درباره روسیه (۳): نهادهای فرهنگی

نهاد های فرهنگی روسیه:
در طول دوره ی اتحاد جماهیر شوروی بیش از افراد، نهادها انواع گوناگون هنر را در روسیه شکل می دادند. در نتیجه، موزه ها، کتابخانه ها و تئاترها نقش عمده ای در زندگی هنرمندانه ی کشور ایفا می کردند. این نهادها باقی می مانند تا در دوران پس از اتحادیه ی جماهیر شوروی اهمیت یابند. موزه ی دولتی هرمیتاژ در سن پترزبورگ و گالری دولتی تریتیاکوف (Tretyakov) در مسکو در بین عالی ترین موزه های دنیا جای دارند. دیگر نهادها همچون موزه ی روسیه در سن پترزبورگ و موزه ی هنر های عالی پوشکین Pushkin در مسکو نیز مجموعه های پر اهمیتی را دارا هستند.
تاریخ تئاتر های مهم روسیه مربوط به دوران امپراطوری است و تا زمان رونق یافتن آنها ادامه می یابد. مهمترین تئاترها در مسکو و سن پترزبورگ هستند. مسکو تئاتر بولشوی (Bolshoi) را در خود دارد که باله بولشوی و تئاتر هنر مسکو در آن قرار دارند آید. اپرای مارینسکی (Marrinsky) و تئاتر باله کیروف مارینسکی (Kirov Marrinski)، و تئاتر دراماتیک پوشکین در سن پترزبورگ قرار دارند.
کتابخانه ی ملی روسیه از میان هزاران کتابخانه در روسیه، بزرگترین به شمار می آید ( پیش از این کتابخانه ی لنین بود) این کتابخانه به عنوان یکی از بزرگترین مجموعه ها در جهان بیش از ۳۰ میلیون جلد در بیشتر از ۲۵۰ زبان رادر بر می گیرد. مجموعه ی کتابخانه ی ملی روسیه است ( پیش از این کتابخانه ی سالتی کیکوشدرین M.E. Saltykovshchedrin) در سن پترزبورگ، تقریبا به همان بزرگی است.

تحصیلات در روسیه:
تحصیلات در روسیه در دوران اتحادیه ی جماهیر شوروی به طور قابل ملاحظه ای ترقی کرد. در سال ۱۹۱۸ هیئت دولت آزاد اتحادیه، تحصیل اجباری ایجاد کرد که بیشتر روس ها را قادر ساخت تا تحصیلات پایه ای مناسبی را دریافت کنند در نتیجه، روسیه از نرخ با سواد بسیار بالایی بر خوردار است. بیش از ۹۹ در صد از جمعیت بالای ۱۵ سال در روسیه با سواد هستند.
بعد از سال ۱۹۹۱ سیستم آموزش عالی تغییرات قابل ملاحظه ای پیدا کردند. بر خی مدارس خصوصی که توسط سازمانهای مذهبی اداره می شد در تعداد انبوهی گشایش یافت. نهاد های عمومی آموزش عالی، به گونه ی گسترده توسط دولت حمایت شد و دولت مجبور بود در هزینه های اداره ی این نهادها در شکلی بسیار وسیع شراکت داشته باشد. چنانچه جلب کمک حامیان بالقوه، قدرت های منطقه ای بیش از ۱۰۰ کالج تربیت معلم را به دانشگاه و یا انجمن های علمی که از اعتبار بالاتری برخوردارند، ارتقاء دادند. در نتیجه، نهادها ی جدید تربیت معلم برای اطمینان از اینکه روسیه تعداد کافی از دانش پژوهان آینده را آموزش می دهد، ایجاد شد.
برجسته ترین دانشگاه ها در روسیه دانشگاه دولتی مسکو، دانشگاه دولتی سن پترزبورگ، دانشگاه دولتی کازان ( Kazan) و دانشگاه دولتی نووسیبیرسک Novosibirsk هستند. دیگر دانشگاها ی مهم در روستو نا دونو Rostov-na-Donu، نیژنی ناوکاراد Nizhniy Novgorod، تامسکTomsk،ولادیواستاک Vladivostko، و Voronezhوارانژ، واقع شده اند. به علاوه دانشگاهها و نهاد ها روسیه یکی از معتبر ترین نهادهای علاقه مند به تحقیقات پژوهشی در جهان با عنوان فرهنگستان علوم روسیه را داراست.

