مری همیلتون، استاد مطالعات سواد در دانشگاه لنکستر، مطالعات گسترده و عمیقی را در خصوص سوادآموزی، سواد و ارتباط آن با حوزه های مختلف قدرت، دانش، رسانه و رویکردهای چند حالتی[۱] انجام داده است. کتاب حاضر حاصل ۱۵ سال تجربه وی به عنوان معلم و مدرس دانشگاه و محقق حوزه سواد است. آنطور که در مقدمه گتاب آمده است، همیلتون تغییر سیاست گذاری های سواد و به تبع آن روش های تدریس و اهدافی که سواد در هر دوره در طی این پانزده سال دنبال می کرده، شکل و بازنمایی آن در جامعه و تاثیر این سیاست گذاری ها را بر شیوه تدریس خود به عنوان یک مدرس سواد را از نزدیک دنبال می کرده است. به عنوان یک محقق حوزه سواد، دائما به دنبال درک شیوه هایی بوده است که مفهوم سواد به عنوان یک دانش عمومی، در بطن جامعه مفهوم سازی، منتشر و تثبیت می شود. این موضوع که سواد چگونه در میان عموم مردم مورد پذیرش یا عدم پذیرش قرار می گیرد، یا شیوه هایی که سواد از طریق آن دائما بازتولید می شوند، و انواع خلاقیت ها و تیزهوشی ها که به سواد نسبت داده می شوند همواره مورد تامل وی بوده اند.
با این حال، مری همیلتون معتقد است که سواد چیزی بیشتر از آن مفهومی است که عموما آن را می شناسیم و یا مورد تاکید زبان شناسان و یا متخصصان تعلیم و تربیت است. سواد در یک دیدگاه میان رشته ای با ماهیت قدرت و دانش مرتبط است، و شیوه هایی که این دو در کنار هم دائما تولید و بازتولید می شوند. بدین ترتیب، مری همیلتون در این کتاب و برای تشریح سواد و ارتباط آن با سیاست گذاری های بازنمایی سه منظر نظری را به کارگرفته است: نظریه مطالعات سواد، نظریه شبکه-کنشگر و نظریه نشانه شناسی اجتماعی. از منظر روش شناختی، کتاب حاضر از ایماجیناریوم[۲]«imaginarium» بهره می برد که بنا به گفته نویسنده، مفهومی است که زندگی همه در آن تنیده شده است.
نوشته‌های مرتبط
با توجه به عنوان، کتاب دو مفهوم و رویکرد مهم را نسبت به مطالعات زبان ارائه می کند: یک مفهوم «سواد» در معنای میان رشته ای آن که عموما متاثر از سیاست گذاری های مختلف، در هر برحه از زمان متفاوت بوده است، و دوم و مهم تر از آن مفهوم «بازنمایی» است. با ارجاع به مثال های مختلفی از محیط زندگی و کار خودش، مری همیلتون سه معنای مهم را در ارتباط با بازنمایی سواد مطرح می کند که به شیوه ای روش شناختی کاربردی موضوع سواد را در بر گرفته و تمامی مسائل طرح شده را در بر می گیرد. «بازنمایی» به باور همیلتون در قالب سه شکل مختلف انجام می شود، که هر کدام رسانه، مخاطب و محتوای مخصوص به خود را دارند. معنای اول، کاربرد آمار به کار رفته توسط سیاست گذاران سواد و شیوه ای که عموم مردم را بازنمایی می کنند به عنوان تضمینی برای مداخله و برنامه های سواد با عنوان ایجاد فرصت های برابر برای عموم مردم. معنای دوم، بازنمایی به عنوان تصویری که به ما کمک می کند که تصور کنیم سواد چه غول بی شاخ و دمی است، و بی سوادی چقدر وحشتناک است. معنای سوم، بازنمایی سوادی به عنوان یک امتیاز ارائه می شود، که توسط آن حتی حاشیه ای ترین مردم و شهروندان می توانند ادعاهای خود را در ارتباط با فضای عمومی بیان کنند. در کل کتاب و در فصل های مختلف، هملیتون استدلال می کند که چگونه سواد تصور می شود، چگونه در تمامی کنش های روزمره ما تنیده شده و چگونه خود یک نظم زندگی اجتماعی است. و بدین ترتیب، نشان می دهد که شیوه هایی که ما درباره سواد و نقش آن در زندگی با هم صحبت می کنیم، همه جزیی از این نظم اجتماعی بزرگتر هستند. در این راستا، مقاومت در برابر سواد، و مسائلی از این دست به عنوان روشنگران این مضامین و زوایای پنهان نقش سواد در زندگی ما معرفی می شوند.
