیلات دانشگاهی در این ایالت باشد. پی یر دوره با این توضیحات یاداور می شود شهریه دانشگاهی تنها عامل تاثیرگذار بر دسترسی به دانشگاه نیست.

یک مطالعه جدید

به این ترتیب علاقه پژوهشگران به مطالعه تاثیر افزایش شهریه بر چندین دسته جلب شد، که البته به نظر می رسد این مطالعه ای جدید باشد. آنان به این نکته دقت داشتند که بین مهاجران تمایز قائل شوند- مهاجرانی که سابقه سکونت یا تحصیل در یکی از این دو ایالت نداشتند- تا بهتر بتوانند تاثیر واقعی سیاست های دولتی مانند افزایش شهریه آموزشی را بسنجند.

تحلیل های آنها همچنین انفجار تحصیلات دانشگاهی در نتیجه دموکراتیزاسیون آموزش در سال های ۱۹۶۰ و انقلاب آرام را لحاظ کرد که لزوما به هزینه تحصیلات مربوط نبود. جنبه بدیع مطالعه این پژوهشگران به ویژگی تاریخی و طولی (این داده ها یک دوره ۶۵ ساله را پوشش می دهند) آن مربوط است. هرقدر «پنجره» مشاهده بزرگتر باشد، ارزیابی وزن واقعی یک افزایش، کاهش یا انجماد شهریه به تناسب عوامل تعیین کننده دیگر، بیشتر ممکن می شود.

افزون بر آن، بر اساس نظر پژوهشگران، نتایج این مطالعه به روشنی نشان می دهند افزایش شهریه آموزشی، راهی است که باید از آن برای تامین مالی بهتر دانشگاه ها پرهیز کرد. آنان بر این باورند که «باید ابزارهای ساده تر و منصفانه تری یافت. برای نمونه، یک سیستم مالیات واقعا پیشرو.»

لوددوار، ۲ سپتامبر ۲۰۱۴