ساختار تحصیلات در روسیه:
تحصیلات اجباری رایگان از سن ۶ سالگی،هنگامی که کودکان برای دوره ی سخت درسی از مرحله ی ۱ تا ۴ سالگی ، وارد مدرسه می شوند، آغاز می شود. تحصیلات متوسطه از مرحله ی ۵ سالگی آغاز می شود و تا مرحله ی سالگی ۹ ادامه می یابد. پس از این بچه ها می توانند وارد مدارس با سطوح بالاتر یا برنامه های شغلی- تکنیکی شوند که شامل اشتغال به کار آموزش است. اکثریت دانش آموزان به زبان روسی آموزش دیده اند، دیگر زبان های غیر روسی به عنوان پایه های مختلف، معمولا تنها برای سال های اندکی از ابتدای تحصیل آموزش داده می شوند.
دانشجویان دوره ی لیسانس در نهادهای تحصیلاتی بالاتر عموما ۴ یا ۵ سال از فرایند تحصیلی را پش سر می گذارند، پس از آن امکان دارد دانشجویان در یک برنامه ی ۱ تا ۳ ساله آموزشی تحصیلی ثبت نام کنند. دانشجویان فارغ التحصیل که با موفقیت رشته های تحصیلی و امتحانات فراگیر را طی کرده و از رساله ی خود دفاع می کنند، کاندیدای دریافت درجه ی علمی هستند که تقریبا معادل با درجه ی دکتری در ایالت متحده است. رتبه ی عالی دکترای علوم به پژوهشگران محققی که همکاریهای در سطح عالی را با شاخه های علمی خود برقرار کرده اند، اهداء می شود.

شهر های مهم روسیه:
روسیه در طی دوران اتحادیه ی جماهیر شوروی جمعیت شهری وسیعی را گسترش داد، اگرچه حکومت تلاش می کرد جمعیت مراکز شهری اصلی را محدود کند. امروزه ۷۳ درصد از جمعیت روس در شهر ها زندگی می کنند. بیش از ۱۰ شهر و اغلب در روسیه ی اروپایی، بیشتر از ۱ میلیون مقیم دارند. شهر به نسبت بزرگتر از سایر شهر ها مسکو، شهر پایتخت است. بزرگترین شهر بعدی سن پترزبورگ است، یک بندر مرکزی و نقطه صنعتی اصلی که در خلیج فنلاند (Gulf Finland) واقع شده و از سالهای ۱۷۱۲ تا ۱۹۱۸ به عنوان پایتخت ملی محسوب می شده است. شهر اصلی دیگر Novosibirks نووسیبریسک است، بزرگترین شهر در سیبری؛ Nizhniyنیژنی ناوگاراد Novgorod، بزرگترین شهر در کنار رودخانه ی ولگا و مرکز خودرو و کشتی سازی است؛ یکاترینبورگ Yekaterinburg، شهر بزرگ دیگری در کوههای اورال است و سامارا ( (Samara، مرکز تجاری ناحیه ی ولگای میانی و مرکز اولیه برای تصفیه ی میدان های نفتی ولگا- اورال است.
دیگر شهر بزرگ امسک ( (Omsk است، مرکز پتروشیمی اصلی در غرب سیبری؛ Chelyabinskچلیابینسک ، در دامنه ی کوههای اورال، کازان، پایتخت جمهوری تاتارستان ((Tatarstan در طول مسیر میانی رودخانه ی ولگا واقع شده است؛ و پرم ( (Perm، یک مرکز صنعتی اصلی در ناحیه ی رودخانه ی کاما (Kama) در غرب کوههای اورال، و روستو نا دونو Rostov-na-donu یک مرکز تجاری، صنعتی و نقل و انتقال در جنوب روسیه ی اروپا در امتداد پایینتر رودخانه ی دن Don . ولگاگاراد ((Volgogarad، مرکز تولید ماشین آلات و دیگر فعالیت های صنعتی، در مسیر پایینتر رودخانه ی ولگا قرار گرفته است.