بازنمایی سواد در رسانه های خبری، تحلیل سیاست گذاری های سواد بزرگسالان، خصوصا مهارت های راهکارهای زندگی، توسط دولت حزب کارگر که در سال ۲۰۱۱ معرفی شدند، و به طور کلی فعالیت های یادگیری در انگلستان، درک عمومی مردم از سواد بازنمایی سواد در بافت های مختلف از جمله موضوعاتی هستند که در این بخش در ارتباط با سواد مورد بررسی قرار می گیرند.
به باور وی، تمامی این داستان ها، یک جنبه اقتصادی اخلاقی در خصوص خواندن و نوشتن وجود دارد که نقش سواد را در ایجاد الگوهای پایدار ارتباطات اقتصادی اجتماعی روشن می کند.
کتاب از دو بخش تشکیل شده است؛ بخش اول، ساخت تخیل با کمک منابع مختلف نشانه شناختی و بخش دوم دامنه تخیل که هر کدام در سه فصل مسایل مختلفی را در ارتباط با سیاست های بازنمایی سواد مورد بررسی قرار می دهند. برای مثال، فصل ۲ به سواد اعداد می پردازد در این فصل مباحثی چون، تاریخچه مختصری از سواد ارقام و اعداد، سواد ترتیبی بزرگسالان، چگونگی کارکرد اعداد در متن، ماتریس و ساخت برابرها در میان سیستم های سنجش و اندازه گیری مورد بررسی قرار می گیرد. در این فصل قدرت نمادین اعداد و بینش های جالبی درباره استفاده آمار و ارقام در آزمون سازی روانسنجی ارائه می شود، شیوه ای که برای سنجش سواد به کار گرفته می شد و برنامه ها و سیاست گذاری های توسعه سواد را مشروعیت می بخشید. فصل ۳ تصویرسازی سواد از طریق استعاره و تصاویر بصری، در این فصل چیستی استعاره و کارکرد آن، تصاویر در همه جا، سواد تصویری از طریق رسانه و عمومی، و جمعی، و بررسی تصویرسازی سواد به بحث گذاشته می شود. و فصل ۴ قدرت های صدا، فرهنگ های شاهد، قدرت های بیان در زندگی روزمره، روایت های خود-زندگی نامه در کلاس های زبان،باز-نمایی روایت های زبان آموزان: قدرت و بیان نهادینه، بررسی بیان در میان کنترل نهادینه مورد بررسی قرار می گیرد.
بخش دوم، با عنوان دامنه تخیل، نیز در سه فصل موضوعات مرتبط با شیوه ها و مکانیسم هایی که تخیل ما را از سواد شکل می دهند ارائه می شوند. فصل ۵ مدیریت سواد ساخت روایت مهارت ها برای زندگی، مثال های متعدد نشان می دهد که بازنمایی متنی تولید شده در خلال فرآیندهای سیاست گذاری، خود بخشی از فرآیند جهانی-محلی شدن[۳] است. این بازنمایی دربرگیرنده یک نظم اخلاقی و گفتمانی در درون کنش های شهروندی است، می تواند به تجربه ما معنا داده و به ما در قضاوت درباره خودمان کمک کند این مهم ترین بخش فناوری مدیریت است. فصل ۶ سواد در اخبار این فصل مباحث بخش ۱ را برای تمرکز بر شیوه هایی که در آن سواد در رسانه خبری ساخته می شود ارائه می دهد. رسانه خبری موقعیت های مهمی برای بررسی بازنمایی های سواد و کاربرد منابع نشانه شناختی در این فرآیند هستند. اخبار سواد دربرگیرنده روایت های معمول درباره سواد است که در اخبار منتشر می شوند، و در روایت ها و داستان های مرتبط با تعلیم و تربیت، بحران های مالی، اعتراضات، و دستاوردها بازنمایی می شوند. این گونه اخبار بر شیوه درک و فهم ما از سواد تاثیر می گذارد، احساسی که نسبت به آن داریم، ارزشی که برای جنبه های مختلف سواد قائل می شونیم و شیوه هایی که در آن سواد به دیگر جنبه های زندگی و مسائل اجتماعی مهم برای ما تاثیر می گذارد. در این فصل چگونگی تاثیرگزاری تصاویر بصری و بینش های ما در ارتباط با کارکردها و تصورات ما از سواد مورد بررسی قرار می گیرد. رسانه خبری در فرهنگ و سیاست گنونی بریتانیا، مستندسازی روایت های روزنامه از سواد، کاتالوگ کتاب های گیت هاوس، مثال های متعدد از جمله بخش های مختلف این فصل هستند. فصل ۷ صحبت از تجربه، سواد در تخیل اجتماعی مدرن، چگونگی کارکرد توآمان منابع نشانه شناختی، سیاست های بازنمایی، تصور جمعی جایگزین را بررسی می کند.
کتاب سواد و سیاست های بازنمایی، نوشته مری همیلتون در سال ۲۰۱۲ توسط انتشارات روتلج به چاپ رسیده است.
[۱] multimodality
[۲] Imaginarium: محلی برای تخیل و تصور
[۳] Glocalization