مارتین فورنیه و گاتان شپل برگردان آریا نوری
نظام آموزشی فرانسه از پانزده سال پیش تا کنون تغییر و تحولات گسترده ای را به خود دیده است : شکل گیری دیپلم فنی – حرفه ای ، ارزیابی های گسترده در سطح کشوری ، تغییر و تحولات فراوان مدارس ، توسعه ی تکنولوژی های آموزشی و نواوری های جدید . . . متخصصین در این زمینه چه نقطه نظری دارند؟
مصاحبه ای با وینسنت تروگر
وینست تروگر از سال ۱۹۹۸ به عنوان استادیار در نهاد آموزش اساتید ( IUFM) در ورسای فعالیت می کند . وی از سال ۱۹۹۷ به بعد به صورت دائمی با نشریه ی علوم انسانی همکاری می کند.
تحولات مهم در زمینه ی آموزش فنی – حرفه ای در فرانسه از سال ۱۹۸۰ به بعد چه بوده است؟
مهم ترین تغییر به وجود آمده شکل گیری دیپلم فنی – حرفه ای در سال ۱۹۸۵ است. در این دیپلم ها ما شاهد گنجانده شدن دو مهارت مهمی هستیم که از بیست سال پیش تا کنون شرکت ها تقاضای آن را کرده اند : بالا رفتن سطح نیروی کارگر وکارمند برای مهیا کردن آن ها در برابر درخواست های جدید بازار کار و پس از آن لزوم نزدیکی نهاد اداری و مدرسه. در اصل باید به این مساله اشاره کرد که دانش آموزانی که قصد دریافت دیپلم حرفه ای را دارند باید دوره ی آموزشی ۱۶ هفته ای در یک اداره را بگذرانند و نظری که در پایان این دوره توسط اداره در مورد کار آن ها ارائه می شود تاثیر مستقیم در دریافت و عدم دریافت مدرک دیپلمشان دارد.
آیا می توان شاهد حضور گسترده تر کنشگران خارج از نهاد مدرسه در دیپلم های فنی – حرفه ای بود؟
از سال ۱۹۴۸ به بعد ، نمایندگان کارفرماها به صورت مستقیم در شکل گیری دیپلم های تکنیسینی شرکت کرده اند و واریزی مبلغی مالیات به حساب آموزش و پرورش فرانسه از سال ۱۹۲۵ به بعد به آن ها امکان می دهد تا با مدارس رابطه ای مستقیم برقرار کنند. این پیوند به مرور زمان مستحکمتر شد اما به شکلی متضاد : برخی از کارفرماها به صورت کاملا جدی با معلمان و مدارس همکاری کرده و دوره های آموزشی ۱۶ هفته ای را بسیار جدی می گیرند اما گروهی از کارفرماها هم هستند که تنها فرزندان خانواده های آشنا را قبول می کنند یا دانش آموزان معلمانی که آشنا هستند. برخی از کارفرماها هم هستند که بر خلاف قوانین کاری و اخلاقی از کارآموزان به عنوان نیروی کار مجانی استفاده می کنند.
وانگهی ، به دنبال قوانینی که در سال ۱۹۹۳ به تصویب رسیده است ، شوراهای محلی اجازه ی دخالت در آموزش حرفه ای را دریافت کرده اند. کارکرد آن ها بعضا سبب می شود تا محتوای آموزشی با نیازهای هر منطقه هماهنگ شود.
آیا دیپلم های جدید سبب جذب بهتر دارندگان آن ها در بازار کار می شود؟
به طور کلی در این زمینه قائده ی خاصی وجود ندارد. البته مشخصا مدرک دیپلم اعتبار بیشتری نسبت به مدارک سطح پایینتر دارد اما مساله ای که بیش از همه تایید کننده ی شرایط است میزان نیاز بازار کار در هر زمینه است. این مساله باعث شده است که برای مثال دانش آموزان اشتیاق زیادی به دریافت دیپلم اقتصادی داشته باشند چرا که این زمینه بازار کار بسیار بالایی دارد. بر عکس مدرک فنی حرفه ای الکترونیک یا مصنوعات درخواست بسیار کمی دارد چرا که بازار کار آن بسیار کم است.
آیا با شکل گیری مدرک دیپلم فنی – حرفه ای می توانیم اینگونه نتیجه گیری کنیم که آموزش فنی حرفه ای نسبت به قبل جایگاه بالاتری در نظام آموزشی فرانسه پیدا کرده است؟
در اصل این مساله یکی از اهداف اصلی ای بوده است که ما در ذهن داشتیم اما متاسفانه در این زمینه با دو مانع رو به رو شده ایم. مانع اول تحول سیاست های آموزشی در سال ۱۹۸۵ است. قرار بود تعداد بسیار زیادی دانش آموز به گرایش فنی – حرفه ای جذب شوند اما متاسفانه ای اتفاق نیافتاد و نزدیک به ۸۰ درصد دانش آموز گرایش دیپلم عمومی را انتخاب کردند. به این ترتیب مساله ی ناراحت کننده ای که پیش آمد آن بود که هر دانش آموزی که در درس ضعیف بود و آینده ی خیلی درخشانی برای خود در دیپلم عمومی نمی دید به سمت دیپلم فنی – حرفه ای جذب شد.
مانع دومی که با آن رو به رو هستیم سیاست نیرو توسط نهاد های اداری است. این نهاد ها با بهره بردن از بحران اقتصادی که دامن گیر جامعه است سعی می کنند تا شرایط خود را به نیروی کاری تحمیل کنند. این مساله باعث شده است تا از اشتیاق جوانان برای انتخاب دیپلم فنی – حرفه ای کاسته شود.
ما باید به یک نکته توجه بسیاری داشته باشیم : آموزش فنی – حرفه ای برای ۷۰۰ هزار دانش آموزی که در آن فعالیت دارند شانسی دوباره به حساب می آید به خصوص از این لحاط که معلمینی که در این گرایش حضور دارند در اکثر مواقع رابطه ای فراتر از رابطه ی معلم دانش آموزی دوران تحصیل با دانش آموزان خود برقرار می کنند.
مطالب مرتبط با وضعیت مدارس و آموزش و پرورش فرانسه به زودی در کتابی مستقل چاپ خواهند شد.
ارتباط با مترجم :
pishrotranslation.ir
aria.nouri1370@gmail.com