حمل و نقل :
شبکه ی حمل و نقلی روسیه با سطح وسیعی از کشور و تاریخ اتحادیه ی جماهیر شوروی در آن، شکل می گیرد. برنامه ریزان اتحادیه گرفتار گسترش صنعت سنگین بودند، بنابراین، حکومت اتحادیه حمل و نقل را به عنوان یک ضرورت اما کمتر از فعالیت اقتصادی تولید، مورد توجه قرار داد. بنابراین تسهیلات حمل و نقلی را برای جابجایی مقادیر زیادی از کالاها و افراد با هزینه ی کم، طراحی کرد و به طور کلی آسایش مصرف کننده را از بین برد. سیتم حمل و نقل در روسیه ی اروپا ، جائیکه صنعت و جمعیت تمرکز یافته اند، متراکم ترین است. اگر چه به طور کلی سیستم حمل و نقلی روسیه به نسبت دولتهای صنعتی پیشرفته تر از تراکم کمتری برخوردار است.
راه آهن سیستم مسلط است. شبکه ی ریلی همگانی وسیع روسیه که ۸۶ هزار کیلومتر از کل مسیر را در بر می گیرد. خطوط آهن قسمت عمده ی باربری کل کشور را انجام می دهد. سنگین ترین ترافیک باری تنها در یک خط رخ می دهد و آن ناحیه ی سیبری غربی از راه آهن سراسری سیبری Trans-Sibrian است که از مسکو تا بندر شرقی ولادیواستاک Vladivostok گسترش می یابد و نخستین مسیر زمینی است که غرب روسیه را به شرق آن متصل می سازد. این ترافیک سنگین خطوط راه آهن بوسیله ی خط اصلی یایکال آمور Baikal-Amur(BAM) تکمیل می شود، ای خط شمال راه آهن سراسرس سیبری Trans-Sibrian را در سر تا سر شرق سیبری تا ساحل اقیانوس آرام گسترش می دهد. راه آهن هنوز هم برای نزدیک به نیمی از کل مسافرین به شمار می آید، اگر چه اتوبوسها شروع به حمل سهم روبه فزونی از مسافرین داخل شهری کرده اند و خطوط هوایی نسبت بالایی از سفرهای با فواصل طولانی را جذب کرده اند.
حکومت اتحادیه ی جماهیر شوروی از حمل و نقل خودکار غفلت ورزید و این به دلیل هزینه ی بالای ساخت و نگهداری جاده ها و نیز به دلیل هزینه ی عملیاتی بالای جابجایی کالاها توسط واگن بود. امروز، جابجایی کالاها توسط واگن بار تنها برای درصد کوچکی از کشتی های بار بری به حساب می آید. با حدود ۵۳۷ هزار کیلومتر از راههای عمومی و خصوصی، روسیه رتبه ی ششم بین المللی را در اندازه ی سیستم جاده ای خود، داراست. ولواینکه روسیه به مراتب بزرگترین کشور دنیاست. با وجود اینکه مالکیت اتومبیل افزایش یافته است، علی رغم ۲۰۰۰ ماشین تنها ۱۴۰ وسیله ی نقلیه برای هر هزار نفر از ساکنین، موجود است. تنها ۶۷ در صد از جاده ها آسفالت شده اند، و تنها در حدود ۶۰ در صد از دهکده های روستایی قابل دسترس با راه آسفالتی هستند.
مسافرت با خطوط هوایی وسیله ی محلی مطلوب و مسافرت بین المللی برای آنان که استطاعت آن را دارند، است. خطوط هوایی آئروفلوت Aeroflot- Russian بزرگترین خط هوایی است. در طول دوران اتحادیه ی شوروی آئروفلوت کاملا در مالکیت حکومت و مهیا کننده ی انحصاری حمل و نقل هوایی غیر نظامی بود. در سال ۱۹۹۲ با حفظ سهام ۵۱ در صدی دولت، تبدیل به شرکتی سهامی شد. آئروفلوت بیش از یک امتیاز انحصاری ندارد، و صنعت خط هوایی روسیه حالا در رقابت با کمپانی های بومی و خارجی است.
در برخی نواحی روسیه، راههای آبی درون مرزی شیوه ی اصلی حمل و نقل هستند. مهم ترین راه آبی رودخانه ی ولگا است، که بیش از نیمی از ترافیک رودخانه ای روسیه را داراست. مسکو از طریق کانال موسکو به سیتم رودخانه ی ولگا مرتبط است. در نواحی دوردست سیبری رودخانه ها اغلب تنها وسیله ی در دسترس برای حمل و نقل هستند. از آنجا که بیشتر رودخانه های سیبری از شمال تا ساحل شمالی ( اقیانوس قطب شمال) جریان دارد، بنابراین منحصر کردن بهره بری از این راه در ناحیه ای که غرب و شرق به هم متصل می شوند، لازم به نظر می رسد. رودخانه ی آمور (Amur) که به سمت شرق جریان دارد رودخانه ی اصلی قابل کشتیرانی شرق دور به حساب می آید. ناوگان بازرگانی روسیه سیستم ترابری مهمی است که با بسیاری از کشورهای خارجی مرتبط است. شهر های بندری غیر نظامی عمده در روسیه عبارتند از: Novorossiyskناواراسیسک در مسیر دریای سیاه، سن پترزبورگ و کالینین گاراد Kaliningard در مسیر دریای بالتیک،ناخادکا Nakhodka،واستوچنی Vastochnyy، ولادی واستاک Vladivostok، و وانینو Vanino در مسیر ساحل اقیانوس آرام؛ و مورمانسک Murmansk و ارخانگلسک Arkhangel’sk بر ساحل شمالی. ناوگان روسیه یکی از بزرگترین ناوگان های تجاری دنیاست.

منبع:

Engelmann, Kurt E., et al. “Russia.” Microsoft® Student 2009 [DVD].